التهاب قرنیه یا کراتیت چیست | علل و درمان آن کدام است ؟
التهاب قرنیه یا کراتیت چیست ؟
کراتیت (Keratitis) بیماری التهاب قرنیه است. قرنیه بافت شفاف و محدبی شکل در جلوی کره چشم است که روی مردمک و عنبیه را می پوشاند.
التهاب قرنیه یک نوع التهاب دردناک چشم می باشد و علت این التهاب می‌تواند یک عفونت یا زخم باشد. البته التهاب قرینه خود انواع متفاوتی دارد که هر نوع آن درمان خاص خود را لازم دارد .
همانطور که می دانیم چشم یکی از عضوهای حساس بدن است و به دلیل این حساس بودن برای حفظ خود از چندین روش همچون پلک و اشک استفاده می کند بطوریکه پلک می تواند چشم را کامل بپوشاند و اشک و مایعات نیز می تواند چشم را از عفونت حفظ کند. همچنین قرینه که خارجی‌ترین لایه چشم است و وظیفه اش ایجاد سدی در برابر گرد و خاک، میکروبها و بیماریهاست.
و از آنجایی که قرنیه یکی از نخستین خطوط دفاعی است، براحتی می‌تواند تحریک شده و ملتهب گردد. این حالت چشم به عنوان کراتیت (Keratitis) التهاب قرنیه شناخته می‌شود.
بنابراین آنچه که مشخص است کراتیت بیماری ست که بر قرنیه اثر می‌گذارد. وظیفه قرنیه اینست که به چشم کمک کند تا تمرکز داشته باشد یعنی اینکه چشم توسط قرینه می‌تواند اشیا را بصورت واضح ببیند.
و هنگامی که بیماری کراتیت موجب ملتهب شدن قرنیه شود این تمرکز از بین می رود و موجب مشکلاتی در دید می گردد و باعث می شود که چشم نسبت به نور حساس شود. این بیماری کراتیت می‌تواند بسیار دردناک باشد.
نکته : التهاب قرنیه فقط یک عامل ندارد. انواع متفاوتی از التهاب قرنیه وجود دارد و هر نوع آن نیازمند درمانی متفاوت است.
علائم التهاب قرنیه کدام است ؟
علائم کراتیت معمولا شامل موارد زیر هستند:
- قرمز شدن چشم
- احساس درد و خارش در چشم
- بوجود آمدن تغییرات در دید مثل تاری یا ناتوانی در دید
- داشتن حساسیت به نور
- ناتوانی در باز کردن چشم
- داشتن ترشح از چشم
- ریزش زیاد اشک
اگر با دیدن این علائم به موقع به پزشک مراجعه نشود و این علائم درمان نگردد علائم کراتیت پیشرفت کرده و بدتر می‌شوند. البته اینکه چه موقع این علائم ظاهر می‌شوند بستگی به نوع کراتیت دارد. به عنوان مثال علائم کراتیت باکتریایی می‌تواند سریع ظاهر شود.
علل کراتیت (Keratitis) بیماری التهاب قرنیه چیست ؟
التهاب قرنیه معمولا بخاطر این است که چیزی چشم را تحریک کرده مثلا یک عفونت یا زخم:
- بودن یک جسم خارجی در چشم
- مبتلا شدن چشم به خشکی چشم به علت بوجود آمدن مشکل در پلک یا تشکیل نشدن اشک به اندازه کافی
- داشتن کمبود ویتامین آ (البته اگر فرد رژیم غذایی طبیعی داشته باشد این علت نادر است و کمتر پیش میاید).
- مبتلا بودن به عفونتهای باکتریایی، ویروسی یا قارچی که مهمترین و شایعترین آنها عفونت با ویروس تبخال است.
- وجود آلرژی یا حساسیت چشم به مواد لوازم آرایشی، آلودگی هوا، ذرات معلق (گرده گیاهان، گرد و غبار، قارچ یا مخمر) و دیگر مواد آلرژی‌زا
- برخورد چشم با نور شدید، مثلاً نور ناشی از جوشکاری یا انعکاس نور شدید خورشید یا انعکاس نور شدید از برف یا آب.
نکته : توجه داشته باشید که این علایم ممکن است تا 24 ساعت پس از مواجهه ظاهر نشوند.
با توجه به علتی که موجب بیماری التهاب قرینه می‌شود، دو نوع کراتیت وجود دارد. بنابراین کراتیت را می‌توان به نوع عفونی و غیر عفونی طبقه بندی کرد.
التهاب قرنیه عفونی:
التهاب قرنیه عفونی بوسیله یکی از عوامل زیر ایجاد می‌شود:
- باکتریها: یکی از شایعترین انواع باکتریهایی ؛ پسودوموناس آرژینوزا و استافیلوکوک اورئوس هستند که باعث بوجود آمدن کراتیت باکتریایی می‌شوند. این کراتیت باکتریایی اساسا برای افرادی اتفاق می‌افتد که از لنزهای تماسی استفاده می‌کنند .
- قارچها: کراتیت قارچی یکی دیگر از عوامل ایجاد التهاب قرینه چشم است که توسط آسپرژیلوس کاندیدا یا فوزاریوم ایجاد می‌شود. همانند کراتیت باکتریایی، کراتیت قارچی هم به احتمال زیاد روی افرادی که کنتاکت لنز استفاده می‌کنند، بیشتر اثر می‌گذارد. البته امکان دارد فضای بیرون هم افراد را به این قارچها مبتلا کند .
- انگلها: در افرادی که لنز تماسی دارند التهاب قرینه توسط انگلها بیشتر شایع است. این انگلها یک موجود زنده به عنوان آکانتامبا می باشند . محل زندگی این انگل در فضای بیرون از خانه است و هنگام شنا کردن در دریاچه، پیاده روی در مناطق جنگلی یا خوردن آب آلوده و یا ریختن آب آلوده روی کنتاکت لنز وارد چشم می‌شود. این نوع عفونت به نام التهاب قرنیه آکانتامبا شناخته می‌شود.
- ویروسها: یکی دیگر از عوامل ایجاد التهاب قرینه چشم ویروس ها هستند . کراتیت ویروسی معمولا توسط ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد می‌شود که از ورم ملتحمه تا التهاب قرنیه پیشرفت می‌کند.
کراتیت غیر عفونی:
علتهای غیر عفونی التهاب قرنیه عبارتند از:
- جراحت برداشتن چشم همانند خراش
- استفاده کردن به مدت طولانی از کنتاکت لنز
- استفاده نمودن از کنتاکت لنز در هنگام شنا کردن
- زندگی در اقلیم آلوده که خطر مواد گیاهی آسیب زننده به قرنیه را بیشتر می‌کند
- ضعیف بودن سیستم ایمنی
- در معرض آفتاب قرار گرفتن یعنی کراتیت نوری
- داشتن کمبود ویتامین A
- خشکی چشم هم می‌تواند موجب التهاب قرنیه شود. که در این صورت مشکلی در پلکها یا مجراهای اشکی بوجود می‌آید به این معنا که چشم شخص به اندازه لازم مرطوب نمی‌شود.
آیا التهاب قرنیه مسری است؟
در مسری بودن التهاب قرینه باید گفت اگر کراتیت عفونی باشد ممکن است از طریق تماس انتقال یابد و این در صورتی اتفاق می‌افتد که شما در تماس با یک ماده عفونی باشید و سپس چشمهایتان را لمس کنید. همچنین در صورتی رخ می‌دهد که بیمار شوید و بعدا عفونت به چشمان شما گسترش یابد.
در بعضی موارد، شما می‌توانید حتی التهاب قرنیه را به خودتان منتقل کنید. به عنوان مثال اگر شما یک زخم ناشی از تبخال داشته باشید و آن را لمس کنید بعد به چشمتان دست بزنید این می‌تواند منجر به بروز این بیماری کراتیت عفونی شود.
و اما اگر کراتیت غیر عفونی باشد مسری نیست. بنابراین التهاب قرینه در صورتی مسری می‌شود که شخص دچار عفونت شود.
تشخیص التهاب قرنیه
تشخیص زود هنگام و به موقع التهاب قرنیه می تواند در بهبودی روند بیماری کمک بسزایی داشته باشد . بنابراین هرگاه به هر نوع از علامت مشکوکی از التهاب قرنیه برخوردید باید آنرا مورد توجه قرار دهید و به سرعت به دکتر مراجعه کنید …
در این صورت پزشک شما می‌تواند سریع بیماری را تشخیص دهد و قبل از اینکه هر اختلالی شدید شود شما می‌توانید درمانتان را انجام دهید. برای تشخیص بیماری کراتیت چشم ابتدا شما باید شرح حالی راجع به علائم خود به دکتر معالج داده تا او را در روند تشخیص بیماری یاری دهید. سپس به چشمهای شما نگاه می‌کند. اگر چشم شما از عفونت بسته شده باشد کمک می‌کند که آن را باز کنید تا بتوانید به طور کامل قرنیه را بررسی کند و چشمتان را معاینه نماید .
جهت تشخیص عفونی بودن یا نبودن کراتیت چشم پزشک ممکن است از شما بخواهد تستهای آزمایشگاهی انجام دهید. و برای این کار وی یک نمونه اشک یا قرنیه‌ای را برای تشخیص دقیق علت التهاب قرنیه برخواهد داشت. پزشک همچنین می‌تواند دید شما را با استفاده از بینایی سنجی آزمایش کند.
درمان التهاب قرنیه
با توجه به علائمی که گفته شد چگونگی درمان التهاب قرنیه نیز به علت آن بستگی دارد. به طوریکه اگر چشم شما عفونت داشته باشید برایتان داروها تجویز می‌شود و پزشک تان قطره چشمی، داروهای خوراکی یا هر دو را تجویز خواهد کرد.
این داروها شامل موارد زیر هستند:
- آنتی بیوتیک برای عفونتهای باکتریایی
- ضد انگل برای عفونتهای انگلی
- ضد قارچ برای عفونتهای قارچی
- ضد ویروس برای عفونتهای ویروسی
نکته قابل توجه اینست که همه عفونتهای کراتیت به داروها به یک صورت پاسخ نمی‌دهند. آکانتامبا گاهی اوقات در برابر آنتی بیوتیک مقاومت می‌کند بنابراین در صورتی که عفونت برطرف نشده باشد پزشک باید دوباره چشمهای شما را معاینه کند. همچنین داروهای ضد ویروسی نمی‌توانند ویروسی را که موجب عفونت شده باشد به طور کل ریشه کن کنند در نتیجه باید مراقب عود دوباره عفونت باشید.
التهاب قرنیه غیر عفونی نیازی به دارو ندارد. فقط در صورتی که بیماری بدتر شود و تبدیل به عفونت شود دارو تجویز می‌شود. یک چشم بند می‌تواند به حفاظت از ناحیه عفونی کمک کند و فرایند بهبود را بهتر سازد.
علت مثبت و منفی بودن EYE Discharge در آزمایش ترشحات چشمی | دلگرم
علت ایجاد تبخال چشم و درمان این بیماری خطرناک!
