حساسیت و آلرژی زایی مصرف گرده گل چگونه است ؟
آلرژی و حساسیت مصرف گرده گل
مکمل غذایی گرده گل در طب سنتی و علوم تغذیه کاربردهای مختلفی داشته است. تاکنون مطالعات متعددی در زمینه بررسی ارزش غذایی گرده گل ها به عنوان یک مکمل غذایی طبیعی انجام شده است که البته نتایج آنها در برخی موارد موافق یکدیگر نبوده است!
گرده گل چیست ؟
در تعریفی دقیق تر دانه‌های گرده کوچک هستند، سلولهای جنسی نر کیسه‌های گرده در گیاهان پر گل تشکیل می‌شوند و در داخل شیپور گل که غالباً در گل‌ها طویل هستند، رشد می‌کنند.
رشد به داخل کیسه جنین در تخمدان گل ادامه می‌یابد، در داخل آن یک سلول تخمک با اسپرم (نطفه) ترکیب شده و سپس بارور میشود و بالاخره لقاح تکمیل می‌گردد.
تا آنجا که به شکل ظاهر غذایی و معجزه آسای گرده مربوط میشود، تنوع گرده باید دوباره مورد تاکید قرار گیرد و به این حقیقت توجه داشت که بعضی از نمونه‌های گرده (از قبیل گرده کاج و صنوبر و اکالیپتوس‌ها) خاصیت غذایی کمتری دارند.
حتی برای رشد لاروهای زنبورعسل، در یک جمع‌بندی متوسط پروتئین، چربی، مواد معدنی و ویتامین محتوی گرده را با دیگر غذاهای اصلی مقایسه کردند.
اگر گرده براساس وزن یا ظرفیت کالری غذاهایی مثل گوشت گاو، جوجه سرخ کرده، لوبیای پخته، نان گندم، سیب، کلم خام و گوجه فرنگی مورد مقایسه قرار گیرد از نظر مواد مغذی غنی‌تر بوده و در مقایسه با پروتئین و مواد معدنی نسبت به گوشت گاو و لوبیا بالاتر بوده و بطور متوسط گرده حاوی بیش از 10 برابر ویتامین و ریبوفلاوین و چندین برابر نیاسین میباشد.
گرده معمولاً در مقادیر کم جهت تامین نیازهای روزانه ویتامین‌ها، پروتئین‌ها، مواد معدنی مصرف میشود و می توان ار آن به عنوان یک منبع غذایی مکمل استفاده نمود.
خواص گرده گل
- کاهش استرس: این ماده خوراکی به دلیل ترکیبات خاص و سودمند موجود در آن به حفظ تعادل و تنظیم احساسات فرد کمک می‌کند و توان مقابله با استرس‌های روزانه را افزایش میدهد.
- افزایش قوا و استحکام بدن: گرده گل همچنین انرژی، قدرت و توان جسمی را افزایش میدهد. ورزشکاران معتقدند که مصرف گرده گل به سرعت و چابکی آنان می‌افزاید و انرژی کافی را برای انجام تمرینات ورزشی در اختیار آنان قرار میدهد.
- تاثیرات ضد پیری: در دوران باستان، مصریان و چینی‌ها معتقد بودند که گرده گل منبعی برای حفظ جوانی است. امروزه نیز تاثیر این ماده تایید شده است زیرا نه تنها برای استحکام بدن فرد تاثیر مثبت دارد بلکه زیبایی پوست، مو و ظاهر بدن را بهبود میدهد. گرده گل همچنین به تقویت حافظه، تمرکز و توانایی ذهن کمک می‌کند که از این جهت برای سالمندان خوردنی مفیدی است.
- تاثیر گرده گل بر آلرژی: گرده گل از علائم آلرژی‌ها یا تب یونجه در افراد مبتلا به این بیماری‌ها می‌کاهد. همچنین توصیه میشود برای بهره‌مندی بیشتر از فوائد گرده گل از نوع محلی آن استفاده شود و افراد مبتلا به آلرژی شش هفته پیش از شروع فصل آلرژی، مصرف آن را آغاز کنند.
- کنترل کننده وزن: فایده مهم دیگر گرده گل تاثیر آن در کنترل وزن است. این ماده خوراکی با تاثیرگذاری بر غده هیپوتالاموس در کنترل وزن نقش مهمی ایفا می‌کند و به تحریک متابولیسم به تنظیم، متعادل‌سازی و کنترل وزن کمک می‌کند.
- تنظیم کننده عمل روده: گرده گل فعلیت روده را عادی کرده و تنظیم کننده قابل توجهی برای ان میباشد مخصوصا گرده هایی که توسط زنبورداران جمع اوری می شوند نوعی ماده غذایی عالی برای روده محسوب شده و گاهی اوقات ان را پلیس روده می نامند.
- درمان یبوست: گرده گل در درمان یبوست تاثیر بسزایی دارد. افراد مبتلا به یبوست بهتر است دو بار در سال و هر بار به مدت یک ماه از گرده گل برای درمان استفاده کنند. میزان مصرف ان 30 گرم (دو قاشق سوپ خوری) در روز میباشد. افرادی که قادر به مصرف این مقدار در یک وعده نیستند می توانند چند وعده در روز استفاده کنند
- آرامبخش اعصاب: در بیماریهای هیپرتونیک و بیماریهای سخت دستگاه عصبی و ترشح غدد داخلی تغذیه مخلوط عسل و گرده به نسبت 1به 1 ویا 2 به 1 نتیجه رضایت بخش داده است.
- رفع کم خونی: گرده گل در کم خونی های خطرناک و کم کردن فشار خون موثر است ان هموگلوبین واریتروسیت خون را افزایش میدهد.
- اشتها اور: گرده گل اشتها را تحریک و امادگی برای کار را افزایش می دهد.
- رفع حساسیت: بیماران حساس به گرده گل در صورت خوردن عسل و یا درپوشهای مومی شان عسل. به خاطر داشتن مقداری گرده در انها .تدیجا درجه حساسیت کاهش یافته و بهبود می یابند.
گرده گل در گیاهان
برای آگاهی از ماهیت مکمل غذایی گرده گل و خصوصیات آلرژی زایی آن به نظر مناسب است ابتدا درباره گرده گل و نقش آن در گیاه توضیح کوتاهی ارائه گردد.
گرده گل همان سلول نر در گیاهان گلدار است که برای باروری گیاهان در طبیعت ضروری است.
اندازه، شکل، ساختار و تزئینات دانه‌های گرده در گیاهان با هم تفاوت دارد و از همین تفاوت ها برای شناخت بهتر و طبقه‌بندی گیاهان استفاده میشود.
جمع آوری گرده گل توسط زنبور های عسل
زنبورعسل به محض اینکه به یک گل می‌رسد، برروی آن نشسته و گرده ها را به سرعت به وسیله آرواره ها و پاهای جلوی خود از روی پرچم گل جمع کرده و با اندکی عسل که از کندو با خود آورده، آن گرده ها را مرطوب می‌کند.
قسمت های بزرگ و پهن کف پای زنبور دارای تورهای کوچکی متشکل از پرز و منافذ ریز هستند که شانه گرده نام دارند.
زنبور از این شانه ها برای تمیز کردن پاها در حین پرواز استفاده می‌کند. زنبورها با استفاده از حرکت فشاری در قسمت صدفی پای خود (Auricle) که به عنوان چکش استفاده می شود، گرده‌های جمع شده را به درون سبدهای گرده منتقل می‌کند.
سبدهای گرده گل در پاهای زنبورها با چتری از پرزهای بلند احاطه شده اند و در واقع نواحی فرو رفته ای در قسمت بیرونی ساق پا زنبور می باشند.
زمانی که سبدهای زنبور کاملاً پر می شوند، این گرده های طلایی ریز به صورت یک دانه یا ریز دانه طلایی رنگ فشرده می شوند.
بنابراین زنبورهای عسل با گردش در میان گل ها در طبیعت گرده های گل را جمع آوری می کنند و آنها را به عنوان غذای زنبورهای دیگر به کندو می‌برند.
علاوه بر این یکی دیگر از وظایف مهم زنبورهای عسل، گرده افشانی برخی از گیاهان در طبیعت می باشد.
مصرف گرده گل (گرده درمانی) به عنوان مکمل غذایی انرژی زا
سابقه مصرف گرده های گل در انسان و یا به عبارتی “گرده درمانی” به حدود چهار دهه پیش بازمی گردد یعنی زمانی که دونده های دو ماراتن فنلاندی در المپیک ۱۹۷۲ میلادی اظهار داشتند که استفاده از گرده گل ها (Bee Pollen) تاثیر مثبتی براستقامت و عملکرد آنها داشته است!
همچنین در سال ۱۹۸۸ میلادی در روسیه در یک تحقیق سربازان ارتش روسیه روزانه ۵۰ گرم گرده گل را قبل از ناهار مصرف می کردند.
وزن، نبض، مقادیر اسپیرومتری (تست ارزیابی عملکرد ریه ها)، عملکرد و وضعیت روانی افراد قبل و بعد از آموزش‌های نظامی اندازه‌گیری می‌شد.
نتیجه این تحقیق نشان داد که گرده گل را می‌توان در بازتوانی و به عنوان مکملی نیروبخش پس از دوره‌های فشار فیزیکی و همچنین بهبود وضعیت روانی، با موفقیت استفاده نمود!
امروزه با مشخص شدن ارزش غذایی گرده گل ها، مصرف این مکمل غذایی طبیعی یعنی گرده گل (جمع آوری شده توسط زنبور یا همان Bee Pollen) با هدف کسب انرژی، مورد توجه قرار گرفته است.
اکنون استفاده از گرده های گل به همراه عسل، به عنوان یک مکمل طبیعی انرژی زا در نقاط مختلف جهان رواج یافته است!
مصرف گرده گل به عنوان مکمل غذایی در بعضی از ورزشکاران حدود ۲۰ تا ۴۰ گرم در روز به صورت مخلوط با عسل است. این مقدار مصرف ممکن است در بعضی موارد به مقدار ۲۰ تا ۵۰ گرم گرده گل در روز نیز افزایش داشته باشد.
در کشاورزی مدرن و صنایع غذایی جمع آوری گرده ها و فروش آنها به عنوان مکمل غذایی کاربرد و سود بسیاری دارد.
زیرا گرده گل ها به عنوان یک منبع طبیعی پروتئینی بسیار غنی و با ارزش می تواند جایگزین پروتئین حیوانی باشد.
اما جالب است که بدانید همین پروتئین های گرده گیاهان، در بعضی از افراد حساس یکی از عوامل مهم ایجاد آلرژی های تنفسی و یا غذایی به شمار می آید!
مصرف گرده گل برای اکثر افراد جامعه، بخصوص ورزشکاران، حتی در صورتی که تغییرات شگفت‌انگیزی در عملکرد بدن ایجاد کند و کسب انرژی بالاتری را به همراه داشته باشد، می تواند تغییراتی در سیستم ایمنی بدن ایجاد کند و باعث بروز حوادث ناخواسته در بدن شود.
خصوصیات گرده گل از نظر ارزش غذایی
گرده گل های جمع آوری شده توسط زنبورها بسته به نوع گیاهان هر منطقه متفاوت بوده .
این گرده ها منبع غذایی برای زنبورهای جوان است و شامل حدود ۲۵ تا ۳۵ درصد پروتئین، ۳۰ تا ۵۵ درصد کربوهیدرات، ۱ تا ۲۰ درصد لیپید و مقادیر اندک و متفاوتی از مواد معدنی و ویتامین می باشند.
در طبیعت و صنایع غذایی، گرده گل را به عنوان یک منبع مغذی با پروتئین بالا در نظر می‌گیرند.
حدود نیمی از پروتئین های گرده گل به شکل آمینو اسیدهای آزاد هستند که آماده جذب مستقیم توسط بدن می‌باشند.
چنین پروتئین با قابلیت جذب بالا می‌تواند به طور چشمگیر پاسخگوی نیاز فرد به پروتئین باشد.
در طب سنتی چین و هندوستان نیز گرده گل به عنوان یک ماده مغذی و انرژی زا در نظر گرفته می شود! دلیل توجه بسیار به گرده گل همانطور که پیش تر بیان شد بالا بودن مقدار ذخایر پروتئینی حتی بالاتر و غنی تر از منابع پروتئینی حیوانی می باشد!
به طور کلی گرده گل ها حاوی اسیدهای آمینه بیشتری نسبت به گوشت، تخم مرغ و پنیر با وزن برابر هستند. اعتقاد بر این است همه عناصر ضروری برای حیات انسان در گرده گل ها موجود می باشد!
گرده برای تب یونجه و آلژری ها نیز ، یک درمان کننده البته باید حداقل 6 هفته قبل از شروع فصل آلرژی مصرف شود و در صورتی که به عنوان درمانی مثبت جواب داد، در طی فصل نیز مصرف آن ادامه یابد .
واکنش های آلرژیک بعد از مصرف گرده گل ها
گرده گل ها که توسط زنبورها جمع آوری می شوند علاوه بر گرده اغلب شامل قطعات بدن زنبور و حشرات، قارچ ها، باکتری ها و باقیمانده فضولات و بزاق زنبورها نیز می باشد.
افزایش مصرف مکمل غذایی گرده گل (Bee Pollen) با افزایش گزارشات از واکنش های آلرژیک (مانند کهیر، آنژیوادم، آنافیلاکسی، علائم گوارشی نظیر تهوع، درد شکم و یا اسهال) همراه بوده است!
استفاده از گرده گل ها به عنوان منبع غذایی خصوصاً در فصل گرده افشانی گیاهان یعنی زمانی که افراد حساس بیشتر در معرض تنفس گرده گیاهان آلرژی زا هستند می‌تواند موجبات بروز واکنش های شدید آلرژیک و یا حتی شوک آنافیلاکسی را بدنبال داشته باشد!
شایان ذکر است این مکمل غذایی همانطور که انتظار می رود دارای طیف وسیعی از انواع گرده های درختان، علف های هرز و چمن ها می باشد.
بنابراین مصرف کنندگان این گرده ها بعد از مصرف این مکمل غذایی با طیف وسیعی از پروتئین های موجود در گرده گیاهان ،که البته برخی از آنها نیز آلرژی زای می باشند، مواجهه خواهند شد!
البته بعضی از متخصصان تغذیه بر این باورند که آلرژی به گرده های جمع آوری شده توسط زنبور عسل اندک است و شاید عوارض آلرژیک فقط در افرادی بروز کند که به ۸ یا ۹ ماده غذایی آلرژی داشته باشند.
با این وجود تاکنون گزارش های متعددی توسط محققان در ارتباط با مصرف گرده توسط افراد و بروز شوک آنافیلاکسی به ثبت رسیده است.
به عنوان نمونه در سال ۲۰۱۲ میلادی گزارشی در خصوص بروز شوک آنافیلاکسی بعد از مصرف گرده گل ها (Bee Pollen) اعلام گردید!
محققین در آن گزارش بر این باور بودند که احتمال بروز چنین اتفاقاتی در آینده با مصرف گرده گل ها توسط افراد، بدون مشورت با پزشک، بیشتر خواهد بود!
اما آنچه مسلم است و تحقیقات نیز نشان داده است بروز واکنش ها و عوارض آلرژیک در افراد حساس، بعد از مصرف مکمل غذایی گرده گل ها (Bee Pollen) در فصل گرده افشانی گیاهان آلرژی زا یعنی در زمان اوج غلظت و تراکم گرده گل ها در هوا، بیشتر خواهد بود.
بنابراین آنچه که باید به عنوان یک اصل کلی در ارتباط با مصرف مکمل های غذایی طبیعی در نظر داشت آن است که بعد از تهیه اینگونه مکمل ها ی غذایی از مراکز فروش معتبر، باید پیش از مصرف حتما با یک پزشک مشورت نمود! بخصوص زمانی که فرد آلرژیک بوده و یا دارای یک بیماری خاص می باشد!
بیشتر بخوانید :
گرده گل چیست ؟ ۱۸ خاصیت درمانی گرده گل
خواص باور نکردنی گرده زنبور عسل که تا کنون نمیدانستید!
آشنایی دقیق با خواص و درمان نازایی با گرده گل (گرده زنبور عسل)
نتیجه :
ساخت واکسن از گرده گلی که به ما آسیب می‌زند، ضروری نیست، زیرا فواید عسل بسیار بیشتر از گرده گل است.
اثبات شده است که عسل، نه تنها علائم ابتلا به تب یونجه، بلکه علائم عمومی آلرژی را نیز کاهش میدهد و نحوه واکنش بدن شما به محیط پیرامون را متعادل می‌نماید که نشان میدهد درمان آلرژی با عسل و گرده گل امکانپذیر است.
اگرچه تحقیقات اظهار می‌کنند که عسل ماده غذایی مفیدی است و دانشمندان نیز این موضوع را خیلی وقت پیش کشف کرده‌اند، «سازمان غذا و داروی آمریکا به فروشندگان گرده گل اجازه نمی‌دهد تا ادعای خواص محصولات خود برای سلامتی را مطرح نمایند، زیرا مبنای اساسی ادعاهای آنها تاکنون ثابت نشده است» و تحقیقات زیادی برای اثبات آن باید انجام شده و هزینه‌های زیادی باید برای آن صرف شوند.
در عین حال، تا زمانی که دانشمندان تصمیم بگیرند تا فواید عسل برای بدن انسان را تأیید کنند، همواره عسل و گرده گل را مصرف نمایید. حتی اگر مرددترین فرد ممکن باشید، هیچ چیزی برای از دست دادن نخواهید داشت.
