اندوکاردیت یا التهاب لایه درونی قلب و عوارض آن
اندوکاردیت چیست؟
اندوکاردیت یا التهاب درون‌شامه قلب به معنی استقرار و تکثیر عامل عفونی در سطح داخلی قلب (آندوکارد) و دریچه‌ها می باشد. اندوکاردیت یک عفونت غیر مسری که عضله قلب، دریچه‌های قلب، و آندوکاردیوم (پوشش داخلی حفرات یا دریچه‌های قلب) را درگیر می‌سازد. اندوکاردیت باکتریایی بیماری خطرناک و گاه کشنده‌ای است .
علت ایجاد اندوکاردیت این است که باکتری ها یا قارچ‌هایی که وارد خون می‌شوند دریچه‌ها و پوشش داخلی قلب را در کسانی که قبلاً آسیب قلبی داشته‌اند را عفونی می‌کنند. باکتری‌ها یا قارچ‌ها به دریچه‌ها، عضله، و پوشش داخلی قلب آسیب وارد می‌آورند یا آسیبی که از قبل وجود داشته است را تشدید می‌کنند.
به ندرت افراد با قلب طبیعی دچار اندوکاردیت می شوند . افرادیکه مبتلا به برخی از بیماری های زمینه ای قلبی هستند در معرض خطر ابتلا به اندوکاردیت در هنگام بروز باکتریمی قراردارند .
علایم شایع اندوکاردیت
علایم زودهنگام:
- خستگی و ضعف
- تب، لرز و تعریق زیاد، خصوصاً در شب
- کاهش وزن
- دردهای مبهم
- وجود صدای غیر طبیعی در قلب علایم دیر هنگام:
- لرز شدید و تب بالا
- تنگی نفس در هنگام فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
- تورم پاها و شکم
- تند یا نامنظم شدن ضربان قلب
عوامل تشدید کننده اندوکاردیت
- تب رماتیسمی
- بیماری مادرزادی قلب
- پس از وارد آمدن آسیب به دریچه‌های قلب، خطر آندوکاردیت در اثر عوامل زیر بیشتر می‌شود:
- حاملگی
- تزریق مواد آلوده به داخل جریان خون، مثلاً همراه با تزریق وریدی مواد مخدر
- سوء در مصرف الکل
- استفاده از داروهای سرکوب‌کننده ایمنی
- وجود دریچه مصنوعی در قلب
ریسک فاکتورهای ابتلا به اندوکاردیت
اگر قلب بیمار سالم باشد، خطر کمی برای ابتلا به بیماری وجود دارد.عوامل خطر آن عبارتند از:
- دریچه قلبی مصنوعی
- سابقه آندوکاردیت
- بیماری قلبی مادرزادی خاص
- مشکلات دریچه قلبی پس از پیوند قلب
- پرولاپس یا افتادگی دریچه میترال
- داروهای وریدی که خطر آندوکاردیت را افزایش می دهد.
عوارض حاصل از اندوکاردیت
در صورتی که عفونت درمان نشود عوارض باقی می مانند یا با تاخیر درمان می شود.
عوارض قلبی
عفونت می تواند به دریچه های قلبی آسیب بزند و این می تواند سبب ایجاد مشکلاتی از جمله نارسایی قلبی شود (برای مطالعه بیشتر به مبحث نارسایی قلبی مراجعه کنید.
در برخی از موارد عفونت گسترش می یابد و می تواند به بخش های دیگری از قلب صدمه بزند و هم چنین گسترش عفونت می تواند سیستم عصبی قلب را تحت تاثیر قرار دهد و سبب نامنظم شدن ضربان قلب شود و هم چنین در برخی موارد ایجاد آبسه در ماهیچه های قلب می کند.
عوارض در سایر نقاط بدن
ممکن است بخشهایی از ترومبوزها کنده شده و قطعه قطعه شود و موجب ایجاد مشکلاتی در دریچه های قلبی می شوند که به اینها امبولی گویند که وارد جریان خون شده و علائم مختلفی ایجاد می کنند که شامل موارد زیر می شود:
- لکه های کوچکی ممکن است در زیر ناخن در زیر چشم یا در سایر نقاط بدن ایجاد شوند.
- عفونت ممکن است در سایر نقاط بدن ایجاد شود.
- طحال ممکن است بزرگ شود زیرا عضو اصلی برای مبارزه با عفونت است.
اگر یک تکه از ترومبوزها جدا شود می تواند وارد جریان خون شود و موجب گرفتگی شریان اصلی شود به عنوان مثال اگر یکی از شریان های مغز را مسدود کند موجب سکته مغزی یا از دست دادن ناگهانی بینایی می شود.
پیشگیری از ابتلا به اندوکاردیت
علائم و نشانه های اندوکاردیت را بشناسید ؛ اگر علائم یا علائم خاصی را مشاهده کردید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید، به خصوص تب که از بین نمی رود، خستگی ناخواسته، هر گونه عفونت پوستی، یا بریدگی یا زخم هایی که به درستی درمان نمی شوند. اگر دریچه قلبتان آسیب دیده است یا صدای غیر طبیعی در قلب شما شنیده می‌شود:
- پیش از انجام هر گونه اقدام پزشکی که امکان ورود باکتری‌ها به خون در طی آن وجود دارد به پزشک یا دندانپزشک اطلاع دهید و آنتی بیوتیک مناسب جهت پیشگیری از بروز آندوکاردیت دریافت کنید.
- این مسأله به خصوص باید قبل از کارهای دندانپزشکی، زایمان، و جراحی در دستگاه ادراری یا گوارش مدنظر قرار گیرد.
- هیچگاه الکل ننوشید.
- قبل از حامله شدن، با پزشک خود مشورت کنید.
- مواد مخدر تزریقی مصرف نکنید.
- توجه ویژه ای به سلامت دندان های خود داشته باشید به طور منظم دندانها و لثه ها را مسواک بزنید و دندان ها را به طور منظم چک کنید.
- اجتناب از روش هایی مانند سوراخ کردن بدن یا خالکوبی که ممکن است باعث عفونت های پوستی شود.
تشخیص بیماری اندوکاردیت قلبی
پزشک ممکن است بر اساس سابقه بیماری، علایم و نشانه هایی که تجربه کردید و نتایج آزمایش شما مشکوک شود. تشخیص آندوکاردیت معمولا بر اساس چندین عامل است که به جای یک نتیجه تست مثبت یا علامت است. پزشک شما ممکن است چندین آزمایش برای تشخیص مثبت انجام دهد، از جمله:
آزمایش خون
یک آزمایش کشت خون برای شناسایی هر گونه باکتری یا قارچ در جریان خون شما استفاده می شود و این مهم ترین آزمایشاتی است که پزشک شما انجام می دهد. آزمایش خون همچنین می تواند به پزشک شما کمک کند شرایط خاصی را که می تواند نشانه ای از اندوکاردیت باشد، مانند کم خونی، کمبود سلول های قرمز سالم خون را تشخیص دهد.
اکوکاردیوگرام
از یک اکوکاردیوگرام از امواج صوتی برای تولید تصاویری از قلب شما در حالی که ضربان دارد استفاده می کند ، این آزمایش اغلب برای بررسی علائم عفونت مورد استفاده قرار می گیرد. پزشک شما ممکن است از دو نوع مختلف اکوکاردیوگرام برای تشخیص آندوکاردیت استفاده کند:
الکتروکاردیوگرام ای سی جی:
در حالی که به طور خاص برای تشخیص آندوکاردیت استفاده نمی شود، اگر چیزی بر روی فعالیت الکتریکی قلب شما تاثیر می گذارد، می توانید به پزشک خود نشان دهید. در طول ای سی جی، سنسورهایی که می توانند فعالیت الکتریکی قلب شما را تشخیص دهند، به قفسه سینه، بازو و پاها شما متصل می شوند که این آزمایش برای اندازه گیری زمان و طول مدت هر مرحله الکتریکی در ضربان قلب شما است.
تصاویر اشعه ایکس:
تصاویر اشعه ایکس به پزشک شما کمک می کند تا وضعیت ریه ها و قلب شما را ببیند ؛ پزشک شما می تواند از تصاویر اشعه ایکس برای دیدن اینکه آیا اندوکاردیت سبب افزایش قلب شما می شود یا اینکه عفونت به ریه های شما گسترش یافته است، استفاده کند.
پرتو نگاری مایکرویو یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی:
اگر پزشک شما فکر می کند که این بیماری در این مناطق گسترش یافته است، ممکن است از شما یک سی تی اسکن یا اسکن مغناطیسی مغز، قفسه سینه یا سایر قسمت های بدن بگیرد.
درمان اندوکاردیت قلبی :
بسیاری از موارد اندوکاردیت با موفقیت با آنتی بیوتیک ها درمان می شوند. گاهی ممکن است برای تعمیر دریچه های قلب آسیب دیده و پاک کردن هر گونه علائم باقی مانده از عفونت جراحی نیاز باشد.
آنتی بیوتیک ها:
اگر اندوکاردیت دارید، پزشک ممکن است در بیمارستان دوزهای بالایی از آنتی بیوتیک های داخل وریدی را تجویز کند. دکتر از تست های کشت خون برای کمک به شناسایی ارگانیسم که باعث عفونت شما می شود استفاده خواهد کرد.
طبق نتایج آزمایشات خون، پزشک برای مبارزه با عفونت بهترین گزینه آنتی بیوتیک یا ترکیبی از آنتی بیوتیک ها را انتخاب می کند ، هنگامی که شما شروع به مصرف آنتی بیوتیک ها می کنید، معمولا یک هفته یا بیشتر را در بیمارستان می گذرانید این به پزشک شما زمان می دهد تا ببیند آیا آنتی بیوتیک ها علیه عفونت شما کار می کنند یا خیر.معمولا برای چندین هفته آنتی بیوتیک ها را باید استفاده کنید تا عفونت ها پاک شوند.
هنگامی که تب و بدترین علائم شما از بین رفت، می توانید بیمارستان را ترک کنید و مصرف آنتی بیوتیک را با مراجعه به مطب دکتر خود و یا با مراقبت در منزل ادامه دهید ؛ شما همچنان باید به طور منظم با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که درمانتان خوب پیش می رود.
شما باید در مورد هر گونه نشانه یا علائم که باعث می شود عفونتتان بدتر شود، به پزشک خود اطلاع دهید:
- تب
- لرز
- سردرد
- درد مفصلی
- تنگی نفس
همچنین اگر اسهال، جوش، خارش یا درد مفصل دارید، به پزشک خود اطلاع دهید ؛ این علائم و نشانه ها ممکن است نشان دهنده واکنش شما به آنتی بیوتیک تجویز شده باشد.
اگر بعد از شروع درمان با آنتی بیوتیک دچار تنگی نفس یا ورم پا، مچ پا یا قوزک پا شوید، بلافاصله به پزشک خود مراجعه کنید چراکه این علائم و نشانه ها می توانند شاخص های نارسایی قلبی باشند.
درمان اندوکاردیت
درمان دارویی
در صورتی که پزشکان مشکوک شوند که شما مبتلا به اندوکاردیت عفونی هستید دوز های منظمی از آنتی بیوتیک را برای شما تجویز می کنند و یا به صورت مستقیم داخل ورید تزریق می کنند در صورتی که نتایج ازمایش خون مشخص شود بهتر می توان فرد را درمان کرد زیرا نوع آنتی بیوتیک مصرفی و تاثیر گذار بر فرد نیز مشخص می شود.
آنتی بیوتیک به مدت 2 تا 4 هفته برای فرد تجویز می شود حتی شاید طولانی تر نیز شود که البته بستگی به باکتری و نوع عفونت نیز دارد.
در صورتی که عفونت قارچی باشد از دارو های ضد قارچ استفاده می شود در صورتی که شما دچار عوارض قلبی در سایر نقاط بدن شده باشید نیاز به داروهای دیگر نیز دارید برای مثال داروهایی که برای مبارزه با نارسایی قلب یا نا منظم بودن ضربان قلب تجویز می شوند استفاده کنید.
عمل جراحی
اگر عفونت به دریچه های قلبی شما آسیب برساند، ممکن است علائم و عوارض سال ها بعد از درمان وجود داشته باشد. گاهی اوقات جراحی برای درمان عفونت های مکرر یا جایگزینی دریچه آسیب دیده، مورد نیاز است ؛ همچنین جراحی برای درمان اندوکاردیت که ناشی از عفونت قارچی است ضروری می باشد. درمان با آنتی بیوتیک در بسیاری از موارد مورد استفاده قرار می گیرد با این حال در نیمی از موارد که عفونت شدید تر می باشد با انجام عمل جراحی می توان به یک فرد زندگی بخشید اقداماتی که لازم است انجام شوند شامل موارد زیر می باشند:
- جایگزینی دریچه مصنوعی به جای دریچه اصلی و آسیب دیده قلب
- تعمیر دریجه قلب در صورتی که امکان پذیر باشد و اسیب زیادی ندیده باشد.
- خارج کردن آبسه هایی که درعضله قلب و سایر نقاط بدن ایجاد شده است.
مراقبت شخصی بعد از ابتلا به اندوکاردیت
اگر آندوکاردیت ایجاد شود، بیمار در خطر بالایی برای عود آن قرار دارد. مراقبت های شخصی ممکن است به پیشگیری از این وضعیت کمک کند:
- تمیز کردن دندان ها و استفاه منظم از نخ دندان و ویزیت منظم دندانپزشک
- اطلاع دادن به پزشک در مورد وجود خطر بالای اندوکاردیت
- بررسی وضعیت آنتی بیوتیکی
بیشتر بخوانید:
تقویت قلب برای زندگی سالم و طولانی تر
کنترل بیماری های قلبی عروقی با تغذیه مناسب
همه چیز در مورد بیماری نارسایی قلب
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم
