شکستگی های مویی چیست + تقسیم بندی شکستگی استخوان
نشانه ها و علایم شکستگی مویی
شکستگی فشاری را می توان به عنوان ترک کوچک در استخوان در نظر گرفت. به همین دلیل است که گاهی اوقات آن را شکستگی مویی می نامند.
این مصدومیت معمولا در استخوان هایی که وزن روی آن ها می افتد رخ می دهد، استخوان هایی مانند استخوان درشتی و استخوان کف پایی. شکستگی فشاری در فوتبال شایع است.
شکستگی های فشاری در نتیجه فشار زیاد روی استخوان بوجود می آید.درد در ناحیه پای جلو با فعالیت فیزیکی و حرکت پا افزایش میابد.
نواحی استخوانی حساس ترهستند و ممکن است همراه با ورم باشد ، باید برای شناسایی شکستگی های فشاری ازاشعه ایکس استفاده شود.
دلایل شکستگی مویی
- استخوان ها دائما در حال تغییر وضع و بازسازی خود هستند، به ویژه طی ورزشی که فشار زیادی به استخوان وارد می کند.
- در طول زمان، اگر فشار کافی به استخوانی که خسته است وارد شود ظرفیت استخوان تمام می شود و شکستگی فشار بوجود می آید.
- این شکستگی به یک باره رخ نمی دهد. از آسیب های پی در پی بوجود می آید که هیچ کدام از آن ها شکستگی ناگهانی را موجب نمی شوند.
- اما اگر این آسیب ها انباشته شوندباعث تغییر وضعیت استخوان و در نتیجه باعث شکستگی می شوند.
- شکستگی های فشاری معمولا در افراد غیرفعال که به یکباره شروع به فعالیت می کنند رخ می دهد. این مصدومیت ها در ورزشکاران المپیکی که فشارهای زیادی در تمرین های خود تحمل می کنند.
- در دوندگان مسافت دور آماتور که هر هفته مسافت های زیادی را می دوند یا در سربازانی که مسافت زیادی راهپیمایی می کنند رخ می دهد.
- خستگی ماهیچه نیز نقش مهمی در شکستگی فشاری دارد. در یک دونده، هر گام بلند، فشار زیادی را به نقاط مختلف پا وارد می کند.
- هر شوک- شتاب سریع و انتقال انرژی- باید جذب شود. ماهیچه ها و استخوان ها به عنوان جذب کننده شوک عمل می کنند.
- با این وجود، ماهیچه ها، معمولا آن هایی که در اندام تحتانی قرار دارند بعد از پیمودن مسافت های طولانی خسته می شوندو توانایی خود برای جذب شوک را از دست می دهند.
- همان طور که استخوان ها فشار جدیدی را متحمل می شوند، خطر شکستگی افزایش میابد.
نحوه درمان شکستگی مویی
- اگر شکستگی فشار در استخوان متحمل وزن رخ دهد، درمان با ادامه افتادن وزن روی آن عضو یا به تاخیر می افتد یا دیگر ممکن نخواهد بود.
- زمان بهبودی بسته به زمان، شدت، قدرت واکنش درمان بدن و مقدار تغذیه فرد متفاوت است. استراحت کامل یا پیاده روی به مدت ۴ تا ۸ هفته پیشنهاد می شود ، گرچه زمان استراحت ۱۲ هفته تا ۱۶ هفته ای در شکستگی های فشاری شدید معمول است.
- بعد از این دوره، دوباره می توان فعالیت ها را از سر گرفت، البته مادامی که درد ایجاد نشود. درحالی که استخوان رو به بهبودی است،روند تغییر وضع استخوان مدت ها بعد از اینکه گمان می رود استخوان بهبود یافته طول خواهد کشید.
- فعالیت هایی مانند دویدن یا ورزش هایی که فشار مازاد به استخوان وارد می کنند باید رفته رفته دوباره آغاز شوند. یک قانون کلی این است که حجم تمرین ها را بیش از ۱۰ درصد نباید افزایش دهیم.
- توانبخشی یعنی انجام تمرین قدرت ماهیچه ها برای کمک به بازگشت نیرو به استخوان ها. بستن استخوان با قالب پلاستیکی نیز می تواند به بهبود شکستگی کمک کند.
- قالب های بادی فشار کمی به استخوان می آورند که روند درمان را با افزایش جریان خون به ناحیه منظور بهبود می بخشند.
- به خاطر فشار وارده به استخوان، درد نیز کاهش میابد و اگر شکست فشاری ساق یا پا شدید باشد می توانید از عصا برای کاهش درد استفاده کنید.
اهمیت تقسیم بندی شکستگی ها در چیست؟
- دانستن شکل شکستگی فقط برای تقسیم بندی ظاهری نبوده و اهمیت بیشتری دارد. شکل شکستگی میتواند به ما کمک کند تا به نوع و چگونگی ضربه ای که موجب شکستگی شده پی ببریم.
- بطور مثال شکستگی های عرضی بر اثر نیروهایی ایجاد میشوند که یک استخوان را خم میکنند در حالیکه شکستگی های مارپیچی بر اثر وارد شدن نیروهای چرخشی ایجاد میشوند.
- گاهی اوقات شکل شکستگی به پزشک معالج کمک میکند تا بتواند بهترین روش برای جااندازی را انتخاب کند. همچنین شکل شکستگی به پزشک میگوید که آیا این شکستگی بعد از جاافتادن پایدار میماند یا تمایل دارد تا دوباره جابجا شود.
بطور مثال شکستگی های عرضی بعد از جااندازی پایدار هستند ولی در شکستگی های مارپیچی یا مایل، دو سر شکسته شده استخوان بعد از جاافتادن به هم گیر نمیکنند و ممکن است دوباره جابجا شوند مگر اینکه در محل شکستگی نامنظمی و دندانه هایی وجود داشته باشد که مانع جابجایی مجدد آن شود.
- در این دسته از شکستگیها خط شکستگی در رادیوگرافی، فقط بصورت یک ترک خوردگی دیده میشود و قطعات شکسته شده جابجا نشده اند و نیرویی که موجب این شکستگی شده است قوی نیست.
- گاهی اوقات خط شکستگی به زحمت در فیلم رادیوگرافی دیده میشود و یا ممکن است اصلا دیده نشود. در این حال پزشک معالج ممکن است برای تشخیص بهتر و دقیقتر از عکس های تکمیلی و یا سی تی اسکن استفاده کند و یا اقدام به تکرار رادیوگرافی بعد از ۷ تا ۱۰ روز کند.
- اگر شکستگی کاملا بدون جابجایی باشد، در رادیوگرافی اولیه دیده نمیشود ولی بعد از ۷ تا ۱۰ روز با تکرار رادیوگرافی، خط شکستگی قابل مشاهده است.
شکستگی های گرین استیک
- شکستگی های گرین استیک ( ترکه تری ) Green stick fracture عموما در بچه ها دیده میشوند و مشخصه آن کامل نبودن شکستگی است. به بیان دیگر دو قطعه شکسته شده کاملا از یکدیگر جدا نمیشوند.
- علت این نامگذاری شبیه بودن رفتار استخوان به یک ترکه یا چوب تر است. شما میتوانید با خم کردن یک شاخه خشک درخت آن را بشکنید ولی اگر سعی کنید با خم کردن یک شاخه زنده و تازه روییده یک درخت آنرا بشکنید موفق نمیشوید.
- گاهی شاخه خم میشود ولی شکسته نمیشود. اگر نیروی بیشتری به آن وارد کنید شاخه در یک طرف بصورت نامنظم شکسته میشود و در طرف دیگر فقط خم میشود.
- به علت اینکه محتوای مواد تشکیل دهنده استخوان بچه ها با بالغین متفاوت است در مقابل نیرو، رفتاری مشابه با چوب تر درخت نشان میدهد و دچار شکستگی ناقص و ناکامل میشود.
- شکستگیهای گرین استیک یا ترکه تری معمولا در ناحیه ساعد یا مچ دست بچه ها دیده میشوند. البته همه شکستگی های بچه ها ترکه تری نیستند.
- اگر نیرویی که به استخوان بچه وارد میشود شدید باشد میتواند شکستگی کامل ایجاد کند ولی اغلب شکستگی های بچه ها گرین استیک یا ترکه تری هستند.
شکستگی های عرضی
در شکستگیهای عرضی Transverse fracture خط شکستگی عمود بر محور طولی استخوان است. این شکستگی ها به علت نیروهایی ایجاد میگردند که موجب خم شدن استخوان و زاویه دار شدن آن در محور طولی میشود.
- شکستگی های مایل Oblique fracture
در این نوع شکستگی، خط شکستگی نسبت به محور طولی استخوان مایل است. این شکستگی ها بر اثر نیروهایی ایجاد میشوند که در امتداد طولی استخوان وارد شده و همزمان موجب خم شدن و پیچش استخوان میگردند. شکستگی های مایل معمولا ناپایدار هستند.
- شکستگی های مارپیچی Spiral fracture
در این نوع شکستگی خط شکستگی بصورت یک قوس مارپیچ شکل است. این شکستگی ها معمولا بر اثر چرخش شدید اندام ایجاد میشوند و جوش خوردن آنها معمولا از انواع عرضی و مایل سریعتر است.
- شکستگی های چند قطعه ای Multiple fragment fracture
در شکستگی های چند قطعه ای Multiple fragment fracture بیش از دو قطعه شکسته شده وجود دارد. این شکستگی ها بر اثر اعمال نیروهای بسیار قویتر از نیروهایی که شکستگی های قبلی را بوجود میاورند ایجاد میشوند.
احتمال آسیب به پوست و عضلات و عروق و اعصاب و احتمال باز بودن در این شکستگیها بیشتر است. این شکستگی ها معمولا بسیار ناپایدار بوده و دیر جوش میخورند.
- شکستگی چند قطعه ای زائده اوله کرانون در آرنج
- شکستگی های درهم فرورفته Impacted fracture
این شکستگی وقتی ایجاد میشود که یک قطعه شکستگی به داخل قطعه دیگر فرو میرود مثل بعضی از انواع شکستگی گردن ران
- شکستگی در هم فرو رفته گردن استخوان ران
- شکستگی های خرد و له شده Compression fracture
این نوع شکستگی بیشتر در استخوانهای اسفنجی دیده میشود و وقتی است که یک استخوان بر اثر فشار خارجی در خود شکسته شده و بنظر میرسد که حجمش کم شده است.
مانند شکستگیهای مهره ها و یا استخوان پاشنه. در این نوع شکستگی ممکن است خط شکستگی واضحی وجود نداشته باشد و فقط شکل استخوان عوض شده باشد.
جااندازی این نوع شکستگی ها بسیار مشکل است و گاهی به هیچ وجه نمیتوان شکل استخوان را به وضع قبل از شکستگی برگرداند.
- شکستگی کمپرشن یا له شده در تنه مهره
- شکستگیهای کنده شده Avulsion fracture
این نوع شکستگی در محل هایی دیده میشود که تاندون یک عضله به استخوان میچسبد. در این نواحی اگر عضله بشدت منقبض شود میتواند تکه ای از استخوانی را که به آن چسبیده است از استخوان اصلی جدا کند. مانند شکستگی کشکک یا شکستگی بعضی از نواحی کف پا.
- شکستگی کنده شده سر استخوان فیبولا بر اثر کشش تاندون چسبیده به آن
- شکستگی سطح مفصلی Intraarticular fracture
شکستگی مفصلی به مواردی اطلاق میشود که خط شکستگی به داخل یک مفصل امتداد یافته است. این دسته از شکستگیها بسیار خطرناک و پر عارضه اند.
جااندازی آنها باید بسیار دقیق باشد و کمترین بدجوش خوردگی و ناهماهنگی باقیمانده در سطح مفصلی میتواند موجب سائیدگی مفصل شود.
شکستگی سطح مفصلی زانو و آرنج
شکستگی دررفتگی Fracture dislocation
وقتی که شکستگی در نزدیکی یک انتهای استخوان ایجاد میشود حاصل شکستگی یک قطعه کوچک و یک قطعه بزرگ است.
در این حال اگر قطعه کوچکتر، از سطح مفصلی خارج شده و به اصطلاح دربرود به وضعیت بوجود آمده، شکستگی دررفتگی میگویند.
مثال دیگر وقتی است که بیش از دو استخوان در تشکیل یک مفصل شریک هستند. در این وضعیت شکستگی یکی میتواند با دررفتگی دیگری همراه باشد.
شکستگی دررفتگی مچ دست
جدای از شکل شکستگی ها باید توجه داشت که جهت تغییر مکان قطعات شکسته شده هم میتواند مهم باشد. این تغییر مکان میتواند در جهات مختلف صورت پذیرد.در شکل زیر انواع آنها نشان داده شده است.
درمان انواع شکستگی و شکستگی مویی
معمولترین درمانها برای شکستگی استخوان به صورت زیر می باشند:
- درمان عوارض جدی
- تسکین درد
- محافظت، استراحت، گذاشتن یخ و بالا گذاشتن اندام شکسته
- جا انداختن قسمتهای جابجا شده
- ثابت نگه داشتن، معمولاً با استفاده از آتل یا گچ
- گاهی اوقات لازم است که جراحی انجام شود.
ثابت نگه داشتن اندام شکسته با گچ گیری
- گچگیری معمولاً برای درمان آسیبهایی انجام میشود که باید چند هفته بیحرکت نگه داشته شود. پزشک برای گچ گرفتن، ابتدا پارچه دور اندام شکسته میپیچد، سپس لایهای از ماده پنبهای نرم را برای محافظت از پوست در برابر فشار و سایش دور آن میبندد.
- روی این لایه نیز باند پنبهای پر شده با گچ یا نوارهای فایبرگلاس بسته میشود که پس از خشک شدن، سفت میشود.
- گچگیری یکی از روشهای رایج ثابت نگه داشتن استخوانهای شکسته و جدا شده است، چون گچ شکلپذیر است و سایش آن روی بدن کم است.
- فایبرگلاس محکمتر، سبکتر و بادوامتر است. ورم پس از حدود یک هفته فروکش میکند، در این زمان چون فایبرگلاس بهتر دور عضو را میگیرد، میتوان گچ را با فایبرگلاس عوض کرد. پزشک توصیههایی را برای مراقبت از گچ به بیمار اعلام میکند.
- اگر به خوبی از گچ مراقبت نشود، مشکلات متعدد بروز مییابد. برای مثال اگر گچ مرطوب شود، لایههای محافظ زیر گچ خیس میشود و کامل خشک کردن آن غیرممکن خواهد بود.
- در نتیجه پوست نرم و متلاشی و در نهایت زخم میشود. همچنین اگر گچ خیس شود، ممکن است از هم جدا شود و دیگر نتواند از ناحیه آسیب دیده محافظت کند و آن را ثابت نگه دارد.
- همچنین باید اندام شکسته را، به ویژه در ۴۸ ـ ۲۴ ساعت پس از شکستگی، حتیالامکان بالا یا بالاتر از سطح قلب نگه داشت. از بیمار خواسته میشود که انگشتها را مرتب بکشد یا انگشت شست را تکان دهد تا خون در پای شکسته جمع نشود و ورم نکند.
مراقبت از گچ
- هنگام استحمام باید کیسهای پلاستیکی را دور گچ بپیچید و بالای آن را با کش یا چسب به خوبی ببندید، یا از محافظهای ضدآبی استفاده کنید که مخصوص محافظت از گچ تولید میشود. شرکته
- یا گچ سفت بود، بلافاصله با پزشک معالج خود تماس بگیرید. چون این موارد علائم ورم یا زخم فشاری است و گچ تحت این شرایط باید فوراً باز شود.
- اگر بوی بدی را از گچ استشمام کردید یا تب کردید، به پزشک مراجعه کنید، چون این موارد علامت عفونت است.
- اگر گچگیری درد را تشدید کرد یا بیحسی یا ضعف جدیدی را حس کردید، با پزشک تماس بگیرید. این موارد علائم سندرم کمپارتمان است.
چه شکستگیهایی با جراحی درمان میشود؟
گاهی اوقات لازم است که شکستگی جا انداخته و جراحی برای ترمیم آن انجام شود. شکستگیهای زیر نیاز به جراحی دارند.
شکستگیهای باز
- چون پوست پاره شده است، باکتریها و گرد و غبار میتواند وارد بدن شود. پزشک ناحیه شکستگی را با دقت تمیز و ضدعفونی میکند و تمام آلودگیهای خارجی را پاک میکند تا خطر عفونت کاهش یابد.
- نمیتوان شکستگی را جا انداخت یا قطعات شکسته را با جااندازی بسته در یک امتداد قرار داد
- اگر یک تکه از استخوان جابجا شده باشد یا تاندون بین استخوانها گیر کرده باشد، پزشک نمیتواند استخوانهای شکسته را با دستکاری از بیرون (جااندازی بسته) منظم کند. همچنین گاهی اوقات میتوان استخوانهای شکسته را به روش بسته جا انداخت، اما عضلات قطعات استخوان را میکشد و اجازه نمیدهد که در جای خود باقی بماند.
شکستگیهای سطح مفصل
- این شکستگی تا مفصل پیش میرود و غضروف سرهای استخوان داخل مفصل میشکند. برای این که بیمار بعدها دچار آرتروز نشود.
- پزشکان تقریباً همیشه ترجیح میدهند که غضروف شکسته را نیز جا بندازند و منظم کنند. طبعاً اگر هممحوری به روش جراحی انجام شود، دقیقتر خواهد بود.
شکستگی پاتولوژیک استخوان ضعیف شده به دلیل ابتلا به سرطان
- استخوان ضعیف شده در اثر سرطان به خوبی جوش نمیخورد، بنابراین باید جراحی برای جلوگیری از جابجا شدن استخوانها انجام شود.
- به علاوه تثبیت مفصل به روش جراحی درد را کمتر میکند و بیمار میتواند سریعتر از درمانهای دیگر از مفصل استفاده کند.
شکستگیهایی که به ترمیم جراحی نیاز دارند
- اگر درمان بعضی شکستگیهای به روش جراحی انجام شود، استخوان سریعتر جوش میخورد و نتیجه بهتری به دست میآید.
- شکستگیهایی که به روش غیرجراحی باید مدتی طولانی ثابت نگه داشته شود یا بیمار استراحت مطلق داشته باشد
- جراحی طول دوران استراحت مطلق را کمتر میکند. برای مثال اگر مفصل ران شکسته باشد و ترمیم به روش جراحی انجام شود، بیمار مدت کوتاهی پس از عمل، غالباً از فردای روز جراحی میتواند به کمک واکر از تخت پایین بیاید و راه برود.
شکستگی پیچیده و ترکیب
- اگر به جز شکستگی، آسیبهای دیگری مانند آسیب شدید عصبها یا شریانها وجود داشته باشد، انجام جراحی ضرورت مییابد.
انواع جراحی برای شکستگی
- جااندازی باز با تثبیت داخلی (ORIF )
جراحی برای بازیابی شکل و نظم اصلی استخوان انجام میشود. جراح نظم و هممحوری استخوانها را در عکسهای رادیوگرافی گرفته شده از عضو شکسته بررسی میکند.
جراح ابتدا برشی را ایجاد میکند تا شکستگی مشخص شود، سپس قطعات شکسته را با وسایل مخصوص منظم میکند و با ترکیبی از سیمهای فلزی، پین، پیچ، میله و صفحه ثابت نگه میدارد.
برای مثال صفحات فلزی شکل داده میشود و با پیچ به بیرون استخوان متصل میشود. سپس میلههای فلزی از یک سر استخوان وارد داخل استخوان (مغز استخوان) میشود. این قطعات از استیل ضدزنگ، آلیاژ مقاوم یا تیتانیوم تهیه میشود.
قطعاتی که در ۲۰ ـ ۱۵ سال اخیر ساخته شده باشد، اثر میدانهای مغناطیسی قوی مورد استفاده در MRI را مختل نمیکند. اکثر این قطعات باعث به صدا درآمدن هشدار گیتهای امنیتی فرودگاهی نمیشود.
بعضی از این قطعات تا پایان عمر در بدن باقی میماند، اما بعضی از آنها پس از جوش خوردن استخوان بیرون آورده میشود. از روش ORIF معمولاً برای تمام شکستگیهایی که نیاز به ترمیم جراحی دارد، استفاده میشود.
جراحی آرتروپلاستی (تعویض مفصل) معمولاً زمانی ضرورت مییابد که شکستگی به شدت به سر استخوان ران (فمور) یا استخوان بالای بازو، بخشی از مفصل شانه، آسیب زده باشد.
- پیوند استخوان
جراح تراشههایی از استخوان را از بخش دیگری از بدن، برای مثال لگن میگیرد. اگر فاصله بین قطعات شکسته استخوان زیاد باشد، عمل پیوند باید به سرعت انجام شود.
همچنین اگر فرایند ترمیم استخوان کند شده باشد یعنی استخوان دیر جوش بخورد یا روند ترمیم آن متوقف شده باشد، میتوان عمل پیوند را بعدتر انجام داد.
جراحی آرتروسکوپی عملی است که در آن ساختار داخلی مفصل با استفاده از لولهای باریک به نام آرتروسکوپ تشخیص داده و یا درمان میشود.
ابداع فنآوریهای فیبر نوری منجر به محبوبیت تکنیک آرتروسکوپی در دهه ۱۹۶۰ شد و این روش جراحی بسته امروزه در سراسر جهان کاربردهای گستردهای دارد.
جراح ارتوپد این عمل بسته را به صورت سرپایی انجام میدهد. چون عمل سرپایی است، بیمار معمولاً همان روز ترخیص میشود.
جراح برای این که بتواند مفصل را معاینه کند، آرتروسکوپ، لوله باریک حاوی لنزها و فیبرهای نوری را از راه برش ظریف ایجاد شده روی پوست وارد مفصل میکند.
سپس آرتروسکوپ را به دوربین فیلمبرداری وصل میکند تا تصاویر داخل مفصل روی نمایشگر نشان داده شود.
اندازه آرتروسکوپ با توجه به بزرگی مفصل انتخاب میشود. برای مثال زانو با آرتروسکوپی با قطر تقریبی ۵ میلیمتر معاینه میشود.
آرتروسکوپهای بسیار ظریفی به قطر نیم میلیمتر برای معاینه مفصلهای کوچکی، مانند مچ دست وجود دارد.
اگر علاوه بر معاینه، عمل درمانی نیز بر روی مفصل انجام شود، عمل، جراحی آرتروسکوپی نامیده میشود. این جراحی به روشهای مختلفی انجام میشود.
جراحی آرتروسکوپی در مقایسه با روشهای قدیمی و معمولی جراحی، آسیب کمتری به بافت وارد میکند، بیمار درد کمتری را متحمل میشود و سریعتر بهبود مییابد.
همچنین بخوانید:
سرطان استخوان : علائم نشان دهنده سرطان استخوان را بشناسید
پیوند مغز استخوان چیست؟ + مراقبتهای بعد از پیوند مغز استخوان
استئونکروز استخوان فک : چه کسانی در خطر پوکی استخوان فک اند؟
کدام داروها عامل پوکی استخوان هستند؟
HLA راه مناسب برای درمان ناباروری(پیوند مغز استخوان)
علت و درمان سریع درد استخوان های لگن چیست؟