سرطان مقعد چیست و چگونه درمان میشود ؟
سرطان مقعد چیست ؟
سرطان مقعد یکی از سرطان های نادر میباشد که قسمت انتهایی روده را تحت تاثیر قرار میدهد.
در برخی از کشور ها سالانه حدود 1300 نفر دچار سرطان مقعد میشوند.
علائم سرطان مقعد
علائم و نشانه های سرطان مقعد معمولا شباهت های زیادی به بیماری های غیر سرطانی دیگری که در ناحیه مقعد بوجود میاید مثل هموروئید و شقاق مقعدی دارد.
برخی از علائم سرطان مقعد عبارتند از:
- خونریزی مقعد
- خارش و دردناک بودن مقعد
- وجود توده و یا غده های سفت اطراف مقعد
- خروج خلط از مقعد
- از دست دادن کنترل روده
برخی از افراد مبتلا به سرطان مقعد هیچگونه علائم خاصی ندارند.
اگر هر کدام از علائمی که در بالا به آن ها اشاره شد را دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
روش تشخیص سرطان مقعد
پزشک معمولا ابتدا درباره علائم شما سوال پرسیده و پس از آن معایناتی انجام میدهد.
معمولا در ابتدا شکم بیمار چک میشود و پس از آن آزمایش روده ای (رکتوم) صورت میگیرد که طی آن پزشک با استفاده از دستکش انگشت خود را در مقعد بیمار فرو کرده تا بررسی کند که آیا وضعیت غیر عادی وجود دارد یا خیر.
اگر مشکلی وجود داشته باشد پزشک شما را به بیمارستان میفرستد تا آزمایش های بیشتر و دقیق تری انجام دهید. برخی از این آزمایش ها عبارتند از:
- سیگموئیدوسکوپی: که طی آن یک تیوب نازک و منعطف که روی آن دوربینی قرار دارد را وارد مقعد بیمار میکنند تا مشکلات احتمالی بررسی شود.
- پروکتوسکوپی: که این روش هم مشابه روش قبلی است اما ابزاری که استفاده میشود کمی متفاوت است.
- بافت برداری (بیوسپی): در این روش مقدار کوچکی از بافت مقعد برداشته میشود تا بعدا در آزمایشگاه و با استفاده از میکروسکوپ آن را بررسی کنند.
اگر این آزمایش ها نشان دهنده ابتلا به سرطان مقعد باشد، چندین مرحله اسکن تجویز میشود تا بررسی شود که تا چه مقدار سرطان در بدن پراکنده شده است.
پس از این مراحل پزشک میتواند تشخیص دهد که سرطان در چه مرحله ای قرار دارد.
سرطان مقعد چگونه درمان میشود ؟
اگر فردی دچار سرطان مقعد شده باشد، باید توسط یک تیم پزشکی درمان شود و اینکار از عهده یک نفر بر نمیاید.
برخی از روش های اصلی درمان سرطان مقعد عبارتند از:
- شیمی درمانی: که ترکیبی از دارو درمانی و رادیو درمانی میباشد.
- عمل جراحی: که در صورت نیاز به برداشتن و خارج کردن یک تومور و یا قسمتی از روده انجام میشود.
اگر سرطان بیش از حد گسترش پیدا کرده و پراکنده شده باشد و قابل درمان نباشد، تنها شیمی درمانی تجویز میشود تا صرفا علائم و عوارض ناخوشایند بیماری کاهش پیدا کند. (که به آن مراقبت تسکینی نیز میگویند)
رادیو شیمی برای درمان سرطان مقعد
رادیو شیمی همانطور که از اسم آن مشخص است ترکیبی از شیمی درمانی و رادیو درمانی میباشد.
در حال حاضر این روش یکی از موثر ترین راه ها برای درمان سرطان مقعد است.
رادیو شیمی نیازی به بستری شدن ندارد و افرادی که در حال گذراندن این روش درمانی هستند الزامی به حضور در بیمارستان نخواهند داشت.
در اکثر مواقع شیمی درمانی با وارد کردن یک تیوب کوچک در بازو انجام میشود. این تیوب تا زمان اتمام دوره درمانی میتواند در بدن باقی بماند.
این تیوب به یک پمپ متصل است که دارو از طریق آن وارد بدن میشود. با استفاده از این وسیله دیگر نیازی نیست که در بیمارستان بستری شوید.
امروزه برخی از بیمارستان های پیشرفته شیمی درمانی را با استفاده از قرص های خوردنی انجام میدهند که بهره گیری از این روش باعث عدم نیاز به استفاده از روش تیوب و پمپ میشود.
رادیو شیمی در چندین جلسه کوتاه مدت و طی یک دوره چند هفته ای انجام میشود.
رادیو درمانی و شیمی درمانی هر دو باعث بوجود آمدن عوارض بسیار شدیدی میشوند که برخی از آن ها عبارتند از:
- خستگی
- دردناک بودن پوست اطراف مقعد
- دردناک بودن پوست آلت تناسلی و کیسه بیضه ها در آقایان و واژن در خانم ها
- ریزش مو: که در ناحیه سر شدت چندانی ندارد اما باعث ریزش کامل مو های ناحیه تناسلی میشود.
- احساس مریضی و ناراحتی
- اسهال
این عوارض اغلب کوتاه مدت هستند اما برخی اوقات احتمال بوجود آمدن عوارض طولانی مدت و خطرناک تر همچون ناباروری نیز وجود دارد.
برخی دیگر از عوارض احتمالی طولانی مدت رادیو شیمی درمانی عبارتند از:
- مشکلات کنترل روده
- اسهال مزمن و طولانی مدت
- اختلال نعوظ
- درد واژنی هنگام رابطه جنسی
- خارش و پوست خشک در ناحیه کشاله ران ها و مقعد
- خونریزی از مقعد، روده، واژن و یا مثانه
اگر در حال انجام رادیو شیمی درمانی هستید و هر کدام از عوارض بالا را دارید، باید هرچه سریعتر به پزشک خود اطلاع دهید تا روند درمانی آن را شروع کند.
جراحی سرطان مقعد
جراحی روش چندان شایعی برای درمان سرطان مقعد نیست. معمولا جراحی تنها در صورتی انجام میشود که تومور کوچک باشد و یا اینکه شیمی درمانی اثرگذار نبوده باشد.
اگر شیمی درمانی موفقیت آمیز نباشد و یا سرطان پس از درمان دوباره بازگردد، از یک روش درمانی پیچیده تر به نام برداشتن روده استفاده میشود.
جراحی سرطان مقعد نیز با بیهوشی عمومی صورت میگیرد.
در عمل برداشتن روده در واقع، مقعد، روده، قسمتی از ستون روده، برخی از بافت های ماهیچه ای و برخی اوقات غدد لنفاوی نیز برداشته میشود تا احتمال بازگشت سرطان به حداقل برسد.
در حین این جراحی، عمل کولوستومی نیز انجام میشود تا فرد بتواند مدفوع را دفع کند.
کولوستومی شرایط خاصی را برای فرد بوجود میاورد و به همین دلیل باید پس از عمل با یک پرستار مشورت شود تا آموزش های لازم برای انجام امور روزمره را به بیمار آموزش دهد.
فرایند ریکاوری و بهبود پس از این عمل کمی طولانی تر است و بیمار باید مدت بیشتری در بیمارستان بستری شود.
پس از عمل سرطان مقعد
پس از به اتمام رسیدن دوره درمانی، باید همچنان بصورت مرتب به پزشک مراجعه کرده تا با انجام معاینات از عدم بازگشت سرطان اطمینان حاصل شود.
در ابتدا هر چند هفته و یا چند ماه یکبار باید به پزشک مراجعه کرد اما با گذر زمان فواصل بین مراجعات افزایش پیدا میکند.
چه چیزی باعث سرطان مقعد میشود ؟
علت دقیقی برای بوجود آمدن سرطان مقعد شناسایی نشده اما برخی عوامل میتواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.
برخی از این عوامل عبارتند از:
- آلوده شدن به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) – که در واقع دسته از ویروس های بی خطر هستند که از طریق رابطه جنسی منتقل میشوند.
- داشتن رابطه جنسی مقعدی و یا شرکای جنسی متعدد – چراکه اینکار باعث افزایش احتمال انتقال اچ پی وی میشود.
- سابقه ابتلا به سرطان دهانه رحم، واژن یا سرطان روده
- استعمال دخانیات
- سیستم ایمنی ضعیف (مثلا بر اثر ابتلا به ویروس اچ آی وی)
ترجمه شده مجله اینترنتی دلگرم
امیرحسین عطاب زاده
بیشتر بخوانید :
راههایی برای درمان خانگی درد مقعد
احتمال ابتلا به سرطان مقعد با افزایش سن بیشتر میشود بطوریکه بیش از نیمی از مبتلایان به این بیماری بیش از 65 سال سن دارند. قابل ذکر است که این بیماری در خانم ها شایع تر است.
مانند هر بیماری دیگری، سرطان مقعد هم هرچقدر سریع تر تشخیص داده شده و روند درمانی آن شروع شود، احتمال بهبودی کامل بیشتر است چراکه در این زمان روش های درمانی تاثیرگذار تر هستند.
