اسبک یا هیپوکامپ مغز چیست و چه عملکردی دارد ؟

دسامبر 14, 2023

0 خواندن این مطلب 2 دقیقه زمان میبرد

اسبک یا هیپوکامپ

اَسبَک یا هیپوکمپوس (هیپوکام یا هیپوکامپ) (hippocampus) قسمتی از دستگاه کناره‌ای (سیستم لیمبیک) مغز است که مرکز یادگیری است. اسبک ساختمان عصبی خمیده‌ای است در مغز که در کف شاخ میانی بطن طرفی مغز قرار دارد.

هیپوکامپ مغز چیست و چه کارکردی دارد؟

هیپوکامپ برگرفته از واژه ای یونانی به معنای اسب دریایی است. این قسمت از مغز به این اسم خوانده می شود، زیرا بسیار شبیه اسب دریایی به نظر می رسد. هیپوکامپ هم در طرف راست و هم در طرف چپ مغز قرار دارد.

عملکرد هیپوکامپ

هیپوکامپ دو کارکرد اصلی دارد:

حافظه بلندمدت
و ادراک فضایی

مغز دو نوع حافظهٔ بلندمدت را در هیپوکامپ ذخیره می کند:

حافظه خودزیست نامه ای به رویدادهای معنادار مانند روز تولد، عروسی، فراغت از تحصیل و … برمی گردد.
و حافظه اخباری، دانش شما در مورد واقعیت هاست، یعنی آنچه که در مورد چیزهای مختلف میدانید.
همچنین هیپوکامپ نظیر یک نقشه فضایی در یافتن مسیر و راهبری کمکتان می کند.

بنابراین اگر غالبا هنگام رانندگی مسیر را گم می کنید، هیپوکامپتان را سرزنش کنید! آسیب هایی که به هیپوکامپ می رسد، ممکن است بر اثر بیماری آلزایمر و محرومیت از اکسیژن باشد.

بیماری صرع نیز با تأثیراتی که بر لب گیجگاهی، یعنی محل قرار گرفتن هیپوکامپ می گذارد، می تواند به آن آسیب برساند. افرادی که هیپوکامپ شان آسیب می بیند، در سپردن اطلاعات جدید به حافظه شان با مشکل مواجه می شوند، وضعیتی که به عنوان یادزدودگی پیش گستر شناخته می شود.

این آسیب همچنین می تواند حافظهٔ خاطرات قدیمی قبلی را پاک کند (حالتی که به یادزدودگی پس گستر معروف است).

با این حال، اگر هیپوکامپ شما آسیب دیده باشد، باز هم حافظه رویه ای تان، توانایی یادگیری کارهای حرکتی جدید را از دست نمی دهید . این واقعیت که حافظهٔ دراز مدت (خاطرات دور) در قسمتهای مختلف مغز ذخیره می شوند، می تواند روشنگر این موضوع باشد که چرا بیمار مبتلا به فراموشی ممکن است رویدادهای مهم زندگی اش را به خاطر نیاورد، اما هنوز قادر به نواختن گیتار باشد.

هیپوکامپ همچنین با سلامت ذهنی مرتبط است. تحقیقاتی که در مورد بیماران مبتلا به افسردگی انجام شده، نشان می دهد که این افراد در مقایسه با کسانی که دچار افسردگی نیستند، هیپوکامپ کوچک تری دارند (حدود ۱۰ درصد).

کاهش واقعی در اندازهٔ هیپوکامپ به تناوب حوادث افسرده کننده و طول زمان افسردگی بستگی دارد. نتیجه داشتن یک هیپوکامپ کوچکتر، قادر نبودن به جذب اطلاعات جدید (حافظه اخباری در افراد مبتلا به افسردگی) است.

نقشه فضایی در مغز: هیپوکامپ و سلولهای شبکه ای

نحوه‌ای که حیوانات راهشان را پیدا می‌کنند سرنخ‌هایی درباره‌ی نحوه‌ی شکل‌گیری، ذخیره‌سازی و بازیابی خاطرات در مغز فراهم می‌کند. یکی از دانشمندان نوروساینس به نام John O’Keefe نقشه‌های شناختی را در دهه‌ی ۱۹۷۰ کشف کرد.

او با پژوهش‌های خود توانست بالاخره در ۲۰۱۴ جایزه‌ی نوبل را به خود اختصاص دهد. John O’Keefe در ابتدا به دنبال نقشه‌های مغزی نبود. زمانی که او تازه از دانشگاه مک‌گیل کانادا به دانشگاه کالج لندن رسیده بود به مباحث مرتبط با حافظه علاقه‌مند بود. به طور خاص او به دنبال درک کارهای ویلیام بیچر اسکویل، جراح اعصاب، و برندا میلنر عصب‌روانشناس بود.

divider