جنگ جهانی اول به چه دلیل اتفاق افتاد؟

جنگ جهانی اول از جمله رویدادهای بزرگ و تاثیرگذار در تاریخ ملت‌ها بود که از 28 ژوئیه‌ی 1914 شروع و تا 11 نوامبر 1918 یعنی به مدت حدودا 4 سال ادامه داشت. اما چرا جهان برای 4 سال به خاک و خون کشیده شد و بالغ بر 7 میلیون و هفتصد هزار نفر غیرنظامی کشته شدند؟

بسیاری از مورخین جرقه‌ی شروع جنگ جهانی اول را ترور فرانتس فردیناند می‌دانند، فردی که در آن زمان ولیعهد امپراتوری اتریش‌ـمجارستان بود و توسط ملی‌گرایان صرب به ضرب گلوله همراه با همسر خود کشته شد. پس از این اتفاق حکومت اتریش-مجارستان جهت انجام چندین خواسته به پادشاهی صربستان ضرب‌الاجل فرستاد تا خواسته‌هایشان برآورده شود و نزاعی صورت نگیرد اما به دنبال برآورده نشدن این موارد از طرف صربستان، حکومت اتریش-مجارستان تصمیم به حمله به این کشور گرفت.

حمله آلمان به فرانسه، اعلام جنگ بریتانیا به آلمان!

طی همین حمله بود که امپراتوری روسیه به عنوان متحد صربستان، دست به آماده‌سازی نیروهای خود برای مقابله با اتریش مجارستان زد و همین آماده‌باش هم موجبات نگرانی امپراتوری آلمان که متحد اتریش-مجارستان بود، را فراهم کرد. آلمان برای جلوگیری از یک جنگ دوطرفه به متحد روسیه یعنی فرانسه حمله کرد و برای سرعت بخشیدن به روند حمله، از خاک بلژیک برای حمله به فرانسه عبور کرد. چنین استراتژی‌ای اوضاع را پیچیده‌تر و بدتر کرد و تجاوز آلمان به خاک بلژیک باعث شد امپراتوری بریتانیا هم به عنوان ضامن استقلال این کشور، به آلمان اعلان جنگ دهد. همین اتفاق‌ها هم باعث شد که در مدت کوتاهی درگیری و جنگ به نقاط مختلف جهان سرایت کند و عملا جنگ جهانی اتفاق بیافتد.

دلایل دیگر

البته در کنار این گمانه‌زنی‌ که جزو مهم‌ترین علل‌های جنگ جهانی اول برشمرده می‌شوند برخی از مورخان معتقدند که موارد دیگری از جمله رقابت اتریش و روسیه در بالکان، اختلاف بین فرانسه و آلمان بر سر آلزاس و لرن و حتی رقابت اقتصادی و دریایی بین آلمان و انگلیس می‌تواند از دلایل شروع این جنگ بزرگ بوده باشد.

اما در مورد ایران!

شوربختانه جنگ جهانی اول هشت روز بعد از تاج‌گذاری احمدشاه، آخرین پادشاه سلسه قاجار آغاز شد. در آن زمان مهاباد توسط عثمانی‌ها، اشغال شد و نمایندگان مجلس سوم شورای ملی، طی بیانیه‌ای بر بی‌طرفی ایران تاکید کردند، اما با این وجود باز هم ایران از سه جهت اشغال شد و خسارات بسیاری دید. در همین راستا دموکرات‌ها طی جلساتی خواهان ورود ایران به جنگ علیه متفقین و به سود متحدین بودند؛ اما حزب اعتدال بر حفظ بی‌طرفی ایران تاکید داشت، اما سرانجام بی‌طرفی ایران رای آورد.

در پایان در آخر پاییز سال ۱۹۱۸ میلادی بعد از امضای توافق آتش‌بس، جنگ جهانی اول پایان یافت و آلمان به‌عنوان آخرین کشور این توافق‌نامه را امضا کرد. با این توافق اتریش-مجارستان از هم جدا شدند و به عنوان دو کشور مستقل به نام‌های اتریش و مجارستان به حیات خود ادامه دادند.