داروی اکتمرا (Tocilizumab) چه تاثیری در روند بهبودی کرونا دارد ؟

داروی اکتمرا چیست ؟

اکتمرا توسیلیزومب Tocilizumab که با نام آتلیزومب هم شناخته می‌شود، یک داروی مهار کننده اینترلوکین 6 است که بیشتر در درمان روماتیسم مفصلی و درمان آرتریت ایدیوپاتیک فعال سیستمیک جوانان استفاده می‌شود.

این دارو، آنتی بادی مونوکلونال علیه گیرنده اینترلوکین ۶ است. اینترلوکین ۶ یکی از انواعِ سیتوکین‌هاست که نقش حیاتی و مهمی در سیستم ایمنی بدن انسان ایفا می‌کند اما تولید و فعالیت بیش از اندازه آن موجب بیماری‌هایی خودایمنی شده و در برخی بیماری‌ها از جمله برخی سرطان‌ها و بیماری کرونا موجب تخریب بافت‌های بدن می‌شود.

علاوه بر رمدیسویر، داروی اکتمرا هم از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا برای کمک به بهبود نسبی بیماران کرونا و کوتاه شدن دوره بیماری تایید شده است.

باید توجه داشت که ورود کرونا به ریه باعث آزاد سازی فاکتورهای التهابی مانند اینترلوکین ۶ شده و در نهایت موجب آب آوردن و درگیر شدن ریه و کاهش اکسیژن خون خواهد شد. به همین سبب آمپول مذکور با کاهش فاکتورهای التهابی نتایج مثبتی روی بیماران مبتلا به کرونا خواهد داشت.

صلاحی خاطرنشان کرد: «عیب داروی اکتمرا این است که موجب تضعیف تمام سیستم‌های التهابی بدن شده و بدن را مستعد ابتلا به سایر عفونت‌ها خواهد ساخت.

اگرچه این دارو امیدهای زیادی را برای درمان بیماری کرونا ایجاد کرده است اما بایستی توجه داشت که این دارو داروی بسیار حساسی بوده و در دامنه محدودی از بیماران، در رنج سنی خاص و با رعایت شرایط ویژه قابل استفاده است و تنها ویژه بیمارانی است که میزان اینترلوکین 6 آنها بالاتر از حالت نرمال باشد. همچنین با توجه به تضعیف سیستم ایمنی این دارو دارای خطرات زیادی بوده و در شرایط تحت کنترل بایستی مورد استفاده قرار گیرد.

قیمت داروی اکتمرا

داروی اکتمرا داروی گران قیمتی بوده و قیمت جهانی: هر آمپول 10میلی‌لیتری این دارو در حدود ۱۲۱۳ دلار است. . با توجه به تولید این دارو در کشور امید است که این دارو پس از ورود رسمی به بازار دارویی ایران با قیمتی بسیار کمتر از نمونه خارجی به دست مصرف کنندگان داخلی برسد.

تداخل های دارویی اکتمرا

1. آملودیپین : اکتمرا ممکن است سطح خونی و اثرات آملودیپین را کاهش دهد. ممکن است نیاز به تنظیم دوز باشد.
2. آتورواستاتین : اکتمرا ممکن است سطح خونی و اثرات آتورواستاتین را کاهش دهد. به این ترتیب، اگر بیمار هر دو دارو را دریافت می کند، هنگامی که مصرف توسیلیزوماب قطع شود، ممکن است آتورواستاتین نیاز به تنظیم دوز داشته باشد.
3. هیدروکسی کلرکین : استفاده از هیدروکسی کلروکین همراه با توسیلیزوماب ممکن است خطر آسیب اعصاب را افزایش دهد که یک عارضه جانبی بالقوه در هر دو دارو است. ممکن است پزشک داروهای جایگزین هیدروکسی کلرکین که با توسیلیزوماب تداخل نداشته باشد را تجویز کند.
4. متوترکسات : متوتروکسات ممکن است باعث مشکلات کبدی شود و استفاده از آن با سایر داروهایی که می توانند بر کبد تاثیر بگذارند نظیر توسیلیزوماب، ممکن است این خطر را افزایش دهد.
5. آلپرازولام : توسیلیزوماب ممکن است سطح خونی و اثرات آلپرازولام را کاهش دهد. به این ترتیب، اگر بیمار هر دو دارو را دریافت می کند، هنگامی که مصرف توسیلیزوماب قطع شود، ممکن است آلپرازولام نیاز به تنظیم دوز داشته باشد.

تولید اکتمرا در ایران

قیمت بسیار بالای داروی اکتمرا و نیاز بالای بازار به این دارو که از سالهای پیش مورد استفاده قرار میگرفته است باعث شده که بسیاری از شرکت‌های داروسازی دنیا به دنبال ساخت این دارو بوده و در ایران شرکت داروسازی آریوژن فرایند تولید این دارو را در دست اجرا داشته است.

شرکت آریوژن توانسته است داروی اکتمرا را تولید نماید. در بیانیه شرکت آریوژن آمده است که کلیه داروهای تولید شده به صورت مستقیم به وزارت بهداشت تحویل شده و این دارو در داروخانه‌ها و شرکت‌های پخش دارویی توزیع نشده است.

نکات قابل توصیه درباره مصرف داروی اکتمرا

• گروه بارداری :

اطلاعاتی در مورد گروه بارداری اکتمرا ۸۰ میلی گرم/۴ میلی لیتر ثبت نشده است.

• هشدارهای بارداری :

اطلاعاتی در مورد هشدارهای بارداری اکتمرا ۸۰ میلی گرم/۴ میلی لیتر ثبت نشده است.

• نکات پیش از مصرف :

اطلاعاتی در مورد نکات پیش از مصرف اکتمرا ۸۰ میلی گرم/۴ میلی لیتر ثبت نشده است.

• موارد منع مصرف :

عفونت فعال ، ازدیاد حساسیت به این دارو و ترکیبات آن

• عوارض مصرف بیش از اندازه اکتمرا :

اطلاعاتی در مورد عوارض مصرف بیش از اندازه اکتمرا ۸۰ میلی گرم/۴ میلی لیتر ثبت نشده است.

• فارماکودینامیک :

کاهش مقدار پروتئین واکنشی سی (CRP)در اوایل هفته دوم مشاهده شد. تغییراتی در پارامترهای دارویی و شیمیایی (به عنوان مثال، کاهش فاکتور روماتوئید، میزان رسوب گلبول های قرمز (ESR)، آمیلوئید A سرم و افزایش هموگلوبین) با هر دو دوز مشاهده شد. با این حال بیشترین میزان بهبود با ۸ میلی گرم در هر کیلوگرم وزن بدن از توسیلیزومب مشاهده شد.

اکتمرا برای درمان کرونا

بعضی از بیماران مبتلا به COVID-19 ممکن است با پاسخ‌های ایمنی کنترل ‌نشده و متعاقب آن آسیب ریوی جدی و تهدیدکننده حیات مواجه شوند. بدن در پاسخ به این ویروس ممکن است به مقدار زیادی سلول ایمنی تولید کند که سایتوکاین‌های ترشح شده از آنها پدیده خطرناک طوفان سایتوکاینی را ایجاد می‌کنند.

محققان این نظر را دارند که IL-6 نقش کلیدی در واکنش‌های شدید ایمنی و آسیب ریوی بیماران مبتلا به COVID-19 دارد. با توجه به اینکه داروی توسیلیزومب در سال 2017 برای سندرم آزادسازی سایتوکاین (فرمی از طوفان سایتوکاینی) تاییدیه FDA را اخذ کرده است، پزشکان متخصص امیدوارند این دارو در بیمارانی که با سطح بالای IL-6 ناشی از پاسخ ایمنی بدن به کرونا ویروس جدید مواجه هستند، تاثیرات مثبتی داشته باشد و از مرگ‌و‌میر ناشی از درگیری ریوی بکاهد.

داروی اکتمرا تاثیری بر ویروس ندارد و صرفا با اثراتی که به‌عنوان یک IL-6 receptor inhibitor در کنترل فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی از طریق مهار IL-6 دارد به بهبود Complication های ناشی از ویروس کمک می‌کند.