حساسیت های دارویی ( یا واکنش هـای دارویی) عبارت است از انواع مختلفی از واکنش های آلرژیک که در اثر داروها ایجاد می شونـد. این واکنش ها ارثی یا مسری نیستند.
علت بروز واکنش های دارویی :
داروهـا در واقـع مواد «خـارجی» هسـتند که وارد بـدن می شونـد. وقـتی که تزریق دارو انجـام می گیرد یـا به صورت قرص و کپسول و شـربت و غیره خورده می شود، بـدن پـادتن هایی را علیه دارو تولیـد می کنـد.
به این ترتیب زمینه برای بروز واکنش دارویی در مواجهه بعـدی بـا دارو فراهم می شود. توجه داشـته باشـید که بیشتر از اثر تزریق دارو این سلسـله از وقـایع پیش می آید.
علائم واکنش بدن به دارو ها:
- بثور،خارش، یا کهیر
- پوست برافروخته
- اضـطراب
- بیماری سـرم (تب، بثور، درد مفصلی، و آسیب به رشته های عصبی)
- آنافیلاکسـی ( شوک آلرژیـک) (خس خس سـینه و مشـکل در تنفس)
- اختلالات متنوع خونی، مثل کم خونی همولیتیک (همراه بـا تخریب گلبول هـای قرمز)
- آسـیب رشـته های عصبی محیطی
- واسـکولیت (التهاب رگ های خونی)
توجه داشـته باشـید که واکنشهای دارویی زیر معموًلا ناشی از آلرژی نیستند:
- استفراغ یا اسهال
- تب
- حساسیت به نور (واکنش پوستی به نور آفتاب)
عوارض احتمالی :
- مرگ در اثر واکنش آنافیلاکسی شدید
- چندین ماه ناتوانی در اثر بیماری سرم
عوامل افزایش دهنده خطر :
مصـرف هرگونه دارو، امـا خصوصـًا داروهـای زیر آنـتی بیوتیـک هـای از گروه پنی سـیلین هـا و سفالو سـپورین هـا داروهـای سولفامیـدی سـرم های حیوانی واکسنها بی حس کننده های موضـعی نمونه های تلخیص شده مواد آلرژیک ترکیبات حاوی ید، مثل مواد رنگی مورد استفاده در عکس برداری با اشعه ایکس نوع تزریقی داروها،خصوصًا در دوز بالا سابقه سایر آلرژی ها، مثل تب یونجه، آسم، یا اگزما وجود عفونت (شاید به این علت که عفونت خود باعث تحریک دستگاه ایمنی می شود).
پیشگیری از واکنش های دارویی :
- در هنگام مراجعه به پزشک،سابقه هرگونه واکنش دارویی را بگویید.
- اسم داروهایی را که مصـرف می کنید یاد بگیرید.
- اگر نسـبت به هر دارویی واکنش نشان دادید، باید در آینده از آن اجتناب کنید.
- اصولا داروها را مگر در موارد ضـرورت مصـرف نکنید.
درمان واکنش های دارویی
اصول کلی درمان :
همیشه با خود یک دست بنـد یا گردن آویز که نشان دهنـده واکنش دارویی و داروی مسئول باشـد را به همراه داشـته باشـید.
همیشه در منزل، همراه خود، در محـل کـار، و در اتومبیـل،کیت آنافیلاکسـی در دسـترس داشـته باشـید تـا در موارد اورژانس بتوانید خود یا اعضاء خانواده را در صورتی که قبلا واکنش دارویی شدید داشته اید نجات دهید.
درمان با دارو :
- داروهای کورتیزونی برای کاهش واکنش التهابی
- آنتی هیستامین ها برای کاهش واکنش آلرژیک بدن
محدوده فعالیت :
با رو به بهبود گذاشتن علایم، فعالیت های عادی خود را از سر گیرید.
رژیم غذایی مناسب برای واکنش های دارویی:
رژیم خاصـی توصیه نمی شود. در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید اگر شما علایم واکنش دارویی را بروز داده اید یا این علایم را در فرد دیگری دیده اید.
نتیجه مورد انتظار:
اغلب واکنش های دارویی را می توان با توقف دایمی مصرف داروی مسئول برای همیشه به فراموشی سپرد.
