سرطان کولورکتال چیست؟

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای پیشگیری و درمان بیماری کولورکتال آشنا شوید.

سرطان روده بزرگ و مقعد یا کولورکتال چیست؟

سرطان کولورکتال بیماری است که در صورت تشخیص زود هنگام، بسیار قابل درمان است. زمانی که سلولهای غیر طبیعی و ناهنجار در آستر داخلی روده بزرگ (که کولون نیز نامیده میشود) و یا راست روده (رکتوم) رشد میکنند، سرطان کولورکتال ایجاد میشود. این سرطان هم در مردان و هم زنان اتفاق می افتد و دومین عامل مرگ ناشی از سرطان در ایالات متحده است.

پولیپ چیست؟

سرطان کولورکتال اغلب به صورت پولیپ شروع میشود. پولیپ زایده ای بی خطر است که در داخل روده ها ایجاد میشود. دو نوع متداول پولیپ روده شامل ادنوما (adenomas ) و هایپر پلاستیک (hyperplastic ) است. این پولیپها زمانی تشکیل میشوند که در رشد سلولها و ترمیم آستر داخلی روده بزرگ (کولون) مشکل ایجاد میشود. بیشتر پولیپها بی خطر می مانند اما برخی از آنها ممکن است سرطانی شوند. برداشتن زود هنگام پولیپ از سرطان کولورکتال جلوگیری مینماید .

عوامل زمینه سازی که تحت کنترل شما نیستند

احتمالا سرطان کولورکتال بستگی به سابقه خانوادگی و سبک زندگی شما دارد. فاکتورهایی که نمیتوانید کنترل کنید عبارتند از:

• سن : بیشتر افراد مبتلا به سرطان کلورکتال بالای 50 سال سن دارند
• پولیپها یا بیماری التهابی روده
• سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال
• سابقه سرطان پستان یا تخمدان

سرطان روده بزرگ و مقعد (کولورکتال) چگونه توسعه می یابد؟

معمولا سرطان روده بزرگ به عنوان “پولیپ” که یک اصطلاح غیر تخصصی است توصیف می شود. پولیپ ها اغلب غیر سرطانی هستند اما برخی از آنها می توانند سرطانی نیز باشند.

دو نوع از رایج ترین پولیپ هایی که می توانند در روده بزرگ و مقعد بروز کنند عبارتند از:

• هیپرپلاستیک و پولیپ های التهابی

معمولا این گونه از پولیپ ها نشانه خطرناکی برای ابتلا به سرطان نیستند. با این حال پولیپ های هیپرپلاستیک بزرگ (به ویژه اگر در راست روده باشند) ممکن است خطرناک باشند و باید به طور کامل از بین بروند.

• آدنوم و یا پولیپ آدنوماتوز

این نوع پولیپ اگر درمان نشود می تواند به سرطان روده بزرگ تبدیل شود.اگرچه بیشتر پولیپ های روده بزرگ سرطانی نمی باشند اما تقریبا تمامی سرطان های روده بزرگ و مقعد از یک چنین پولیپی آغاز می شوند.ممکن است سرطان روده بزرگ از سلول های غیر طبیعی موجود در جداره روده بزرگ و راست روده به وجود بیاید. این سلول های غیر طبیعی را دیسپلازی می نامند و معمولا در افرادی که به برخی از بیماری های التهابی روده مانند بیماری کرون و یا کولیت اولسراتیو مبتلا هستند، مشاهده می شود.

عوامل خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و معقد چه چیزهایی هستند؟

در حالی که تمام افراد می توانند به این سرطان مبتلا شوند اما این سرطان در بین افراد بالای 50 سال شایع تر است. عوامل خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ عبارتند از:

• سابقه شخصی و یا خانوادگی ابتلا به سرطان روده بزرگ و یا پولیپ
• رژیم های غذایی شامل مقدار بسیار بالای گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده
• بیماری های التهابی روده (مانند کولیت اولسراتیو و یا کرون)
• چاقی
• شرایط ارثی مانند پولیپ آدنوماتوز خانوادگی
• سیگار کشیدن
• عدم فعالیت بدنی
• مصرف زیاد الکل
• دیابت نوع

عوامل زمینه سازی که میتوانید کنترل کنید

شما میتوانید برخی فاکتورهایی که احتمال این بیماری را افزایش میدهند، کنترل کنید. سعی کنید از این موارد اجتناب کنید:

• رژیم غذایی مملو از گوشتهای فراوری شده یا گوشت قرمز یا گوشتهایی که در دماهای بالا پخته میشوند
• چاقی (چربی زیاد دور کمر)
• عدم ورزش کافی
• سیگار

علائم سرطان روده بزرگ و مقعد (کولورکتال) چه چیزهایی هستند؟

متاسفانه ممکن است سرطان روده بزرگ بدون علائم خاصی به بیمار حمله کند. بنابراین اگر در معرض عوامل خطرزا برای این سرطان قرار دارید بهتر است با پزشک مشورت کنید.پزشک، علاوه بر معاینه پزشکی و گرفتن شرح حالی از سوابق پزشکیتان، ممکن است برای تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ و مشاهده پولیپ های اولیه برای شما آزمایش های خاصی تجویز کند.

خونریزی ممکن است از اولین نشانه های سرطان روده بزرگ باشد. اغلب تومور ها فقط مقدار کمی خونریزی دارند و نشانه های خونریزی تنها در آزمایش های شیمیایی مدفوع قابل مشاهده خواهند بود. به این نوع از خونریزی که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیست، خونریزی نهان یا نهفته گفته می شود. با بزرگ تر شدن تومور ممکن است در تعداد دفعات مدفوع کردن و همچنین در قطر مدفوع تغییراتی رخ بدهد.

علائم سرطان روده بزرگ و مقعد عبارتند از:

• تغییرات مداوم در اجابت مزاج (مانند یبوست و اسهال)
• وجود خون بر و یا در مدفوع
• شکم درد
• کاهش وزن غیر قابل توضیح
• کم خونی

اگر در روده بزرگ پولیپ به وجود بیاید چه اتفاقی می افتد؟

اگر در روده بزرگ شما پولیپ به وجود بیاید، باید برداشته شده و برای انجام آزمایش های دقیق تر به آزمایشگاه فرستاده شود. بعد از انجام آزمایش و تعیین نوع پولیپ، میزان پیگیری شما و تعداد دفعات و فاصله های زمانی مراجعه به پزشک برای انجام معاینات بیشتر به شما گفته می شود.

راه های تشخیص سرطان کولورکتال

اگر آزمایش نشان داد که توموری وجود دارد، قدم بعدی بیوپسی (نمونه برداری از بافت روده) می باشد.
با کولونوسکوپی، پزشک پولیپ ها و نمونه بافت های غیرعادی را از روده بزرگ برمی دارد.
سپس این بافت ها را در زیر میکروسکوپ نگاه می کند تا ببیند سرطانی شده اند یا نه.

مراحل سرطان کولورکتال

وجود سرطان در هر یک از مراحل زیر، نوع درمان را مشخص می کند.
– مرحله صفر : سرطان تنها در لایه داخلی روده بزرگ یا مقعد قرار دارد.
– مرحله 1 : سرطان دورتر از دیواره داخلی روده بزرگ یا مقعد منتشر نشده است.
– مرحله 2 : سرطان در لایه عضلانی روده بزرگ یا مقعد انتشار یافته است.
– مرحله 3 : سرطان در همان منطقه، در یک و یا چند گره لنفاوی انتشار یافته است.
– مرحله 4 : سرطان به دیگر مناطق بدن انتشار یافته است مانند: کبد، ریه و استخوان ها.
اگر تومور به قسمت های مختلف بدن پخش شده باشد، جراحی درمان کننده سرطان نیست، اما می تواند تومورهای اضافی را بردارد و علائم سرطان را کاهش دهد.

در تمام مراحل سرطان، یکی از رایج ترین درمان ها، جراحی و بیرون آوردن تومور می باشد.
در مواردی که سرطان گسترش یافته است، ممکن است لازم باشد بخشی از روده بزرگ یا مقعد را برداریم. میزان بهبودی در جراحی بسیار زیاد است.اگر تومور به قسمت های مختلف بدن پخش شده باشد، جراحی درمان کننده سرطان نیست، اما می تواند تومورهای اضافی را بردارد و علائم سرطان را کاهش دهد.

درمان سرطان کولورکتال

هنگامی که سرطان در مرحله 3 باشد، گاهی اوقات درمان می شود.
درمان شامل: جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی می باشد.
پرتودرمانی و شیمی درمانی، علائم سرطان را کم می کنند و بیماران می توانند بیشتر زندگی کنند.

روش فرسایش بسامد رادیویی (RFA)

اگر به طریقه جراحی، تومورها از بین نروند، RFA لازم می شود.
فرسایش بسامد رادیویی، سوزاندن تومور با استفاده از گرمای شدید است.
توسط سی تی اسکن، پزشک یک دستگاه سوزن مانند را وارد بدن می کند تا تومور و مناطق اطراف آن را بسوزاند.

پیشگیری از سرطان کولورکتال

• با رژیم غذایی درست و ورزش می توان از این سرطان جلوگیری کرد.
• بهترین رژیم عبارت است از: رژیم غذایی کم چرب به همراه مقداری فیبر و میوه ها و سبزیجات.
• بهترین میزان ورزش عبارت است از: 5 روز و یا بیشتر در هفته و هر بار به مدت 30 دقیقه.

پیشگیری از سرطان کولورکتال با رژیم غذایی

برای کاهش چشمگیر احتمال ابتلا به سرطان کولورکتال میتوانید اقداماتی انجام دهید. برنامه غذایی مغذی و سالم داشته باشید، ورزش کافی انجام دهید و چربی بدن خود را کنترل کنید. این عادات سالم تا 45% احتمال سرطان کولورکتال را کاهش میدهند. انجمن سرطان امریکا توصیه میکند رژیم غذایی تان سبزیجات و میوه های زیادی را شامل شود و گوشت قرمز و فراوری شده در آن بسیار کم باشد و به جای غلات تصفیه شده از غلات کامل استفاده شود. این کار کمک میکند وزن سالم نیز داشته باشید.

پیشگیری از سرطان با ورزش

بزرگسالانی که پرتحرک هستند سلاح قدرتمندی در مقابل سرطان کولورکتال دارند. در مطالعه ای مشخص شد افراد پرتحرک 24% کمتر از افراد کم تحرک به این سرطان مبتلا میشوند و فرقی نمیکند این فعالیت به واسطه کار باشد یا بازی. انجمن سرطان امریکا توصیه میکند 5 روز یا بیشتر حداقل به مدت 30 دقیقه در روز ورزش کنید. ورزشهای شدیدتر در زمان کمتر (20 دقیقه 3 تا 4 روز در هفته) فواید بیشتری دارند.

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی