علت اینکه کودکان انگشتان خودشان را می مکند چیست؟

علت مکیدن انگشت در کودکان چیست؟روش های ترک مکیدن انگشت در کودک

با دلگرم همراه باشید تا با راه های جلوگیری مک زدن انگشت کودکان آشنا شوید.

مقدمه ای در مورد علت های مکیدن انگشت کودکان

تقریبا همه بچه های کوچک شست خود را می مکند. مکیدن انگشت باعث آرامش کودکان می شود. این عادت که می تواند از دوران جنینی شروع شود به هنگام احساس خواب آلودگی، گرسنگی، خستگی، خجالت، دندان درآوردن، تنهایی و بی حوصلگی تکرار می شود.

این عادت کودکان می تواند تاثیر سوئی روی رشد دندان بگذارد و احتمال مریض شدن آن ها را افزایش دهد و از طرفی کودک مورد تمسخر کودکان دیگر واقع شود. بعضی کودکان در ۲ و یا ۳ سالگی این عادت را ترک می کنند در حالی که بعضی ها تا ۶ سالگی شست خود را می مکند.

علت مکیدن شست؟

انگشت مکیدن طبیعی ترین پاسخ کودک هنگام رویارویی با فشار روانی، اضطراب و مشکلات هیجانی امنیتی است. روان شناسان معتقدند برای درمان این رفتار در کودکان زیر ۶ ۵ سال نباید عجله کرد، زیرا بسیاری از این گونه عادت ها به تدریج و با افزایش سن کودک کاهش می یابند و به کلی از بین می روند.

اما اگر کودک ۷ ساله ای نتواند این عادت خود را ترک کند، والدین و اطرافیان او باید درصدد درمان او برآیند، زیرا ترک چنین عاداتی در سال های بعد (نوجوانی) بسیار دشوارتر می شود. در صورتی این عادت را در زمره اختلال بررسی می کنند که تا سنین ۱۶ ۱۲ ادامه داشته باشد.

مطالعات نشان می دهند که در حدود ۱۵ درصد کودکانی که از ۵ سالگی به بعد انگشت خود را می مکند، دچار مشکلات عاطفی هیجانی ناشی از ورود به مدرسه و دوره پیش دبستانی هستند. بیشتر این کودکان شدیدا به پدر و مادر و اطرافیان شان وابسته و متکی هستند.

زمانی که کودک سعی می کند رفتار مکیدن انگشت خود را تغییر دهد، والدین و اطرافیان او باید از این تصمیم او استقبال کنند و با حمایت ها و تشویق های خود او را کمک و یاری نمایند. حمایت روانی برای کودک امنیت پدید می آورد و باعث می شود که کودک در ناملایمات و سختی ها از خود مقاومت بیشتری نشان دهد.

دلیل به وجود آمدن عادات دهانی در کودکان کدام است؟

دلیل به وجود آمدن این عادت هنوز به خوبی روشن نیست، ولی دو فرضیه در این زمینه وجود دارد:

فرضیه ی اول که به نام تئوری PSYCHOANALYTIC شهرت دارد، بیان‌ گر این مطلب است که کودکانی که بالاتر از 3 سالگی به چنین عادتی ادامه می ‌دهند، دارای بعضی اختلالات روانی زمینه‌ای می ‌باشند.

فرضیه ی دوم یا تئوری LEARNING بر این نکته تأکید دارد که مکیدن غیر تغذیه‌ای، یک عادت آموخته شده می ‌باشد و صرفاً نمی ‌توان آن را جزو اختلالات روانی کودک تلقی کرد. آن چه مسلم است، این است که کودک با انجام این عادات به آرامش می ‌رسد.

مکیدن انگشت چه ناهنجاری‌ها و تغییراتی می‌تواند در رشد دندان‌ها به وجود آورد؟

تغییرات و ناهنجاری‌های دندانی که متعاقب مکیدن انگشت به وجود می‌ آید، بسیار متنوع بوده و بستگی به شدت، طول مدت و تکرار عادت دارد.

منظور از شدت همان نیرویی است که کودک هنگام مکیدن انگشت بر دندان‌های قدامی (پیشین) خود وارد می ‌کند. هرچه این نیرو بیشتر باشد، شدت ناهنجاری ثانویه بیشتر خواهد بود.

طول مدت هم بیان ‌گر مدت زمان وجود عادت می ‌باشد و منظور از تکرار، تعداد دفعات انجام عمل مکیدن انگشت در روز می ‌باشد.

طول مدت مکیدن انگشت، مهم ‌ترین نقش‌ را در به‌ وجود آمدن ناهنجاری دهان و دندان ایفا می ‌کند.

تعدادی از ناهنجاری‌های شایع متعاقب مکیدن طولانی مدت انگشت در کودکان عبارتند از:

1- ANTERIOR OPEN BITE: در این حالت، هنگامی که کودک دهان خود را بسته و دندان‌ها را به هم می ‌فشارد، دندان‌های جلو به یکدیگر نمی ‌رسند و از یکدیگر فاصله دارند.

2- تنگی قوس فک بالا: در این حالت قوس فک بالا تنگ می ‌شود، یعنی ردیف دندان‌های سمت راست و چپ فک بالا به یکدیگر نزدیک می ‌شوند که معمولاً همراه با اختلال تکلم و جویدن می ‌باشد.

3- افزایش فاصله ی افقی بین دندان‌های پیشین فک بالا و پایین: که اصطلاحاً به آن ناهنجاریCLASS II گفته می‌شود.

تاثیرگذاری این عادت پس از ۳ سالگی

▪ در این سن که استخوان های فک هنوز نرم است مکیدن شست باعث تغییر شکل آن می شود.

▪ دندان ها کج درمی آیند.

▪ باعث باریک شدن دندان می شود.

▪ باعث ایجاد عفونت در اطراف ناخن ها و بیماری های عفونی می شود.

▪ دندان های فوقانی به سمت بیرون و دندان های پایین به سمت داخل رشد می کند.

▪ در رشد کام (سقف دهان) تاثیر می گذارد.

شکل غیرطبیعی سقف دهان

▪ نادرست قرار گرفتن زبان

▪ ایجاد مشکل به هنگام جویدن در یادگیری روش صحیح قورت دادن با مشکل مواجه می شوند. زبان نقش مهمی در عمل قورت دادن ایفا می کند. در افراد عادی به هنگام قورت دادن، زبان پشت سقف دهان قرار می گیرد. اما در کودکانی که عادت مکیدن شست را دارند، هم زمان با قورت دادن، زبان در جلو و بین دندان های جلویی قرار می گیرد. این امر قورت دادن را سخت تر می کند.

▪ کودک با مشکل گفتاری روبه رو می شود.

▪ باعث افتادگی لوزه و در نتیجه خرخر کردن می شود.

▪ نقص اسکلتی می تواند مشکلات ویژه در کودک ایجاد کند.

روش‌های درمان مکیدن انگشت در کودکان کدام است؟

درمان در این کودکان باید با استراتژی خاصی صورت گیرد. به کودک باید فرصت داد که عادتش را پیش از رویش دندان‌های دایمی متوقف کند. درمان اغلب بین سنین 6-4 سالگی انجام می‌ شود و تا کنون سه روش مختلف جهت درمان این عادت پیشنهاد شده است. انتخاب هر کدام از این روش‌های درمانی، بستگی به تمایل خود کودک برای متوقف ساختن عادتش دارد. این روش ها شامل موراد زیر است:

1- یادآوری

این روش درمان برای کودکانی که همکاری لازم را دارند و خودشان تمایل به ترک عادت مذکور را دارند، مناسب است. در این روش می ‌توان یک نوار چسب ضد آب روی انگشت شست کودک چسباند تا به کودک یاد‌آوری کند که انگشت خود را داخل دهان نبرد.

این نوار چسب باید تا زمانی که عادت به طور کامل از بین نرفته است، روی انگشت کودک باقی بماند و یا می ‌توان با مالیدن محلول‌ها یا کرم‌های بد طعم بر روی انگشت کودک از این عادت جلوگیری کرد. البته باید مراقب بود که این مورد، از نظر کودک به عنوان یک تنبیه تلقی نشود، زیرا در این صورت کودک اقدام به مقابله کرده و درمان، نتیجه‌ای در برنخواهد داشت.

2- پاداش

در این روش، بین کودک و والدین با دندان ‌پزشک، قراردادی بسته می ‌شود. قرارداد به این صورت است که به کودک گفته می ‌شود اگر برای مدتی این عادت را تکرار کند، در پایان مدت تعیین شده جایزه دریافت می ‌کند. ارزش بهای جایزه اهمیتی ندارد، ولی باید حتماً مورد علاقه ی کودک بوده و او را تحریک کند. این درمان به طور مداوم تکرار می‌ شود و هر بار که کودک قرارداد مربوطه را رعایت کرد، جایزه دریافت می‌ کند. باید در نظر داشت که در حین همکاری کودک جهت ترک عادت، او را به طور کلامی نیز مورد تشویق قرار داد.

3- استفاده از وسایل ترک عادت

اگر عادت کودک پس از دریافت پاداش هنوز برطرف نشده است ولی خود کودک حقیقتا تمایل به ترک عادت دارد، می ‌توان از روش کاربرد وسایل ضد عادت استفاده کرد.

در این روش وسیله‌ای در دهان کودک قرار داده می ‌شود که به‌ طور فیزیکی ادامه ی عادت را برای وی مشکل می‌سازد. در این روش، دندان پزشک حتماً باید کودک و والدینش را توجیه کند که این وسیله جنبه ی تنبیهی ندارد و صرفاً به عنوان یادآور می‌ باشد.

مدت استفاده از وسایل ترک عادت چه مدت می ‌باشد و در موقع استفاده از این وسایل رعایت چه نکاتی لازم است؟

از وسایل ترک عادت می‌توان به PALATAL CRIB, QUAD HELIX اشاره کرد. مارپیچ‌های این وسایل به کودک یادآوری می ‌کند انگشتش را در دهانش نگذارد. این وسایل معمولاً به مدت 6 ماه باید در داخل دهان کودک قرار گیرد. در اوایل کار، تحمل وسیله در داخل دهان برای کودک مشکل است، ولی حداکثر بعد از 2هفته، کودک به آن عادت می ‌کند.

نکته ی حایز اهمیت این است که به علت ‌گیر کردن غذا و مواد قندی چسبناک به سیم‌های به کار رفته در این وسایل، بهداشت دهان و دندان در طول مدت استفاده از این وسیله، باید به طور جدی توسط کودک و والدین او رعایت شود.

رعایت نکاتی برای ترک عادت

▪ به کودک فشار نیاورید زیرا که این امر باعث تشدید این عادت می شود.

▪ هنگامی که این عمل را انجام نمی دهد او را تحسین کنید.* در صورت لک شدن دندان با دندان پزشک مشورت کنید.

▪ نومیدی و خشم والدین، این عادت کودک را بدتر می کند.

▪ راهی برای از بین بردن علت این عادت پیدا کنید.

▪ به هنگام خواب یک اسباب بازی مانند توپ در دستان آن ها قرار دهید. درگیر بودن دست ها مانع مکیدن شست خواهد شد.

▪ اگر کودک شما کمی بزرگ تر شده است، درباره روش ترک این عادت با او مشورت کنید.

▪ به هنگام خواب دست های آن ها را با جوراب بپوشانید.

▪ مکیدن انگشت را در اتاق ها ممنوع کنید. به عنوان مثال ابتدا از اتاق خواب شروع کنید.

▪ دست های او را در دست خود بگیرید تا با احساس امنیت نیاز به مکیدن شست خود پیدا نکند.

▪ او را با خواندن و یا زدن آلات موسیقی و یا خوردن تنقلات سرگرم کنید.

▪ از او بخواهید به هنگام مکیدن انگشتان، شاهد قیافه خود در آینه باشد. این اقدام در برخی از کودکان موثر است.

گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی