بد غذایی در کودکان چگونه است؟
غذا نخوردن کودک مشکل بسياري از مادراني است که کودکشان به 6 ماهگي مي‌رسد. بچه?ها معمولا از 6 ماهگي به بعد تا نزديک 11 ماهگي پس از اينکه به غذا مي‌افتند، دچار بي‌اشتهايي فيزيولوژيک مي‌شوند و مادران سعي مي‌کنند با زور و اجبار به آنها غذا بدهند و اين خود مساله را بدتر مي‌کند. بايد نکاتي را به اين مادر و ديگر مادران گوشزد کنيم:بچه‌ها از بين 16 تا 21 و 22 ماهگي حالت دلبستگي شديدي به مادر پيدا مي‌کنند. آنها احساس مي‌کنند ممکن است مادر از کنارشان برود و تماس با بدن او را بيشتر از هر چيز ديگري مي‌خواهند. تنها زماني که مادر اين تماس وجود دارد،زماني است که به کودک شير مي‌دهد.
بنابراين اگر موقع غذا دادن هم همان تماس با کودک برقرار شود و وقتي که مادر مي‌خواهد به او غذا دهد همان حالت و وضعيت بغل کردن و در آغوش گرفتن وجود داشته باشد، شايد غذا دادن به او راحت‌تر شود. بايد توجه کرد که مادر نبايد روبروي بچه بنشيند يا او را روي صندلي مخصوص غذا بگذارد. بهتر است او را در بغل خود بگيرد و شروع به غذادادن کند. حتي يک قاشق مرباخوري کوچک کافي است. دادن حجم زياد و با زور و تحکم مساله را بدتر مي‌کند. حتي گاهي لازم است که بعد از يک ساعت يا 2 ساعت بعد دوباره تماس پوستي با کودک برقرار کند و به او يک قاشق ديگر غذا دهد. مادر بايد آرام‌آرام غذا دادن را شروع کند، او را با غذا آشنا کند، حتي اگر تف کرد يا هر عکس‌العمل ديگر نشان داد بهتر است به آن توجه نکند. اگر مادر اخم کند و ناراحت شود، کودک احساس مي‌کند که با اين کار موفق مي‌شود.
مساله ديگر اينکه در بچه‌هايي که اصلا چيزي نمي‌خورند بايد سعي کنيم در سال دوم تغذيه شب شير مادر را با فاصله بيشتري به او دهيم، مثلا اگر ساعت 12 شب به او شير مي‌داديم، تا 4 صبح شير ندهيم، 4 و 5 صبح دوباره به او شير دهيم و بعد از آن، ديگر به او شير ندهيم تا اگر بيدار شد گرسنه باشد و صبحانه بخورد. بهتر است غذاي کوچکي در دهان کودک بگذاريم تا احساس کند که اين صبحانه است و سپس به او شير بدهيم. مادري که تا صبح پستان‌هايش را در دهان کودک مي‌گذارد و او شير مي‌مکد و به خصوص او را کنار خودش مي‌خواباند و در آغوش دارد، دير‌تر و سخت‌تر غذايي به غير از شير را مي‌پذيرد. اما بعد از 16 و 17 ماهگي بايد شير شب را از کودک گرفت تا او راحت‌تر صبحانه بخورد. کودکي که توسط مادربزر گ نگهداري مي‌شود، شرايطش متفاوت است. چيزي که مادربزر گ‌ها به عنوان غذا قبول دارند يک کاسه سوپ است. در صورتي که در اين سن کودک ممکن است در هر وعده به اندازه يک‌چهارم استکان بيشتر غذا نخورد.
از طرفي وقتي مادر شاغل است به محض اينکه وارد خانه مي‌شود اولين سوالي که مي‌پرسد اين خواهد بود «بچه‌ام غذا خورد؟» اين تنها سوال مادران شاغلي که فرزندشان را مادرشان نگهداري مي‌کند نيست. حتي مادراني که کودکشان را از مهد تحويل مي‌گيرند هم به جاي اينکه بپرسند بازي کردي؟ چه کارهاي ديگري انجام دادي؟ نقاشي کشيدي؟ فورا در مورد غذا خوردن از او سوال مي‌کنند. حال آنکه اين اصلا صحيح نيست. مادر بايد با آرامش و آرام‌آرام از کارهاي روزمره کودک سوال کند و در آخر از غذايش بپرسد. به هر حال در خانه مشخص مي‌شود که آيا کودک گرسنه است يا نه. اگر گرسنه باشد، غذا مي‌خورد.
مشکل اينجاست که ما خيلي نامناسب با بچه‌ها برخورد مي‌کنيم و در واقع نمي‌دانيم که چگونه والدي باشيم. بايد دانست 10 تا 14 درصد از بچه‌ها بسيار سخت هستند، روش نگهداري اين بچه‌ها که به آنها بچه‌هاي نق‌نقو هم مي‌گويند با ديگران متفاوت است. عده‌اي از بچه‌ها، بچه‌هاي ساده و راحتي هستند و برخي هم بچه‌هاي متوسطي هستند. دانستن اين نوع تقسيم‌بندي در شيوه برخورد با آنها بسيار موثر است اما متاسفانه بسياري از متخصصان اطفال هم اين تقسيم‌بندي را نمي‌دانند. اگر کودک مدت طولاني‌تري زير پستان باشد و بعد غذايي به او داده نشود و حدود 3 تا 4 ساعت بعد به او غذا داده شود و دوباره شير مادر به او داده شود، شايد در تغذيه بهتر کودک موثرتر باشد.
در مورد اين مساله که در اين سن شير مادر براي كودك به اندازه هست يا خير بايد گفت شير مادر از نظر انرژي كافي است و ويتامين‌هايي از جمله ويتامين A و پروتئين که براي مغز لازم است را تامين مي‌کند اما اگر وزن نمي‌گيرد يا اگر وزن کم کرده، شير مادر از نظر انرژي برايش كافي نيست. بايد مادر را تشويق کرد که يا فقط به او شير دهد يا اينکه بايد فاصله شير را بيشتر کرد و اگر وزن‌اش کم است، توصيه مي‌شود شير پاستوريزه و ماست را هم با همان وضعيتي که هنگام شيردادن از پستان با کودک دارد رعايت کرده و اين مواد را به او بدهد.
بهتر است مادر با شير پاستوريزه فرني‌اي با طعم وانيل درست كند و با قاشق به کودک بدهد و هرگز شيشه و پستانک به کودک ندهد! چون بعدا هم بايد کودک را از شير خودش بگيرد و هم از شيشه و پستانک و اين کار را سخت‌تر مي‌کند. در مورد از شيرگرفتن هم بايد گفت که از شير گرفتن کودک با اين شرايط و در اين سن خيلي زود است و براي کودکي که اين همه دلبسته مادر است درست نيست. از شير گرفتن کودک ممکن است از نظر رواني به کودک آسيب برساند. شاغل بودن مادر هم مطمئنا روي اين بدغذايي و غذا نخوردن او تاثير دارد. چرا که وقتي صبح از خانه بيرون مي‌رود عصباني است و اوقاتش تلخ است، بعد ازظهر هم خسته است. از طرفي اگر مادر حمايت کسي را هم نداشته باشد، مادر را عصبي مي‌کند و کودک را لجباز.
نکته ديگر در مورد شير خشک و ترنجبين است. قبلا رسم بود روزهاي اول پس از تولد براي اينکه مکونيوم يا همان اولين مدفوع کودک به راحتي دفع شود، به او کره و بارهنگ يا شير خشت يا ترنجبين مي‌دادند. امروزه با افزايش اطلاعات مادران، آنها مي‌دانند که دادن شير مادر مخصوصا آغوز به راحتي مي‌تواند سبب دفع اولين مدفوع شود و نيازي به دادن اين مواد نيست. اما در بچه بزرگ‌تر که يبوست دارد بايد دنبال دليل آن گشت، دادن برخي داروهاي گياهي نبايد خودسرانه باشد و بهتر است مشکل کودک با نظر پزشک برطرف شود.
نکته ديگر در مورد شربت‌هاي اشتها‌‌آور است. طبق دستورالعمل انجمن تغذيه کودک، تا سن 2 سالگي به غير از شربت‌ها و قطره‌هاي مجاز مثل A، D و آهن نيازي به دادن مولتي ويتامين‌ها و اشتها‌آورها نيست مگر اينکه پزشک بر اساس معاينه کودک و شرايط خاص او تشخيص دهد که او نياز به مکمل ديگري هم دارد. بسياري از شربت‌هاي اشتها‌‌آوري که خواب‌آور هم هستند، مي‌توانند روي قد کودک تاثير بگذارند. اگر بچه‌اي بي‌قرار است يا اگر شب تا صبح نمي‌خوابد و خيلي مضطرب است با دستورالعمل خاص و فردي مي‌توان شربت اشتها‌‌آور را با چند قطره شروع کرد و زمان مناسبي هم آن را پايان داد. مشکل دادن اين شربت‌هاي اشتها‌‌آور اين است که وقتي شروع مي‌شود و يک‌باره قطع مي‌شود، دوباره کودک شديدتر از پيش بي‌اشتها مي‌شود.
میان‌وعده‌های پرکالری و جذاب
1. توپک‌های خرمایی تهیه‌شده از ترکیب خرمای پوست‌کنده، چهار
مغز آسیاب شده همراه خامه و پودر نارگیل
2. دسر میوه متشکل از میوه‌های خردشده، بیسکویت، دسر آماده، شیر خشک
3. معجون بستی تهیه‌شده از بستنی، موز، خرما، خامه، چهار مغز، کرم کاکائو
4. شیرموز تهیه‌شده از شیر، موز، عسل و شیرخشک
5- شیر پسته آماده‌شده از شیر، پسته آسیاب شده، شکر و شیر خشک
6. ژله میوه‌ای تهیه‌شده از ژله، شکر و مخلوط میوه‌ها
7. فرنی پرکالری تهیه‌شده از آرد یا نشاسته، شکر یا نبات یا عسل،
شیر خشک، شیر، خامه یا کره و یک قاشق پودر نارگیل
8. پوره سیب‌زمینی متشکل از سیب‌زمینی، شیر، خامه، شیرخشک
9. آب‌میوه طبیعی به همراه 1 قاشق شکر
10. سیب‌زمینی سرخ‌کرده به همراه پنیر پیتزا
11. برنج سرخ‌شده، گندم و شاهدانه، مخلوط آجیل و خشکبار و …
گردآوری: مجله اینترنتی دلگرم
