تشخیص سرطان روده با تست مدفوع M2-PK
تست نمونه مدفوع (M2-PK) جهت تشخیص سرطان روده بزرگ
تست های مدفوع برای بررسی سرطان کولورکتال
سرطان روده از جمله موارد معدودی از سرطان محسوب ميشود که در صورت تشخيص زود هنگام بخوبی قابل مداوا و معالجه است.در کشور های صنعتی سرطان روده از علل اصلی مرگ ناشی از سرطان بشمار ميرود . به عنوان مثال در کشور آلمان هر سال حدود 52.000 نفر مبتلا به سرطان روده ميشوند که منجر به 30.000 مورد مرگ سالانه ميگردد. شيوع بيشتر اين سرطان در کشورهای صنعتی در مقايسه با ملل وابسته به طبيعت تنها تا حدودی قابل توجيه است.
از جمله علل مهم آن عادات مربوط به تغذيه است که در رابطه با روشهای مدرن زندگی مطرح هستند ، عدم استفاده کافی از ميوه جات و سبزيجات و در مقابل مصرف زياد مواد پرکالری نظير سيب زمينی سرخ کرده، مايونز، غذاهای آماده، شيرينی جات ، استفاده از ترکيبات شيميائی که جهت کنسرو مواد غذائی مورد استفاده قرار ميگيرند و همچنين مواد غذائی که تحت پرتو قرار داشته اند از موارد اصلی محسوب ميشوند. متاسفانه اميد نميرود که تغييری در اين وضع ايجاد شود.
سئوال: چند در صد از افراد شهر نشين از سبزيجات تازه عمل آورده در زمين زراعی خود استفاده ميکنند؟
مراحل نخست سرطان متاسفانه بدون علامت می باشند و برای بيمار قابل شناسائی نيست . به عبارت ديگر تشخيص بموقع سرطان روده بدون بکارگيری روشهای خاص ممکن نيست. بهمين جهت اين مسئله از اهميت اساسی بر خوردار است که قوانينی مدون برای پيشگيری و تشخيص زود سرطان روده را برای عموم فراهم گردد.
با این بخش از دلگرم همراه باشید.
علت های ایجاد سرطان کولورکتال چیست؟
اصلی ترین ریسک فاکتورهای سرطان کلورکتال، سابقه خانوادگی، بیماری و سن بالا می باشند. ولی چندین فاکتور دیگر با افزایش ریسک ابتلا به این بیماری همراه هستند که شامل مصرف بیش از حد الکل، چاقی، عدم تحرک، سیگار و رژیم غذایی می باشد.
علائم سرطان کولورکتال چیست؟
- وجود یبوست، اسهال و یبوست توام با اسهال که قبلاً در شما وجود نداشته است.
- وجود خون در مدفوع.
- احساس عدم تخلیه کامل بعد از دفع.
- فخ و گاز بیش از حد انتظار.
- درد و قولنج های شکمی همراه با نفخ، که قبلاً وجود نداشته است.
- ضعف، بی حالی، خستگی و کاهش وزن نا خواسته
اکثر استراتژیهای کشف سرطان کولورکتال در مراحل اولیه، بر اساس کشف خونریزی از تومور استوارند. در افراد طبیعی، روزانه کمتر از2 mg هموگلوبین در هر گرم مدفوع دفع می شود ولی تقریبا در تمام بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال میزان دفع هموگلوبین از این مقدار بیشتر است. آزمایش هایg-FOBT و i-FOBT برای تشخیص خون مخفی در مدفوع استفاده می شود. این دو روش دارای محدودیت هایی مثل تأثیر تغذیه بر نتیجه آزمایش، حساسیت تشخیصی پایین در تشخیص آدنوماها و کارسینوماها (%50- %13) هستند، همچنین قادر به تشخیص تومورهای بدون خونریزی نمی باشند.
از دیگر روش های رایج و روتین جهت تشخیص سرطان روده بزرگ (CRC) می توان به کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپیاشاره کرد که تهاجمی و دردناک اند و در برخی موارد بدلیل محدودیت دید دارای نتایج منفی کاذب می باشد
از آنجاییکه افراد همیشه از خطر ابتلاء به سرطان کولورکتال در رنج می باشند و از طرفی استفاده از روش های تهاجمی تر مثل کولونوسکوپی برای مراجعین مشکل می باشد و راه های تشخیصی دیگر غربالگری مثل حضور خون مخفی در مدفوع و… نیز حساسیت کافی را ندارد، لذا استفاده از یک روش بسیار ساده و غیر تهاجمی و با حساسیت و اختصاصیت بالا مثل بررسی آنزیم M2PK در مدفوع از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است.
روش های جديد و مدرن آزمايش و آناليز مدفوع:
عدم اطمينان به تست خون مخفی در مدفوع (تست گاياک) و ميزان نسبتا زياد نتايج مثبت کاذب سبب شد که پژوهشهای زيادی برای رفع اين نقص صورت گيرد. خوشبختانه اين امر صورت پذيرفته و نتيجه مثبت آن در گزارشهای متعدد مورد تاييد قرار گرفته است.
تست ايمنولوژيکی مدفوع ميتواند مقدار بسيار کم و ناچيز خون را در مدفوع که بچشم ديده نميشود، تشخيص دهد.اين مقدار خون را که ممکن است از يک پوليپ و يا آدنوم ناشی شود، نميتوان با تست گاياک شناسائی کرد. در روش جديد از يک آنتی بادی استفاده ميشود که تنها خون انسان را تشخيص ميدهد.از خصوصيات مهم اين تست حساسيت بسيار بالای آن و در عين حال ويژگی آنست، بطوريکه نتايج مثبت کاذب تنها در يک در صد موارد گزارش شده است. بعلاوه انجام اين تست برای بيمار نيزبسيار آسان گرديده است. بعبارت ديگر نمونه مورد آزمايش تنها در يک روز و از دو نقطه مختلف مدفوع گرفته ميشود، ضمن اينکه رژيم غذائی بمدت سه روز، ديگر مورد نياز نيست.اما بايد توجه داشت که اين تست مستلزم صرف زمان بيشتری برای آزمايشگاه بوده و انجام آن تنها در آزمايشگاههای اختصاصی مقدور است.
انواع تست مدفوع
تست gFOBT:
این تست با کمک گوایاک انجام می‌شود که برای تشخیص وجود خون در مدفوع استفاده می‌شود. این تست سالی یک‌بار انجام می‌شود.
در این آزمون شما یک کیت تست دریافت می‌کنید و مقداری از نمونه مدفوع خود را داخل کیت می‌گذارید و به پزشک یا آزمایشگاه تحویل می‌دهید. در آنجا نمونه شما برای وجود خون در آن بررسی می‌شود.
تست FIT:
در این تست نیز از آنتی‌بادی برای شناسایی خون در مدفوع استفاده می‌شود. این تست نیز مانند gFOBT سالی یک‌بار انجام می‌شود.
تست FIT-DNA:
تست FIT-DNA که به عنوان آزمون DNA مدفوع نامیده می‌شود، ترکیبی از FIT با تستی است که تغییرات DNA مدفوع را تشخیص می‌دهد. در این تست شما مدفوع کامل خود را جمع‌آوری می‌کنید و آن را به آزمایشگاه برای بررسی وجود سلول‌های سرطانی ارسال می‌کنید. این تست هر سال یا ۳ سال یک‌بار انجام می‌شود.
تست سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر
در این تست، پزشک یک لوله مجهز به نور، کوتاه، نازک و انعطاف‌پذیر را وارد مقعد می‌کند و به بررسی وجود پولیپ یا سرطان داخل روده بزرگ می‌پردازد. این تست هر ۵ یا ۱۰ سال یک‌بار انجام می‌گیرد.
این تست شبیه به سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر است، با این تفاوت که پزشک از یک لوله نازک، انعطاف‌پذیر، سبک ولی طولانی‌تر برای پیدا کردن پولیپ یا سرطان داخل مقعد و کل روده بزرگ استفاده می‌کند. با این تست، پزشک می‌تواند بیشتر پولیپ‌ها و برخی سرطان‌ها را پیدا کند و از بین ببرد.
همچنین اگر در بقیه تست‌ها موردی غیرعادی مشاهده شود، برای بررسی بیشتر از کولونوسکوپی استفاده می‌شود. این تست هر ۱۰ سال یک‌بار انجام می‌شود.
سی تی کولونوگرافی (کولونوسکوپی مجازی)
در کولونوگرافی سی تی که به عنوان کولونوسکوپی مجازی نیز نامیده می‌شود، با استفاده از اشعه ایکس و کامپیوتر از تمام روده بزرگ تصاویری می‌گیرند. این تصاویر بر روی صفحه کامپیوتر نمایش داده می‌شود و پزشکان می‌توانند بر روی این تصاویر تجزیه‌وتحلیل خود را انجام دهند. این تست هر ۵ سال یک‌بار انجام می‌گیرد.
توصيه ما:
الف- انجام تست ايمنولوژيکی از 45 سالگی هر دوسال يکبار
ب- انجام کولونوسکپی پس از سن 55 سالگی ( بار دوم 10 سال پس از بار نخست).
نتيجه گيری:
تست گاياک که هنوز هم بعنوان تست „ استاندارد „ مطرح است را ميتوان در حال حاضر „ Tschernobyl -Standard” ناميد.
بهترين و مطمئن ترين روش زود هنگام سرطان روده انجام تست ايمونولوژيکی خون مخفی در مدفوع ( از سن 45 سالگی هر دوسال يکبار) و تکميل آن توسط کولونوسکپی پس از سن 55 سالگی (و بار دوم 10 سال پس از بار نخست) می باشد . انتظار ميرود که بدين طريق ميزان مرگ و مير ناشی از سرطان روده بميزان قابل توجهی کاهش پيدا کند.طبق آمار موجود از بين افرادی که طی چند سال از تست دوسالانه ايمنولوژيکی مدفوع استفاده کرده و نتايج تست آنها منفی بوده است، هيچيک طی دوسال بعد دچار سرطان روده نگشته اند. بعبارت ديگر از يکطرف نتيجه منفی کاذب مشاهده نشده و از طرف ديگر در رابطه با نتايج مثبت، تشخيص زود هنگام و بموقع سرطان روده و بنابراين درمان کامل مقدور گشته است.
از آنجائيکه مراحل نخست سرطان روده بدون علامت می باشد و برای بيمار قابل شناسائی نيست توصيه ميشود که قبل از ظهورعلائم بالينی، يعنی زود و بموقع از امکانات پيشگيری فوق استفاده گردد.
مزیت های آزمایش M2PK چیست؟
- بالا بودن میزان حساسیت و اختصاصی بودن تست (دقت تست)
- مستقل از خون مخفی در مدفوع
- عدم نتایج مثبت کاذب به علت وجود هموروئید و یا دیگر دلایل خونریزی گوارشی
- توانایی تشخیص پولیپ ها و تومورهای بدون خونریزی روده
- عدم نیاز به رژیم غذایی خاص قبل از انجام تست
- کافی بودن یک نمونه کوچک از مدفوع
- تعیین نتیجه تست در مدت یک ساعت
نتایج تست های مدفوع
طبیعی : تست FIT/iFOBT و یا FOBT طبیعی به معنی این است که خونی در مدفوع وجود ندارد. تست sDNA طبیعی به این معنی است که سلول غیر طبیعی وجود ندارد. نتایج نرمال این تست ها یعنی تست منفی است.
غیر طبیعی : تست FIT/iFOBT و یا FOBT غیر طبیعی به این معنی است که در نمونه ی مدفوع خون وجود دارد. تست sDNA غیر عادی یعنی سلول های غیر طبیعی وجود دارد. تست غیر عادی یعنی تست مثبت است.
نتایج مثبت: اگر تست مدفوع مثبت باشد، همواره به معنی سرطان کولورکتال و یا پولیپ روده نیست.
عوامل اثرگذار بر این تست
وجود خون در ادرار، خونریزی قاعدگی، بواسیر، فیشر مقعد، خونریزی لثه ، خونریزی بینی
خواهشمنديم اگر سوال يا نکته‌اي براي مطلب تست نمونه مدفوع (M2-PK) جهت تشخیص سرطان روده بزرگ
در ذهن شما باقي مانده است، آن‌را در قسمت نظرات با ما و ساير کاربران به اشتراک بگذاريد.
مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
