علت بالا و پایین بودن CALP در آزمایش مدفوع

تفسیر آزمایش CALP

CALP یا کلپروتکتین پروتیینی است که از لکوسیتهای فعال شده ترشح می شود و می تواند در پلاسما، مایع مغزی_نخاعی، مایع سینوبیوم و ادرار یا مدفوع غلظت بالایی ایجاد کند.این ماده دارای خواص ضّد میکروبی و مهار کننده رشد سلول های طبیعی و بدخیم است و با کلسیم (Ca) و روی (Zn) باند می شود.

کیتهای تجاری موجود قادر است از حدود ۲۰۰ میلی‌گرم نمونهٔ مدفوعی که تا ۷ روز نیز در فضای اتاق نگاه داری شده باشد، کلپروتکتین را استخراج نماید، که پس از آن می‌توان با روش ELISA، مقدار آن را مشخص کرد.

حدود طبیعی‌ کلپروتکتین باید توسط آزمایشگاه مشخص شود زیرا این ماده تحت تاثیر متغیرهای نژادی و جغرافیایی است.همچنین باید توجه داشت که غلظت روزانه آن در نمونه مدفوعی متغیر است.

مقادیر مرجع:

• طبیعی: 50 μg/g ≥
• حدواسط: 51 – 120 μg/g
• غیر طبیعی: 121 μg/g

سایر نام ها: کالپروتکتین (مدفوع) ، Calprotectin FORWARD, Calprotectin, Fecal, Calprotectin Random, Stool

تفسیر نتایج آزمایش CALP

کالپروتکتین یک مارکر اختصاصی نوتروفیلی برای ارزیابی التهاب در مجاری دستگاه گوارش می باشد. این مارکر در طی عفونت، عفونت ثانویه ناشی از IBS post-infectious) IBS) و انتروپاتی ناشی از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) مقدار ان افزایش می یابد. اندازه گیری کالپروتکتین مدفوع شاخص مناسبی برای افتراق IBD از IBS و پایش بیماران IBD می باشد. همچنین جهت تعیین ارجاع بیماران برای انجام تست های تهاجمی نظیر آندوسکوپی و کلونوسکوپی کاربرد دارد.

مقادیر کالپروتکتین طبیعی در مدفوع کمتر از 50 μg/g ، مابین 51 – 120 حدواسط و بالاتر از 121 غیر طبیعی گزارش می شود. در صورت نتایج حدواسط، آزمایش بایستی 4 الی 6 هفته بعد تکرار و تأیید گردد.

مزایا و موارد استفاده از آزمایش CALP

۱- تست غربالگری غیر تهاجمی، برای تشخیص بیماریهای التهابی روده Inflammatory Bowel Disease از سندرم روده تحریک پذیر(Irritable Bowel Syndrom) که دارای حساسیت ۱۰۰% برای یافتن بیماران IBD فعال و همچنین ارزش اخباری منفی‌ مطلوب(93%) جهت رد IBD است.غلظت کلپروتکتین مدفوع در بیماران کولیت اولسراتیو(uc) و کرون(cd) خاموش، به طور میانگین ۵ تا ۱۰ برابر و در بیماران فعال ۱۰-۲۰ برابر میانگین افزایش می‌‌یابد ولی‌ به علت هم پوشانی آن در بیماری فعال و غیر فعال، غلظت کلپروتکتین مدفوع به تنهایی قابلیت پیش گویی وضعیت بالینی بیمار را ندارد.

2- کلپروتکتین مدفوع در بیماران IBD خاموش زمانی‌ که به ۵ برابر حد طبیعی اش برسد می تواند با حساسیت ۹۰% و اختصاصیت ۸۳%، عود بیماری را در ۶ ماه آینده پیش بینی‌ کند، که آندوسکوپی از آن عاجز است.

3- این تست به علت غیر تهاجمی بودن، سادگی ، سرعت بالا و ارزانی آن نسبت به انجام آندوسکوپی ارجحیت دارد و می توان از آن در مشکلات گوارش اطفال کمک گرفت.

4- کلپروتکتین مدفوع می تواند سرطان های کولورکتال را (به دلیل وجود التهاب موضعی) در همه مراحل Duke ,s A ,B ,C ,D با حساسیت 80-90% غربالگری کند، در حالیکه تست Fecal Occult Blood دارای حساسیت 40-58% و تنها قادر به غربالگری سرطان های پیشرفته (Duke ,s C ,D) می باشد.

5- کلپروتکنین مدفوع در 50% بیماران با پولیپ کلورکتال(که ممکن است بعضی پره کانسری باشند) افزایش می یابد ولی FOB فقط 10% این بیماران را شناسایی می کند.

شرایط نمونه گیری آزمایش CALP

1. نیاز به آمادگی خاصی نمی باشد.
2. نمونه گیری بایستی بصورت راندوم یا تصادفی صورت گیرد.

ملاحظات نمونه گیری آزمایش CALP

1. نمونه مدفوع بیمار باید درون ظروف پلاستیکی درب دار مخصوص فاقد نگهدارنده جمع آوری گردد.
2. بیمار باید ساعت و تاریخ نمونه گیری را بر روی ظرف نمونه درج نماید.
3. پس از جمع آوری نمونه ، در صورتی که تست های متعددی درخواست شده باشد، باید ظرف مجزایی برای این تست در نظر گرفته شود.

موارد عدم پذیرش نمونه آزمایش CALP

• نمونه حاوی مواد نگهدارنده یا مدیا
• نمونه هموژن شده
• نمونه فاقد برچسب یا بدون مشخصات
• نمونه ای غیر از مدفوع

شرایط نگهداری نمونه آزمایش CALP

1. بهتر است نمونه مدفوع قبل از انجام آزمایش در دمای فریزر -20oC نگهداری شود.
2. پایداری نمونه در دمای اتاق 5 روز، در 4oC به مدت 8 روز و در-20oC تا یک ماه می باشد.

اطلاعات بالینی در رابطه با آزمایش CALP

کالپروتکتین پروتئین هترو دیمر بوده و توانایی اتصال به Ca2+ و Zn2+ را دارد. این پروتئین در سیتوزول نوتروفیل ها و در غشاء مونوسیت ها وجود دارد و به دنبال فعال شدن نوتروفیل ها و مونوسیت ها و با اتصال به اندوتلیال ، کالپروتکتین آزاد می شود. میزان کالپروتکتین در مایعات بدن یا مدفوع یک شاخص مهم التهاب می باشد.

کالپروتکتین هم اثر باکتریسیدال و هم اثر شبه سیتوتوکسینی دارد . نقش کالپروتکتین مهار آنزیم های کازئین کیناز I و II و اثر ضد میکروبی به ویژه علیه کاندیدا آلبیکنس و همچنین اثر مهاری روی سلول های مغز استخوان ، ماکروفاژها، لنفوسیتهای تحریک شده یا میتوژن یافته و مسیر داخلی انعقاد خون می باشد.

نقش دیگر آن کموتاکسی سلول های التهابی می باشد. کالپروتکتین به عنوان یک فاکتور تشخیصی در پاسخ به درمان و پایش بیماریهای التهابی روده (نظیر بیماری کرون، کولیت خونریزی دهنده ) و بدخیمی دستگاه گوارش بیشترین کاربرد را دارد و در تمام بیماری های فوق در مدفوع غلظت آن افزایش می یابد.

کاربردهای بالینی آزمایش CALP

1. افتراق بیماری التهابی روده (IBD) از سندروم روده تحریک پذیر (IBS)،
2. پایش درمان در بیماران دارای IBD،
3. تعیین ارجاع بیماران جهت انجام آزمایشات آندوسکوپی و یا کلونوسکوپی.

عوامل مداخله گر در آزمایش CALP

1. انجام آزمایش به همراه تشخیص بالینی قابل ارزش بوده ولی تشخیص بالینی پزشک ارجح می باشد.
2. مثبت شدن کالپروتکتین در مدفوع نمی تواند به تنهایی دال بر تشخیص IBD باشد.
3. در بیماران IBD فرم فعال و غیر فعال بیماری در نوسان است در نتیجه نتایج کالپروتکتین ممکن است دچار نوسان گردد.
4. خونریزی مجاری گوارشی به میزان بیشتر از 100 میلی لیتر در روز، غلظت کالپروتکتین در مدفوع را به اندازه 15 μg/g افزایش خواهد داد.
5. سایر بیماری های روده ای از جمله عفونت های دستگاه گوارش و سرطان روده بزرگ می تواند منجر به افزایش غلظت calprotectin شود.

بیشتر بخوانید:

دیورتیکولی روده چیست؟

انواع بیماری های روده و علائم ابتلا به آنها

راه های درمان سرطان روده چیست؟ سرطان روده ی بزرگ/درمان سرطان روده

علت بیماری آی بی اس روده و درمان سندرم روده تحریک پذیر

تشخیص سرطان روده با تست مدفوع M۲-PK