خواندن چه سوره هایی برای اموات ثواب بیشتری دارد؟

آیا قرآن خواندن برای اموات صحیح است؟

به طور کلی خواندن قرآن برای اموات – هر آیه و سوره‌ای که باشد- و اهدای ثواب آن به مردگان مورد تأکید و سفارش روایات است:
پیامبر اسلام(ص) در این زمینه می‌فرماید: کسی که آیه‌ای از قرآن را بر قبری از قبرهای مسلمانان قرائت کند، خداوند ثواب هفتاد پیامبر(ع) را به او خواهد داد. و هر کسی که برای اهل قبور دل بسوزاند از آتش جهنم نجات خواهد یافت و در حال خنده و خوشحالی داخل بهشت خواهد شد. اما در عین حال، روایاتی وجود دارند که بر آیات و سوره‌های خاصی تأکید بیشتری می‌کنند؛ مانند:

1.کسى که «انا انزلناه» را هفت مرتبه نزد قبر مؤمنى بخواند، خداوند متعال فرشته‌‏اى را به آن‌جا فرستاده تا خدا را در همان مکان عبادت کند و براى خواننده و میّت ثواب عبادت آن فرشته منظور مى‌‏شود.

2. کسى که «انا انزلناه» را هفت مرتبه بر قبر مؤمنى بخواند، خداوند متعال فرشته‌‏اى را به آن‌جا فرستاده تا خدا را در همان مکان عبادت کند و براى خواننده و میّت ثواب عبادت آن فرشته منظور مى‌‏شود. و وقتى خداوند میّت را از قبر بیرون آورد به واسطه آن فرشته موکّل، هول و هراس را از او بر طرف مى‌‌کند تا داخل بهشتش نماید. بعد از حمد سوره «إِنَّا أَنْزَلْناهُ» را هفت بار بخوان، سپس «معوّذتین» (یعنى قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ و قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ) و «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» و «آیة الکرسى» هر کدام را سه بار قرائت کن.

3. امام رضا(ع) فرمود: کسی که بر سر قبر برادر مؤمنش حاضر شود و دستش را بر قبر بگذارد و سوره انا انزلناه را هفت مرتبه قرائت کند در روز قیامت، روز ترس و وحشت بزرگ در آرامش خواهد بود.

4. هرگاه در قبرستان حضور یافتی، یازده مرتبه سوره توحید را بخوان و به اهل قبور هدیه کن.

5. رسول خدا(ص) فرمود هر گاه مؤمن آیة الکرسى را بخواند و ثوابش را براى مردگان گورستان قرار دهد، خداوند آن ثواب را وارد قبر تمام مردگان می‌کند و برای خواننده آن مقام شصت نبی(ع) را در نظر خواهد گرفت و برای هر حرفى از آیة الکرسى فرشته‌‏اى‏ را قرار می‌دهد که براى او تا روز قیامت تسبیح خدا کنند.

6. اگر کسى وارد قبرستان شود و سوره «یس» بخواند، خداوند متعال در آن روز (عذاب را) بر مردگان آن قبرستان تخفیف مى‌‏دهد و به تعداد مردگان مدفون در گورستان براى فرد تلاوت‌کننده، پاداش در نظر می‌گیرد.

هدیه ای برای اموات

وقتی به قبرستان می رویم نگران اموات دفن شده در آن هستیم و دلمان می خواهد کاری برایشان بکنیم و هدیه ای به آنها بدهیم تا آسایشی یابند.روشن است که قرائت قرآن یکی از کارهای نیک و پسندیده است. در این مورد روایاتی وجود دارد که به بعضی اشاره می شود:

1. از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نقل شده است:«مردگانتان را که در قبرها آرمیده اند از یاد نبرید. مردگان شما امید احسان شما را دارند. مردگان شما زندانی هستند و به کارهای نیک شما رغبت دارند. آنها خود، قدرت انجام کاری را ندارند، شما صدقه و دعائی به آنها هدیه کنید.»

2. حضرت امام صادق (علیه السلام ) می فرمایند:«مرده به خاطر طلب رحمت و آمرزشی که برای او می شود شادمان می گردد، همان گونه که زنده بوسیله هدیه ای که به او می دهند، خوشحال می گردد.»

3-حضرت امام رضا (علیه السلام) فرمودند:«هر کس قبر مؤمنی را زیارت کند و در کنار آن هفت مرتبه إنّا انزلناه بخواند، خداوند او را با صاحب قبر می آمرزد. » می توان گفت:سوره های؛ فاتحه، یس، صافات، تبارک، احزاب، آیة الکرسی، هفت مرتبه اناانزلناه … را می توان خواند و ثوابش را به اهل قبور اهداء کرد.اهل قبور نیازمند به استغفار و طلب رحمت و اهداء ثواب هستند. در همین زمینه امام جعفر صادق علیه السّلام می فرماید:«ثوابی که پس ازمرگ به انسان می رسد سه چیز است؛ صدقه جاریه… راه و رسم صحیحی که شخص در حال حیات بدان عمل می کرد و به گونه ای بوده که الگو برای دیگران می شد. فرزندی شایسته که برای او طلب مغفرت کند، و موجبات آمرزش پدر را فرهم سازد.» در جای دیگر می فرماید:«همان گونه که زندگان با هدایا، شاد می شوند اهل قبور و برزخیان نیز با ترحم و استغفار که نسبت به آنان می شود؛ شاد می گردند.» بنابر این اهداء ثواب و طلب مغفرت برای اهل قبور نافع است و از طریق اهل بیت علیهم السّلام توصیه شده است.

توصیه ای از آیة الله جوادی آملی (دام ظله)

آیه الله جوادی آملی (دام ظله) می فرمایند: خواندن آیات قرآن مخصوصاً سوره قدر و حمد و توحید و یس و سایر سوره ها برای اموات مفید است. انواع دعاها و استغفار برای آنان ثواب می آورد. البته خواندن قرآن و دعاها برای شخص خواننده دعاها بسیار مفید است و باعث هدایت و نورانیّت قلب می شود. در ضمن ثواب این هدایت ها و نورانیت ها به میّت می رسد و باعث خوشحالی او در عالم برزخ می شود. علاوه بر اینکه زیارت و رفتن به نزد قبور مومنین توصیه شده و آن را سبب شادمانی میت شمرده اند. خصوصا زیارت قبر والدین که توصیه شده، انسان خواسته خود را در آنجا از خدا بخواهد.

توصیه ای هم به نفع مردگان و هم به نفع انجام دهندگان

در روایتی زیبا توصیه ای دلنشین به ما شده است که هم به نفع مردگان است و هم به نفع انجام دهنده آن.
«هر کس در قبرستان، سوره “یس” را تلاوت کند، عذاب «اهل قبر» آن قبرستان کم می شود، و به تعداد مردگان، ثواب، برای قاری آن نوشته شود و بلاهای دنیا و عذاب های آخرت از او دفع گردد و به همین جهت این سوره را «دافعه» می نامند.» (کتاب «فضائل القرآن و العترة»، تألیف مرحوم آیة اللّه حاج میرزا ابوالفضل نجفی قدسی اصفهانی(ره)) همچنین سیوطی از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) روایت کرده است:«کسی که در شبی، برای طلب خشنودی خدا، سوره ی یس را بخواند، آمرزیده خواهد شد» (کتاب «فضائل القرآن و العترة»، تألیف مرحوم آیت اللّه حاج میرزا ابوالفضل نجفی قدسی اصفهانی(ره).