علت ادرار زیاد در طول روز
آیا از تکرر ادراری رنج می برید؟
علت تكرار ادرار چیست؟
تکرر ادرار به معنای کم‌شدن فاصله طبیعی بین هر احساس دفع ادرار است. این مشکل، بویژه در شب، آزاردهنده است و باعث بیدار‌شدن پیاپی برای تخلیه ادرار می‌شود، اما چرا این مشکل بوجود می‌آید؟
علت زیاد دستشویی رفتن چیست؟
تکرر ادراری
امروزه بیماران زیادی در مقاطع سنی مختلف از نوجوانان تا افراد مسن اعم از مرد و زن به مطب مراجعه کرده و از تکرر ادراری شاکی هستند. این افراد اظهار می دارند که با مصرف یک استکان چای یا آب مجبورند چندین بار به دستشوئی مراجعه کنند بطوریکه رفتن از خانه به محیط بیرون و یا مسافرت بین شهری برای این افراد بسیار مشکل شده و به علت نیاز شدید به دستشوئی ترجیح می دهند که در خانه بمانند. از طرفی به علت نیاز به دستشوئی رفتن های مکرر در خواب باعث بیدار شدن های مکرر و لذا خواب این افراد را نیز تحت تأثیر قرار داده و در یک جمله زندگی را برایشان سخت کرده است.
————————————————————————————
علل تکرر ادرار
- دیابت
- نوشیدن زیاد آب و مایعات
- تحریک کلیه در اثر سرما (سرما خوردن کلیه)
- مصرف مواد محرک کلیه
- تحریک کننده های مثانه
- مصرف مدرهای طبیعی از قبیل: کافئین و الکل
- استفاده از داروهای مدر و ضد فشارخون
- عفونت های مجاری ادرار. در خانم ها به دلیل نزدیک بودن ناحیه تناسلی به ناحیه مقعد احتمال عفونت در آنها بیشتر از مردها است.
- التهاب کلیه
- التهاب بینابینی مثانه
- عفونت پروستات در مردان. غده پروستات بر مجرای ادراری فشار آورده و انسداد ایجاد می کند که در هنگام دراز کشیدن شبانه تکرر ادرار را به دنبال دارد.
- انسداد در هر جای دستگاه ادراری (مثل سنگ کلیه یا سنگ مثانه) مانع تخلیه کامل ادرار می شود.
- استرس و فشار عصبی
- عواملی که باعث می شوند تا فرد به دفعات بیشتری نیاز به دستشویی و دفع ادرار داشته باشد.
————————————————————————————
تکرر ادرار با وجود همه آزار دهنده بودنش، بیماری شایعی است.مثانه تان بد عادت شده است.ریتم مناسب برای رفتن به دستشویی هر چهار تا پنج ساعت یکبار است. در این صورت مثانه با حجم حداکثر 450 تا 500 سانتی مترمکعب پر می شود. برخی افراد بر حسب عادت به محض اینکه احساس دستشویی پیدا می کنند خود را به توالت می رسانند. در صورتی که باید منتظر ماند تا مثانه به طور کامل پر شود.
————————————————————————————
چگونه این عادت را تغییر دهیم؟
برای اینکه بدعادتی مثانه تان را اصلاح کنید بهتر است زمانی که احساس کردید مثانه تان نیاز به تخلیه دارد 10 دقیقه صبر کنید و تمرین کنید تا با کوچک ترین نیاز به دستشویی نروید. در غیر این صورت مثانه تان با تجمع کمترین میزان ادرار شما را وادار به تخلیه خواهد کرد. همانطور که نگه داشتن طولانی مدت ادرار مضر است، به همان میزان نیز زود به زود رفتن به دستشویی مثانه را تنبل می کند.
————————————————————————————
عفونت مثانه گرفته اید
ادراری که در کلیه ها ساخته می شود و از مثانه خارج می شود یک ترکیب کاملا استریل است. در صورت بروز عفونت مجاری ادراری یا عفونت مثانه (سیستیت)، یک عامل عفونی است مانند باکتری ای کولای در ادرار نفوذ کرده و رشد می کند. سپس این عامل عفونت، در مجاری ادراری پخش می شود.
————————————————————————————
چرا نیاز به ادرار کردن افزایش می یابد؟
عفونت ادراری مسئله رایجی است و موارد خفیف آن به خودی خود برطرف می شود. در صورتی که این عفونت دردناک و جدی باشد، مثانه را تحریک کرده و نیاز به ادرار کردن را افزایش می دهد.
سرما و بخصوص تغییر دمای ناگهانی از گرما به سرما باعث ایجاد احساس نیاز به ادرار می شودالبته در صورت بروز این مشکل، حجم ادرار دفع شده زیاد نیست و در حد چند قطره تولید می شود. بنابراین در گام اول باید مشکل ریشه یابی شود.
————————————————————————————
مثانه تان خیلی کوچک است
نیاز مکرر برای رفتن به دستشویی می تواند در اثر کوچکی بیش از اندازه مثانه باشد. اگرچه این مسئله نادر است، اما مثانه برخی افراد فقط 150 تا 200 سانتی متر مکعب (حجم طبیعی مثانه 450 تا 500 سانتی متر مکعب) گنجایش دارد.
————————————————————————————
چه باید کرد؟
می توان با کمک روش هایی مثانه را بازتر کرد. این روش شامل پر و خالی کردن مکرر مثانه است. البته بهتر است به متخصص اورولوژی مراجعه کنید تا توصیه های لازم را به شما ارائه دهد.
————————————————————————————
علتهای تکرر ادراری حاد کدامند؟
شایعترین علت تکرر ادراری حاد عفونت های مجرا و مثانه می باشد که در این حالت فرد بدون سابقه قبلی و به صورت ناگهانی دچار تکرر ادرار و اغلب سوزش ادرار می شود که این حالت بیشتردر خانم های جوان شایع می باشد و شایعترین علت آن عفونت مثانه است که با مصرف آنتی بیوتیک بلافاصله خوب می شود.
تکرر ادراری مزمن
در این حالت افرادی را می بینیم که چندین ماه و یا چندین سال است که مبتلا به دستشوئی رفتن های مکرر هستند و این حالت از نظ روحی فرد را خسته کرده است. در شرح حال، این افراد ذکر می کنند که با مصرف کوچکترین حجم از مایع مجبورند به تعداد زیادی دستشوئی بروند. این افراد اغلب دستشوئی های مسیر رفت و آمد خود را شناسائی می کنند و در مسیر کار و یا خانه مجبورند به این دستشوئی ها بروند. این افراد ترجیح می دهند که با ماشین مسافرت های بین شهری نداشته باشند و چه بسا در صورت عدم دسترسی به دستشوئی خودشان را خیس می کنند. در مراجعه به مطب این افراد چندین نسخه و چندین مراجعه به دکتر های مختلف را دارند که نتیجه نگرفته اند و بعضی از این افراد با ترس از لاعلاج بودن آن و تبدیل به سرطان دچار استرس و نگرانی بیش از حد هستند.
سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که چه عواملی باعث تکرر ادراری در یک فرد می شود که به شرح اینها می پردازیم:
۱- عفونت ادراری:
در این حالت فرد سالم که قبلاً مشکلی نداشته و به صورت ناگهانی دچار تعییر رنگ ادراری، تکرر ادرار و سوزش ادراری می شود که اغلب رنگ ادرار این ها تغییر یافته و اغلب بدبو می شود. اگر مبتلا به این حالت شدید شد بلافاصله به دکتر مراجعه و اول آزمایش و کشت ادرار بدهید و سپس با مصرف آنتی بیوتیک تجویز شده توسط پزشک معالجتان و با مصرف مایعات فراوان مطمئن باشید که در عرض ۲-۳ روز بهتر می شوید
۲- بزرگی پروستات:
اگر شما مردی بالای ۵۰ سال هستید و مبتلا به تکرر ادراری مزمن هستید و ادرارتان دوشاخه و قطع و وصل می شود و راحت نمی آید و قطره قطره است مبتلا به درجاتی از بزرگی پروستات هستید. توصیه می کنم حتماً به دکتر کلیه مراجعه کنید و از دکترتان بخواهید که ۱- سونوگرافی از کلیه ها و مثانه و پروستات ۲- تست سرطان پروستات یا PSA را برای شما انجام دهد. بعد از آماده شدن سونوگراف و آزمایش دکتر معالجتان جهت درمان شما یا داروهای شل کننده پروستات و یا درمان جراحی را بر اساس بزرگی پروستات، پیشنهاد خواهد داد.
چون داروهای شل کننده پروستات همزمان باعث افت فشار خون نیز می شوند توصیه می کنم که این داروها را قبل از خواب مصرف کنید اگر تست سرطان پروستات یا PSA شما روند صعودی داشته باشد و بالای ۴ باشد و ایا اگر پدر و عمو و برادرتان مبتلا به سرطان پروستات بوده است شما نیز ۴-۵ برابر افراد طبیعی در خطر این بیماری هستید پس مراجعه منظم به دکترتان را فراموش نکنید و هر از چندگاهی باید توسط پزشک معالجتان معاینه انگشتی پروستات و تست PSA را انجام دهید و در شک به سرطان پروستات باید نمونه برداری از پروستات حتماً انجام دهید.
۳- مثانه بیش فعال:
یکی دیگر از علل تکرر ادراری مزمن چه در آقایان و چه در خانم های جوان مثانه های بیش فعال می باشد. علائم مثانه بیش فعال عبارتند از:
۱- دستشوئی رفتن های بیش از ۸ بار در روز و ۲ بار در شب
۲- احساس عدم تخلیه کامل مثانه
۳- نیاز ناگهانی به دستشوئی رفتن به علت انقاباضات خودبخودی مثانه که اگر شدید باشد فرد لباس زیر خود را خیس می کند. مثانه بیش فعال در افرادی که مبتلا به استرس و اضطراب هستند و تحریک پذیر هستند و اغلب در مردان و زنان جوان دیده می شود. طبق آمار میلیون نفر در دنیا مبتلا به مثانه بیش فعال هستند که آمار آن از دیابت و فشار خون نیز بالاتر می باشد. در بررسی های پزشکی: سونوگرافی و آزمایشات ادرار این افراد نرمال و طبیعی هستند. بهترین و قعطی ترین وسیله تشخیصی مثانه بیش فعال تست ارودینامیک یا نوار مثانه می باشد که هم بیماری و هم شدت بیش فعالی را مشخص می کند و بر اساس آن بیمار درمان می شود.
اگر شما علائم بیش فعالی مثانه را در خودتان می بینید توصیه می کنم که به پزشک جراحی کلیه مراجعه کنید. آزمایش ادرار و کشت ادرار و اندازه گیری قند خون شما و یک سونوگرافی، اولین قدم بررسی تشخیصی هستند اگر آنها طبیعی بودند باید تست ارودینامیک یا نوار مثانه بگیرید. درمان مثانه بیش فعال اغلب داروئی و رفتار درمانی می باشد.
از درمان داروئی برای کنترل و آرام کردن مثانه استفاده می شود که باعث می شود احساس تکرر ادراری شدید کاهش می یابد و همزمان من به بیمار هایم توصیه می کنم که با تربیت مثانه با جنگ و مثابله با تکرر ادراری بروند به این معنی که با یک برنامه ماهیانه فواصل دستشوئی رفتن را زیاد بکنند. مثلاً به بیمار می گویم روز اول ۵ دقیقه و روز بعد ۷ و روز بعد ۱۰ و … در مقابل احساس تکرر ادراری مقاومت کنید که در اوایل این کار کمی آزاردهنده است ولی تدریجاً از بین می رود.
هدف ما از درمان این است که فرد ۲-۳ ساعت بتواند بدون اینکه به دستشوئی برود ادرار خود را نگاه دارد.خوشبختانه مثانه های بیش فعال اغلب با دارو و رفتار درمانی تعییر در کیفیت زندگی از قبیل شروع ورزش، کاهش استرس های روزمره زندگی و عدم فکر کردن به دستشوئی و عدم توجه به تحریک های مثانه و احساس ادراری آرام آرام از بین می روند و درمان می شوند.
۴- مثانه عصبی :
از علل دیگر تکرر ادراری مزمن مثانه عصبی است. تعریف مثانه عصبی: در افراد مبتلا به مثانه عصبی یک بیماری زمینه ای عبارتند از:
آسیب به نخاع، بیماری M.S، تومورهای نخاع، بیماریهای نخاعی مادرزادی از قبیل: مننگوسل، آسیب های مغزی هنگام تولد و یا بعد از آن مثلاً به علت تصادف، ضربه، تومور و بیماری پارکینسون وجود دارد که به علت بیماری زمینه ای عصب مثانه آسیب دیده و باعث می شود مثانه شدیداً تحریک پذیر شده و دچار انقباضات خودبخودی مثانه و بی اختیاری ادراری و تکرر ادراری شدید در شب و روز می شود که علت آن بالا رفتن فشار مثانه و کاهش شدید حجم مثانه می باشد. در موارد شدید اگر درمان مناسب و سریع انجام نشد فشار داخل مثانه به کلیه ها منتقل و سبب آسیب کلیه ها و نارسائی کلیه و سبب از کار افتادگی آنان می شود.
اگر شما فرک می کنید که مبتلا به مثانه عصبی هستید باید سریعاً به دکتر کلیه مراجعه کنید. بهترین و دقیق ترین وسیله تشخیص مثانه عصبی تست نوار مثانه یا ارودینامیک می باشد که به وسیله آن نوع مثانه عصبی و شدت آن از قبیل حس مثانه، حجم مثانه و شدت انقباضات مهار نشده مثانه مشخص می گردد و دکتر شما بر اساس آن و با انتخاب داروهای مناسب به تعدیل علائم بیماری مثانه عصبی کمک خواهد کرد.
درمان مثانه عصبی در موارد خفیف استفاده از داروهای شل کننده ی خروجی مثانه و آرام کننده انقباضات عضله مثانه می باشد. در موارد شدید تزریق داخل مثانه بوتاکس و همچنین بزرگ کردن مثانه با برداشتن قسمتی از روده و گذاشتن آن روی مثانه عصبی آخرین درمان مثانه های عصبی می باشد.
در بعضی از مثانه های عصبی حسن مثانه از بین می رود و حجم آن افزایش پیدا می کند و مثانه قادر به پمپاژ و یا انقباض نبوده و لذا فرد دچار بزرگی شدید مثانه، احتباس ادراری و بی اختیاری لبریزی می گردد که شایعترین علت ایجاد کننده مثانه عصبی شل بیماری دیابت کنترل نشده می باشد و لذا در اینجا لازم می دانم به بیماران دیابتی عرض کنم که جهت جلوگیری از عوارض شدید دیابت روی مثانه حتماً با مراجعه به دکتر فوق تخصص غدد، قند خون خود در کنترل نگاه دارند.
سنگ یا پولیپ مثانه
پولیپ مثانه همان تومورهای خوش خیمی است که در آقایان و خانم ها باعث بروز اختلال در ادرار کردن و احساس سوزش در حین خالی شدن مثانه می شود. این مسئله که معمولا به دلیل مصرف دخانیات ایجاد می شود، نیاز به دفع ادرار را افزایش می دهد.سنگ مثانه از سفت شدن مواد معدنی موجود در ادرار شکل می گیرد. این سنگ ها باعث بروز التهاب و عفونت ادراری شده و به این دلیل نیاز به دفع ادرار را افزایش می دهند.
از هوای گرم وارد هوای سرد می شوید
سرما و بخصوص تغییر دمای ناگهانی از گرما به سرما باعث ایجاد احساس نیاز به ادرار می شود.
چرا؟تغییر ناگهانی دمای هوا باعث تحریک مثانه می شود. در واقع دیواره عضلانی مثانه بدون اینکه پر شده باشد، به طور ناگهانی منقبض می شود و این مسئله باعث نیاز فوری و مکرر به دفع ادرار می شود. البته این مسئله اغلب موقتی است و زیاد طول نمی کشد.
بیش از اندازه مایعات می نوشید
مثانه در حالت طبیعی گنجایش 450 تا 500 سانتی متر مکعب ادرار را دارد. زمانی که مثانه پر می شود منقبض شده و مجرای ادرار شل می شود. این مسئله نیز باعث خالی شدن مثانه می شود. در برخی افراد این پدیده بیش از حد طبیعی آن بروز می کند، یعنی هر سه ساعت یکبار این پروسه تکرار می شود. البته جای نگرانی نیست و دلیل آن صرفا به مصرف زیاد مایعات مربوط می شود.
استرس باعث فعال شدن مثانه شده و این عضو بدون اینکه پر شده باشد، به صورت غیرقابل کنترلی منقبض می شود و نیاز به دفع ادرار پیدا می کنیم.
در حالت کلی مصرف روزانه یک و نیم لیتر آب توصیه می شود تا سلامت عمومی بدن تامین شود، اما افرادی که همواره یک بطری آب دم دست دارند و در محیط کار، موقع ورزش و غیره آب می نوشند، بیش از این میزان مایعات دریافت می کنند. البته این عادت برای سلامتی مفید است، اما مشکل این است که فرد را به زود به زود به توالت می کشاند.بنابراین اگر اهل نوشیدن مایعات زیادی هستید و از توالت رفتن زیاد شاکی شده اید، بهتر است در گام اول کمی میزان مایعات مصرفی تان را کاهش دهید.
مضطرب هستید
برای همه پیش می آید که در زمان های خاصی از زندگی مانند امتحان و غیره دچار استرس شوند و مدام نیاز به توالت پیدا کنند. استرس باعث افزایش نیاز به تخلیه مثانه می شود.
چرا؟
استرس باعث فعال شدن مثانه می شود و این عضو بدون اینکه پر شده باشد، به صورت غیرقابل کنترلی منقبض می شود. به عقیده متخصصان در مواقع استرس نیاز به دستشویی رفتن به طور متوسط به بیش از هشت بار در شبانه روز افزایش می یابد. البته این مسئله نیز موقتی است و با برطرف شدن استرس از بین می رود. اما اگر شرایط استرس زا حاد و زیاد باشد، مشکل نیز تشدید می شود.
چنانچه تکرر ادرارتان همراه موارد زیر باشد، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید:
- وجود خون در ادرار
- ادرار قهوه ای تیره یا قرمز
- دردناک شدن دفع ادرار
- درد پهلوها و قسمت پایین شکم یا کشاله ران
- سختی دفع ادرار و تخلیه مثانه
- اضطرار در تخلیه ادرار
- عدم کنترل مثانه
- تب
کاربر گرامي لطفا نظرات خود را در مورد مطالب دلگرم بيان نماييد.
منبع:دکتر حسین کریمی
———————————————————————————–
مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
