دیستوشی شانه : عوارض و راههای درمان دیستوشی شانه نوزاد
دیستوشی شانه چیست ؟
دیستوشی شانه نوزاد زمانی اتفاق می‌افتد که هنگام زایمان سر نوزاد بیرون آمده، اما یک یا هر دو شانه نوزاد در پشت استخوان شرمگاهی مادر (استخوان‌های داخل لگن) گیر کرده و تولد نوزاد را به تأخیر انداخته باشند.
دیستوشی شانه نوزاد
میزان شیوع دیستوشی شانه
دیستوشی شانه در هر ۱۵۰ زایمان طبیعی یکبار (۰.۷٪) رخ می‌دهد.
عوامل موثر بر ایجاد دیستوشی شانه نوزاد چیست ؟
عوامل گوناگونی باعث ایجاد دیستوشی شانه نوزاد میشود. این عوامل مرتبط به شرایط مادر، نوزاد و زایمان هستند.
1. عوامل مرتبط به مادر
- اگر در زایمان‌های قبلی، سابقه دیستوشی شانه وجود داشته باشد، در این زایمان نیز محتمل است.
- در مادران مبتلا به دیابت، احتمال دیستوشی شانه بیشتر است.
- اگر شاخص توده بدنی مادر (BMI) بیش از ۳۰ باشد، احتمال دیستوشی شانه نوزاد بیشتر است.
2. عوامل مرتبط به نوزاد
- وزن بیشتر نوزاد در هنگام تولد، احتمال بروز دیستوشی شانه را افزایش می‌دهد.
- شواهد نشان می‌دهد در هر ۲۵ زایمان طبیعی که نوزادانی که با بیش از ۳.۵ کیلوگرم وزن متولد می‌شوند، یکی از آن‌ها دچار دیستوشی شانه میشود.
3. عوامل مرتبط به شرایط زایمان
- طولانی شدن زمان زایمان و یا انجام زایمان القایی، احتمال دیستوشی را افزایش می‌دهد.
- استفاده از فورسپس، ونتوز یا دیگر وسایل برای بیرون کشیدن نوزاد، احتمال دیستوشی شانه را افزایش می‌دهد.
آیا می‌توان از دیستوشی شانه نوزاد پیشگیری کرد ؟
نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد که در مورد نوزادان با جثه بزرگ، با القای زایمان در هفته ۳۸ بارداری، می‌توان از بروز این عارضه جلوگیری کرد.
اقدامات لازم برای زایمان در صورت بروز دیستوشی شانه نوزاد
در صورت بروز مشکل در بیرون آوردن نوزاد، ماما زنگ اورژانس را فشار می‌دهد. زیرا نوزاد نیاز دارد که به سرعت متولد شود تا نفس کشیدن را آغاز کند.
سپس دیگر کادر درمان (اعم از سایر ماماها، پزشک متخصص زنان و پزشک متخصص کودک) وارد اتاق می‌شوند تا به خروج شانه و بدن نوزاد کمک کنند.
پزشک زنان و ماماها با انجام تدابیر خاصی به نوزاد کمک می‌کنند تا راحت‌تر از کانال زایمان خارج شود.
این روش‌ها عبارتند از:
- از مادر خواسته میشود تا فشار دادن (زور زدن) را متوقف کند.
- از مادر خواسته میشود تا به پشت دراز بکشد و زانوهایش را به سمت سینه خود خم کند. بدین ترتیب فضای بیشتری در واژن ایجاد میشود تا شانه نوزاد راحت‌تر آزاد شود.
- (روش McRobert’s) در اغلب موارد این روش منجر به تولد موفقیت آمیز میشود.
اگر با انجام این روش‌ها هنوز هم تولد نوزاد با مشکل مواجه باشد، روش‌های زیر انجام میشود:
- فشار دادن کمی بالاتر از استخوان شرمگاهی مادر برای کمک به رها شدن شانه نوزاد
- ایجاد یک برش (اپیزیوتومی) برای ایجاد فضای بیشتر برای زایمان نوزاد
- ماما یا متخصص زنان و زایمان ممکن است یک دست خود را داخل واژن کند و نوزاد را حرکت دهد تا شانه او آزاد شود
- گاهی اوقات ماما ممکن است از مادر بخواهد که بر روی چهار دست و پا قرار بگیرد تا به آزاد شدن شانه‌ها و تولد نوزاد کمک کند
عوارض جانبی دیستوشی شانه بر نوزاد
بیشتر نوزادانی که دچار دیستوشی شانه می‌شوند، عوارض خاصی را تجربه نمی‌کنند. اما از هر ۱۰ مورد دیستوشی شانه، در ۱ مورد احتمال کشیدگی اعصاب گردن نوزاد (بروز صدمات مغزی) وجود دارد.
این مساله منجر به عدم توانایی نوزاد در حرکت دادن بازویش می شود، بیشتر این موارد موقتی است، اما در ۱۰% آن‌ها موجب نقص دائمی نوزاد میشود.
در برخی موارد ممکن است باعث شکستگی در استخوان‌های نوزاد (بویژه استخوان بازو) شود. البته جایی برای نگرانی نیست، زیرا این شکستگی‌ها در نوزادان به سرعت و به راحتی بهبود می‌یابند.
در موارد بسیار نادر، ممکن است به دلیل نبود اکسیژن کافی در هنگام تولد (با توجه به خروج دیرهنگام نوزاد از کانال زایمان) نوزاد دچار آسیب مغزی شود.
عوارض جانبی دیستوشی شانه بر مادر
- بروز دیستوشی شانه نوزاد، ممکن است موجب پارگی و عقب رفتن واژن شود. این شرایط همچنین بر روی حرکات دودی شکل روده نیز تاثیر می‌گذارد.
- در برخی از زنان، دیستوشی شانه، موجب خونریزی شدید پس از تولد نوزاد میشود. این خونریزی شدیدتر از حالت طبیعی بوده و برای کنترل آن دارو تجویز میشود. در موارد حاد نیاز به انتقال خون است.
جمع بندی
- دیستوشی شانه نوزاد حالتی است که سر نوزاد از کانال زایمان خارج میشود، اما شانه‌ها در استخوان شرمگاهی گیر می‌کنند و نوزاد متولد نمی‌شود.
- دیستوشی شانه در نوزادانی که وزنشان هنگام تولد بیش از ۳.۵ کیلوگرم است، بیشتر اتفاق می‌افتد.
- داشتن سابقه دیستوشی در دیگر زایمان‌ها، دیابت و وزن بالا نیز از دیگر عوامل موثر بر دیستوشی شانه هستند.
- در بیشتر موارد، این شرایط با حضور پزشک و مامای مجرب کنترل شده و نوزاد به راحتی متولد میشود.
سوالات شما کاربران عزیز در مورد دیستوشی شانه نوزاد
سوال : میزان شیوع دیستوشی شانه چقدر است؟
جواب : تنها 1 درصد بچه‌های با وزن 2.8 کیلوگرم و بیشتر دیستوشی شانه دارند. حدود 7 درصد بچه‌های با وزن 4 کیلوگرم و بیشتر نیز زایمان را با سخت زایی شانه پشت سر می‌گذارند.
سوال : چه کسانی در معرض خطر دیستوشی شانه قرار دارند؟
جواب : دیستوشی شانه بیشتر در خصوص جنین های درشت مشاهده میشود. زنانی که در زایمان‌های قبلی دیستوشی شانه داشته‌اند و آنهایی که به دیابت بارداری مبتلا هستند نیز در معرض خطر قرار دارند. همچنین در صورتی که تاریخ زایمان گذشته و نیاز به فورسپس یا وکیوم برای زایمان باشد خطر دیستوشی بیشتر میشود. با این حال، بسیاری از موارد سخت‌زایی شانه، بدون دلایل بالا اتفاق می‌افتد.
سوال : علائم دیستوشی شانه چیست؟
جواب : مهمترین علامت دیستوشی شانه، متوقف شدن زایمان در زمانی است که سر بچه نمایان میشود.
سوال : آیا جای نگرانی هست؟
جواب : به دلیل اقداماتی است که باید برای خروج بچه از کانال زایمان انجام شود هم مادر و هم بچه در معرض عارضه‌های مربوط به دیستوشی شانه قرار دارد. خوشبختانه موارد این عارضه‌ها از قبیل جراحت اعصاب، شکستگی و ترک خوردن استخوان ترقوه یا بازوی بچه و هماتوم که پارگی عمده پرینه است، گسیختگی رحم، و سایر آسیب‌های لگنی برای مادر کم میشود.
سوال : چه کاری می‌توانید انجام دهید؟
جواب : وزن خود را به میزان نرمال و در محدوده توصیه شده نگهدارید تا بچه زیادی درشت نشده و راحت بتواند از کانال زایمان خارج شود. برای زایمان از پوزیشنی استفاده کنید که استخوان لگن تا حد ممکن باز شده و دیستوشی اتفاق نیفتد. اگر در حین زایمان دیستوشی شانه اتفاق افتاد از پزشک بخواهید پوزیشن شما را تغییر داده و زانوهای شما را به صورتی خم نماید که به شکم نزدیک شده و یا به بالای لگن فشار وارد کند تا بچه خارج شود.
بیشتر بخوانید :
شنوایی نوزاد از چه زمانی آغاز میشود ؟
خواباندن نوزاد در دوران شیردهی،چگونه نوزاد را بخوابانیم؟
علت عطسه های پی در پی نوزاد چیست؟
بهترین زمان دندان در آوردن نوزادان
