جاي خالي پيوست سلامت در طرحهاي توسعه اي!

حتما بارها در اخبار رسانه ها با جملات و تيترهايي مواجه شده ايد که از آسيب ها، خطرات و تهديدهايي خبر مي دهند که به خاطر وجود کارخانه اي، نيروگاهي يا مکاني صنعتي و مانند آن در نزديک يک شهر يا منطقه مسکوني مخاطراتي را براي سلامت مردم به همراه دارد.

توسعه و گسترش روزافزون طرح هاي صنعتي نيازها و اقتضائات خود را دارد. از سوي ديگر توسعه شهرها و نزديک و نزديک تر شدن آن ها به فضاهاي صنعتي و کارخانه ها، نگراني هاي جدي به وجود آورده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه خراسان، با افزايش اين نگراني ها که ارتباطي مستقيم با سلامت مردم و حفظ جان آن ها دارد، در بند4 از ماده ۲ سياست هاي کلي سلامت که از سوي رهبري ابلاغ شده است نيز به تهيه پيوست سلامت براي طرح هاي کلان توسعه اي تأکيد شده است.

پيوست سلامت چيست؟

از آن جا که طرح هاي توسعه اي، ممکن است تأثيرات ناخواسته اي را بر سلامت مردم بر جاي بگذارد، وجود ابزاري قانوني براي کنترل اين مسئله ضروري است که بر اساس بند «ب» ماده ۳۲ قانون برنامه پنجم توسعه، اين ابزار در اختيار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي کشور قرار داده شده است.

در اين بند آمده است: «استانداردهاي ملي پيوست سلامت براي طرح هاي بزرگ توسعه اي با پيشنهاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي و تأييد معاونت، تدوين و پس از تصويب شوراي عالي سلامت و امنيت غذايي توسط معاونت براي اجرا ابلاغ مي شود.

مصاديق طرح هاي بزرگ توسعه اي به پيشنهاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي و تأييد معاونت مشخص مي شود.»

منظور از معاونت در اين بند، معاونت برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي رياست جمهوري است. «پيوست سلامت» براي ارزيابي آثار «طرح هاي توسعه اي» و برنامه هاي مختلف بر سلامت مردم است که قبل از اجراي آن طرح تهيه مي شود و با بررسي آن، شيوه هاي کاهش آثار در آن طرح خاص پيشنهاد يا توصيه مي شود، همچنين بر اجراي آن توصيه ها نظارت مي کند.

بديهي است که اگر چنين فرآيندي براي تمام طرح هاي توسعه اي و صنعتي طي شود، تا چه اندازه مي توان از بروز مشکلات و تهديدات بزرگ سلامت پيشگيري کرد.

«پيوست سلامت» براي کدام طرح ها؟

بر اساس ابلاغيه معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رياست جمهوري که در سال هاي گذشته صورت گرفته است، طرح هاي بزرگ توسعه اي که به آن ها اشاره مي شود به پيوست سلامت نياز دارند:

– نيروگاه هاي گازي، سيکل ترکيبي و هسته اي

– صنايع نفت، گاز و پتروشيمي شامل پالايشگاه و پتروشيمي – صنايع سنگين شامل کارخانجات توليد گچ، سيمان، ذوب فولاد و نورد

– خدماتي شامل بيمارستان هاي بزرگ، شبکه جمع آوري فاضلاب شهري و تصفيه خانه فاضلاب و مراکز دفع و دفن پسماندها – کشاورزي شامل کشتارگاه هاي بزرگ صنعتي، دام و طيور و شهرک هاي دامداري و دامپروري

وظيفه مجريان طرح هاي توسعه اي

طبق مصوبه ۴۱۲۸۸ که در تاريخ 92.5.13 تعيين و از سوي معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رياست جمهوري ابلاغ شد، مجريان طرح ها موظف هستند در مرحله «امکان سنجي» و «مکان يابي» آن ها گزارش پيوست سلامت مربوطه را تهيه و به منظور بررسي و تأييد «کارگروه ارزيابي مطالعات پيوست سلامت» به وزارت بهداشت ارائه کنند.

اين گزارش به پيش بيني آثار مهم و ماندگار يک طرح بر سلامت مردم منطقه تحت پوشش مي پردازد و به انتخاب گزينه هاي بهتر براي اجراي طرح کمک مي کند.

هر کسي صلاحيت تهيه پيوست سلامت را دارد؟

اين کار بر عهده مشاوراني است که صلاحيت آن ها از سوي معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رياست جمهوري تأييد و تصويب شده باشد. ارزيابي آن را نيز «کارگروه ارزيابي مطالعات پيوست سلامت» بر عهده دارد که نظرات و تصميمات خود را به کارگروه ماده ۲۱۵ برنامه پنجم توسعه ارائه مي دهند.

«کارگروه ارزيابي مطالعات پيوست سلامت» را معاون بهداشت وزير بهداشت، نماينده تام الاختيار معاونت در حوزه ذي ربط و نماينده تام الاختيار رئيس دستگاه اجرايي تشکيل مي دهند. اهميت پيوست سلامت تا آن اندازه قابل توجه است که در سياست هاي کلي سلامت ابلاغي از سوي مقام معظم رهبري به ضرورت تحقق آن تصريح شده است.

قائم مقام وزير بهداشت در امور دانشگاه ها که پس از ابلاغ سياست هاي سلامت از سوي مقام معظم رهبري طي حکمي از سوي وزير بهداشت به عنوان مسئول کارگروه هاي اجراي اين سياست ها منصوب شد در گفت وگو با خراسان، از اجرا نشدن اين پيوست گفت و افزود: سياست هاي کلي سلامت خيلي وقت نيست که ابلاغ شده که در آن به پيوست هاي سلامت طرح هاي توسعه اي تأکيد شده است ولي در حال حاضر به صورت مشخص اين کار انجام نمي گيرد ولي با ابلاغ سياست ها در حال بررسي و ايجاد ساز و کارهايي براي اين موضوع هستيم.

جاي خالي پيوست سلامت در طرحهاي توسعه اي!

دکترسيدحسن امامي رضوي ادامه داد: بايد قوانين موجود به گونه اي اصلاح شود تا زمان طراحي طرح هاي توسعه اي بزرگ، توسط مسئولان آن طرح، پيوست سلامت نيز تهيه شود و تدوين آن الزامي شود تا اين بند مورد تأکيد در سياست ها نيز تحقق يابد.

وي به نظارت بر تحقق اين موضوع که بر عهده وزارت بهداشت است، اشاره کرد و در پاسخ به اين سوال که چه موانعي بر سر راه تحقق اين مسئله وجود دارد، تصريح کرد: چون اين پيوست براي طرح هاي توسعه اي تاکنون تهيه نشده است نمي توانيم از موانع آن سخن بگوييم، تأکيد ما بر تهيه پيوست سلامت براي طرح هايي است که پيش رو داريم و طرح هايي که از گذشته اجرا شده است، برگشت به آن ها بسيار دشوار و گاهي ناممکن است.

پيوست سلامت براي طرح هاي توسعه اي کشور تاکنون تهيه نشده است. اما فراموش نکنيم: «شهروند سالم در شهر سالم است.»

مهم‌ترين نکات

در بند4 از ماده ۲ سياست هاي کلي سلامت که از سوي رهبري ابلاغ شده به تهيه پيوست سلامت براي طرح هاي کلان توسعه اي تأکيد شده است

قائم مقام وزير بهداشت: تأکيد ما بر تهيه پيوست سلامت براي طرح هايي است که پيش رو داريم .