سردرد ناشی از گرما : درمان سر درد در تابستان از دیدگاه طب سنتی

گرمازدگی چیست؟

گرمازدگی موقعیتی حادّ و تهدید کننده زندگی است که در این حالت سیستم تنظیم کننده دمای بدن ، به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در هوای گرم یا تولید بیش از حدّ گرما در بدن و یا وجود هر دو حالت ، از کار می افتد.درحالت گرمازدگی بدن نمی تواند گرمای اضافی خود را دفع کند، در نتیجه دمای بدن خیلی افزایش می یابد که می تواند اندام های اصلی را تخریب کند.

علائم گرمازدگی و درمان گرمازدگی

علائم گرمازدگی شامل : پوست خشک و داغ – عدم تعریق – پوست ابتدا قرمز شده و سپس رنگ پریده یا کبود می شود – تنفس کوتاه و سریع – نبض سریع و ضعیف – افزایش دمای بدن به بیش از 40 درجه – سردرد – گرفتگی عضلات – گشادی مردمک چشم.

علائم روحی و روانی گرمازدگی شامل : زدن سخنان بی ربط ، گیجی ، رفتار پرخاشگر، آشفتگی و هیجان، توهم– بی حالی ، رخوت و بی حسی ( واکنش های بدن بیش از حد آرام و آهسته می شود ) و تشنج است.

تشخیص گرمازدگی

پزشک علائم شما را بررسی کرده و میزان فشارخون و دمای بدن شما را اندازه می گیرد.دماسنج مقعدی بیشتر از دماسنج دهانی در این موارد کاربرد دارد. در این حالت پزشک نمونه ادرار و خون شما را با تجویز آزمایش های مربوطه بررسی می کند.

درمان گرمازدگی در تابستان

• درمان عوارض مرتبط با گرمازدگی بستگی به شدت آن دارد.
• درمان فوری گرمازدگی-گرمازدگی یک فوریت پزشکی است. اگر دیدید کسی دچار گرمازدگی شده، فوراً یک آمبولانس خبر کنید یا هر چه سریع تر او را به نزدیک ترین بیمارستان برسانید.
• اولین اقدام ، کاهش هر چه سریع تر دمای بدن فرد است.

بنابراین اولین کاری که شما باید برای یک فرد گرمازده انجام دهید این است که :

1- لباس های فرد گرمازده را درآورده و بدن او را در آب سرد فرو برید.

اگر چنین امکانی وجود نداشت، با استفاده از یک پارچه یا حوله یا اسفنج ، بدن فرد را با آب سرد خیس کنید یا اینکه قطعات یخ را به آرامی به بدن فرد بمالید.اگر مقدار آبی که در اختیار دارید کم است، ابتدا سر و گردن او را خنک کنید. تکه های یخ را روی گردن ، زیر بغل و کشاله ران او قرار دهید. توسط یک تکه کاغذ یا حوله یا پنکه ، او را باد بزنید.

2- بعد از حمام گرفتن ، فرد را در مکان خنکی قرار دهید.

3- پاهای فرد را در محل بالاتری نسبت به بدن او قرار دهید تا جریان خون بیشتر به طرف سر او برود.

4- دست ها و پاهای فرد را ماساژ دهید تا خونی که خنک شده ، به سمت مغز و مرکز بدن او برود.

5 – اگر شخص به هوش است، او را تشویق کنید تا کم کم آب یا یک نوشیدنی خنک بنوشد. ولی اگر شخص بی هوش باشد، نمی توانید این کار را انجام دهید، بنابراین همانطور که گفتم بدن او را خنک کنید تا وقتی به هوش آمد، آب بنوشد.

درمان سردرد ناشی از گرمازدگی در سالمندان

برای خلاصی از سردرد ناشی از گرمازدگی و همچنین برای کم کردن حرارت بدن به خصوص اشخاص صفراوی مزاج توصیه می شود از شربت گلاب در روز های گرم تابستان استفاده شود، که این شربت با ترکیب آب، گلاب و نبات بدست می آید. همچنین کارشناسان طب سنتی علاوه بر شربت گلاب، نوشیدن شربت لیمو ترش که از لیمو تازه تهیه شده باشد را در درمان سردرد گرمازدگی موثر می دانند.

• نوشین شربت گلاب و درمان سردرد

گرمازدگی می تواند عواقب خطرناکی برای سلامتی در پی داشته باشد. بنابراین افراد با پوشیدن لباس های خنک، نخی و سبک می توانند عوامل بروز گرمازدگی را کاهش دهند و در صورت بروز اقدامات لازم را در جهت درمان گرمازدگی انجام دهند.

وقتی بدن فرد خنک شد، هر 10 دقیقه یک بار دمای بدن او را از طریق مقعد اندازه گیری کنید تا دمای بدنش کمتر از 38/5 درجه سانتیگراد نشود.

هنگامی هم که بدن فرد را در آب سرد فرو می کنید، باید مراقب باشید تا دمای بدنش کمتر از 39/5 درجه نشود. اگر هم دماسنج در اختیار نداشتید، تا وقتی که با لمس کردن بدن او احساس می کنید خنک نشده، عمل خنک کردن را ادامه دهید. ولی به محض خنک شدن بدن فرد ، عمل خنک کردن ( در آب سرد یا به شکل دیگر ) را متوقف کنید و اگر دمای بدن او مجدداً افزایش یافت، عمل خنک کردن را از نو شروع کنید.

مراقبت بیمارستانی از فرد گرمازده

در بیمارستان امکانات بهتر و روش های دقیق تری برای کنترل دمای بدن وجود دارد. در آنجا دمای مرکزی بدن به طور مرتب کنترل می شود تا فرد دچار افت ناگهانی دمای بدن ( هیپوتِرمی ) نشود. آزمایشات خونی برای تعیین مقدار نمک و سایر املاح موجود در خون انجام می شود و مایع درمانی برای حفظ تعادل الکترولیت ها و آب بدن صورت می گیرد.

بعد از اولین گرمازدگی بایستی برای مدت چند هفته مقدار آب و نمک بدن و نیز عوارضی مثل ناتوانی کلیه کنترل شود . بعد ازاین حالت برای چند هفته، تغییرات دمایی بدن رخ خواهد داد که طبیعی است.

درمان ضعف و گرفتگی عضلات ناشی از گرمای زیاد

کمبود آب در بدن یکی از دلایل سردرد است. نتایج مطالعات مختلف نشان داده است که کم‌آبی مزمن در بدن (دهیدراسیون) شایع‌ترین دلیل بروز سردرد تنشی و میگرن محسوب می‌شود.

بنابراین، افرادی که دچار کم‌آبی مزمن در بدن هستند، می‌توانند با نوشیدن آب، علائم سردرد را در عرض ۳۰ دقیقه تا سه ساعت از بین ببرند. کمبود آب در بدن همچنین می‌تواند به ضعف تمرکز و کج‌خلقی منجر شود که علائم سردرد را بدتر می‌کند. برای جلوگیری از بروز این نوع سردردها باید آب کافی بنوشید و غذاهای غنی از آب بخورید.

مصرف نوشیدنی‌های الکلی در بسیاری از افراد به سردرد منجر نمی‌شود، با این حال مطالعات نشان داده‌اند که الکل می‌تواند علائم میگرن را در یک‌سوم از افرادی که اغلب دچار این نوع سردرد می‌شوند، تحریک کند. الکل همچنین باعث بروز سردرد تنشی و خوشه‌ای در بسیاری از افراد می‌شود.

الکل یک وازودیلاتور است؛ یعنی باعث می‌شود که رگ‌های خونی باز شوند و اجازه می‌دهد که خون به‌شکل آزادانه‌ای به جریان بیفتد. علاوه بر این، الکل به‌عنوان یک دیورتیک عمل می‌کند و باعث می‌شود که بدن از طریق ادرار مکرر، مایعات و الکترولیت‌ها را از دست بدهد. این روند می‌تواند به کم‌آبی بدن منجر شود که خود به‌تنهایی یکی از دلایل سردرد محسوب می‌شود.

ویتامین بی کمپلکس درواقع گروهی از مواد مغذی محلول در آب هستند که نقش‌های مهمی در بدن ایفا می‌کنند. برای مثال، این ویتامین‌ها در سنتز نوروترانسمیتر مؤثرند و غذا را به انرژی تبدیل می‌کنند.

برخی از ویتامین‌های بی در برابر سردردها خواص محافظتی دارند. بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که مکمل‌ ویتامین بی ریبوفلاوین (B2)، فولات، ویتامین b12 و ویتامین B6 می‌توانند علائم سردرد را کاهش دهند.

ویتامین‌های ب کمپلکس حاوی هشت ویتامین b هستند و درمانی مؤثر، مقرون‌به‌صرفه و ایمن برای سردرد به شمار می‌روند. گفته می‌شود که مصرف منظم این ویتامین‌ها بی‌خطر است، چراکه به‌صورت محلول در آب هستند و مازاد آن به‌صورت ادرار از بدن خارج می‌شود.

همچنین بخوانید:

درمان گرما زدگی در طب اسلامی

گرمازدگی / علائم و راههای پیشگیری از گرمازدگی در تابستان

چگونه از گرما زدگی جلوگیری کنیم؟ بهترین راهکار های درمان گرما زدگی …