بودزوناید چیست و چرا تجویز می شود؟
موارد مصرف و عوارض اسپری بودزوناید
بودزوناید (Budesonide) نوعی کورتیکواستروئید می باشد که در درمان آسم استفاده می شود. بودزوناید در حمله آسم مورد استفاده قرار نمی گیرد. از شایع ترین عوارض بودزوناید می توان به سردرد، تهوع، یبوست، احساس خستگی و درد مفاصل اشاره کرد. مصرف بودزوناید در بارداری و شیردهی باید با احتیاط باشد.
بودزوناید در درمان آسم مزمن، پروفیلاکسی و درمان علامتی رینیت آلرژیک، درمان سندروم کروپ ( croup syndrome) در کودکان نیز استفاده می شود.
نام تجاری: Pulmicort Respules
اشکال دارویی:
- نبولایزر: 0.5 و 1 میلی گرم در 2 میلی لیتر
- استنشاقی: 64، 100 و 400 میکروگرم در هر دوز
موارد و مقدار مصرف بودزوناید
درمان علامتی رینیت آلرژیک فصلی یا رینیت غیر آلرژیک
- بالغین و اطفال بالای 12 سال: یک اسپری در هر یک از حفرات بینی روزانه یک بار تجویز می گردد. حداکثر دوز روزانه برای این گروه 256 میکروگرم در روز می باشد.
آسم مزمن
- بالغین: در صورتیکه بیمار قبلا از داروهای برونکودیلاتور استفاده کرده باشد 200 تا 400 میکروگرم استشاقی روزانه 2 بار و در صورتیکه قبلا از کورتیکواستروئیدهای خوراکی استفاده کرده باشد 400 تا 800 میکروگرم استنشاقی روزانه 2 بار تجویز می شود.
- کودکان بالای 6 سال: ابتدا 200 میکروگرم بودزوناید به فرم استنشاقی روزانه 2 بار و در صورت نیاز حداکثر تا 400 میکروگرم تجویز می گردد
- کودکان 1 تا 6 سال: 0.25 میکروگرم بودزوناید از طریق جت نبولایزر یک بار در روز تجویز می گردد. اگر قبلا برای کودک از کورتیکواستروئید استفاده نشده باشد می توان روزانه 0.5 میکروگرم یا دو بار 0.25 میکروگرم بودزوناید تجویز نمود.
مکانیسم اثر بودزوناید
بودزوناید دارای عملکرد مهاری چند جانبه بر روی ماست سل ها، ائوزینوفیل ها، نوتروفیل ها، ماکروفاژها، لنفوسیت ها و همچنین ترانسمیترهای التهابی می باشد. این عملکرد ضد التهابی به رفع علائم رینیت آلرژیک و غیر آلرژیک کمک می کند.
فارماکوکینتیک بودزوناید
بودزوناید پس از تجویز به فرم خوراکی به خوبی از دستگاه گوارش جذب می شود. به علت متابولیسم عبور اول کبدی گسترده فراهم زیستی دارو حدود 10% می باشد . نیمه عمر دارو بین 4-2 ساعت است. دارو به میزان 88% به پروتئین های پلاسما متصل می شود.
نکات با اهمیت در رابطه با بودزوناید
- بودزوناید فورموترول فرم ترکیبی این دارو می باشد.
- از شایع ترین عوارض بودزوناید می توان به سردرد، تهوع، یبوست، احساس خستگی و درد مفاصل اشاره کرد.
- افراد مبتلا به سیستم ایمنی ضعیف، فشار خون بالا، بیماری های کبدی، اگزما و یا پوکی استخوان پیش از مصرف بودزوناید باید پزشک معالج را در جریان قرار دهند.
- مصرف بودزوناید سبب تضعیف سیستم ایمنی می شود. اگر علائم عفونت، تب، لرز، بدن درد، خستگی یا استفراغ را نشان دادید فورا با متخصص خود مشورت کنید.
- ابتلا به سرخک و آبله مرغان در افراد مصرف کننده بودزوناید می تواند بسیار مرگ بار باشد. در طول درمان با بودزوناید از تماس با افراد مبتلا به این بیماری ها اجتناب کنید.
- مصرف بودزوناید در افراد بالای 65 سال باید با احتیاط باشد.
- اگر قند خون شما بالا می باشد، در طول درمان با بودزوناید آن را به طور مرتب چک کنید.
- علائم ناشی از افزایش خون عبارت است از گیجی، احساس خواب آلودگی، تشنگی بیش از حد، گرسنگی، دفع بیش از حد ادرار، تنفس سریع و تنفسی که با بوی میوه ها همراه باشد.
- بودزوناید خوراکی ممکن است در درمان بیماری التهابی روده نیز مصرف شود.
موارد منع مصرف بودزوناید
- حساسیت شدید به بودزوناید یا ترکیبات آن
- تروما یا زخم
- جراحی بینی
موارد احتیاط در مورد بودزوناید
- عفونت های سلی، قارچی، باکتریال، ویرال
- HSV چشمی
تداخلات دارویی بودزوناید
تداخلات دارویی بودزوناید عبارت است از:
- استفاده همزمان بودزوناید با سایر کورتیکواستروئیدها ممکن است سبب سرکوب محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال شود.
عوارض جانبی بودزوناید
هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید. عوارض بودزوناید عبارت است از:
- CNS: سردرد، ضعف، عصبیت
- GI: تهوع، استفراغ، خشکی دهان، سوء هاضمه ، اختلال در حس چشایی، طعم نامطبوع دهان
- Respiratory: سرفه، تنگی نفس، خس خس، کاندیدیاز
- EENT: درد و تحریک مخاط بینی، خونریزی از بینی، کاهش بویایی، سینوزیت، گرفتگی صدا، فارنژیت
- Other: دردهای عضلانی، واکنش های آلرژیک، بثورات پوستی، افزایش وزن
مصرف بودزوناید در بارداری و شیردهی
مصرف بودزوناید در بارداری: مشخص نیست آیا مصرف بودزوناید در بارداری به جنین در حال رشد آسیبی می رساند یا خیر. اگر از بودزوناید در بارداری استفاده کرده اید، در صورتی که نوزاد علائمی مانند ضعف، تحریک پذیری، مشکلاتی در تغذیه و یا استفراغ را نشان داد با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف بودزوناید در شیردهی: بودزوناید می تواند به شیر مادر منتقل شود و به کودک شیرخوار آسیب برساند. در هر صورت قبل از مصرف این دارو در دوران بارداری با پزشک خود مشورت نمایید.بودزوناید در شیردهی نباید استفاده شود.
توجهات پزشکی – پرستاری برای مصرف بودزوناید
- بودزوناید باید مطابق با دستورات پزشک استفاده شود.
- قبل و در حین درمان با بودزوناید وضعیت تنفسی بیمار را بررسی کنید.
- قبل از تجویز بودزوناید حفره دهان را معاینه کنید زیرا کورتیکواستروئیدها علایم مربوط به عفونت های ویروسی و قارچی را پنهان می کنند.
- جذب سیستمیک بودزوناید سبب بروز عوارض آلرژیک می شود.
- بودزوناید باید به طور تدریجی قطع شود.
- برای تجویز استنشاقی بودزوناید، بایداینهالر در میان لب های بسته قرار گیرد و به صورت عمیق تنفس کرده و بازدم خود را نگاه دارید.
- برای تجویز اسپری بینی بودزوناید بیمار باید در وضعیت نشسته قرار گیرد سر را عقب انداخته و اسپری بینی بودزوناید را قطره قطره در بینی بچکانید.
- به هنگام تجویز بودزوناید رطوبت محیطی کافی باید تامین شود.
توجهات بیمار – خانواده در حین مصرف بودزوناید
- نحوه استفاده از اسپری بودزوناید توسط پزشک معالج آموزش داده می شود.
- بیش از میزان مجاز از بودزوناید استفاده نکنید.
- بروز درد و خونریزی بینی را در طول مصرف بودزوناید به پزشک اطلاع دهید.
- از قرار گرفتن در محیط های پر ازدحام و تماس با افراد مبتلا به عفونت های ویروسی اجتناب کنید.
- اگر علائم تنفسی با مصرف بودزوناید تخفیف نیافت با پزشک معالج خود تماس حاصل کنید.
توصیه های دارویی بودزوناید
- در صورت ابتلا به دیابت، قند خون خود را به طور مرتب چک کنید.
- در صورت تب، عفونت یا جراحی به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.
- از آنجا که درمدت درمان با این دارو احتمال ابتلا به عفونت ها برای شما بیشتر می شود ،اصول بهداشتی را رعایت کرده و از تماس با افراد بیمار (مخصوصا آبله مرغان و سرخک) تا حدامکان خودداری کنید.
- آزمایشات دوره ای خون و چشم و تراکم استخوان که توسط پزشک تجویز شده برای شما الزامی است.
- در طول مصرف دارو از خوردن گریپ فروت خودداری شود.
- قبل از زدن واکسن به پزشک اطلاع دهید.
- رژیم غذایی کم نمک طی مصرف این دارو توصیه می شود.
- بعد از هر بار استفاده دهان خود را بشویید.
- محتوی اسپری را با نفس عمیق به ریه منتقل کنید و از قورت دادن اسپری پرهیز کنید.
شرایط نگهداری بودزوناید
- بودزوناید باید در دمای اتاق نگاهداری شود.
بیشتر بخوانید:
موارد مصرف اسپری استنشاقی بکلومتازون و عوارض این دارو
معرفی اسپری استنشاقی فلوتیکازون
همه چیز در مورد اسپری بینی کرومولین سدیم
