زیاده رویی در مصرف آجیل عید +عوارض زیاد آجیل خوردن

آجيل ( فوايد ، مضرات ، انواع ، راهنماي خريد )

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با آنچه که باید در مورد مصرف آجیل بدانید آشنا شوید.

مضرات مغزدانه‌ها و آجیل‌ها

آجیل‌های رنگارنگ و خوشمزه‌ای که معمولا در ایام عید، میهمان خانه‌ها می‌شوند، فواید زیادی دارند و مانع بروز برخی بیماری‌ها می‌شوند، اما وقتی به ‌طور اصولی مصرف نشوند یا حتی بیش از اندازه خورده شوند، ممکن است اثرات معکوسی به جا بگذارند و به ضرر سلامتی تمام شوند.

اغلب دانه‌های خوراکی برای سلامت قلب و عروق، مبارزه با سرطان، کاهش خطر ابتلا به آلزایمر و حتی کاهش وزن مفیدند، اما در نقطه مقابل، مصرف بیش از حد آنها دقیقا می‌تواند اثرات متضادی به جا بگذارد. محققان به‌طور کلی توصیه می‌کنند که افراد روزانه حدود ۲۴ عدد بادام، ۱۸ عدد پسته و ۱۴ عدد نصف گردو را در رژیم غذایی خود قرار دهند و از فواید آن بهره‌مند شوند.

بعضی از این ترکیبات عبارتند از:

1)‌ آجیل شور: این نوع آجیل تشکیل شده از پسته، تخمه کدو، تخمه ژاپنی، مغز بادام، مغز فندق و بادام هندی. بعضی‌ها بادام منقا را هم به این جمع اضافه می‌کنند. متاسفانه این نوع آجیل، رایج‌ترین و پرطرفدارترین نوع آجیل در ایام نوروز است. این‌که چرا می‌گوییم متاسفانه، پاسخ ساده و روشنی دارد. کافی است به صفتی که کلمه آجیل را همراهی می‌کند، دقت کنید: «شور!» چه کسی است که این روزها در باره عوارض ناشی از افزایش مصرف نمک و خطرات زیان‌بار آن چیزی نشنیده باشد یا مطلبی نخوانده باشد؟
2)‌ آجیل شیرین: شامل مغز گردو، کشمش، توت خشک، مغز فندق، مغز پسته، مغز بادام و بادام هندی. اگرچه از این نوع آجیل کمتر از بقیه آجیل‌ها در ایام نوروز استقبال می‌شود اما حضور مغز گردو در این ترکیب یک مزیت بسیار بزرگ به حساب می‌آید.
3)‌ آجیل چهار مغز: این آجیل تشکیل شده از مغز بادام، مغز پسته، مغز فندق و بادام هندی.
4) آجیل مشکل‌گشا: بعضی‌ها معتقدند که حضور آجیل مشکل‌گشا، حتی در حجم کم، در کنار ظرف اصلی آجیل یا روی سفره هفت‌سین، برای صاحبخانه خوش‌یمن خواهد بود و به همین خاطر، کمی هم از این نوع آجیل تهیه می‌کنند. آجیل مشکل‌گشا عبارت است از ترکیب مغز فندق، مغز پسته، مغز بادام، توت خشک، کشمش، نخودچی و نقل.
5) سلیقه شخصی: همه ما برای خرید آجیل نوروزی یک گزینه دیگر را هم پیش‌روی خود داریم و آن هم سبک شخصی خودمان است؛ به این معنی که ما می‌توانیم از هر کدام از اقلام آجیل به میزان دلخواه و به سلیقه شخصی خودمان خرید کنیم و آنها را با هم ترکیب کنیم. در بین اقلام مختلف آجیل، معمولا مشتریان بیشترین استقبال را از پسته به عمل می‌آورند و بعد از آن به ترتیب انواع تخمه، بادام، بادام هندی و مغز فندق مورد توجه قرار می‌گیرد.
6) آجیل‌های وارداتی: این‌روزها در آجیل‌فروشی‌ها و فروشگاه‌های عرضه‌کننده خشکبار، آجیل‌های هندی، تایلندی و ژاپنی هم پیدا می‌شود که به خاطر تنوع رنگی و طعم تندشان مشتریانی هم برای خودشان دست و پا کرده‌اند. در این نوع آجیل‌ها انواع رشته، ذرت، نخود و باقلا هم پیدا می‌شود. البته بعید به نظر می‌رسد که کسی بخواهد میز پذیرایی عید خود را با آجیل‌های رنگی شرق آسیا تزیین کند.

فواید آجیل

• حفظ سلامت پوست

مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین E برای داشتن پوستی شاداب و سالم توصیه می‌شود، زیرا ویتامین E پوست را از آسیب اشعه ماورای بنفش محافظت می‌کند. خوشبختانه پسته سرشار از ویتامین E است. در نتیجه مصرف روزانه پسته منجر به محافظت هرچه بیشتر پوست شما در برابر اشعه ماورای بنفش می‌گردد. اگر هر روز پسته مصرف کنید داشتن پوست جوان و شاداب برایتان رویایی دست نایافتنی نمی‌شود.

مضرات مصرف بی رویه پسته

اگرچه پسته دارای خواص بسیاری است اما به خاطر داشته باشید که مصرف مقادیر زیادی از آن عوارضی چون چاقی، فشار خون، بیماری‌های روده‌ای، معده‌ای و … را به همراه دارد. همچنین مصرف روزانه پسته بو داده و نمک زده احتمال ابتلا به فشار خون را افزایش می‌دهد. زیرا نصف فنجان از پسته نمک زده باعث افزایش دریافت سدیم به 263 الی 526 میلی‌گرم و منجر به افزایش فشارخون می‌شود. پس حواستان باشد که هر آنچه از مزایای پسته ذکر شد مربوط به پسته خام است.

ارزش غذایی پسته

در هر 100 گرم پسته، 570 کالری انرژی وجود دارد. همچنین دارای 46 گرم چربی، 405 میلی‌گرم سدیم، 10 گرم فیبر، 8 گرم شکر، 21 گرم پروتئین، 262 واحد بین‌المللی ویتامین آ، 3/2 میلی‌گرم ویتامین ث، 2/13 میکروگرم ویتامین کا، 8/0 میلی‌گرم تیامین (ب1)، 2/0 میلی‌گرم ریبوفلاوین (ب2)،4/1 میلی‌گرم نیاسین (ب3)، 3/1 میلی‌گرم پیریدوکسین (ب6)، 50 میکروگرم فولات (ب9)، 110 میلی‌گرم کلسیم، 2/4 میلی‌گرم آهن، 120 میلی‌گرم منیزیم، 485 میلی‌گرم فسفر، 1042 میلی‌گرم پتاسیم، 3/2 میلی‌گرم روی، 3/1 میلی‌گرم مس،3/1 میلی‌گرم منگنز، 3/9 میکروگرم سلنیم، 262 میلی‌گرم امگا 3 و 136 میلی‌گرم امگا 6 است. که این اعداد و ارقام نشان می‌دهد پسته یکی از دانه‌های روغنی بسیار مقوی و مغذی و سرشار از مواد معدنی و ویتامین‌هاست.

سلامت قلب با آجیل

اکثر مغزهای روغنی به عنوان همیارانی برای سلامت قلب معرفی می‌شوند، زیرا سرشار از اسیدهای چرب تک اشباع‌نشده (مانند امگا3 و امگا6) هستند، در حقیقت آجیل‌ها یکی از گزینه‌های اصلی برای داشتن قلبی سالم هستند؛ و فشارخون بالا را کاهش می‌دهند. البته پسته به علت دارا بودن مقادیر بسیار زیاد پتاسیم هم حائز اهمیت است و از این رو برای کاهش فشارخون گزینه بسیار مناسبی است.

همچنین مطالعات نشان می‌دهد که پسته به علت دارا بودن مقادیر بسیار فراوانی از چربی‌های تک اشباع‌نشده و فیتواسترول‌ها، توانایی اعجاب‌آوری در کاهش کلسترول بد خون (LDL) دارد. در نتیجه در بیماری‌های قلبی توصیه می‌شود که در کنار رژیم کم‌چربی به طور روزانه از پسته استفاده شود. پسته سرشار از اسید آمینه آرژنین است، که نقش مهمی را در فرآیندهای متابولیکی بدن برعهده دارد و باعث افزایش سطح نیتریک اکسید در بدن می‌شود؛ و نیتریک اکسید باعث جلوگیری از گرفتگی عروق (تصلب شرایین) می‌شود.

حساسیت به پسته

افرادی که از آلرژی رنج می‌برند باید پسته را با احتیاط مصرف نمایند. علایم حساسیت به پسته به صورت لکه‌های قرمز پوست بعد از مصرف پسته یا فرآورده‌های آن بروز می‌کند. در موارد شدیدتر ممکن است ورم صورت یا سایر قسمت‌های بدن، تهوع، اسهال، کرامپ شکمی، سرفه، اشکال در تنفس و … نیز بروز کند.

در موارد نادری با مصرف پسته، واکنش آنافیلاکسی با افت فشار، سختی در تنفس و علائمی از این دست مشاهده شده است.مصرف پسته ممکن است منجر به مشکلات روده‌ای – معده‌ای شود. زیرا پسته دارای فروکتان‌ها است. این مواد سمی نیستند، اما ممکن است به سیستم گوارشی آسیب بزنند. که نتیجه آن نفخ، اسهال، یبوست، دردهای شکمی و … است. اگر به فروکتان‌ها حساس هستید اکثر آجیل‌ها این علایم را در شما تشدید خواهند کرد.

اضافه‌وزن و چاقی با مصرف آجیل

بسیاری از مطالعات صورت‌گرفته حاکی از آن است که خوردن آجیل می‌تواند به کاهش وزن کمک کند، از این‌رو محققان به افرادی که دچار اضافه‌وزن هستند توصیه می‌کنند که این دانه‌های خوراکی مفید را در رژیم غذایی خود قرار دهند. اما این نتیجه زمانی حاصل می‌شود که در مصرف آن حد تعادل را رعایت کنند، به‌طوری که مصرف بیش از اندازه و حجم بالایی از آجیل در طول روز سبب اضافه وزن در افراد می‌شود.

دانه‌های خوراکی به دلیل چربی بالایی که دارند، کالری زیادی را در خود جای داده‌اند به این معنا که مقدار انرژی دریافتی از آنها نسبت به برخی دیگر از موادغذایی بالاتر است. به‌عنوان مثال، ۲۸گرم بادام حدود ۱۶۳ کالری انرژی دارد، درحالی که همین مقدار پاستای پخته تنها ۳۷ کالری انرژی دارد. محققان برای جلوگیری از افزایش وزن ناشی از خوردن آجیل توصیه می‌کنند، روزانه ‌تنها ۲۸ گرم ترکیبی از انواع آجیل را مصرف کنید که به اندازه یک کف دست می‌شود. متخصصان تغذیه عنوان کردند که یک وعده آجیل در روز معادل یک‌سوم فنجان است.

مشکلات گوارشی

اگر بعد از خوردن آجیل احساس نفخ در معده خود می‌کنید، بدانید شما تنها فردی نیستید که با این مشکل مواجه می‌شوید، بلکه بسیاری از افراد بعد از خوردن این دانه‌های خوراکی چنین مشکلی را تجربه می‌کنند. در واقع، مشکلات گوارشی مانند نفخ معده و ایجاد گاز در دستگاه گوارش از شایع‌ترین عوارض خوردن آجیل است.

آجیل سرشار از فیبر است که یکی از فواید آن به شمار می‌رود. سیستم گوارشی انسان برای هضم غذا به مقداری فیبر نیاز دارد، اما زمانی که حجم آن در معده بالا می‌رود، ایجاد نفخ، گاز معده و اسهال می‌کند. افراد بالغ در طول روز باید بین ۲۰ تا ۳۵ گرم فیبر مصرف کنند. وجود ترکیباتی چون فیتات‌ها و تانن در این دانه‌های خوراکی، هضم آن را دشوار می‌کند. از سوی دیگر، حتی اگر دچار نفخ و گاز معده نشوید، چربی بالایی که در دانه‌های خوراکی وجود دارد، ممکن است باعث بروز اسهال شود.

مشکلات پوست و مو

یکی از مشکلاتی که به دنبال خوردن مقادیر بیش از حد آجیل و دانه‌های خوراکی رخ می‌دهد، ریزش موها، شکنندگی ناخن‌ها، بوی نامطبوع دهان و درد ماهیچه‌ها و دردهای مفصلی است. تمام علائمی که بیان شد، به دلیل مسمویت ناشی از مصرف بیش از حد سلینیوم است که در مواقع نادر، ایجاد مشکل می‌کند. به همین دلیل محققان تنها مصرف روزانه ۵۵ میکروگرم از این ماده را توصیه می‌کنند. تجمع سلینیوم در ماهیچه‌ها و مفاصل همچنین می‌تواند دردهای عضلانی و مفصلی را به دنبال داشته باشد.

فشار خون بالا

معمولا برای خوشمزه‌تر شدن آجیل آن را به صورت نمکی مصرف می‌کنند که با وجود طعم دل‌نشینی که به آن می‌دهد، اما ممکن است خطر بالا رفتن فشار خون را افزایش دهد. از این رو، سعی کنید از آجیل‌های کم‌نمک یا بدون نمک استفاده کنید.

آجیل خام بخوریم یا بوداده؟

دانه‌های خوراکی معمولا به صورت بوداده یا تفت داده در روغن انبار می‌شوند. آجیل حاوی مقادیر پایینی سدیم است، اما تولیدکنندگان تجاری این محصول معمولا پیش از عرضه، نمک را نیز به آنها اضافه می‌کنند. اگر مراقب سدیم دریافتی روزانه خود هستید، آجیل بدون نمک بهترین گزینه انتخابی است.آجیل‌های بوداده روغنی کالری بیشتری نسبت به آجیل‌های خام دارند. به‌طوری که به‌عنوان مثال، هر ۱۰۰ گرم پسته بوداده شده در روغن، حاوی ۵۸۰ کالری انرژی است و این در حالی است که پسته خام تنها ۵۵۳ کالری انرژی دارد.

حساسیت‌های آجیلی

دانه‌های خوراکی در کنار خواصی که دارند، گاهی ممکن است حساسیت‌هایی در بدن برخی افراد ایجاد کنند. یکی از حساسیت‌زاترین دانه‌های خوراکی بادام‌زمینی است که در مواردی حتی می‌تواند کشنده باشد و ایجاد شوک‌های آنافیلاکتیک کند. محققان معتقدند که مصرف روزانه آجیل در دوران بارداری خطر ابتلای نوزاد را به علائم آسم تا ۵۰ درصد بالا می‌برد.

عوارض مصرف بیش از حد آجیل در کودکان

مصرف بی‌رویه آجیل در کنار مصرف شيريني و شكلات، باعث بروز مشكلات گوارشي مثل ‌درد‌های شکمی، تهوع و استفراغ در کودکان می‌شود. ضمن اين كه، مانع مصرف وعده‌هاي اصلي غذا مي‌شود و به اين ترتيب تداوم اين وضعيت به مدت 2 هفته طی تعطيلات نوروزی، ممكن است به بروز مشكلات جدي در تغذيه کودکان منجر شود.

ريزه‌خواري كودكان در ايام تعطيلات نوروزی، پدیده شایعی است که مي‌تواند باعث بروز انواع ناراحتي‌هاي گوارشي، مخصوصا سوءجذب غذايي شود. با مصرف مواد غذايي متنوع در بين وعده‌هاي اصلي غذايي، ممکن است حالت سوءجذب ایجاد بشود كه اولین علامت آن احساس ترشي در حلق و گلو و بروز دل‌درد است.

علت این است که درون معده، در مرحله اول، غذاهاي نشاسته‌اي مراحل هضم را طي می‌کنند و در آخر کار چربي‌ها وارد روده مي‌شوند. اما وقتي مقدار زيادي مواد خوراكي و تنقلات به همراه هم خورده شود، عملا كار معده مختل مي‌شود. برای رفع اين مشكل باید غذاهاي زودهضم در وعده‌هاي اصلي گنجانده شده تا مشكل مواد سنگين مصرف‌شده در طي روز، به نحوي جبران شود. در غير اين صورت، پس از گذشت چند روز، كودك شديدا احساس سنگيني مي‌كند و ممكن است حتی دچار تب شود.

تنظيم صحيح رژيم غذايي كودك در ايام تعطيل، یکی از مهم‌ترین وظايف والدين است. بعضی از كودكان با مصرف بی‌رویه تنفلات آسيب شديدي به معده‌شان وارد مي‌كنند كه عوارض آن می‌تواند بسيار سخت و طاقت فرسا باشد.

گردو را به آجیل خود اضافه کنید

این روزها در اکثر ظرف‌های آجیل نوروزی جای گردو بدجوری خالی است اما بد نیست بدانید که بهترين و مفیدترین نوع آجيل، همین گردو است. يك فنجان مغز گردو دارای ‌٧٦٠ كيلوكالري انرژي،‌ ‌٣٠ گرم پروتئين، ‌‌٧١ گرم چربي سالم و ‌‌٥ ميلي‌گرم قند و مقادیر قابل‌توجهی كلسيم،‌ فسفر، آهن، پتاسيم، سديم، ويتامين آ و چند نوع ويتامين‌ ب است. مغز گردو منبعي غني از چربي‌هاي سالم، غيراشباع و فاقد كلسترول است و سيستم عصبي، ‌سيستم عضلاني و ‌عضلات قلب را تقویت می‌کند. گردو حاوي مقدار زيادي انرژي است و می‌تواند منبع خوبی برای تامين انرژي سالمندان و کودکان باشد.

گردو از نظر میزان اسيدهاي چرب امگا 3 در بین آجیل‌ها منحصر به فرد است. مصرف گردو نه تنها میزان كلسترول مضر را كاهش مي‌دهد، بلكه باعث كاهش التهاب رگ‌هاي خوني مي‌شود. اسيدهاي چرب موجود در گردو بي‌نظمي‌هاي ضربان قلب را کم می‌کند، ميزان تري گليسريد خون و خطر تشکيل لخته را پایین می‌آورد، سرعت سخت شدن شريانها، خطر فشارخون بالا و خطر ابتلا به سرطان پوست و پروستات را کاهش می‌دهد و همچنين موجب کاهش اختلالات رفتاري در جوانان می‌شود. حالا خودتان قضاوت کنید؛ آیا واقعا جای گردو در ظرف آجیل شما خالی نیست؟

از همه این‌ها گذشته، گردو می‌تواند آجیل محبوب دیابتی‌ها به حساب بیاید. تحقیقات نشان داده است که يك رژيم غذايي روزانه نسبتا كم چرب كه شامل 30 گرم گردو باشد، منحني چربی خون بيماران ديابت نوع 2 را بهبود مي‌بخشد. گردو می‌تواند مقاومت سلول‌ها را هم نسبت به انسولين کمتر کند و به این ترتیب راحت‌تر وارد سلول شود.و اما یک نکته مهم که باید در مورد شرایط نگهداری گردو بدانید این است که وقتی گردو در معرض حرارت قرار می‌گیرد، چربی آن اكسيد می‌شود و کیفیت و طعم آن تغییر می‌کند.

پسته؛ کوچک اما مقوی

پسته اگر چه كوچك، اما بسیار نيروزا است و مانند سایر اقلام موجود در آجیل دارای چربی‌های اشباع‌نشده است و به همین دلیل به کاهش کلسترول و حفظ سلامت قلب و عروق کمک زیادی می‌کند. از آن‌جایی که پسته دارای مقادیر قابل‌توجهی مس، منیزیم و ویتامین‌های ب نیز هست، باعث تقویت عملکرد سیستم ایمنی بدن هم می‌شود. در مغز پسته مقدار قابل توجهي آهن وجود دارد و به همین دلیل است که آن را «خون‌ساز» می‌دانند و مصرف نوع خام آن را به افراد کم‌خون توصیه می‌کنند. میزان فيبر موجود در پسته هم بسیار زیاد است. میزان ويتامين ای، کلسیم و روی موجود در پسته هم قابل توجه است. در طب سنتی، برای مغز پسته و هر دو پوست نرم و سخت آن مصارف دارویی فراوانی قایل شده‌اند.

بادام سرشار از ویتامین ای (E)

بیشترین میزان ویتامین ای در بین آجیل‌ها به همین بادام تعلق دارد. بادام جدای از ویتامین ای و پروتئین زیادی که دارد، دارای منيزيم، پتاسيم، فسفر، مس، ويتامين ب2 و نياسين هم هست. خوب است بدانید 70% از کل چربی موجود در ساختار بادام از نوع چربی خوب (اشباع‌نشده) است. محققان كانادايي دريافته‌اند كه افراد مبتلا به كلسترول بالا مي‌توانند با مصرف بادام، ميزان كلسترول مضر خون خود را تا 4 درصد كاهش بدهند. فیبر و لاکتوز موجود در بادام نیز قابل توجه است.

بادام از نظر میزان کلسیم، بسیار غنی است و به همین دلیل، مصرف آن می‌تواند نقش زیادی در رشد استخوان، جلوگيري از بروز پوكي استخوان و حفظ سلامت دندان‌ها داشته باشد. بادام در انواع سرطان‌ها، به خصوص سرطان‌های روده و پروستات، نقش پیشگیرانه دارد. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در بادام، از تخریب دیواره‌های سلولی جلوگیری می‌کند و به این‌ترتیب است که نقش پیشگیرانه بادام در بروز سرطان‌ها، اعمال می‌شود.

با توجه به مقادیر بالای فسفر که در بادام موجود است، متخصصان تغذیه مصرف آن را برای تقویت حافظه توصیه می‌کنند. بادام بسیار نیروزاست و باباطاهر بی‌جهت نگفته است که «ریاضت‌کش به بادامی بسازد»؛ از بس که بادام مقوی و سودمند است.

بادام زميني سرشار از نیاسین

بادام زميني منبع غنی پروتئین است و از نظر برخورداری از نیاسین، در میان آجیل‌ها رتبه اول را در اختیار دارد. نیاسین همان ویتامین ب3 است که در کاهش چربی مضر خون نقش زیادی دارد. تحقیقات نشان داده که مصرف مرتب بادام زميني می‌تواند احتمال بروز ديابت نوع دوم را در زنان کم کند. این نوع بادام داراي مقادير زيادي چربي اشباع نشده‌، منيزيم و فيبر غذايي است. این دو مورد آخر در كاهش مقاومت سلول‌ها نسبت به انسولين نقش دارند و به همین سبب است که خوردن بادام زمینی می‌تواند خطر ابتلا به دیابت تیپ 2 را کم کند. پتاسیم موجود در بادام زمینی آب بدن را تنظیم می‌کند و از گرفتگی عضلانی در حین انجام ورزش‌های سنگین جلوگیری می‌کند.

مصرف بادام‌زمینی در حفظ سلامت سلولها و كاهش ميزان كلسترول خون بسیار موثر است و از آن‌جایی که حاوی مقادیر زیادی آهن، روي، ويتامين ای، منيزيم و فوليك اسيد است، نقش پیشگیرانه‌ای در بروز انواع سرطان‌ها دارد. اجزای ویتامینی موجود در بادام زمینی وجود دارند به سلامت پوست، مو و عضلات کمک می‌کند.

توصیه‌هایی برای خرید آجیل سالم

آجیل از آن دسته مواد غذایی است که همه ما عادت کرده‌ایم که آن را به شکل باز یا، به اصطلاح، فله‌ای خریداری کنیم. شاید شما هم مثل خیلی‌های دیگر اصلا روحتان خبر نداشته باشد که می‌شود آجیل‌ را به شکل بسته‌بندی شده و دارای پروانه بهداشتی تهیه کرد. البته خیلی‌ها هم این نکته را می‌دانند اما با این وجود ترجیح می‌دهند که خرید خود را به شکل فله‌ای انجام بدهند و برای این کارشان هم دلایل متعددی دارند از جمله این‌که: آجیل باز ارزان‌تر از انواع بسته‌بندی‌شده است،

می‌شود آن را به حداقل میزان دلخواه خریداری کرد، می‌شود آن را قبل از خرید، چشید و امتحان کرد و دیگر هیچ هزینه اضافی هم بابت بسته‌بندی آن پرداخت نمی‌شود.اما واقعیت چیز دیگری است. شرایط نگهداری، نحوه تهیه و فرآوری، میزان و نوع رنگ به‌کاررفته و بسیاری از عوامل دیگر وجود دارند که در سلامت آجیل نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا می‌کنند. تهیه آجیل بسته‌بندی شده و دارای پروانه بهداشتی به این معنی است که خریدار می‌تواند از بابت این جوانب، آسوده‌خاطر باشد.

نکته بسیار مهم دیگر این است ‌که آجيل و خشكبار قابليت آلودگي به سموم قارچی نظیر آفلاتوكسين را دارند. واحدهاي صنعتي با توجه به وجود پروانه‌هاي بهداشتي، ضوابط و دستورالعمل‌های وزارت بهداشت، ملزم به اندازه‌گيري آفلاتوكسين بر روي محصولاتشان هستند اما در محصولات سنتي آجيل و خشكبار که به صورت باز و فله‌ای عرضه می‌شود، اين اندازه‌گيري‌ها صورت نمی‌گیرد و محصول توليدي قابل رديابي نيستند.

اما اگر به هر دلیلی ترجیح می‌دهد که خرید خود را به همان شکل سنتی انجام بدهید، تلاش کنید تا هنگام انتخاب و خرید آجیل نوروزی، نکات زیر را حتما رعایت کنید:
1) سعی کنید تا حد امکان آجیل عید خود را از فروشگاه‌هاي معتبر که اجناسی با کیفیت مرغوب و تازه عرضه می‌کنند، بخرید. از خرید گذری یا خرید از دستفروشان خودداری کنید.

2) هنگام خرید آجیل به تازگی آن توجه داشته باشید. آجیل تازه نباید هیچ‌گونه بوی نامطبوعی داشته باشد؛ نه بوی نا، نه بوی ماندگي، نه بوی تند و نه بوی ترشيدگي.

3) به ظاهر آجیل خوب دقت کنید. وجود حفره‌ یا كپك زدگي از نشانه‌هاي كهنگي آجيل است. اگر در میان آجیل، بقاياي حشرات مرده یا زنده را دیدید، بدانید که آجيل کهنه و فاسد است.

4) مقداری از آجیل را در مشت خود بریزید و کمی منتظر بمانید. سپس آجیل را خالی کنید و ببینید که آیا روی دست شما رنگ پس داده است یا نه. پس دادن رنگ، نشانه غیربهداشتی بودن آجیل است. طبق دستورالعمل‌های مقامات بهداشتی، به كار بردن هر نوع رنگ، حتي رنگ‌های مجاز خوراكي، در توليد آجيل‌ها ممنوع است. بد نیست بدانید که در توليد و تهیه آجيل‌هاي بسته‌بندي‌شده و داراي پروانه بهداشتی، از هيچ‌گونه رنگي استفاده نمي‌شود و در صورت لزوم هم از رنگ‌هاي طبيعي مانند زعفران و زردچوبه استفاده مي‌کنند.

5) یک نکته دیگر د رمورد رنگ آجیل؛ از خرید پسته‌هايي كه پوست بسيار زرد و براق يا مغز قرمز رنگ‌شده دارند، خودداری کنید. دور تخمه‌هاي پررنگ را هم خط بکشید. آنها را به زور رنگ‌هاي مصنوعي به این شکل درآورده‌اند.

6) از لب‌خندان‌ها هم پرهیز کنید. می‌دانید چطور پسته‌ها را به شکل لب‌خندان درمی‌آورند؟ آنها را در ظرف‌های آب گرم می‌ریزند تا باد کنند، بعد آنها را داخل ظرف آب سرد می‌ریزند تا پوست‌شان به اصطلاح بترکد. این اختلاف دمای ناگهانی، یا به اصطلاح شوک حرارتی، روی کیفیت پسته تاثیر منفی می‌گذارد و علاوه برآن موجب نم‌کشیدن پسته هم می‌شود. این پسته‌ها زودتر فاسد می‌شوند.

7) تخمه‌های لب‌خندان هم انتخاب خوبی برای خرید نیستند. مغز تخمه وقتی در مجاورت هوا قرار می‌گیرد، علاوه بر طعم، کیفیت خود را نیز از دست می‌دهد و زودتر از انواع دربسته فاسد می‌شود.

8 ) همان‌طور که قبلا هم اشاره شد، واقعا چه کسی است که از مضرات نمک اطلاع نداشته باشد؟ پس سعی کنید آجیلی را که انتخاب می‌کنید شور نباشد و کمتر بوداده شده باشد.

۹) از خرید و مصرف آجیل های رنگ شده خودداری کنید.

۱۰) رنگ هایی که برای رنگ کردن تخمه ، بادام و غیره استفاده می شود، عمدتاً غیرمجاز بوده و گاهی حساسیت های شدیدی را در مصرف کننده ایجاد می کند.

۱۱) نگهداری طولانی آجیل، تغییرات شیمیایی را در پی داشته و باعث ایجاد بوی کهنگی با طعم نامطلوب می شود. بنابراین از مصرف آجیل کهنه جداً خودداری کنید.

۱۲) در صورتی که بر روی آجیل مانند پسته، فندق و پسته شامی، سوراخ هایی مشاهده کردید، از مصرف این گونه تنقلات بایستی خودداری کنید؛ چرا که علامت آفت زدگی بوده و در داخل سوراخ ها لارو حشرات، به صورت کرم هایی به اندازه دانه برنج وجود دارد.

۱۳)ممکن است در مراکز عرضه آجیل، محصولاتی را که کهنه یا آفت زده هستند، مجدداً بو داده و یا مخلوط کنند؛ در هنگام خریداری به این موضوع توجه کنید.

۱۴)نگهداری آجیل و خشکبار در مکان های مرطوب، موجب کپک زدگی و قارچ زدگی آن ها می شود که هم موجب تغییر شکل ظاهری، بو و طعم نامطبوع می شود و هم در اثر ترشح بعضی از سموم ، عوارض مختلفی در مصرف کننده ایجاد می کند.

۱۵) مغز گردو نیز نسبت به آفات انباری و کپک ها بسیار حساس است و در اثر نگهداری در شرایط نامناسب به سرعت به این گونه عوامل آلوده می شود. بنابراین از مصرف آنها باید جداً خودداری کنید.

روغن فراوان موجود در مغز گردو، در اثر کهنگی، تغییر حالت داده و طعم نامطبوع و گاهی هم طعم صابون پیدا می کند و مصرف آن عوارض مختلفی را به بار می آورد.

۱۶)از مصرف مغز گردوهای سیاه شده که عمدتاً به دلیل رشد کپک ها و قارچ ها بوده، و در اثر رشد این عوامل سموم خطرناکی مانند مایکوتوکسین ها در آن جا ایجاد می شود، بایستی جداً خودداری کنید.

۱۷) برای تهیه نخودچی نیز ممکن است از نخودهای آفت زده استفاده شده باشد. لذا در هنگام خریداری دقت کنید، علامت آفت زدگی( سوراخ های مرئی) در آن ها دیده نشود.

۱۸) آرد نخودچی را که دارای مجوز بسته بندی از وزارت بهداشت بوده، از مراکز مطمئن و به صورت بسته بندی شده ، تهیه و مصرف کنید.

۱۹) چنانچه در هنگام مصرف تخمه ، پسته و بادام، دست ها و لب ها رنگین شدند، این امر علامت مصرف رنگ های شیمیایی در تهیه آن ها است که بایستی از مصرف این گونه تنقلات جداً خودداری کنید.

۲۰)تخمه آفتاب گردان نیز ممکن است با رنگ مشکی شیمیایی رنگین شود؛ در هنگام خرید و مصرف به این موضوع نیز توجه کنید که از مصرف آن ها باید خودداری شود.

۲۱) آفلاتوکسین یکی از سموم مترشحه از نوعی کپک است که در هنگام برداشت یا فرآوری یا حمل و نقل نامناسب ، در پسته یا فندق یا پسته شامی به وجود می آید که بایستی تولیدکنندگان و مصرف کنندگان به این موضوع توجه کنند.

۲۲) قنادی ها و کارگاه های تولید کننده گز، سوهان، حلواشکری، باقلوا و بستنی بایستی برای تامین سلامت مصرف کنندگان نهایت دقت را انجام دهند که از مغز پسته های کهنه، آفت زده و کپک زده که باعث بالارفتن سموم مترشحه از کپک ها( افلاتوکسین) می شود، جداً خودداری کنند.

۲۳) از مصرف محصولاتی مانند معجون که حاوی مغز پسته، بادام، گردو و از این قبیل هستند، به لحاظ نامطمئن بودن سلامت این مواد جداً خودداری کنید.

۲۴) انواع آجیل بایستی در جای خشک و خنک نگهداری شوند.

۲۵) از خریداری و مصرف انواع پسته ، مغز گردو و… که توسط دوره گردها عرضه می شوند، به دلیل اینکه عمدتاً از محصولات آلوده تهیه یا مخلوط شده اند، خودداری کنید.

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی