علت بالا و پایین بودن Androstendione در آزمایش خون

دسامبر 14, 2023

0 خواندن این مطلب 2 دقیقه زمان میبرد

تفسیر آزمایش آندروستن دایون Androstendione

Androstendione آندروستن دایون جهت تشخیص سندروم های مردانگی بویژه در زنان حائز اهمیت است. تومورهای غدد فوق ‏کلیوی ( آدنوم ها و کارسینوم ها) یا تخمدانها ( تومورهای استروما) قادر به ترشح مقادیر زیادی آندروستون دایون می ‏باشند که در نهایت تبدیل به هورمون تستوسترون بیش از حد طبیعی می گردند. این امر در زنان بزرگسال موجب بروز ‏نشانه های مردانگی از قبیل هیرسوتیسم ( پرمویی)، تغییر صدا و نازایی می گردد.

کودکان دچار هیپرپلازی مادرزادی ‏فوق کلیوی مبتلا به نقایص آنزیمی می باشند که آندروستن دایون تبدیل به کورتیزول نمی شود و منجر به افزایش ‏مقادیر زیادی آندروستن دایون می گردد. کاهش کورتیزول منجر به افزایش سطح هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک ‏‏(‏ACTH‏) و تولید بیشتر آندروستن دایون شده و مقادیر زیادی از آندروستن دایون به تستوسترون تبدیل می گردد. در ‏نتیجه در دختر بچه ها، هرمافرودیسم ( دوجنسی) کاذب بوجود می آید و در پسر بچه ها بلوغ زودرس رخ می دهد. ‏بیماران زن بزرگسال مبتلا به سندروم کوشینگ، تحت فرآیند پاتولوژیک مشابهی دچار مردانگی می شوند. مقادیر نرمال Androstendione در جدول زیر آمده است.

سن	آقایان	خانم ها
1 تا 5 ماهگی	ng/dl 5 – 45	ng/dl 5 – 35
1 تا 9 سالگی	ng/dl 5 – 55	ng/dl 5 – 45
10 تا 17 سالگی	ng/dl 10 – 100	ng/dl 25 – 200
بزرگسالی	ng/dl 50 – 250	ng/dl 50 – 250

نتایج آزمایش Androstendione

افزایش سطح :

تومور فوق کلیوی
هیپرپلازی مادرزادی فوق کلیوی
تومورهای اکتوپیک مولد ACTH
بیماری کوشینک
سندرم کوشینک
سندرم اشتین- لونتال
تومور طناب جنسی تخمدانی.

کاهش سطح:

نارسایی اولیه یا ثانویه فوق کلیوی
نارسایی تخمدان
اووفورکتومی.

شرایط نمونه گیری برای آزمایش Androstendione

1. بهتر است نمونه پس از جداسازی سرم و تا زمان انجام آزمایش، نمونه فریز گردد.

2. نمونه در ◦c 4 به مدت 7 روز و در ◦c 20 – به مدت 14 روز پایدار است.

ملاحظات نمونه گیری در آزمایش Androstendione

1.حداکثر تولید آندروستن دایون حدود 7 صبح است. از این رو خونگیری باید صبح زود انجام شود.

2. در خانم ها، تاریخ آخرین دوره خونریزی ماهیانه را در برگه وضعیت آزمایش ثبت نمایید.

3. در صورت استعمال دارو توسط بیمار، نام دارو را در برگه وضعیت آزمایش یادداشت نمایید.

4. دانستن سن و جنس بیمار حائز اهمیت می باشد.

5. پس از خونگیری، محل نمونه گیری را از نظر خونریزی بررسی نمایید.

موارد عدم پذیرش نمونه در آزمایش Androstendione

1. نمونه های شدیداً لیز و لیپمیک مورد پذیرش نمی باشد.

2. استفاده از لوله های ژل تیوب مورد قبول نمی باشد.

شرایط نگه داری نمونه آزمایش Androstendione

1. بهتر است پس از جداسازی سرم و تا زمان انجام آزمایش، نمونه فریز گردد.

2. نمونه در ◦c 4 به مدت 7 روز و در ◦c 20 – به مدت 14 روز پایدار است

کاربرد بالینی آزمایش Androstendione

1. جهت تشخیص سندرم های مردانگی (تشخیص افتراقی هیپرآندروژنیسم) بکار می رود.

2. کمک به تشخیص تومورهای آدرنال، سندرم اشتاین – لونتال (Stein-Leventhal)، هیپرپلازی استرومای تخمدان، هیپرپلازی مادرزادی غده فوق کلیوی (CAH)، سندرم کوشینگ و هیرسوتیسم ایدیوپاتیک.

روش انجام آزمایش Androstendione

روش مرجع: رادیو ایمونو اسی (RIA) روش ارجح: رادیو ایمونومتریک اسی (IRMA) ساندویچ غیر رقابتی

سایر روش ها:آنزیم ایمونو اسی (EIA)، فلوئورسانت ایمونو اسی (FIA)، کمی لومینوسانس

توضیحات در مورد آزمایش Androstendione

میزان آندروستن دایون در ساعت 7 صبح به بیشترین و در ساعت 4 بعدازظهر به کمترین حد خود می‏رسد.
مقادیر سرمی بطور ناگهانی پس از بلوغ زیاد شده و در 20 سالگی به حداکثر میزان می‏ رسد و بطور ناگهانی در زمان یائسگی کاهش می‏ یابد.
غلظت سرمی پس از برداشت دو طرفة تخمدان کاهش می ‏یابد.

عوامل مداخله گر آزمایش Androstendione

اسکن با مواد رادیواکتیو یک هفته پیش از آزمایش می تواند در روش های رادیوایمنواسی اختلال ایجاد نماید.
داروهای افزایش دهنده: کورتیکوتروپین ها- کلومیفن- متی راپون.
داروهای کاهش دهنده: استروئیدها مانند دگزامتازون
مقادیر طبیعی در زمان بارداری و به هنگام زایمان بالاتر می‏ باشند.