تقویت حواس پنجگانه کودکان با چند بازی ساده!

تقویت حواس پنجگانه کودکان با روشهای ساده

تقویت حواس پنجگانه تاثیر بسیار چشمگیری در آموزش کودکان در سالهای قبل از دبستان دارد. کودکان در سنین قبل از دبستان بسیاری از تجربه ها و دانسته های خود را از راه حواس پنج گانه بدست می آورند. در این سالهاست که کودکان هماهنگی چشم و دست، راه رفتن،حرف زدن،مهارت فکر کردن و بسیاری از کارهای دیگر را فرا می گرفته و از طریق حواس پنج گانه خود به کشف دنیای اطرافشان می پردازند و مفاهیم را در ذهن خود شکل می دهند.

بنابراین تقویت حواس پنجگانه در سالهای پیش از دبستان امری بسیار ضروری بوده و یکی از مهمترین اهداف آموزشی، برنامه ریزی برای انجام این کار از طریق والدین و مربیان خواهد بود. بهترین روش جهت پرورش و تقویت حواس پنجگانه انجام بازیها و فعالیتهای گوناگونی است که در زندگی روزمره نیز با آنها مواجه هستیم. بازیهای ساده و در عین حال جذابی که برای کودکان نیز قابل اجرا باشند.

روشهایی برای تقویت حواس پنجگانه کودکان

اگر فرزند نوزادی دارید یا قرار است دختر یا پسرتان به زودی متولد شود، جالب است بدانید که می‌توانید از نخستین روزهای تولد با کمک برخی حرکات و رفتارها هوش وی را تقویت کنید. برای دستیابی به این هدف باید از تمرین‌هایی کمک بگیرید که حواس پنجگانه وی را به خوبی رشد دهد تا بیاموزد چگونه و به چه شیوه ای باید به تدریج از حواس پنج ‌گانه اش برای شناسایی محیط اطراف خود کمک بگیرد همچنین در یک روند طبیعی، آدم ها و فضای اطراف خود و نیز فضاهای دورتر را کشف کند.

برای تقویت حواس پنجگانه با نوزادتان حرف بزنید

به طور حتم همه شما به مادرانی برخورده اید که هنگام عوض کردن پوشک یا لباس فرزند خود یا در هنگام شیر دادن به وی با او صحبت می کنند و برای اینکه توجهش را جلب کنند در هنگام حرف زدن صدایشان را نیز تغییر می دهند. یا اطرافیان طفل که در زمان دیدن نوزاد یا بازی با او سعی می کنند توجهش را جلب کنند بدون اینکه بدانند چقدر این کار برای تقویت حواس و هوش کودک مفید است.

اگر کمی در چنین رفتارهایی دقت کنید متوجه می شوید با وجود اینکه در ابتدا نوزاد چندان واکنشی به صدای شما و حرکات شما نشان نمی دهد اما با گذشت زمان و تکرار این حرکات به تدریج عکس العمل نشان داده و با صدا کردن نامش به سمت منبع صدا بازمی گردد. یادتان باشد این کار حس شنوایی وی را تحریک کرده و موجب رشد آن می شود. پس با فرزندتان حرف بزنید. زمانی که فرد دیگری نیز او را صدا کرد و کودک در آغوش شما بود او را به سمت صدا بازگردانید تا توجهش جلب شود و به این ترتیب شما به دختر یا پسرتان کمک می کنید این حس خود را به خوبی پرورش دهد.

تقویت حواس پنجگانه توسط اتاقی با رنگ های شاد

تا به‌حال توجه کرده اید که رنگ های شاد به عبارتی رنگ های براق و تند چقدر بیشتر توجه نوزدان را به خود جلب می کنند. یا اینکه زمانی که فرزندتان را در مقابل تلویزیون قرار می دهید تا چه میزان به کارتون ها و برنامه هایی که رنگ بندی های شادی دارند توجه می کند؟ با توجه به این ویژگی اگر شما از وسایلی با چنین رنگ بندی در محیط خانه و اتاق نوزادتان استفاده کنید علاوه بر اینکه موجب شده اید وی توجه بیشتری به محیط اطراف خود داشته باشد،حس بینایی او را نیز تقویت می کنید تا بتواند آنچه را در اطرافش وجود دارد زودتر کشف کند.

ورزشی برای بهتر دیدن

همانطور که اشاره شد نوزادان توجه زیادی به رنگ وسایل اطرافشان دارند و رنگ های براق بیشتر نگاهشان را به خود جلب می‌کنند. بر این اساس شما می توانید از ترفند دیگری برای تقویت حواس و حس کنجکاوی استفاده کنید. البته برای این کار باید بگذارید فرزندتان آنقدر بزرگ شود که بتواند وسایل بازی کوچک را در دست بگیرد. در این زمان توصیه می کنم که برای کودک خود اسباب بازی هایی بخرید که به راحتی در دست بگیرد و رنگ های جذابی داشته باشد. اگر دقت کنید متوجه می شوید زمانی که وی در حال بازی با این اسباب بازی‌هاست لبخند می زند و بیشتر تلاش می کند تا این این وسایل را در دست بگیرد، علاوه براین هنگامی که وسیله بازی از دستش می افتد یا وی را دور از این وسایل می نشانید نگاهش به سمت آنها تغییر می کند. حتی می‌توانید برای وی کتاب‌ های مخصوص نوزادان را خریداری کنید که رنگ های شادی دارند.

تاثیر لباس هایی با رنگ شاد در تقویت حواس پنجگانه

البته شما می توانید برای تقویت حس بینایی نوزادتان از راهکارهای دیگر نیز کمک بگیرید. به طور مثال برای او لباس هایی با رنگ های شاد خریداری کنید. تا توجهش به آنها جلب شود. کار جالب دیگری که به تقویت هوش و حواس پنجگانه فرزندتان کمک می کند این است؛ زمانی که می خواهید لباسی را برای پوشیدن وی انتخاب کنید گزینه های مورد نظرتان را مقابل وی قرار دهید و بگذارید رنگ دلخواهش را انتخاب کند. همان لباس را به او بپوشانید. با این کار فرزند شما بهتر رنگ ها را می شناسد و به آنها دقت می کند.

شیوه ای برای تقویت چشایی

چشایی یکی دیگر از حواس پنجگانه است که شما می توانید به رشد بهتر آن کمک کنید. تعجب نکنید، به طور حتم با خود می گویید چگونه می توان این حس را در نوزادی که فقط شیر مادر را می خورد تقویت کرد؟ پیشنهاد ما به شما این است که کمی صبور باشید و این کار را به ماه های منتهی به پایان یک‌سالگی فرزندتان موکول کنید اما آن را فراموش نکنید زیرا به طور حتم دختر یا پسر شما در تولد یک سالگی‌اش یک یا 2 دندان در دهان خود خواهد داشت.

در این دوره جوانه زدن دندان‌ها در لثه موجب بروز خارش زیاد دردهان وی می شود و فرزند شما هم هرچه در نزدیکی خود بیابد و بتواند آن را به سمت دهان ببرد برای رفع احساس خارش از آن کمک می گیرد. علاوه بر این بعد از چند ماه نوزاد شما به سنی می رسد که می تواند برخی غذاهای مناسب سن خود را بخورد. در این صورت دو نکته را به شما گوشزد می کنیم، نخست اینکه اسباب بازی های ویژه ای که فرزندتان می تواند آنها را برای خاراندن لثه اش به کار ببرد از بازار تهیه کنید که رنگ آمیزی های جذابی هم برای وی داشته باشد. همچنین از غذا‌های مناسب سن وی که مزه‌های مختلفی دارند به وی بدهید تا به تدریج همه طعم ها را امتحان کند. به این ترتیب شما به تقویت حس چشایی وی کمک کرده‌اید.

تقویت حس لامسه

اکنون نوبت تقویت یکی دیگر از حواسی است که ما در همه عمر خود به آن نیاز داریم. حسی که مربوط به لمس وسایل مختلف است. درست حدس زده اید؛ منظور لامسه است. شما از همان ماه‌هــــای نخست تولد فرزندتان می توانید این حس را در وی تقویت کنید تا گام دیگری برای ارتقای سطح کمی و کیفی هوش و ذکاوت وی بردارید. در این مورد هم می‌توانید اسباب بازی هایی برای او انتخاب کنید که سطوحی نرم یا به نسبت سخت دارند تا وی در هنگام بازی آنها را لمس کند و به تدریج بشناسد.

تقویت عضلات

تقویت عضلات به دلیل اینکه می تواند فرزند شما را در جابه‌جایی و استفاده از وسایل کمک کند تا از این طریق حواس خود را پرورش دهد، دارای اهمیت است. برای تقویت عضلات گردن وی را روی سطح راحت مانند تخت خواب یا زیر انداز ویژه اش بخوابانید یا اگر در سنی است که می تواند بنشیند او را روی صندلی مخصوص این گروه سنی بنشانید سپس به آرامی اسباب بازی‌ای را که دوست دارد جلوی چشم هایش گرفته و آهسته آن را تکان دهید تا کودک گردن خود را به آرامی و متناسب با حرکت دست شما حرکت دهد. همچنین برای تقویت عضلات پاها می‌توانید با دقت و به آرامی پاهای وی را خم و راست کنید تا عضلات این بخش ها نیز کمی ورزیده شده و رشد کنند.

تقویت حس بویایی

همانطور که می دانید بینایی، شنوایی، لامسه، چشایی و بویایی حس هایی هستند که ما از آنها به عنوان حواس پنجگانه نام می‌بریم.اگر چه دوره سنی نوزادی برای درک و شناخت کامل بوها زود است اما در این سن می توان با تحریک مخاط بینی وی کمی در این زمینه به پرورش بویایی در او کمک کرد. به این ترتیب که هر بار که غذا یا سایر خوراکی‌های متناسب با سنش را به وی می دهید در قالب بازی آن را مقابل بینی وی گرفته و برای چند لحظه صبر کنید تا این بو را بشناسد تا در دفعات دیگر که همین غذا را برای وی تهیه کردید بتواند آن را تشخیص دهد. فراموش نکنید که این کار باید به دفعاتی تکرار شود که برای کودک لذت بخش باشد اگر فرزند شما از بو کردن سرباز زد بهتر است دیگر ادامه ندهید.

تقویت حواس پنجگانه کودکان با چند بازی مفید

همه بچه‌ها عاشق بازی کردن هستند و جالب اینکه علاقه به بازی سن خاصی در بین بچه‌ها ندارد. حتی نوزادان هم از بازی کردن لذت می‌برند و بازی به رشد روانی آنها کمک می‌کند. با این حال باید بدانید چه بازی‌هایی مناسب بچه‌ها هستند و هر بازی به رشد کدام حس از حواس پنج گانه آنها کمک می‌کند.

بازی‌هایی برای تقویت حس بینایی

نوزادان در اولین ماه‌های تولدشان می‌توانند اجسام تا فاصله ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متری مقابل صورتشان را به طور واضح ببینند. به همین دلیل زمانی که اسباب‌بازی‌ها و وسایل رنگی را در این فاصله مقابل آنها تکان می‌دهید، کوچولوها حسابی از این کار لذت می‌برند. جالب اینکه این بازی ساده تاثیر ویژه‌ای در تقویت قوه بینایی نوزادان دارد. کوچولوها از حدود ۴ هفتگی تمرکز کردن روی اجسام را یاد می‌گیرند و از چند هفته بعد هم می‌توانند حرکت اجسام را با چشمانشان دنبال کنند. آنها از سه ماهگی تلاش می‌کنند تا وسایلی که در مقابلشان تکان می‌دهید را با دستانشان بگیرند.
همزمان با رشد کوچولو از سه ماهگی به بعد، بازی‌ها “دالی موشه” و بازی‌های مشارکتی دیگر مثل “دارم میام بگیرمت” را با او انجام دهید تا شاهد ذوق و قهقه‌های از ته دلش باشید. کوچولوها عاشق این بازی‌ها هستند و هیچ‌ وقت از تکرار آنها خسته نمی‌شوند.

بازی‌هایی برای تقویت حس لامسه

بچه‌ها با هر خلق و خو و خصوصیات اخلاقی که باشند، از نزدیک شدن به پدر و مادرشان لذت می‌برند. تماس فیزیکی پوست با پوست کودک با پدر و مادرش، احساس امنیت و آرامش را از به نوزاد القا می‌کند.

این نوع از تماس در رشد سالم کودک بسیار اهمیت دارد. پوست کوچولوها فوق العاده حساس است، پس در تماس با پوست آنها باید احتیاط کنید. شما برای ایجاد این ارتباط می‌توانید به عنوان قسمتی روتین معمول در زمان حمام و زمان خواب، با ملایمت دست ها و پاهای فسقلی را ماساژ دهید. این کار به شدت به آرام گرفتن آنها در پایان روز کمک می‌‌کند.

یکی از بازی‌های لذت بخش برای بچه‌ها این است که جسم پارچه‌ای نرمی به آنها بدهید تا با دستانشان آنها را لمس و بازی کنند. البته باید مطمئن باشید شی تیز نباشد، تمیز بوده و آنقدر بزرگ باشد که کوچولو نتواند آن را قورت دهد. بعضی از اشیا محبوب کوچولوها عبارتند از : روسری، اسفنج ها، پارچه های ابریشمی، بند ها، حوله ها، صفحه ها و حتی مقوا.

بازی‌هایی برای تقویت حس شنوایی

نوزادان ممکن است نتوانند فواصل دور را ببیند، اما از همان ابتدا، قدرت شنوایی آنها بسیار بالا است. کوچولوها در طول چند ماه پس از تولد، به اکثر صداها واکنش نشان می‌دهند بنابراین بهتر است مادرها در طول روز برای آنها لالایی و آواز بخوانند. کودکان تن صدای بالا را ترجیح می‌دهند و این تن به آنها در یادگیری زبان کمک می‌کند. پس از استفاده از زبان کودکانه در داستان‌گویی و آواز خواندن برای آنها نترسید.

متخصصان و روان‌شناسان کودک معتقدند هیچوقت برای شروع کتاب‌خوانی برای کودکتان زود نیست. پس بهتر است بخشی از برنامه روتین روزانه‌تان را به کتاب خواندن برای کوچولوها اختصاص دهید. یکی از راه‌های مفرح برای شما استفاده از کتاب‌های عکس‌دار بدون متن است که روی آن تصاویر را با انگشت به کوچولو نشان دهید، صدای حیوانات را در‌ آورده و داستان بسازید. کودکان عاشق تکرار هستند، پس از تکرار خسته نشوید. همین‌طور که آنها بزرگتر می‌شوند به این کار ادامه داده و به مرور زمان، مکالمات کاملی در مورد تصاویر پیدا کنید. به مرور می‌بینید که بچه‌ها در مورد داستان‌ها از شما سوال می‌پرسند.

بیشتر بخوانید:

تقویت هوش کودکان با چند روش ساده

۷ ترفند طلایی برای بیدار کردن کودک از خواب

۱۳ درمان خانگی بی اشتهایی کودکان

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله دلگرم