سندروم تونل کوبیتال چیست و چگونه درمان می شود ؟
سندرم تونل کوبیتال
کوبیتال به معنای آرنجی است و هرچیزی که وابسته به آرنج است.
تونل کوبیتال یا آرنجی فضایی است به اندازه 4 میلی متر که بین اپی کوندیل داخلی (اگر به سمت داخل آرنج خود دست بزنید یعنی جایی که نزدیک به تنه شما است برجستگی را حس خواهید کرد که به آن اپی کوندیل داخلی گویند) و زائده آرنجی استخوان زند زیرین(استخوان اولنا) قراردارد.
علت شایع تمام سندرم‌های فشار عصبی، افزایش فشار است که معمولا از فشار استخوان یا بافت همبند بر یک عصب در مچ دست، بازو‌ها یا آرنج ناشی می‌شود.
در بیشتر موارد، سندرم تونل کوبیتال و سندرم تونل رادیال با درمان‌های معمول قابل کنترل‌اند، اما در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به جراحی برای کاهش فشار بر عصب مورد نظر باشد.
سندرم تونل کوبیتال چیست ؟
عصب اولنا (عصب زند زیرین ) ابتدا از شبکه عصبی گردنی خارج می شود و پس از گذشتن از مسیر گردن و بازو و آرنج از فضای تونل کوبیتال عیور مبکند .
نهایتا به کف دست می رسد و پس از گذشتن از عضلات کف دست به انگشت کوچک و نیمه داخلی انگشت انگشتری می رسد .
(اگر کف دست به سمت صورت باشد، قسمتی از انگشت انگشتری که به سمت تنه است) وظیفه این عصب تحریک قسمتی از عضلات ساعد و کف دست برای حرکت کردن و همچنین دادن حس لامسه به سطح داخلی ساعد و کف دست و انگشت کوچک دست و نیمه داخلی انگشت انگشتری است.
چنانچه این عصب تحت فشار قرار گیرد، بیماری ایجاد می شود. شایع ترین مکانی که عصب تحت فشار قرار میگیرد ،تونل کوبیتال (آرنجی) است .
علت سندرم تونل کوبیتال و رادیال
سندرم تونل کوبیتال که به نام نوروپاتی عصب اولنار نیز معروف است به دلیل افزایش فشار بر عصب اولنار ایجاد می‌شود .
عصب اولنار در سطحی نزدیک به پوست در ناحیه‌ی آرنج که به آن funny bone می‌گویند قرار دارد. تحت شریط زیر، بیشتر در معرض ابتلا به سندرم تونل کوبیتال خواهید بود :
- اگر مکررا به آرنج‌تان تکیه می‌کنید، مخصوصا روی سطح سخت
- اگر آرنج‌تان را ساعت‌ها تا شده نگه می‌دارید، مثلا مدت طولانی با تلفن حرف زدن یا خوابیدن روی دستی که زیر بالش گذاشته‌اید
- گاهی سندرم تونل کوبیتال از رشد نابهنجار استخوان در آرنج یا فعالیت بدنی شدید ناشی می‌شود که فشار بر عصب اولنار را افزایش می‌دهد.
افرادی که دچار شکستگی در ناحیه آرنج شده‌اند یا التهابی در آرنج دارند بیشتر مستعد فشار بر عصب اولنار هستند.
دیابت نیز، شایع‌ترین بیماری مرتبط با این عارضه است. سندرم تونل کوبیتال نیز می‌تواند به دلیل آسیب مفصلی ناشی از آرتریت نیز ایجاد شود، اما سندرم تونل کوبیتال به ندرت در موارد آرتریتی مربوط به آرنج روی می‌دهد.
علائم اولیه سندرم تونل کوبیتال
- درد و کرختی در آرنج
- گزگز مخصوصا در انگشت حلقه و انگشت کوچک
علائم شدیدتر سندرم تونل کوبیتال
- ضعیف شدن انگشت حلقه و انگشت کوچک
- کاهش توانایی برای به هم فشردن انگشت شست و انگشت کوچک
- ضعف کلی قدرت پنجه
- از دست رفتن توده عضلانی در دست
- بد شکل شدن دست
اگر هر یک از این علائم را داشته باشید، پزشک‌تان با معاینه بالینی می‌تواند سندرم تونل کوبیتال را تشخیص بدهد. ضمنا ممکن است پزشک‌تان جهت بررسی وضعیت عصب‌های‌تان برای شما تست الکترومیوگرافی تجویز کند.
الکترومیوگرافی تستی است که در آن، الکترود‌های قرار داده شده روی پوست و عضلات، وضعیت سلامت عضلات و سلول‌های عصبی کنترل کننده‌ی آن‌ها را می‌سنجند و به تشخیص دقیق عارضه، ناحیه‌ی آسیب عصبی و تشخیص شدت عارضه کمک می‌کنند.
سندرم تونل رادیال در اثر فشار بر عصب رادیال ایجاد می‌شود که روی استخوان‌ها و عضلات ساعد و آرنج کشیده شده است.
علت‌های سندرم تونل رادیال
- آسیب
- تومور‌های چرب غیرسرطانی (لیپوماز)
- تومور‌های استخوانی
- التهاب بافت‌های اطراف
علائم سندرم تونل رادیال
درد تند و تیز و تیرکشیدگی در قسمت بالای ساعد یا پشت دست
مخصوصا زمانی که سعی می‌کنید انگشتان و مچ دست‌تان را صاف کنید
سندرم تونل رادیال برخلاف سندرم تونل کوبیتال و سندرم تونل کارپال به ندرت موجب کرختی یا گزگز می‌شود
زیرا عصب رادیال اساسا بر عضلات اثر می‌گذارد. روند تشخیصی سندرم تونل رادیال نیز مانند سندرم تونل کوبیتال است.
درمان سندرم تونل کوبیتال و سندرم تونل رادیال
سندرم کوبیتال در اغلب موارد به شیوه‌های سنتی و معمول درمان می‌شود، مخصوصا اگر الکترومیوگرافی یا همان نوار عصب و عضله نشان بدهد که فشار وارد بر عصب اولنار اندک است.
موارد خفیف سندرم تونل کوبیتال معمولا به درمان‌های فیزیکی جواب می‌دهند مانند:
- اجتناب از وارد کردن فشار بر آرنج طی فعالیت‌های روزمره
- پوشیدن پَد محافظ آرنج روی funny bone یا همان استخوان آرنج طی فعالیت‌های روزمره
- استفاده از آتل یا اسپلینت آرنج حین خواب برای پیشگیری از زیاد تا شدن آرنج
- در مواردی که اسپلینت کمکی نمی‌کند یا فشار وارد بر عصب شدیدتر است، ۸۵ درصد از بیماران به برخی از انواع جراحی‌ها برای رها کردن عصب اولنار از تنش و فشار جواب می‌دهند. این جراحی‌ها می‌توانند به سادگی، عصب را از فشار آزاد کنند، جای عصب را به جلوی بازو تغییر دهند، و یا عصب را به زیر لایه‌ای از چربی، زیر عضله و یا داخل عضله ببرند.
اگر تحت عمل جراحی سندرم تونل کوبیتال قرار بگیرید، ریکاوری شما شامل محدودیت‌هایی در حرکات آرنج و درمان‌های توانبخشی می‌شود. البته کرختی و گزگز دست ممکن است زود برطرف شود یا طول بکشد، به هر حال ریکاوری دست شما و برگشتن قدرت پنجه‌تان به چند ماه زمان نیاز دارد.
درمان‌های معمول و سنتی برای سندرم تونل رادیال شامل دارو‌هایی مانند دارو‌های ضد التهابی غیراستروئیدی برای کاهش التهاب بافت نرم، تزریق کورتیکواستروئید برای تسکین التهاب و فشار وارد بر عصب رادیال و اسپلینت مچ یا آرنج برای کاهش تحریک عصب رادیال می‌شود.
آموزش اصول ارگونومی نیز برای کاهش تاثیرات فشار‌های مکرر، انجام تمرینات آزاد کردن عصب و تمرینات قدرتی و کششی و سایر مداخلات درمانی مانند گرما درمانی، سرما درمانی و اولتراسوند نیز برای برخی از بیماران مفید است.
اگر این شیوه‌های معمول بعد از سه ماه تلاش جواب ندهند، پزشک شما ممکن است توصیه کند برای کاهش فشار وارد بر عصب رادیال، عمل جراحی انجام دهید.
عمل جراحی اغلب در موارد شدید توصیه می‌شود، مخصوصا در مواردی که مچ دست ضعیف و ناتوان شده و یا باز و بسته کردن انگشتان با مشکل روبرو شده است
بیشتر بخوانید :
لیست قیمت انواع آرنج بند در بازار
علل و علائم آرنج تنیس بازان یا بیماری تنیس البو چیست ؟
بهترین راه درمان درد آرنج با تزریق داخل بورس اولکرنون (olecranon)
درمان آرنج تنیس بازان : ۱۵ درمان تاثیر گذار تنیس البو
