خواص دارویی و درمانی گیاه آقطی سیاه

خواص دارویی گیاه آقطی سیاه

گیاه آقطی سیاه دارای خاصیت های بسیار دارویی می باشد و برای درمان بیماری های زیادی به کار می رود. با خواص این گیاه دارویی آشنا می شویم. آقطی سیاه که در همدان انگور کولی نامیده می شود از زمانهای قدیم مورد مصرف مردم بوده و از آن برای رفع امراض مختلف مانند دفع بلغم و صفرا استفاده می کرده اند .

آقطی سیاه که خمان کبیر نیز نامیده می شود درختچه ای است که ارتفاع آن در نواحی مساعد به 10 متر می رسد . این درختچه معمولا در کنار جاده ها و حاشیه جنگل ها و در نواحی مرطوب و سایه در می روید .برگ آهای آن سبز رنگ ، بیضوی ، دندانه دار ، بیدره و مرکب از 5-7 برگچه می باشد اگر برگها شکسته و مالش داده شود بوی بدی از آن متصاعد می شود .

گلهای آن سفید و خوشه ای است که در اواخر بهار ظاهر می شود . میوه آقطی سیاه گوشتی ، ریز مانند انگور و برنگ آبی سیر می باشد .قسمت مورد استفاده این درختچه گل ، برگ و پوست داخلی ساقه آن است .آقطی سیاه در ایران در نواحی آذربایجان و همدان می روید .

ترکیبات شیمیایی گیاه آقطی سیاه

پوست این درختچه و برگ آن درای موادی مانند ساو بوسین Sambucine سامبو نیگرین Sambunigerine ، کولین ، سیکوتین Cicutine و مقدر کمی نیترات پتاسیم می باشد . د گلهای آن الدرین Elderine و مقدر کمی اسانس وجود دارد . میوه آقطی سیاه درای کریزان تمین Chrysanthemin ، مواد قندی ، اسانس ، صمغ ، اسید والزیانیک و اسید استیک می باش .

خواص درمانی آقطی سیاه

از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است . پوست ثانوی ( داخلی ) ساقه و ریشه آن از نظر طبی موثرترین قسمت های این گیاه است

1- در درمان رماتسم و درد مفاصل موثر است .

2- ادرار آور است .

3- ملین و ضد یبوست می باشد و بهترین دارو برای رفع یبوست در افراد سالخورده و کسانی است که انقباضات روده بزرگ در آنها ضعیف شده است .

4- دم کرده برگهای خشک شده آن در رفع اسهال موثر است .

5-برای برطرف کردن درد و التیام بواسیر ، برگهای تازه این گیاه را له کرده و یا اینکه از آن پماد تهیه کنید و روی بواسیر دردناک بگذارید .

6- درمان کننده استسقاء یم باشد و آب اضافی را از بدن و از بین انساج خارج می سازد .

7- برای از بین بردن خارش بدن ، پوست ساقه آنرا در روغن بجوشانید و سپس آنرا صاف کرده و بگذارید سرد شود . این روغن را روی قسمت هایی که خارش درد بزنید .

8- برای جوشخوردن استخوان و مداوای شکستگی استخوان ، از دم کرده ریشه این درختچه استفاده کنید .

9- دم کرده گلهای خشک شده آقطی سیاه درمان کننده گریپ ، سرما خوردگی ، بیماریای دستگاه تنفسی و نقرس می باشد .

10- جوشانده گلهای خشک شده این گیاه برای معالجه برونشیت و ذات الجنب مفید است .

11- بخور گلهای آقطی سیاه برای درمان بیماریای سل مفید بوده و اخلاط چسبناک را از گلو خارج می سازد .

12- بیماریهای کلیه و مجاری ادرار را درمان می کند .

13- سنگ کلیه را خارج می سازد .

14- شیرمادران شیدره را زیادمی کند .

15- در درمان بیماریهای صرع مفید است .

16- جوشانده گلهای خشک شده آقطی سیاه را بصورت کمپرس روی زخم های اگزما بگذارید اثر مطلوب خواهد داشت .

17- خوردن یموه آقطی سیاه مالیده آن به سر باعث سیاه شدن مو و تقویت مو می شود .

18- جوشانده گلهای آقطی سیاه را روی سوختگی ها بگذارید و کمپرس کنید ف اثر شفابخش درد .

19- برای از بین بردن ورم چشم می توان چشم را با جوشانده گلهای این گیاه شستشو داد .

20- جوشانده برک این درخت آفت درختان و سبزیجات را از بین می برد .

21- اگر پوست حساس درید برای شستن صورت یا پاک مدرن آرایش از دم کرده آقطی سیاه استفاده کنید .

22- برای شادابی پوست صورت از بین بردن لکه ها و کک و مک می توان از ماسک زیر استفاده کدر :گلهای خشک شده آقطی سیاه را دم کنید و مقدری پودر باقلای خشک را در ظرفی بریزید سپس دم رکده آقطی سیاه را روی آن ریخته و خمیری تهیه کنید . این خمیر را بصورت ماسک روی صورت بگذارید و پس از یک ربع ساعت بجوشانید این ماسک را هر روزه روی پوست خود بگذارید تا صورت را جوان و شاداب کند .

طرز استفاده از آقطی سیاه

1) جوشانده : مقدر 60 گرم پوست ساقه ، برگ و یا میوه این درختچه را در یک لیتر آب ریخته و بگذارید آهسته بجوشد تا حجم آن به نصف برسد . سپس آنرا صاف کنید .

2) شراب آقطی سیاه : 150 گرم پوست ساقه یا ریشه این گیاه را در یک لیتر آب شراب سفید ریخته وبگذارید بمدت 15 روز بماند البته هر روز آنرا هم بزنید . پس از اینمدت آنرا صاف کرده و در شیشه دربست نگهدری کنید . مقدر مصرف این شراب یک قاشق سوپخوری و سه بار در روز است .

3) سرکه آقطی سیاه : 10-20 گرم برگهای خشک شده این درختچه را در یک لیتر سرکه ریخته و بگذارید تا مدت دو هفته بماند و هر روز آنرا بهم بزنید . پس از این مدت آنرا صاف کرده و در شیشه دبست نگهدری کنید . مقدر مصرف این شراب سوپخوری و سه بار در روز است .

4) دم کرده آقطی سیاه : مقدر 100 گرم گل خشک شده این درختچه را در یک لیتر آبجوش ریخته و بمدت 10 دقیقه دم کنید . از این دم کرده یم توانید برای شستشوی زخم ها استفاده کنید .

5) شیره یا آب میوه : میوه های رسیده آقطی سیاه را فشار داده تا شیره آن خارج شود . مقدر مصرف این شیره یک قاشق چایخوری مخلوط در یک لیوان آب می باشد .

6) شراب آقطی سیاه : آب میوه را رگفته و با هم وزن آن قند مخلوط کنید . سپس این مخلوط را بجوشانید ا شربت غلیظی بدست آید .

مقدار مصرف این شربت یک قاشق غذا خوری قبل از هر غذا است.

طرز تهیه دمنوش آقطی سیاه

برای تهیه این دمنوش باید 100 گرم گل خشک شده آقطی سیاه را در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید 10 دقیقه دَم بکشد.

موارد منع مصرف دمنوش آقطی سیاه

زیاده روی در مصرف آقطی سیاه ممکن است باعث تهوع و ورم روده ها شود. طبع آقطی سیاه سرد و خشک است بنابراین افراد سرد مزاج باید آن را با عسل میل کنند.

شرایط محیط رشد گیاه آقطی سیاه به شرح زیر است :

• خاک :خاک شنی، ماسه ای ، لومی ، غنی از هوموس ، مرطوب و خوب زهکشی شده .
• نور :آفتابی – نیمسایه .
• این گیاه در سایه رشد نخواهد کرد .
• دما :دمای بین 1 تا 16 درجه برای رشد این گیاه مناسب است .
• آقطی سیاه در معرض سرما و باد مقاوم نیست و از بین خواهد رفت .
• آبیاری :به طور متوسط صورت گیرد .( به طوریکه خاک گیاه همواره مرطوب باشد )
• کوددهی :بهتر است 2 بار در سال صورت گیرد .
• هرس :زمان هرس برای گیاه آقطی سیاه اواخر زمستان است و بهتر است ساقه های ضعیف گیاه کوتاه شوند .

تکثیر این گیاه به یکی از 2 روش زیر انجام میشود:

1-کاشت دانه :دانه ها ی این گیاه را در فصل پاییز زمانی که کاملا رسیده شدند بکارید .
کاشت دانه ها بهتر است در قابی سرد صورت گیرد و در فصل بهار منتظر جوانه زنی باشید .

2- قلمه چوب نرم که در فصل پاییز و در خارج از منزل صورت میگیرد .

ازاین گیاه به عنوان پرچین و برای مرزبندی نیز استفاده میشود .

گرده افشانی این گیاه توسط حشرات صورت میگیرد .