القاب مشهور و معروف حضرت معصومه (س)

فاطمه مشهور به حضرت معصومه(س) دختر امام کاظم(ع) و خواهر امام رضا(ع) است. او که برای دیدار با امام رضا(ع) به ایران مسافرت کرد، در راه بیمار شد و در قم درگذشت و همان‌جا دفن شد. در منابع تاریخی اطلاعات زیادی درباره زندگی‌نامه حضرت معصومه(س) از جمله تاریخ تولد و وفات وی ثبت نشده است.

گفته‌اند «معصومه» از روایتی منتسب به امام رضا(ع) اخذ شده است. در این روایت که در زادالمعاد، نوشته محمدباقر مجلسی آمده است، امام رضا(ع) از او با نام معصومه یاد کرده است

فاطمه معصومه(س) را امروزه «کریمه اهل بیت» هم می‌خوانند. می‌گویند این لقب به خوابی مستند است که سید محمود مرعشی نجفی، پدر آیت‌الله مرعشی نجفی دیده و در آن یکی از ائمه(ع) حضرت معصومه را کریمه اهل‌بیت خوانده است.

القاب حضرت معصومه برای اسم دختر

اسامى و لقب‌هایى که براى حضرت معصومه در دو زیارتنامه غیرمشهور ذکر شده، به قرار ذیل است:

حضرت معصومه علیهاالسلام نیز چون حضرت فاطمه زهراعلیهاالسلام داراى مقام شفاعت ‏است. و احتمالا نامیده شدن وى به فاطمه بى ‏ارتباط با این مقام‏ نبوده است.

• طاهره (پاکیزه)
• حمیده (ستوده)
• برّه (نیکوکار)
• رشیده (رشد یافته)
• تقیه (پرهیزکار)
• رضیه (خشنود از خدا)
• مرضیه (مورد رضایت ‏خدا)
• سیده طاهره (بانوى پاکیزه)
• سیده ‏صدیقه (بانوى بسیار راستگو)
• سیده رضیه مرضیه (بانوى خشنود از خدا و مورد رضاى او)
• سیده ‏نساء العالمین (سرور زنان عالم)
• محدثه و عابده و مِقدامه (بانوى پیشتاز) از دیگر صفات و القابى ‏است که براى حضرت معصومه عنوان شده است.

ازدواج و فوت حضرت معصومه

به نوشته کتاب ریاحین الشریعه، دانسته نیست که حضرت معصومه(س) ازدواج کرده است یا نه، و فرزند داشته است یا خیر؛ با‌این‌همه مشهور است که حضرت معصومه هرگز ازدواج نکرده و دلایلی هم برای ازدواج‌نکردن وی ذکر شده است؛ ازجمله گفته‌اند: او به جهت آن، ازدواج نکرد که همتایی برایش پیدا نشد. همچنین یعقوبی نوشته است: امام کاظم(ع) وصیت کرده بود که هیچ‌یک از دخترانش ازدواج نکنند؛ اما به این سخن اشکال کرده‌اند که چنین سفارشی در وصیت‌نامه‌ای که کلینی در کافی از امام کاظم(ع) نقل کرده، نیامده است

حضرت معصومه در سال ۲۰۱ قمری برای دیدار برادرش امام رضا(ع) از مدینه راهی ایران شد که در آن زمان ولی‌عهد مأمون خلیفه عباسی بود و در خراسان سکونت داشت؛ اما در میان راه بیمار شد و درگذشت. به باور سید جعفر مرتضی عاملی، حضرت معصومه(س) در ساوه مسموم و شهید شده است.

درخصوص علت رفتن او به قم دو گزارش وجود دارد: طبق گزارش نخست، وی در ساوه بیمار شد و از همراهانش خواست او را به قم ببرند. بنابر گزارش دوم که نویسنده تاریخ قم آن را درست‌تر دانسته، خود قمی‌ها از او خواستند به قم برود.

حضرت معصومه در قم در خانه شخصی به نام موسی بن خزرج اشعری ساکن شد و پس از ۱۷ روز درگذشت. جنازه او را در قبرستانی به نام بابلان (حرم کنونی) دفن کردند.