اطلاعات کامل دارویی در مورد دسیپرامین (دزیپرامین)

معرفی داروی دسیپرامین (دزیپرامین)

دسیپرامین (دزیپرامین) از داروهای ضدافسردگی است که در مواردی همچون افسردگی مزمن، درد مزمن و افسردگی ناشی از مصرف الکل تجویز می‌شود. خواب آلودگی، یبوست و خشکی دهان از عوارض مصرف دارو است.

دسیپرامین یا دزیپرامین از داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای است که از طریق مهار برداشت مجدد نوراپی‌نفرین و سروتونین توسط غشاء پایانه سلول عصبی پیش‌سیناپسی، غلظت آن‌ها را در سیستم عصبی مرکزی افزایش می‌دهد.

نام های تجاری: Norpramin , Pertofane

مکانیسم اثر دسیپرامین (دزیپرامین)

اثر ضد افسردگی: این دارو با مهار برداشت مجدد نور اپی‌نفرین و سروتونین در انتهاهای عصبی CNS (نورون‌های پیش سیناپسی )، باعث افزایش غلظت این ناقل‌ها در شکاف‌های سیناپسی می‌شود. دزی پرامین، برداشت نور اپی‌نفرین را بیش از سروتونین مهار می‌کند. اثرات آرام بخشی، آنتی کولینرژیک و کاهنده فشار خون این دارو کمتر از پیش داروی آن (ایمی پرامین) می‌باشد.

فارماکوکینتیک دسیپرامین (دزیپرامین)

این دارو پس از تجویز خوراکی به سرعت و به طور کامل جذب می‌شود. دارای متابولیسم گذار اول کبدی است. دارو فاقد متابولیت فعال است. 96% آن به پروتئینهای پلاسما متصل می‌شود. دفع دارو از طریق کلیه است. نیمه عمر دارو 27-12 ساعت زمان شروع اثر دارو 3-2 هفته می‌باشد.

موارد و مقدار مصرف دسیپرامین (دزیپرامین)

بزرگسالان: روزانه mg 200-100 خوراکی در دوزهای منقسم مصرف می‌شود و حداکثر تا دوز mg 300 افزایش می‌یابد. می‌توان کل دوز روزانه را هر شب تجویز نمود.

سالمندان و نوجوانان- روزانه mg 100-25 خوراکی که به تدریج تا حداکثر دوز mg 100 (حداکثر دوز mg 150 در حالات بسیار شدید) افزایش می‌یابد.

مصرف دسیپرامین (دزیپرامین) در دوران بارداری و شیردهی

گروه C: مطالعات حیوانی نشان دهنده اثرات جانبی بر روی جنین بوده اند، اما شواهد کافی در مورد انسان وجود ندارد. با اینحال، منافع استفاده از دارو در زنان باردار ممکن است از خطرات احتمالی آن بیشتر باشد.

دسیپرامین(دزیپرامین) در شیر مادر ترشح می‌شود.لازم است منافع دارو در برابر ضررهای احتمالی آن سنجیده شود.

اثر دسیپرامین (دزیپرامین) بر آزمایشهای تشخیصی

• ممکن است سطح گلوکز خون را افزایش یا کاهش دهد.
• ممکن است سطح تست‌های عملکرد کبدی را افزایش و شمارش WBC را کاهش دهد.

مسمومیت با دسیپرامین (دزیپرامین) و درمان آن

علائم: 12 ساعت اول مسمومیت حاد ، فاز تحریکی است که با فعالیت بیش از حد آنتی کولینرژیکی (بی قراری، تحریک، گیجی، توهم، علائم پارکینسونی، هایپرترمی، تشنج، احتباس ادراری، خشکی غشاهای مخاطی، گشادی مردمک‌ها، یبوست و ایلئوس) همراه است و با فاز مهاری CNS شامل هایپوترمی ، کاهش یا حذف رفلکس‌ها، خواب آلودگی، افت فشار خون، سیانوز، و نامنظم شدن ضربان قلب (تاکیکاردی، اختلالات هدایتی و اثرات شبه کینیدین روی ECG) دنبال می‌شود.

شدت مسمومیت با پهن شدن کمپلکس QRS مشخص می‌شود که معمولاً نشان دهنده سطح سرمی بیش از ng/ml 1000 است. عموماً سطح سرمی کمک کننده نیست. به دنبال افت فشار، افت ونتیلاسیون و تشنج ممکن است اسیدوز متابولیک بروز نماید.

درمان: درمان علامتی و حمایتی است؛ حفظ راه هوایی، تنظیم دمای بدن و حفظ تعادل آب و الکترولیت‌ها بسیار مهم است. القای استفراغ ممنوع است. می‌توان اقدام به شستشوی معده و تجویز ذغال فعال نمود. دیالیز اثر کمی دارد. بدون توجه به مقدار مصرف شده، بیمار از هر لحاظ باید پایش شود.

فیزوستیگمین ممکن است با احتیاط برای تصحیح اختلالات قلبی عروقی یا کوما به کار رود ، هرچند که تجویز بسیار سریع آن می‌تواند منجر به تشنج شود. تشنج را با دیازپام یا فنی‌توئین تزریقی، آریتمی را با فنی توئین یا لیدوکائین تزریقی و اسیدوز را با بیکربنات سدیم باید درمان نمود. همچنین آریتمی‌ها و افت فشار خون را می‌توان با بیکربنات سدیم، مایعات یا وازوپرسورها درمان نمود. باربیتورات‌ها را نباید تجویز نمود، زیرا این داروها ممکن است اثرات تضعیف تنفسی و عصبی را تشدید نمایند.

عوارض جانبی دسیپرامین (دزیپرامین)

• اعصاب مرکزی: بی‌قراری ، اضطراب، گیجی، گیجی، تحریک پذیری، سردرد، عصبانیت، احساس ناراحتی، لرزش، ضعف، تغییرات EEG، واکنشهای اکستراپیرامیدال، تشنج.
• قلبی- عروقی: افت فشار خون وضعیتی ، تاکیکاردی، تغییرات ECG، افزایش فشار خون.
• دستگاه گوارش: بی‌اشتهایی، یبوست، خشکی دهان، تهوع، ایلئوس فلجی، استفراغ.
• چشم: تاری دید، میدریاز.
• گوش: وزوز گوش.
• ادراری- تناسلی: احتباس ادراری.
• متابولیک: هایپرگلیسمی، هایپوگلیسمی.
• پوست: عرق سرد، حساسیت به نور، راش، کهیر.
• سایر عوارض: واکنشهای ازدیاد حساسیت.
• پس از قطع ناگهانی درمان طولانی‌مدت: سردرد، ناخوشی، تهوع.

موارد منع مصرف دسیپرامین (دزیپرامین)

حساسیت به دارو ، کسانی که طی 14 روز اخیر یکی از داروهای مهارکننده MAO را دریافت کرده‌اند ، بیمارانی که در فاز حاد بهبودی MI هستند. واکنش حساسیت متقاطع ممکن است بین سه‌ حلقه‌ ای‌ های دی بنزازپینی رخ دهد.

موارد احتیاط: بیمارانی که هورمون‌های تیروئیدی دریافت می‌کنند ، سابقه تشنج، احتباس ادراری، بیماری تیروئیدی یا قلبی- عروقی، گلوکوم، بیماران افسرده با افکار خودکشی. برای این بیماران در هر بار ویزیت باید مقادیر کمی تجویز شود.

تداخلات دارویی دسیپرامین(دزیپرامین)

• مصرف همزمان دسیپرامین (دزیپرامین) با داروهای ضد آریتمی را افزایش می‌دهد.
• مصرف همزمان این دارو با مهارکننده‌های آنزیم MAO باعث تحریک CNS و بالا رفتن فشار خون می‌گردد.
• دسیپرامین (دزیپرامین) از طریق کاهش آستانه تشنج با اثر داروهای ضد صرع مقابله می‌کند.بعضی از داروهای ضد صرع با کاهش غلظت پلاسمایی این دارو، اثر ضد افسردگی آن را کاهش می‌دهند.
• دسیپرامین (دزیپرامین) اثر پائین‌آورنده فشار خون کلونیدین و گوانتیدین را کاهش می دهد و در صورت قطع ناگهانی این دو دارو خطر افزایش فشار خون زیاد می‌شود.
• مصرف همزمان دسیپرامین(دزیپرامین) با فنوتیازین‌ها موجب افزایش عوارض جانبی آنتی موسکارینی می‌شود.
• مصرف همزمان این دارو با دارو‌های مقلد سمپاتیک ممکن است سبب تشدید عوارض قلبی – عروقی و احتمالا بروز آریتمی‌ تاکی‌کاردی یا افزایش فشار خون شود.
• مصرف همزمان دسیپرامین (دزیپرامین) با داروهای ضد تیروئید، ممکن است خطر بروز اگرانولوسیتوز را افزایش دهد.
• مصرف همزمان فرآورده‌های حاوی الکل و سایر داروهای مضعف CNS با این دارو ممکن است سبب بروز ضعف شدید CNS ضعف تنفسی و کاهش فشار خون شود.

هشدار ها در مورد دسیپرامین (دزیپرامین)

در موارد زیر مصرف این داو باید با احتیاط فراوان صورت‌ گیرد:

الکسیم حاد،آسم، اختلالات دو قطبی، اختلالات خونی و گوارشی، گلوکوم با زاویه باریک، افزایش فشار کره چشم، پرکاری تیروئید، هیپرتروفی پروستات ، عیب‌کار کلیه، اسکیزوفرنی، حملات تشنجی، حساسیت به داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای و احتباس ادرار.

نکات قابل توصیه در مورد مصرف دسیپرامین (دزیپرامین)

1از قطع ناگهانی مصرف دارو باید پرهیز شود. در صورت نیاز، کاهش مقدار مصرف باید تدریجی و در طول یک دوره‌ حداقل ۴ هفته‌ای انجام شود
۲. در هفته‌های اول درمان به دلیل افزایش تمایل خودکشی بیمار باید تحت نظر باشد.
۳. بیش از یک داروی ضد افسردگی در یک زمان نباید تجویز شود.
۴. برای شروع اثرات درمانی این دارو حداقل ۶-۱ هفته وقت لازم است.
۵. به علت نیمه عمر طولانی دارو ، تجویز یکباره مقادیر‌آن در موقع خواب ، کفایت می کند.
۶. باید به بیمار یاد آوری شود که در صورت بروز علائم آنتی موسکارینی به درمان ادامه دهد، چون به این اثرات تا حدی تحمل حاصل می‌شود.
۷. در صورت مصرف مهار کننده آنزیم MAO توسط بیمار باید دو هفته بعد از قطع آنها، مصرف این دارو را آغاز کند.
۸. در صورت ضرورت مصرف داروی مهارکننده MAO باید حداقل یک هفته میان قطع این دارو و شروع داروی جدید فاصله زمانی ایجاد شود.
۹. دوره درمان با این دارو باید کامل شود. این دارو نباید بیش از مقدار توصیه شده مصرف شود.
۱۰. در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو،اگر رژیم درمانی به صورت چند نوبت در روز باشد، به محض به یادآوردن آن نوبت باید مصرف شود، مگر اینکه تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد. در این صورت، مقدار مصرف بعدی نیز نباید دو برابر گردد. اگر رژیم درمانی بصورت مصرف در هنگام خواب باشد، نباید هنگام صبح دارو مصرف شود. بهتر است در این موارد با پزشک مشورت گردد.
۱۱. به دلیل احتمال بروز منگی و سرگیجه، هنگام برخاستن از حالت خوابیده یا نشسته باید احتیاط نمود.
۱۲. با مصرف این دارو، خشکی دهان ممکن است بروز نماید. در صورت تداوم این عارضه به مدت بیش از ۲ هفته، باید به پزشک مراجعه نمود.
۱۳. احتمال بروز حساسیت به نور با مصرف این دارو وجود دارد. لذا ضروری است از پوشش ضد آفتاب استفاده شود.
۱۴. بیمار باید ۷-۳ روز پس از قطع مصرف تحت نظر باشد.
۱۵. در صورت نیاز به هر‌گونه عمل جراحی یا درمان اضطراری ، پزشک باید از مصرف دارو مطلع شود.

بیشتر بخوانید:

فواید داروی ضد افسردگی سرترالین

فواید طب سوزنی بر درمان افسردگی

موارد مصرف و عوارض فلوکستین (داروی ضد افسردگی) در دراز مدت

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله دلگرم