تاریخ دقیق روز جهانی موزه و میراث فرهنگی چه روزیست ؟
روز جهانی موزه و میراث فرهنگی چه روزیست ؟
در قطعنامه ی شماره ی پنج ِ دوازدهمین مجمع عمومی کمیته ی بین المللی موزه ها ایکوم (ICOM) روز جهانی موزه را در سال ۱۹۷۷ با توجه به افزایش آگاهی عمومی نسبت به نقش و اهمیت موزه ها در توسعه جامعه، بنا نهاد
و از آن پس این مناسبت به طور مداوم هر ساله، شایسته تر از گذشته گرامی داشته می شود. روز جهانی موزه، فرصتی بسیار عالی برای ملاقات فعالان حرفه‌ای در زمینه موزه‌ها با عموم مردم علاقه‌مند به این حوزه است.
تاریخ شمسی روز جهانی موزه و میراث فرهنگی 1402
تاریخ شمسی روز جهانی موزه و میراث فرهنگی 1402، مصادف است با پنجشنبه 28 اردیبهشت ماه (1402/2/28).
تاریخ میلادی روز جهانی موزه و میراث فرهنگی 1402
تاریخ میلادی روز جهانی موزه و میراث فرهنگی 1402، مصادف است با 18 مه 2023.
تاریخ قمری روز جهانی موزه و میراث فرهنگی 1402
تاریخ قمری روز جهانی موزه و میراث فرهنگی 1402، مصادف است با 27 شوال 1444.
تاریخ دقیق روز جهانی موزه در تقویم سال 1402
| روز موزه در تقویم میلادی 2023 | روز موزه در تقویم شمسی 1402 | روز موزه در تقویم قمری 1444 |
|---|---|---|
| 2023 May 18 | پنجشنبه ، ۲۸ اردیبهشت | 27 شوال 1444 |
| 18 – 5 – 2023 | 28 / 2 / 1402 | 27 / 10 / 1444 |
جامعه جهانی موزه ها هر ساله روز 28 اردیبهشت ماه (18 ماه می) را به عنوان “روز جهانی موزه” گرامی می دارد و برنامه های ویژه ای را به این مناسبت تدارک می بیند.
نامگذاری روز جهانی موزه
شک نیست که موزه ها چنانچه دکتر مارتین هینز، رئیس ایکوم اشاره می کند “بخشی از نیروی پیش برنده فرهنگی برای رشد پایدار جهان هستند” و از این رو اغراق نیست اگر بگوییم توسعه و ایجاد موزه در عرصه ها و حرف گوناگون نه تنها به رشد آن حرفه و صنعت یاری می رساند، بلکه ارتباط حوزه های مختلف را با یکدیگر تعمیق و استحکام می بخشد.
در قطعنامه ی شماره ی پنج ِ دوازدهمین مجمع عمومی کمیته ی بین المللی موزه ها ایکوم (ICOM) روز جهانی موزه را در سال 1977 با توجه به افزایش آگاهی عمومی نسبت به نقش و اهمیت موزه ها در توسعه جامعه، بنا نهاد و از آن پس این مناسبت به طور مداوم هر ساله، شایسته تر از گذشته گرامی داشته می شود. روز جهانی موزه، فرصتی بسیار عالی برای ملاقات فعالان حرفه‌ای در زمینه موزه‌ها با عموم مردم علاقه‌مند به این حوزه است.
در روز جهانی موزه بازدید از موزه ها رایگان است
طبق اعلان مدیریت اداره کل موزه ها و اموال منقول تاریخی، بازدید از تمام موزه های کشور در روز جهانی موزه رایگان است. آقای محمد رضا کارگر در اینباره گفت: «در تاریخ شنبه، ۲۸ اردیبهشت ماه همزمان با روز جهانی موزه ها، بازدید از همه موزه ها و محوطه های ملی و جهانی زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری رایگان است».
همچنین از مدیران موزه‌ها و اماکن فرهنگی تاریخی تحت پوشش سازمان خواسته شد در صورت فراهم بودن شرایط لازم تا ساعت ۲۲ پذیرای مخاطبان باشند.
موزه چیست؟
اگر بخواهیم بهترین تعریف موزه را برای شما رائه دهیم، تعریف شورای بین المللی موزه خواهد بود، این شورا زیر نظر یونسکو فعالیت دارد.
موزه موسسه ای است دائمی و بدون هدف مادی که درب های آن به روی همگان باز است و در خدمت جامعه و پیشرفت آن فعالیت می‌کند. هدف موزه‌ها، تحقیق در آثار و شواهد به‌جای مانده انسان و محیط زیست او، گردآوری آثار، حفظ و بهره‌وری معنوی و ایجاد ارتباط بین این آثار، به ویژه به نمایش گذاردن آنها به منظور بررسی و بهره معنوی است.
شاید نام شناسی موزه نیز برایتان جالب باشد، ریشه موزه کلمه یونانی ” Mousein ” است که نام تپه ای تاریخی در این کشور می باشد. این کلمه به کشور ها و زبان های گوناگون نفوذ کرد . در زبان انگلیسی به شکل “موزیم” و در فرانسوی “موزه” تلفظ می شود که در کشور ایران تلفظ فرانسوی آن رایج است.
انواع موزه
موزه ها محدودیتی در نمایش آثار هنری، طبیعی، فرهنگی، تاریخی و . . . ندارند و انواع گوناگونی را تشکیل می دهند از جمله موارد زیر:
- موزه‌های تاریخی:
آثار و اشیای قدیمی را که می توانند گویای زمینه و پیشینه مردم شناسی و باستان شناسی و تاریخی باشند، در خود جای داده اند. - موزه‌های علمی:
گیاهان، جانوران، سنگها، خاکها، سنگواره ها و آنچه دست بشر در خلق آنها دخالت نداشته است، تهیه و نگهداری می کنند که به انواع موزه های تاریخ طبیعی، جانوران زمینی، گیاهان، ماهیها و جانوران دریایی طبقه بندی می شوند.
موزه های علمی مهم ترین و فعالترین موزه ها هستند. موزه های علوم طبیعی می باید نقش ویژه ای در آگاه سازی و متقاعد ساختن مردم ایفا کنند و در سطح علمی اسنادی (بالغ بر میلیونها نمونه) که پیشرفت دانش را از دیدگاه رشته های متعدد میسر می سازند در اختیار پژوهندگان قرار دهند. - موزه‌های تخصصی:
آثار تاریخی، هنری و فنی را به مناسبتهای ویژه در معرض دید مردم قرار می دهند. دو نوع این موزه ها را به “موزه در هوای آزاد” و “موزه محلی” موسوم کرده اند. - موزه های هنر زیبا:
آثار و اشیای زیبایی درباره نقاشی، معماری و مجسمه سازی و غیره را گردآوری می کنند و آنها را به موزه های نقاشی، معماری و مجسمه سازی، هنرهای تزئینی و صنایع دستی، لوازم خانگی، موزه خط و خطاطی، کتاب و صحافی، موزه سرامیک و کاشی، موزه قالی و قالیبافی، موزه کنده کاری و منبت کاری و صنایع چوبی، موزه گوهری و سرانجام موزه منسوجات طبقه بندی می کنند. - موزه های فناوری:
ساخته های فنی و صنعتی انسان را در زمینه های اختراعات، اکتشافات، وسایل نقلیه، ماشین آلات و مانند آنها را به نمایش می گذارند و به نامهای موزه اختراعات، موزه اکتشافات، موزه ماشین آلات و موزه وسایل نقلیه و غیره موسوم شده اند. - موزه های گیاه شناسی
- موزه های تمبر شناسی
و بسیاری گونه متفاوت که گاهی ترکیبی از موزه ها را در خود جای می دهند.
پربازدید ترین موزه های جهان
در زیر 10 موزه پر بازدید جهان را به شما معرفی می کنیم:
- موزه لوور، فرانسه
- موزه ملی چین
- موزه ملی تاریخ طبیعی آمریکا
- موزه ملی هوا فضا آمریکا
- موزه بریتانیا
- موزه متروپولیتن نیویورک، آمریکا
- موزه های واتیکان
- موزه علم و تکنولوژی شانگهای، چین
- گالری ملی لندن، بریتانیا
- کاخ موزه ملی شهر تایپه، تایوان
موزه های مشهور دیگری همچون آرمیتاژ روسیه در شهر سنت پترزبورگ، موزه ملی رینا سوفیا اسپانیا در شهر مادرید و . . . نیز وجود دارند.
اولین موزه در ایران
در طول تاریخ مکان هایی برای نگهداری برخی آثار مهم و زیبای قدیمی وجود داشته است، نمونه هایی در زمان هخامنشی در اسناد مشاهده می شود که حالت خصوصی داشته است. موزه با تعاریف کنونی در حدود 120 سال پیش در ایران در دوره حکومت محمد علی شاه تشکیل شد. وی بخشی از کاخ گلستان را به موزه ای برای نمایش ابزار قیمتی، سلطنتی و تاریخی تبدیل کرد و در معرض بازدید اشراف زادگان قرار داد .
اکنون موزه های زیادی در ایران وجود دارد اما نسبت به وسعت و تاریخ ایران تعداد آنها بسیار ناچیز است . در ادامه فهرستی از موزه ها را مشاهده می کنید.
موزه های معروف ایران
1- موزه ایران باستان:
موزه ایران باستان یا موزه ملی ایران که مهم ترین موزه کشور در میان مراکز نگهداری، نمایش و پژوهش مجموعه های باستان شناسی به شمار می رود، در سال 1360 افتتاح شده است. جالب است بدانید که نما و سر در ورودی موزه نیز متأثر از آثار درون آن بوده و به سبک نمای ایوان کسری ساخته شده است.
موزه دوران پیش از تاریخ، موزه دوران تاریخی و موزه دوران اسلامی از مجموعه های این موزه به شمار می روند. در بخش پیش از تاریخ این موزه قدیمی ترین اثر یافت شده از حضور انسان در فلات ایران در حدود 800 هزار سال پیش به نمایش درآمده است. در بخش دوران تاریخی این موزه نیز آثاری چون پلکان تخت جمشید، تندیس مصری داریوش بزرگ و سردار اشکانی قرار گرفته اند.
2- موزه هنرهای معاصر:
موزه هنرهای معاصر تهران یکی از ارزشمندترین گنجینه های هنری ایران و جهان به شمار می رود. این موزه که در سال 1356 تأسیس شده است، اثار هنرمندان بزرگی چون پیکاسو، گوگن، ماگریت، ارنست، پولاک و جاکومتی را در خود جای داده است. موزه هنرهای معاصر که معماری بی نظیر آن با الهام از بادگیرهای کویری ایران طراحی شده، در گوشه ای از پارک لاله تهران قرار گرفته است.
این موزه از 9 گالری تشکیل شده که 3 گالری آن شامل آثار هنرمندان و نقاشان بین المللی است. در گنجینه دائمی موزه نیز بیش از 3 هزار اثر ارزشمند از هنرهای تجسمی ایران و جهان به نمایش درآمده است. نکته جالب در مورد موزه هنرهای معاصر این است که این موزه یکی از کامل ترین مجموعه های هنر اکسپریونیسم انتزاعی جهان را داراست. در گنجینه عکس های موزه نیز عکس هایی از عکاسان مشهور جهان به نمایش درآمده است. عکاسان نامداری چون هنری فاکس، تالیوت، جولیا مارگارت کامرون، مارگارت برک وایت و واکر ایوانز.
3- موزه تخت جمشید:
موزه تخت جمشید یکی از قدیمی ترین بناهای ایران به شمار می رود که به موزه تبدیل شده است. بنایی که زمانی کاخ حرمسرای خشایارشا بوده و 2500 سال قدمت داد. موزه تخت جمشید شامل یک ایوان، دو گالری و یک تالار می باشد. بر اساس شواهد این بنا در سال 1311 توسط پروفسور هرتسفلد، رئیس وقت هیئت علمی تخت جمشید مورد بازسازی قرار گرفته و به محلی برای نگهداری اشیا تبدیل شد.
تالارهای اصلی موزه در تالار پیش از تاریخ، هخامنشی و اسلامی خلاصه می شوند. در تالار پیش از تاریخ انواع ظروف و مجسمه های سفالی و ابزار سنگی به نمایش درآمده که از تل های تیموران، باکون، شقاء و نخودی پاسارگاد جمع آوری شده اند. تالار هخامنشی این موزه هم اشیا و ابزاری را در خود جای داده که در حین خاکبرداری از صفه تل تخت جمشید به دست آمده اند.
همانطور که از نام تالار اسلامی بر می آید، آثار مربوط به دوره پس از اسلام در آن نگهداری می شود. برای نمونه می توان به ظروف سفالی لعاب دار مزین به خط کوفی، کوزه های سفالی بدون لعاب، انواع ظروف فلزی و دو لنگه در چوبی با خط کوفی و نیز ظروف شیشه ای و عطردان های ساخته شده از شیشه های رنگی اشاره کرد.
4- موزه تاریخ طبیعی همدان:
موزه تاریخ طبیعی همدان در سال 1351 و به همت استاد جعفر محمد علیزاده در دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی همدان تأسیس شده است. این موزه مجموعه ای کم نظیر از انواع گونه های حیوانی، گیاهی و طبیعی از ایران و سایر نقاط جهان را در خود جای داده است. آنچه در مورد تاریخچه موزه تاریخ طبیعی همدان می دانیم این است که در سالن کوچک و محدود در گوشه ای از دبیرستان پهلوی وقت کار خود را آغاز کرده است و در طول زمان توسعه یافته است.
موزه تاریخ طبیعی همدان از 5 سالن اصلی تشکیل شده است. سالن اول که سالن خلیج فارس نام دارد به حلزون ها، سخت پوستان، مرجان ها و اسفنج های خلیج فارس تعلق دارد. در سالن دوم نیز انواع حشرات و پروانه های دنیا و ایران به نمایش درآمده اند. مجموعه ای از پستانداران و پرندگان در سالن سوم و آبزیان و دوزیستان نیز در سالن چهارم نمایش داده شده اند. آخرین سالن این موزه یعنی سالن پنجم هم به سنگ ها، کانی ها و فسیل ها اختصاص دارد.
5- کاخ موزه سعدآباد:
کاخ سعدآباد که امروزه مجموعه ای از موزه ها را نیز در خود جای داده، در شمالی ترین نقطه تهران، دربند بنا شده است. این مجموعه علاوه بر کاخ های متعدد شامل چندین هکتار جنگل طبیعی، چشمه، قنات، باغستان و رودخانه نیز می شود. بنای کاخ سعد آباد به دوره قاجار بر می گردد که سکونتگاه ییلاقی شاهان در آن دوره بوده است.
همان طور که گفته شد مجموعه سعدآباد شامل کاخ های متعدد می شود. از جمله آنها می توان به کاخ احمدشاهی، کاخ ملکه مادر، کاخ رضا شاه پهلوی و چندین کاخ دیگر اشاره کرد که پس از انقلاب به شکل موزه درآمده اند. موزه برادران امیدوار، موزه ظروف سلطنتی، کاخ موزه سفید، موزه فرشچیان، موزه نظامی، موزه نگارستان، موزه هنر ملل و موزه چهره های ماندگار از جمله دیگر موزه های این مجموعه به شمار می آیند.
برای نمونه در موزه برادران امیدوار که از 3 نگارخانه تشکیل شده است، آثار اهدایی این دو برادر شامل عکس های آنها، اشیای جمع آوری شده در طول سفر به آفریقا، آمریکا و استرالیا و نیز فیلم ها و اسلایدهای سفر به نمایش گذاشته شده است. یا موزه استاد فرشچیان که شامل 5 سالن و بیش از 70 اثر از این استاد نقاش می باشد.
6- موزه ارتباطات:
موزه پست و مخابرات که به نام موزه ارتباطات در سال 1369 آغاز به کار کرد در یکی از قدیمی ترین ساختمان های دولتی تأسیس شده است. در حقیقت ساخت این بنای شکیل به سال 1307 و وزارت صوراسرافیل و نظام الدین حکمت باز می گردد. بر طبق مستندات طراحی این بنا بر عهده مهندسان و طراحان گرجی، ارمنی و ایرانی بوده است.
در موزه پست که در خیابان سپه تهران واقع شده، مجموعه ای از قدیمی ترین ابزارهای ارتباطی از جمله نوشت افزارهای کهن، ابزارهای فرستادن بسته های پستی و چاپاری، تلفن های اولیه، تلگرام های مورس، تمبر و دیگر وسایل ارتباطی از جمله کبوتر نامه بر و حتی ماهواره نیز به نمایش گذاشته شده است.
بیشتر بخوانید:
معرفی موزه مادام توسو لندن + تندیس‌های مومی افراد مشهور
موزه عبرت|شکنجه گاه ساواک در دوره پهلوی + تصاویر
آشنایی کامل با موزه هگمتانه همدان+تصاویر
