تغییرات نوزاد از بدو تولد تا یک سالگی چگونه است؟

با مراحل رشد و بزرگ شدن نوزادان تا 1 سالگی آشنا شوید!

رشد نوزاد در ۳۰ روز اول تولد سریع است، گرچه در هفته‌ی اول تولد، نوزاد ۱۰ درصد وزن خود را به علت شیر کافی نخوردن و کاهش آب بدن، از دست می‌دهد ولی این کاهش وزن، در آینده جبران شده و روزانه ۳۰ گرم به وزن او اضافه می‌شود.

نوزاد در این دوره حرکاتی به بدن و اندام‌های خود می‌دهد و دست‌های خود را باز و بسته می‌کند. در این دوران نوزاد سر خود را به طرف صدای مادر می‌چرخاند و این عمل نشانه‌ی رشد شناختی نوزاد است.

رشد ماه به ماه نوزاد در سه ماه اول تولد

• موقعی که نوزاد سالم را به شکم بخوابانیم، صورت خود را به یک طرف می‌چرخاند تا تنفس کرده و خفه نشود.
• کودک در ۴ تا ۶ هفتگی، هنگام عوض کردن کهنه‌ها ممکن است تبسم نماید (لبخند واکنشی) که موجب خوشحالی مادر می‌شود.
• در این سن انگشتان دست او که قبلا بسته بوده باز شده است. موقعی که او را به شکم بخوابانید سر خود را مختصری بالا می‌برد.
• کودک در سن ۱۲ هفتگی سعی می‌کند با دست خود با اشیا مختلف تماس پیدا کند. اگر این تماس کامل باشد، کودک می‌تواند برای زمان کوتاهی چیزی در دست بگیرد.
• اگر کودک را در این سن به پشت بخوابانیم، دست‌ها را نزدیک به هم می‌کند و بازوهایش را تکان می‌دهد و جلو و عقب می‌برد.

رشد چشم‌ها و حرکات با دست

• نوزاد معمولاً قادر است در روز‌های اول زندگی به روشنایی یا به جسمی شفاف و روشن توجه کند و حتی می‌تواند چند درجه‌ای با چشمانش چیزی را دنبال کند.
• نوزاد در چهار هفتگی به پنجره یا دیوار شفاف و به صورت مادر خود در هنگام شیر خوردن خیره می‌شود.
• در شش هفتگی به عنوان دفاع، قادر است چشمک بزند.
• در سن دو ماهگی در یک کمان ۱۸۰ درجه روشنایی را دنبال می‌کند.
• در سه ماهگی می‌تواند جغجغه‌ای را برای مدت کوتاهی در دست بگیرد.

رشد شنوایی و تکلم

• در یک ماهگی، صدای شدید و ناگهانی سبب سفت شدن، دراز کردن دست‌ها یا چشمک زدن و گریه کردن نوزاد می‌شود.
• در سه ماهگی صدای بلند سبب پریشانی و اضطراب کودک می‌شود، ولی با شنیدن صدای مادر آرام می‌گیرد.
• در این سن اگر احساس رضایت و خشنودی کند، صدای بغبغو و غل غل از خود در می‌آورد.
• موقعی که صدای مربوط به تهیه شیر را می‌شنود، ممکن است لب‌های خود را بمکد یا به هم بزند.

رشد اجتماعی و بازی کردن کودک

• کودک در سه ماهگی، هنگام شیر خوردن، بدون به هم زدن پلک‌ها به صورت مادر خیره می شود.
• حمام کردن و شیر دادن کودک سبب تبسم او می‌گردد و با دست و پا و صورت واکنش خشنودی از خود نشان می‌دهد.
• اگر در این سن کودک قلقک شود، ممکن است واکنش ارضا و خوشی نشان دهد.
• اگر کودکی در این سن، در زمان برقرار کردن رابطه و صحبت کردن لبخند نزند و واکنشی از خود نشان ندهد، ممکن است از نظر رشدی عقب باشد یا هنوز این مهارت را نیاموخته باشد.

رشد ماه به ماه نوزاد از سه تا شش ماهگی

• اگر کودک را در سه ماهگی به شکم بخوابانیم، در حالی که روی دست‌هایش تکیه کرده سر خود را بلند می‌کند.
• در پنج تا شش ماهگی اگر کودک را به پشت بخوابانیم و دست هایش را بگیریم سر خود را بالا می‌برد.
• در این سن، کودک دست‌هایش را بالا می‌آورد تا او را بلند و بغل کنید. اگر دست او گرفته شود سعی می‌کند تنه خود را بالا بکشد و بنشیند.
• در شش ماهگی اگر اطراف او چند بالش گذاشته شود، در حالی که سر و گردن و پشت او صاف است، می‌تواند بنشیند.
• بعضی از کودکان در سن پنج تا شش ماهگی یاد می‌گیرند که بغلتند، ابتدا از جلو به پشت، سپس از پشت به جلو. عمل غلتیدن موجب خوشحالی کودک می‌گردد.
• در این زمان به علت زیاد شدن تحرک کودک، ممکن است از ارتفاعی بیفتد، بنابراین مادر باید کاملاً مواظب او باشد و در جایی بلند حتی در وسط تختخواب او را رها نکند.

رشد چشم‌ها و حرکات دست‌ها

• اگر اسباب بازی یا چیز دیگری توجه کودک را جلب کند، سر و چشم خود را در جهات مختلف حرکت می‌دهد و دست‌های خود را بالا می‌برد تا آن را بگیرد.
• اسباب بازی را با تمام دست می‌گیرد و از یک دست به دست دیگر می‌دهد.
• اگر اسباب بازی بیفتد، آن را دنبال می‌کند و پس از افتادن، اگر در معرض دید او نباشد به آن اهمیت نمی‌دهد.

رشد تکلم و شنوایی

• کودک صداها را با آهنگ خوش، ادا می‌کند.
• صداهای یک سیلابی مانند آ آ، گو گو، از خود در می‌آورد.
• سر خود را به طرفی که صدای مادرش را می‌شنود می‌گرداند. او خوشحالی خود را با غو غو کردن یا جیغ زدن نشان می‌دهد.

رشد اجتماعی و بازی کردن

• کودک در چهار ماهگی، در هنگام تماس و برقرار کردن رابطه با دیگران ممکن است بلند بخندد و در موقعی که این رابطه قطع می‌شود، اظهار ناخشنودی کرده و گریه می‌کند.
• کودک از چهار ماهگی ممکن است صورت مادرش را از اشخاص دیگر تشخیص دهد.
• در پایان شش ماهگی کودک طبیعی ترجیح می‌دهد با افرادی که از او حفاظت می‌کنند تماس داشته باشد و به آن‌ها نزدیک شود.
• کودک در این سن دو دست خود را به طرف اسباب بازی برده، آن را می‌گیرد و به دهان می‌برد.
• موقعی که کودک از وجود پا و انگشتان پای خود آگاه گردید، آن را در دست می‌گیرد و حتی به دهان می‌برد.

رشد ماه به ماه نوزاد از شش تا نه ماهگی

• رشد ماه به ماه نوزاد: رشد حرکتی
• کودک در هفت ماهگی در حالی که روی شکم خوابیده است، قادر است شیء را تعقیب کند و اگر در دسترس او باشد آن را بردارد.
• در هشت ماهگی بدون کمک و تکیه گاه در حالی که ستون فقرات او خم نیست، می‌نشنید.
• در سن نه ماهگی اگر دو دست او گرفته شود، می‌تواند برای مدت کوتاهی بایستد و حتی چند قدم بردارد.
• در نه تا ده ماهگی بیشتر کودکان یاد گرفته‌اند که چهار دست و پا راه بروند.

رشد چشم‌ها و حرکات دست‌ها

• کودک از شش تا نه ماهگی به جای گرفتن اشیا با کف دست خود، آن‌ها را با شست و انگشتانش می‌گیرد.
• در نه ماهگی به دلیل حس کنجکاوی، انگشت سبابه (انگشت نشان) خود را به اشیا می‌زند و لمس می‌کند.
• در این سن است که کودک با شست و انگشتان خود می‌تواند یک گلوله را به صورت حرکت گاز انبری بردارد و تکه شکلات و شیرینی را پس از برداشتن با انگشتان خود نگه دارد.

رشد تکلم و شنوایی

• کودک از هفت ماهگی می تواند سر خود را به طرف محل صدایی که در اطراف او ایجاد شده است بچرخاند.
• کودک در هشت ماهگی امکان دارد کلمات بی صدا و نامفهومی مانند بابا، بابا، ماما، ماما، دادا بدون اینکه برای او معنی واقعی داشته باشند، ادا کند.
• در نه ماهگی ممکن است سرفه یا صدای افراد را تقلید کند و برای جلب توجه دیگران فریاد بکشد و یا دست خود را به عنوان خداحافظی تکان دهد.

رشد اجتماعی و بازی کردن

• کودک در نه ماهگی، هنگام شیر خوردن، بطری شیر را با هر دو دست می‌گیرد.
• نان و بیسکویت را با دست گرفته و گاز می‌زند و می‌خورد.
• صورت خود را در مقابل نا آشنایان مخفی می‌کند.
• موقعی که شی مطلوب او یا اسباب بازیش را مخفی کنند، گریه می‌کند تا آن را به دست آورد.
• زنگوله و جغجغه را می‌تواند با دست بگیرد و بجنباند.
• در نه ماهگی برای مادر دیگر مشکل است کودکی را که قبلا به سادگی به خواب می‌رفته، به راحتی بخواباند. موقعی که مادر می‌خواهد از اتاق برود کودک گریه می‌کند و صحبت کردن مادر با او آرامش می‌کند.

رشد ماه به ماه نوزاد در دوازده ماهگی (یک سالگی)

• مادر پس از ۱۲ ماه پرستاری طاقت فرسا از کودک خود، موقعی که شمع اولین جشن تولد او را روشن می‌کند، خود را در دلپذیرترین و خوش‌ترین لحظات زندگی احساس می‌کند.
• کودک در ۱۲ ماهگی در حالی که می‌خزد، می‌تواند دو دست خود را به لوازم خانه تکیه دهد و خود را بالا بکشد و هم چنین در حالی که می‌خزد، از پله‌ها بالا برود.
• در ۱۲ ماهگی کودک ممکن است اولین قدم‌های ناثابت خود را بدون کمک بردارد، او ابتدا پا‌ها را گشاد می‌گذارد و دست‌ها را برای تعادل بدن باز نگه می‌دارد. شما باید به او اجازه دهید بدون کفش در اتاق و با کفش خارج از اتاق راه برود.
• چون کودک در این سن ارزش راه رفتن را درک می‌کند، علاقه او به اسباب بازی مخصوصاً چیزی که بتواند هل بدهد بیشتر می‌شود و بدین طریق به او کمک می‌شود که راه رفتن را یاد بگیرد.

رشد چشم‌ها و حرکات دست‌ها

• کودک در ۱۲ ماهگی به حیوانات و وسایل موتوری علاقه‌مند می‌شود.
• در این سن به عکس‌ها نگاه می‌کند، از این رو خواندن داستان و نشان دادن عکس‌ها به آموختن او کمک می‌نماید.
• کودک در ۱۲ ماهگی احساس استقال و خود مختاری می‌کند، مخصوصاً از نظر غذا خوردن و برای خوردن به غذا‌هایی که بتواند با انگشتان خود بگیرد تمایل بیشتری دارد، بنابراین آزاد گذاشتن او سبب می‌شود که کودک غذای بیشتری بخورد.
• کودک در این سن تکه نان یا شیرینی را با شست و نوک انگشتانش می‌گیرد و حتی ترجیح می‌دهد که این کار را با یک دست انجام دهد.
• هم چنین می‌تواند مکعب‌های کوچک را به هم بزند و اسباب بازی را از دست خود بیندازد و آن را تماشا کند.
• او برای ارضای حس کنجکاوی، دست‌های خود را به عنوان وسیله‌ای برای درک اشیا و اجسام و حتی لمس صورت پدر خود، به کار می‌گیرد.

رشد تکلم و شنوایی

• کودک در یک سالگی ممکن است یک کلمه را بفهمد و تکرار کند.
• ممکن است با رفتار خود نشان دهد که نام بعضی از اشیا را می‌داند.
• او در این سن به فرمانی که به او داده می‌شود عمل می‌کند و شی‌ را که در دست دارد اگر از او خواسته شود، به خواهنده می‌دهد.
• در سن ۱۲ ماهگی اگر نام کودک را صدا کنید، معمولاً سر خود را برمی‌گرداند.

رشد اجتماعی و بازی کردن

• کودک در ۱۲ ماهگی می‌تواند فنجان را بدون کمک با دو دست بگیرد و از لیوان مایعات بنوشد.
• کودک از اسباب بازی‌هایی که حرکت و صدا دارند خوشش می‌آید و می‌تواند مکعب‌های چوبی را داخل فنجان بیندازد و آن را دوباره درآورد، بنابراین مادر باید تعدادی مکعب و اشیا پلاستیکی در اختیار او قرار دهد تا ساعت‌ها با آن‌ها بازی کند.
• کودک در این سن ممکن است موقعی که شانه را در دست می‌گیرد بفهمد که شانه برای شانه زدن موی سر به کار می‌رود و سر خود را شانه کند.

همچنین بخوانید:

شنوایی نوزاد از چه زمانی آغاز میشود ؟

علت گرفتن اثر پای نوزاد در بیمارستان چیست ؟

مهمترین علت تـورم پستان نوزادان چیست؟

خواباندن نوزاد در دوران شیردهی،چگونه نوزاد را بخوابانیم؟

علائم دندان در آوردن نوزادان و راههای تسکین درد