با موارد مصرف داروی روی سولفات آشنا شوید
معرفی داروی روی سولفات
روی سولفات (Zinc Sulfate) برای درمان و جلوگیری از کمبود روی استفاده می شود. زینک یا روی یک ماده معدنی طبیعی است که برای رشد و نمو و سلامت بافت های بدن مهم است.
قبل از مصرف روی سولفات
- از دستورات روی برچسب و بسته بندی دارو پیروی کنید. با پزشک درباره شرایط پزشکی، آلرژی و داروهایی که استفاده می کنید صحبت کنید.
- قبل از استفاده از سولفات روی، با پزشک یا داروساز صحبت کنید. اگر شرایط پزشکی خاصی داشته باشید ممکن است قادر به استفاده از روی سولفات نباشید.
- اگر باردار هستید بدون دستور پزشک از این داروی روی سولفات استفاده نکنید.
- تاثیر روی سولفات ، بر روی شیر مادر و کودک شیر خوار مشخص نشده است، در صورتیکه کودک را با شیر خود تغذیه می کنید بدون دستور پزشک از این دارو استفاده نکنید.
نحوه مصرف روی سولفات
- روی سولفات را بیشتر یا کمتر از مقدار تجویز شده مصرف نکنید.
- روی سولفات را با یک لیوان کامل آب مصرف کنید.
- اگر مصرف این دارو باعث آشفتگی معده شما می شود آن را همراه با غذا میل نمایید.
- گاهی اوقات، پزشک ممکن است دوز دارو را تغییر دهد تا مطمئن شود بهترین نتیجه را از مصرف دارو می گیرید. مقدار توصیه شده مصرف روی سولفات با افزایش سن تغییر می کند. از دستورالعمل های پزشک پیروی کنید.
موارد و مقدار مصرف روی سولفات
الف) RDA
- خانم‌ها در حین شیردهی قبل از 6 ماهگی شیرخوار: 19 میلی‌گرم خوراکی روزانه.
- خانم‌ها در حین شیردهی بعد از 6 ماهگی شیرخوار: 16 میلی‌گرم خوراکی روزانه.
- خانم‌های بیش از 11 سال : 12 میلی‌گرم خوراکی روزانه.
- آقایان بیش از 11 سال : 15 میلی‌گرم خوراکی روزانه.
- کودکان بین 1 تا 10 سال: 10 میلی‌گرم خوراکی روزانه.
- نوزادان تا 1 سالگی: 5 میلی‌گرم خوراکی روزانه.
ب) کمبود روی، داروی کمکی در التیام زخم‌ها، آکنه، گرانولوماتای گوش (ear granulomata )، آرتریت روماتوئید، کاهش احساس چشایی، آنوسمی، درمان با ویتامین A و آکرودرماتیت آنتروپاتیکا.
- بزرگسالان: مقدار 220-110 میلی‌گرم سه بار در روز (معادل 150-75 میلی‌گرم عنصر روی در روز) از راه خوراکی مصرف می‌شود. مقدار مصرف مجاز روزانه RDA روی برای بزرگسالان 15 میلی‌گرم است.
پ) تجویز به عنوان مکمل غذایی
- 25 الی 50 میلی‌گرم خوراکی روزانه.
ملاحظات اختصاصی روی سولفات
1- در بیماران مبتلا به کمبود روی ممکن است نتایج درمان تا مدت 8-6 هفته ظاهر نشود.
2- روی جذب تتراسیکلین‌ها را کاهش می‌دهد.
3- استفراغ و دهیدراسیون شدید بیمار پیگیری شود، زیرا ممکن است نشان‌دهنده مصرف بیش از حد دارو باشد.
4- تجویز 2 گرم روی به صورت مقدار واحد موجب بروز استفراغ می‌شود.
5- در اختلال عملکرد گوارشی یا کلیوی ممکن است کاهش، تنظیم یا قطع مصرف مکمل‌های عناصر کم‌مقدار ضروری باشد.
6- ممکن است نسبت به این عنصر حساسیت مفرط بروز کند.
7- تجویز مس بدون روی یا تجویز روی بدون مس ممکن است موجب کاهش غلظت سرمی هر یک از این دو عنصر شود. زمانی که فقط مصرف یکی از این عناصر مورد نیاز است، عنصر دیگر باید جداگانه اضافه شده و غلظت سرمی به دقت پیگیری شود. برای جلوگیری از مصرف بیش از حد دارو، باید عناصر کم‌مقدار متعدد فقط زمانی تجویز شوند که آشکارا مورد احتیاج باشند. در بیمارانی که استفراغ با اسهال شدید دارند، ممکن است مصرف مقادیر زیادی از این عناصر به عنوان جایگزین ضروری باشند.
مکانیسم اثر روی سولفات
اثر متابولیک: روی به عنوان کوفاکتور برای بیش از 70 آنزیم مختلف عمل می‌کند. روی التیام زخم، میزان رشد طبیعی و هیدراسیون طبیعی پوست را تسهیل کرده به حفظ احساس چشایی و بویایی کمک می‌کند.
رشد طبیعی و ترمیم بافتی به مقدار کافی روی نیاز دارد. در بیمارانی که فقط از راه تزریقی تغذیه می‌شوند (TPN) و غلظت پلاسمایی روی آنها پایین است، درماتیت و به دنبال آن ریزش مو بروز کرده است. روی یک عنصر اساسی بسیاری از آنزیم‌ها است که برای به حرکت درآوردن پروتئین و کربوهیدرات و پروتئین پیوند یابنده به شبکیه (retinal-binding protein) اهمیت دارد.
فارماکوکینتیک روی سولفات
جذب: به میزان ناچیزی از دستگاه گوارش جذب می‌شود. فقط 30-20 درصد روی موجود در رژیم غذایی جذب می‌شود. روی بعد از مصرف در عضله، استخوان، پوست، کبد، کلیه، لوزالمعده، شبکیه، پروستات و به خصوص گلبول‌های سفید و قرمز خون ذخیره می‌شود. روی به آلبومین پلاسما، آلفا-2- ماکروگلوبولین، و بعضی از اسیدهای آمینه پلاسما، از جمله هیستیدین، سیستئین، ترئونین، گلایسین و آسپاراژین پیوند می‌یابد.
- پخش: به‌طور عمده در عضلات اسکلتی، پوست، استخوان و لوزالمعده ذخیره می‌شود.
- متابولیسم: روی کوفاکتور بسیاری از واکنش‌های آنزیمی است. روی برای ساخت و به حرکت درآوردن پروتئین پیوندیابنده به شبکیه ضروری است.
- دفع: راه عمده دفع روی ترشح به داخل دوازدهه و ژژونوم است. مقدار کمی از این ماده از راه ادرار و عرق دفع می‌شود.
موارد منع مصرف و احتیاط روی سولفات
- دوز دارو را بیش از حد توصیه شده افزایش ندهید. در بیماران با مشکلات کلیوی و گوارشی تجویز مکمل‌های فلز نایاب بهتر است کاهش یابد، تنظیم شود یا اصلاً تجویز نشود. ممکن است واکنش هایپرسنسیتیویتی رخ دهد.
- تجویز روتین روی در دوران بارداری توصیه نمی‌شود.
عوارض جانبی روی سولفات
- اعصاب مرکزی: بی‌قراری.
- پوست: بثورات پوستی.
- دستگاه گوارش: دیسترس و تحریک، تهوع، استفراغ (با مقادیر زیاد دارو)، زخم معده، اسهال.
- سایر عوارض: دهیدراسیون.
مصرف روی سولفات در دوران بارداری
روی سولفات در گروه c داروها قرار دارد. برای دارو های گروه C در دوران بارداری مطالعات در حیوانات نشان داده است که دارو های گروه C روی جنین اثرات جانبی دارد ولی مطالعات کافی در مورد انسان در دست نیست؛ با این حال منافع استفاده از دارو در زنان حامله ممکن است در مقابل خطرات احتمالی آن بیشتر باشد؛ یا هیچ گونه مطالعه ای در حیوانات و یا مطالعات کافی در انسان موجود نیست.
تداخلات احتمالی روی سولفات
چون روی با دیگر عناصر تداخل دارد شما می توانید از مولتی ویتامین، یا عناصر خونی آماده شامل روی، آهن و فولات استفاده کنید. این امر به شما کمک می کند تا میزان عناصر را در یک حد تعادل نگه دارید. مصرف زیاد روی می تواند با جذب مس تداخل کرده و باعث کمبود مس شود. این مسئله به میزان آهن بدن اثر گذاشته و می تواند منجر به کم خونی شود.
مصرف زیاد آهن و مس با جذب روی تداخل می کند. روی با جذب فولات تداخل دارد. قبل از مصرف روی یا هر مکمل دیگر با پزشکتان مشورت کنید.
مسمومیت با روی سولفات و درمان آن
- تظاهرات بالینی: کمی فشار خون، ادم ریوی ، اسهال، استفراغ، یرقان و اولیگوری.
- درمان: مصرف دارو باید قطع شده و اقدامات حمایتی شروع شود.
نکات قابل توصیه به بیمار هنگام مصرف روی سولفات
1- دارو را بیش از مقدار توصیه شده مصرف نکنید.
2- از مصرف روی با فرآورده‌های شیر خودداری نمایید، زیرا جذب روی را کاهش می‌دهد.
3- در صورت بروز تحریکات گوارشی، این دارو را با غذا مصرف کنید.
4- از مصرف غذاهای حاوی مقادیر زیاد کلسیم، فسفر، یا فیتات همراه با این دارو خودداری کنید.
شیوه نگهداری روی سولفات
سولفات روی در دمای اتاق دور از گرما و رطوبت، نگهداری شود.
بیشتر بخوانید:
کمبود روی در بدن چه عوارضی دارد؟
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم
