داروی رومی‌پلوستیم (Nplate) چیست و چرا مصرف می شود ؟

داروی رومی‌پلوستیم (Nplate)

رومی‌پلوستیم (Romiplostim) با نام تجاری اِن‌پلیت (Nplate) یک پروتئین پیوندی و آنالوگِ ترومبوپویتین است.

ترومبوپویتین هورمونی است که تولید پلاکت را کنترل می‌کند. این دارو توسط شرکت دارویی «امژن» تولید می‌شود.

این دارو در درمان پورپورای ناشناس کاهش پلاکت و توسط سازمان غذا و دارو آمریکا به منظورِ مواردی از این بیماری که پاسخی به درمان‌های رایج دیگر (همچون ایمونوگلوبولین وریدی، کورتون‌ها، تزریق روگام و جراحی طحال‌برداری) نداده‌اند، تأیید شده‌است.

هزینهٔ تزریق هفتگی این دارو، ۵۵٬۲۵۰ دلار آمریکا در سال است.این دارو با تحریک مگاکاریوسیت‌ها در مغز استخوان، آنها را وادار به ساخت پلاکت می‌کند.

عوارض مهم و بالقوه خطرناکِ این دارو درد ماهیچه، درد مفاصل، بی‌خوابی، ترومبوسیتوز (با احتمال تشکیل لخته کشنده) و همچنین فیبروز مغز استخوان و احتمال کم‌خونی پس از آن است.

ارزیابی اثربخشی و ایمنی مقلدهای ترومبوپویتین (TPO) در بیماران مبتلا به MDS

سندرم‌ میلودیسپلاستیک (MDS) یک گروه ناهمگون از اختلالات سلول بنیادی هماتوپویتیک (hematopoietic) همراه با کم‌خونی، خونریزی یا عفونت ناشی از سیتوپنی‌های محیطی و پیشرفت زودرس به لوسمی‌میلوئید حاد (AML) است.

بیماران به طور عمده در سنین سالمندانی از این بیماری رنج می‌برند. پیوند مغز استخوان تنها گزینه درمانی است.

ترومبوسیتوپنی یک عارضه تهدید‌کننده زندگی در طول بیماری است و گزینه‌های‌درمانی جایگزین برای ترانسفیوژن‌های پلاکت محدود هستند.

معرفی میمتیک‌های TPO (افزایش تعداد پلاکت‌ها با تقلید اثر TPO انسان) در درمان MDS ممکن است دامنه درمان را گسترش دهند.

اطلاعات تخصصی داروی رومی‌پلوستیم (Nplate)

دسته ی دارویی Nplate:

Colony Stimulating Factor, Hematopoietic Agent ,Thrombopoietic Agent

نام تجاری رومی‌پلوستیم در آمریکاو کانادا :

Nplate

اشکال دارویی موجود:

محلول زیر جلدی ، بدون نگهدارنده : Nplate : 250 , 500 mcg

موارد مصرف رومی‌پلوستیم:

ترومبوسایتوپنی مزمن ایمنی (ITP) : در درمان ITP در بیمارانی که به کورتیکواستروئیدها و ایمونوگلوبولین و یا برداشت طحال پاسخ کافی نداده اند بکار میرود.

فقط در مواردی که ترومبوسیتوپنی و شرایط بالینی بیمار ریسک خونریزی را افزایش دهد بکار میرود و برای نرمال کردن تعداد پلاکتها و درمان ترومبوسیتوپنی ناشی از Myelodysplastic syndrome و یا عوامل دیگر بجز ITP بکار نرود.

مقدار مصرف رومی‌پلوستیم :

دوز شروع باید بر مبنای وزن واقعی بدن باشد و پایین ترین دوز ممکن برای حفظ پلاکت مساوی یا بالای 50000/mm3و کاهش ریسک خونریزی تجویز شود.

ترومبوسایتوپنی مزمن ایمنی (ITP) :

زیرجلدی: شروع 1mcg/kg هفتگی و تنظیم دوز با افزایش 1mcg/kg در هفته برای رسیدن به پلاکت مساوی یا بالای 50000/mm3 و کاهش ریسک خونریزی.( حداکثر: 10mcg/kg در هفته)

در مطالعات بالینی دوز میانگین مورد نیاز: 2mcg/kg

تنظیم دوز پیشنهادی Nplate :

• پلاکت کمتر از 50000/mm3 : 1mcg/kg افزایش دوز هفتگی
• پلاکت بیشتر از 200000/mm3 برای 2هفته متوالی: 1mcg/kg کاهش دوز هفتگی
• پلاکت بیشتر از 400000/mm3 : قطع دارو و پایش هفتگی پلاکت و اگر پلاکت به زیر 200000/mm3 رسید ادامه مصرف و کاهش دوز 1mcg/kg به صورت هفتگی.

نکته: تنظیم دوز باید بر مبنای پاسخ تعداد پلاکت باشد. اگر بعد از 4هفته حداکثر دوز، پاسخ لازم دریافت نشد درمان باید قطع شود و برای نرمال کردن تعداد پلاکتها مورد استفاده قرار نگیرد.

نحوه ی تجویز دارو Nplate:

تزریق زیر جلدی. چون حجم تزریق کم است سرنگ مناسب در نظر گرفته شود.( درجات تا 0.01 ml )

موارد مربوط به ایمنی دارو Nplate :

مسائل و بیماری های مشابه یا کاملاً یکسان:ظاهر دارو ممکن است با romidepsin اشتباه شود.

عوارض جانبی Romiplostim :

شایع ( بیشتر از 10% ) :

• سیستم عصبی: سردرد35%– گیجی17%– بیخوابی 16%
• گوارشی: دل درد11%
• عضلانی اسکلتی: درد مفاصل26%– درد عضلانی14%– درد اندام ها 13%

شیوع کم ( 1-10% ) :

• گوارشی: سوء هاضمه7%
• خونی: ترومبوسایتوپنی راجعه(7% )
• عضلانی اسکلتی: درد شانه8%– مورمور شدن 6%
• سایر: تشکیل انتی بادی ≤4 % ( هیچ ارتباطی بین تشکیل آنتی بادی و ایمنی و اثربخشی دارو شناخته نشده است )

عوارض نادر یا خطرناک( کمتر از 1% ) :

• آنژیوادم
• اریتروملالژیا
• حساسیت
• فیبروز استخوان با کلاژن
• ترومبوامبولی
• مشکلات انعقادی

موارد منع مصرف Nplate :

در بروشور شرکت سازنده هیچ منع مصرفی ذکر نشده است. (بروشور کانادایی: حساسیت به romiplostim یا هر یک از اجزای فرمولاسیون)

نکات مورد توجه داروی رومی‌پلوستیم (Nplate) :

نگرانی های مربوط به عوارض جانبی :

Reticulinمغز استخوان: این دارو ممکن است تشکیل یا گسترش رتیکولین در مغز استخوان را افزایش دهد این عارضه ممکن است با قطع دارو هم ادامه پیدا کند.

Malignancy: در موارد شدید ترومبوسایتوپنی همراه با MDS در مطالعات بالینی رومیپلوستیم، پیشرفت سندرم میلودسپلاستیک موجود (MDS) به سمت لوکمی میلوئیدی حاد (AML) مشاهده شده.

در صد بالایی از بیمارانی که رومیپلوستیم را دریافت کرده اند، در مقایسه با پلاسبو تبدیل به AML را تجربه کرده اند.

افزایش درصد میلوبلاست ها در جریان خون محیطی در بیماران با پیشرفت به سمت AML و سایر بیماران گزارش شده است. بعد از قطع مصرف در بعضی بیماران کاهش سلول های بلاست مشاهده شده است.

ترومبوآمبولیسم :

ترومبوآمبولیسم یا مشکلات انعقادی با افزایش تعداد پلاکتها ممکن است رخ دهد. دوز دارو باید تنظیم شود تا این ریسک کاهش یابد. در بیماران با سابقه مشکلات عروق قلبی با احتیاط مصرف شود.

نگرانی های مربوط به بیماری :

نارسایی کبدی: در بعضی بیماران با سابقه بیماری کبدی مزمن ترومبوز ورید باب گزارش شده پس با احتیاط مصرف شود.

موارد مربوط به مصرف هم زمان با داروها

همراه با داروهای دیگر درمان کننده ی ITP : ممکن است همراه با کورتیکواستروئید، دانازول، آزاتیوپرین، ایمونوگلوبولین و ایمونوگلوبولین Rho(D) مصرف شود.

در مواردی که تعداد پلاکت به بالای 50000/mm3 رسید دوز داروها باید کاهش یابد یا داروها باید قطع شود.

مورد مصرف مناسب:

تنها در مواردی که درجه ترومبوسایتوپنی به حدی رسیده که احتمال خونریزی وجود دارد باید تجویز شود و برای رساندن تعداد پلاکت به حد نرمال نباید مصرف شود.

پایین ترین دوز ممکن برای حفظ پلاکت مساوی یا بالای 50000/mm3و کاهش ریسک خونریزی تجویز شود. تنظیم دوز باید بر مبنای پاسخ تعداد پلاکت باشد.

اگر بعد از 4هفته حداکثر دوز، پاسخ لازم دریافت نشد درمان باید قطع شود. در ترومبوسایتوپنی به علل دیگر به جز ITP مزمن مورد مصرف ندارد.

قطع مصرف Nplate :

حتی با قطع درمان احتمال ترومبوسایتوپنی راجعه و ریسک خونریزی وجود دارد و شدت آن ممکن است بیش از حالت قبل از درمان باشد.

CBC و تعداد پلاکت به طور هفتگی حداقل برای 2هفته بعد از قطع باید کنترل شود.

پیشگیری از خطا :

افزایش دوز احتمال ترومبوآمبولیسم و دوز کم احتمال عدم پاسخ دهی و ریسک خونریزی را بالا می برد در نتیجه دوز باید به دقت محاسبه شود.

پاسخ دهی کم:پاسخ کم یا شکست درمان ممکن است به علت عواملی مانند تولید Neutralizing انتی بادی علیه دارو رخ دهد که این احتمال نیاز به انجام تحقیق و بررسی دارد.

مصرف Nplate در بارداری وشیر دهی :

• در بارداری : C بعضی عوارض در مطالعات حیوانی گزارش شده و فقط در مواردی تجویز شود که فواید برای مادر بیش از مضرات برای جنین باشد.
• در شیردهی : به علت نامشخص بودن ترشح در شیر، توصیه نمی شود. و با توجه به عوارض جانبی در صورت ورود به شیر تصمیم گیری برای ادامه درمان یا متوقف کردن شیردهی باید انجام شود.

ملاحظات تغذیه ایی :

بعضی محصولات حاوی سوکروز هستند.

مکانیسم اثر :

پپتید ترومبوپویتین ( TPO) با تقلید از پلاکت به گیرنده TPO انسان متصل می شود و آن را فعال می کند.

پارامترهایی که باید مانیتور شود :

CBC و پلاکت در شروع درمان و به طور هفتگی تا زمان پایدار شدن پاسخ پلاکتی به مدت 4هفته سپس ماهانه و هفتگی حداقل 2هفته بعد از قطع یا کامل شدن درمان.

در بیمارانی که پاسخ کافی نمی دهند، Neutralizing انتی بادی باید بررسی شود.

فارماکوکنیتیک و فار ماکودینامیک :

شروع اثر: افزایش پلاکت 4-9روز بعد از تزریق زیرجلدی- پیک اثر: روزهای 12تا16.

طول اثر: بعد از 28روز تعداد پلاکت به قبل برمی گردد.

جذب: زیر جلدی : آهسته

نیمه عمر حذف: به طور متوسط 3.5 روز

پیک پلاسمایی: زیر جلدی : 14 ساعت به طور متوسط (رنج 7-50ساعت)

بیشتر بخوانید ؟

دلایل اصلی بالا رفتن پلاکت خون چیست ؟

موارد مصرف قرص سیکلوسپورین و عوارض این دارو

همه چیز در مورد کلشی سین (داروی ضد نقرس)

موارد مصرف قرص فاموتیدین و عوارض جانبی این دارو