احکام بانوان | سوال و جواب شرعی در محور خون حیض و نفاس و استحاضه

پاسخ به سؤالات شرعی از توضیح المسائل جامع

این مجموعه نه کاملا مانند رساله هاى توضیح المسائل میباشد، و نه کاملا به شکل کتابهاى استفتائات است، بلکه در هر بحث و موضوعى که وارد شده ایم سؤال و جوابهاى مربوط به آن موضوع را پاسخ گفته ایم. با دلگرم همراه شوید.

احکام بانوان | خون‌های حیض و نفاس (مخصوص بانوان)

سوال : با سلام ، لطفا توضیح دهید که خون حیض از چه سنی شروع میشود و مدت آن چند روز است؟

پاسخ :

و علیک السلام : در زنان کمترین سنی که خون حیض از آنها خارج میشود ، پایان یافتن نُه سال قمری می‌باشد (هر سال قمری ۳٥٤روز است) ، بنابراین هر دختر یا بانویی که از سن نُه سال به بعد خون مشاهده کند، خون حیض است ــ بنا به شرایطی که توضیح خواهیم داد ــ و حکم به بلوغ او داده خواهد شد و امکان دارد در همین سن، آب مَنی هم داشته باشد.
(پسران نیز اگر در سن نُه سال قمری آب منی داشته باشند حکم بلوغ آنهاست)

اما از سن نُه سالگی به بعد ، تا حین وفات ، امکان دارد در هر سنی خون حیض خارج شود و اگر در سن کمتر از نه سالگی خونی خارج شود ، حیض نیست بلکه استحاضه است.

ـ اگر زن تا سن پانزده سالگی خون حیض و منی مشاهده نکرد با تمام شدن پانزده سال قمری ، حکم بلوغ او داده میشود (در این مسئله پسر نیز اینگونه است اگر تا سن ۱۵ سال قمری منی مشاهده نکرد حکم بلوغش صادر میشود)

کمترین و بلندترین زمان حیض چقدر است؟

ــ کمترین مدتی که خون حیض جریان دارد یک شبانه روز بدون قطع شدن است ( البته لازم نیست که خون دائما از شرمگاه خارج شود بلکه منظور این است اگر پنبه‌ ای در شرمگاه بگذاری خون آلود شود )
ــ طولانی‌ ترین مدتی که خون حیض جریان دارد پانزده شبانه روز است اما اغلبا شش یا هفت شبانه روز خون حیض جاری است. ( و اینگونه نیست که علی الدوام پانزده یا هفت شبانه روز خون جاری گردد، گاهی دو روز خون جاری است و دو روز قطع میگردد مثلا )

ــ حداقل زمانی که زن در بین دو حیض پاک است، پانزده شبانه روز می‌باشد و با استناد به اجماع علما ، هیچ حدی برای طولانی ترین مدت پاک بودن، قرار داده نشده است زیرا این حالات در بین زنان یکسان نیست و هستند کسانی که شاید در طول عمر خود، هرگز خون حیض مشاهده نکنند یا اینکه تنها یکبار خون حیض را مشاهده کنند اما اغلبا زنان در یک ماه قمری، یک دوره حیض و یک دوره پاکی دارند.

خون استحاضه چیست ؟

این اندازه‌های مذکور تحقیق یقینی حضرت امام شافعی رحمه‌الله می‌باشد پس اگر زنی بر خلاف این زمان مذکور حیض و پاکی را مشاهده میکرد ( مثلا کمتر از یک شبانه روز خون داشت یا بیشتر از پانزده شبانه روز حیض داشت یا کمتر از پانزده روز پاکی داشت و.. ) احکام حیض بر او جاری نخواهد شد و شامل استحاضه = خون بیماری ، میشود.

با سلام ، سوال من این هست در طول حیض ، گاهی مثلا یک روز یا بیشتر خون قطع میشه و دوباره شروع میشه، حالا آیا اون چند روزی یا مدتی که خون قطع میشه، جزو حیض حساب میشه یا پاکی ؟ حکمش چیه ؟

پاسخ :

علیک السلام و رحمت الله ؛ طبق فتوای قوی‌تر در مذهب امام شافعی رحمه‌الله ، پاک شدن در میان حیض یعنی توقف خون و بند آمدن آن به مدت کم یا زیاد تفاوتی ندارد و جزو حیض محسوب میگردد به شرطی که مدت زمان آمدن خون با مدت زمان توقف خون از پانزده روز نگذرد و در مدت پانزده روز در میانِ دو حیض پاک باشد و مجموعِ آمدن خون نیز از یک شبانه روز کمتر نباشد ، پس اگر یک شبانه روز خون می‌آمد و یک شبانه روز متوقف بود اما از پانزده روز بیشتر بود، چکیدن خون استحاضه محسوب میشود که با حیض آمیخته است. ( به مبحث استحاضه مراجعه گردد حتما)

ــ اگر آمدن خون کمتر از یک شبانه روز بود سپس سپس پانزده روز خون متوقف شد، و بعد از آن وقفه دوباره به مدت یک شبانه روز یا بیشتر خون آمد، خون قبل از پانزده روز استحاضه و خون بعد از آن حیض است ( امام نووی ن را در المجموع شرح داده است )

ــ زنی که بار اول خون میبیند : اگر به مدت یک شبانه روز خونش آمد و در روز دوم متوقف شد، واجب است غسل کند و دوباره نماز و روزه‌ی واجب را شروع کند و نیز سایر منع شده‌های اوقات حیض برایش جایز است. و اگر پانزده روز سپری شد و خون نیامد آشکار میشود که به کلی پاک بوده و عباداتش صحیح بوده است و اگر قبل از اتمام پانزده روز ، باز هم خون داشت، ظاهر میشود که این مدت حیض بوده ضمن اینکه عباداتش صحیح نبوده است، و واجب است در هر توقفی که در مدت آن و آن پانزده روز رخ میدهد غسل کند و عبادات را انجام دهد، تا پایان روز چهاردهم یعنی تا اینکه بارِ اولِ ماه اول عادتش به پایان می‌رسد.

پس این ماه اول برایش عادت میشود که چند روز در ماه برایش حیض محسوب میشود، یعنی در ماه دوم و سوم و … نباید در بین حیض که خون متوقف میشود غسل و عبادات را انجام دهد بلکه از زمانی که خونش شروع میشود تا آخرین باری که متوقف میشود برایش حیض محسوب میشود گرچه در آن میان یک یا دو روز و .. هم خونش متوقف شده باشد. (برای مثال زنی که در ماه اول عادتش ، روز اول خون میبیند اما روز دوم و سوم خون ندارد سپس روز چهارم و پنجم باز خون دارد و روز ششم متوقف میشود و باز روز هفتم خون داردو سپس روز هشتم خونش به کلی متوقف میشود ، پس از روز اول تا پایان متوقف شدن خون، برایش حیض محسوب میگردد )

ــ قابل ذکر است که گاهی ممکن است به علت هایی ـ همچون مصرف دارو و غیره ـ عادت ماهانه یک زن تغییر کند، بنابراین باید زن به خوبی دقت کند که اگر در مدتی پاک بوده و جزو حیض محسوب نمیشده نمازهایش را قضا کند.

چه اعمالی در دوره نفاس حرام است ؟

سلام علیک ، لطفا توضیح بدید که خون بعد از زایمان چه احکامی داره؟ مدت خون چقدر هست؟ چه چیزهایی در این دوران حرام است؟

پاسخ :

و علیک السلام و رحمت الله ؛ خون بعد از زایمان را در شرع ، ” نِفاس” می‌‌گویند که غسل را واجب می‌کند و بعد از پاکی و متوقف شدن خون ، واجب است غسل انجام شود.

کمترین و بلندترین زمان نفاس چقدر است؟

کمترین مدت نفاس، یک لحظه است یعنی مقدار مشخصی برای کمترین زمان آن قرار داده نشده و حتی گاهی اوقات، برخی زنان بدون آمدن خون هم زایمان می‌کنند و اگر چنین چیزی برای زنی روی داد، واجب است بعد از تولد بچه، غسل کند و واجبات (نماز و…) را انجام دهد.

ــ بیشترین مدت آمدن خون نفاس، شصت روز است اما اغلبا ، مدت آمدن خون نفاس چهل روز است.
ــ مدت خون از زمانی که بچه از مادر جدا میشود محاسبه میگردد و تفاوتی ندارد در اینکه خون ، بعد از زایمان فورا شروع به آمدن کند یا در اوقات بعد از آن. ( یعنی اگر تا اتمام پانزده روز هرگونه خونی بیاید نفاس بشمار می‌ رود اما فاصله‌ ی میان ولادت و آمدن خون، پاکی محسوب میشود، یعنی اگر بعد از زایمان، خونی نداشت، واجب است غسل کند و نماز و روزه‌ ی واجب را انجام دهد)

ــ اگر بعد از ولادت ، پانزده روز به پاکی گذشت و سپس خون آمد، نفاس به حساب نمی‌آید، بلکه خون حیض است.

ــ اگر در مدت کمتر از چهل روز پاک شد، واجب است غسل کند و نماز را از سرگیرد .

چه اعمالی در دوران حیض حرام است ؟

پاسخ :

ــ گذشتن خون نفاس از مرز شصت روز، مانند گذشتن خون حیض از مرز پانزده روز است و هر پنج قسمت استحاضه در نظر گرفته میشود مثلا اگر زن قبلا زایمان کرده بود به عادت سابق برگردانده میشود، اگر قادر به تشخیص خونش نبود، بر طبق آن رفتار میکند به شرطی که خون غلیظش از مرز شصت روز عبور نکند و اگر توانایی تشخیص نداشت، نفاسش یک لحظه بوده است.

ذکر دو نکته ضروری در مورد حیض و نفاس

1. : یاد گرفتن دانش حیض و نفاس و استحاضه بر زن واجب است و اگر شوهر بر آن آگاه بود بر او واجب است زنش را تعلیم دهد، اگر آگاه نبود، باید زنش را نزد فرد عالمی بفرستد تا آن را یاد بگیرد و شوهر حق ندارد زنش را از یادگیری این مطالب منع کند.
2. : از تمام مادران و خواهران و دختران بزرگوار ، درخواست میکنم در برابر یادگرفتن این دانش مهم و واجب، اصلا شرم نکنند و خجالتی نکشند زیرا شما در این کار هیچگونه دخالتی ندارید همانگونه که پیامبر گرامی اسلام میفرماید: [ هذا شیئ کتبه الله علی بنات آدم ] رواه الشیخان ( این چیزی است که خداوند بر دختران آدم قرار داده اس

9 عمل که در زمان حیض حرام است

ــ نُه موردی که در حیض حرام هستند در نفاس هم حرام هستند زیرا در اصل، نفاس همان حیض است که وجود جنین جلوی آمدن آن را گرفته بود پس به اجماع علما تمام احکام حیض در نفاس هم متحقق است. مثلا قضا کردن نماز ِ دوران نفاس حرام است اما قضای روزه واجب است و…

با سلام به حضور اساتید، لطفا بیان کنید چه اعمال و کارهایی در زمان حیض (عادت ماهانه) حرام است؟؟

پاسخ :

علیک السلام و رحمت الله؛ در زمان حیض (پریودی یا عادت ماهانه) و همچنین نفاس ، نُه کار حرام هستند که برخی از آنها در زمان جنابت نیز حرام می‌باشند.

❶ ⇔ خواندن نماز بطور مطلق ( واجب، سنت و…) و نیز انجام دادن سجده‌ی تلاوت و سجده‌ی شُکر
[ عن عائشة رض: قال النبی لفاطمة بنت ابی حُبیش : اذا اقبلت الحیضة فدعی الصلاة و اذا ادبرت فاغسلی عنک الدم و صلی ] رواه الشیخان
( هرگاه خون حیض خارج شد، نماز را ترک کن و هرگاه به پایان رسید ، آن را بشوی [غسل کن] و نماز را بخوان )

نکته : قضا کردن نمازهای دوران حیض و نفاس برای زنان حرام و ممنوع است.

❷ ⇔ طواف کردن اعم از سنت و واجب ؛
[ عن عائشة رض: قدمت مکة و انا حائض، فقال النبیﷺ : افعلی کما یفعل الحاج غیر ان لا تطوفی بالبیت حتی تطهری ] رواه الشیخان
( در حال حیض وارد مکه شدم، پیامبرﷺ فرمود : به جز طواف، تمام اعمال حج را مانند حاجیان انجام بده )

❸ ⇔ لمس قرآن کریم و حمل آن، زیرا خداوند متعال فرموده است :
[ به غیر از پاکان ، کسی دیگر به قرآن دست نزند ] (واقعه / ۷۹)

❹ ⇔ قرائت قرآن و خواندن آن با تلفظ کردن ( یعنی در ذهن مرور کردن و خواندن قرآن جایز است اما نباید با زبان و دهان آن را تلفظ کند)
[ عن علی رض: لم یکن یحجب النبی ﷺ عن القرآن شیء سوی الجنابة ] صححه ابن السکن و حسنه الترمذی
( به غیر از جنابت هیچ چیز پیامبر ﷺ را از خواندن قرآن باز نمی‌داشت)

و حیض و نفاس هم بر جنابت قیاس شده است چرا که حیض از جنابت سنگین‌تر است پس بطریق اولی از قرائت قرآن در حالت حیض منع شده است.
توجه : در سوال شماره (۳۹) به شبهه‌ی در این باره کامل و مستدل پاسخ داده شده است.
نکته : امام طحاوی و امام کرخی (رح) فرموده‌اند : ( برای معلم دارای حیض و نفاس ، صحیح است قرآن را کلمه کلمه ، تدریس کند یعنی یک کلمه را بخواند و شاگردان آن را تکرار کنند و سپس یک کلمه دیگر به همین روش …)

❺ ⇔ ماندن و توقف در مسجد ؛ ( گذر و عبور از مسجد نیز اگر ترس کثیف و نجس کردن مسجد با لکه‌های خون وجود داشته باشد حرام است )
[ عن عائشة رض : قال النبی ﷺ : ناولینی الخمرة من المسجد، فقلت انی حائض، قال ان حیضتک لیست فی یدک ] رواه مسلم
( پیامبر ﷺ به حضرت عائشه صدیقه رض فرمود : سجاده را به من بده، گفتم من حائضم ، فرمود : حیض که در دستت نیست ــ یعنی حضرت عائشه رض میدانست که رفتن به مسجد حرام است به همین خاطر وارد مسجد نشد، اما پیامبر ﷺ اشاره فرمودند که دست دراز کردن در مسجد، اشکالی ندارد )

❻ ⇔ در این دوران روزه گرفتن مطلقا حرام است اما قضا کردن روزه بر حائض و نفساء واجب است بر خلاف نماز که نباید قضا شود.
[ عن عائشة رض: کان یصیبنا ذلک فنٷمر بقضاء الصوم و لا نٶمر بقضاء الصلاة ] رواه الشیخان
(زمانی که ما حایض میشدیم ، پیامبر ﷺ امر میکرد تا روزه‌هایمان را قضا کنیم اما برای قضای نمازها امر نمیکرد)

❼ ⇔ جماع (یعنی نزدیکی زن و مرد از فرج ؛ نزدیکی از مقعد چه در حالت حیض و چه در غیر آن مطلقا حرام است )
ــ خداوند متعال میفرماید :
[ برای جماع تا وقتی که زنان از حیض پاک میشوند، به آنان نزدیک نشوید و جماع نکنید و هنگامی که پاک شدند و غسل نمودند به شیوه‌ای که خداوند به شما دستور داده است، با آنان بخوابید ] (بقره / ۲۲۲)
پیامبر ﷺ میفرماید : [ ملعون من اتی امراته فی دبرها ] رواه اصحاب السنن
(ملعون است کسی که از مقعد با همسرش جماع و نزدیکی کند)

نکته : پس مردان فقط حق دارند از فرج و شرمگاه زن دخول کنند و نزدیکی از مقعد حرام و گناه کبیره است، و نیز جماع و نزدیکی با زنان در زمان حیض و نفاس گناه کبیره است و هرکسی آن را حلال بداند کافر میشود.

❽ ⇔ لذت بردن بدون پوشش و حائل از ما بین ناف و زانوی زن دارای حیض و نفاس حرام است اما اگر پوششی وجود داشته باشد صحیح است.
[ عن عائشة رض: کان رسول الله ﷺ یامرنی فاتَّزر فیابشرنی و انا حائض ] رواه الشیخان
( حضرت عائشه صدیقه رض میفرماید: در زمانی که حائض بودم پیامبر ﷺ به من امر میفرمود حوله‌ای برما بین ناف و زانویم می‌بستم سپس با من می‌آرامید )

ــ برای زن دارای حیض و نفاس جایز است ــ به غیر از ناف تا زانو ــ ، با مابقی بدن خود ، در حال برهنگی از شوهر لذت بگیرد هر چند که شوهرش عریان باشد.

ــ صحیح است زن با دست خود شوهرش را ارضا کند یا بلعکس مرد با دستش همسرش را ارضا کند اما جایز نیست هیچکس خود ارضائی کند و این امر حرام است.

❾ ⇔ طلاق دادن به طلاق بدعی در وقت حیض و نفاس حرام است.

ذکر چندین نکته از شروع تا پایان حیض و نفاس

هرگاه خون حیض و نفاس به پایان رسید قبل از غسل (یا تیمم ) به جز روزه گرفتن و طلاق ، هیچ یک از اعمال مذکور حلال نمیشوند تا غسل انجام نشود.
بطور مثال اگر زن در شب (قبل از اذان صبح) خون حیض یا نفاسش تمام شد ، صحیح است نیت روزه سنت کند (اگر ماه رمضان بود واجب است) و هرچند بعد از اذان صبح غسل کند، روزه‌اش صحیح خواهد بود، در همین مثال باید نماز صبح را بخواند زیرا در این مدت پاک شده است.
طلاق نیز همینگونه است.

با سلام ، لطفا بیان کنید چه اعمال و کارهایی در زمان حیض (عادت ماهانه) حرام است؟؟

پاسخ :

علیک السلام و رحمت الله؛ در زمان حیض (پریودی یا عادت ماهانه) و همچنین نفاس ، نُه کار حرام هستند که برخی از آنها در زمان جنابت نیز حرام می‌باشند.

❶ ⇔ خواندن نماز بطور مطلق ( واجب، سنت و…) و نیز انجام دادن سجده‌ی تلاوت و سجده‌ی شُکر
[ عن عائشة رض: قال النبی لفاطمة بنت ابی حُبیش : اذا اقبلت الحیضة فدعی الصلاة و اذا ادبرت فاغسلی عنک الدم و صلی ] رواه الشیخان
( هرگاه خون حیض خارج شد، نماز را ترک کن و هرگاه به پایان رسید ، آن را بشوی [غسل کن] و نماز را بخوان )

قضا کردن نمازهای دوران حیض و نفاس برای زنان حرام و ممنوع است.

❷ ⇔ طواف کردن اعم از سنت و واجب ؛
[ عن عائشة رض: قدمت مکة و انا حائض، فقال النبیﷺ : افعلی کما یفعل الحاج غیر ان لا تطوفی بالبیت حتی تطهری ] رواه الشیخان
( در حال حیض وارد مکه شدم، پیامبرﷺ فرمود : به جز طواف، تمام اعمال حج را مانند حاجیان انجام بده )

❸ ⇔ لمس قرآن کریم و حمل آن، زیرا خداوند متعال فرموده است :
[ به غیر از پاکان ، کسی دیگر به قرآن دست نزند ] (واقعه / ۷۹)

❹ ⇔ قرائت قرآن و خواندن آن با تلفظ کردن ( یعنی در ذهن مرور کردن و خواندن قرآن جایز است اما نباید با زبان و دهان آن را تلفظ کند)
[ عن علی رض: لم یکن یحجب النبی ﷺ عن القرآن شیء سوی الجنابة ] صححه ابن السکن و حسنه الترمذی
( به غیر از جنابت هیچ چیز پیامبر ﷺ را از خواندن قرآن باز نمی‌داشت)

و حیض و نفاس هم بر جنابت قیاس شده است چرا که حیض از جنابت سنگین‌ تر است پس به طریق اولی از قرائت قرآن در حالت حیض منع شده است.
توجه : در سوال شماره (۳۹) به شبهه‌ی در این باره کامل و مستدل پاسخ داده شده است.
نکته : امام طحاوی و امام کرخی (رح) فرموده‌اند : ( برای معلم دارای حیض و نفاس ، صحیح است قرآن را کلمه کلمه ، تدریس کند یعنی یک کلمه را بخواند و شاگردان آن را تکرار کنند و سپس یک کلمه دیگر به همین روش …)

❺ ⇔ ماندن و توقف در مسجد ؛ ( گذر و عبور از مسجد نیز اگر ترس کثیف و نجس کردن مسجد با لکه‌های خون وجود داشته باشد حرام است )
[ عن عائشة رض : قال النبی ﷺ : ناولینی الخمرة من المسجد، فقلت انی حائض، قال ان حیضتک لیست فی یدک ] رواه مسلم
( پیامبر ﷺ به حضرت عائشه صدیقه رض فرمود : سجاده را به من بده، گفتم من حائضم ، فرمود : حیض که در دستت نیست ــ یعنی حضرت عائشه رض میدانست که رفتن به مسجد حرام است به همین خاطر وارد مسجد نشد، اما پیامبر ﷺ اشاره فرمودند که دست دراز کردن در مسجد، اشکالی ندارد )

❻ ⇔ در این دوران روزه گرفتن مطلقا حرام است اما قضا کردن روزه بر حائض و نفساء واجب است بر خلاف نماز که نباید قضا شود.
[ عن عائشة رض: کان یصیبنا ذلک فنٷمر بقضاء الصوم و لا نٶمر بقضاء الصلاة ] رواه الشیخان
(زمانی که ما حایض میشدیم ، پیامبر ﷺ امر میکرد تا روزه‌هایمان را قضا کنیم اما برای قضای نمازها امر نمیکرد)

❼ ⇔ جماع (یعنی نزدیکی زن و مرد از فرج ؛ نزدیکی از مقعد چه در حالت حیض و چه در غیر آن مطلقا حرام است )
ــ خداوند متعال میفرماید :
[ برای جماع تا وقتی که زنان از حیض پاک میشوند، به آنان نزدیک نشوید و جماع نکنید و هنگامی که پاک شدند و غسل نمودند به شیوه‌ای که خداوند به شما دستور داده است، با آنان بخوابید ] (بقره / ۲۲۲)
پیامبر ﷺ میفرماید : [ ملعون من اتی امراته فی دبرها ] رواه اصحاب السنن
(ملعون است کسی که از مقعد با همسرش جماع و نزدیکی کند)

نکته : پس مردان فقط حق دارند از فرج و شرمگاه زن دخول کنند و نزدیکی از مقعد حرام و گناه کبیره است، و نیز جماع و نزدیکی با زنان در زمان حیض و نفاس گناه کبیره است و هرکسی آن را حلال بداند کافر میشود.

❽ ⇔ لذت بردن بدون پوشش و حائل از ما بین ناف و زانوی زن دارای حیض و نفاس حرام است اما اگر پوششی وجود داشته باشد صحیح است.
[ عن عائشة رض: کان رسول الله ﷺ یامرنی فاتَّزر فیابشرنی و انا حائض ] رواه الشیخان
( حضرت عائشه صدیقه رض میفرماید: در زمانی که حائض بودم پیامبر ﷺ به من امر میفرمود حوله‌ای برما بین ناف و زانویم می‌بستم سپس با من می‌آرامید )

ــ برای زن دارای حیض و نفاس جایز است ــ به غیر از ناف تا زانو ــ ، با مابقی بدن خود ، در حال برهنگی از شوهر لذت بگیرد هر چند که شوهرش عریان باشد.

ــ صحیح است زن با دست خود شوهرش را ارضا کند یا بلعکس مرد با دستش همسرش را ارضا کند اما جایز نیست هیچکس خود ارضائی کند و این امر حرام است.

❾ ⇔ طلاق دادن به طلاق بدعی در وقت حیض و نفاس حرام است.

ــ نکته مــهـــم :

هرگاه خون حیض و نفاس به پایان رسید قبل از غسل (یا تیمم ) به جز روزه گرفتن و طلاق ، هیچ یک از اعمال مذکور حلال نمیشوند تا غسل انجام نشود.
بطور مثال اگر زن در شب (قبل از اذان صبح) خون حیض یا نفاسش تمام شد ، صحیح است نیت روزه سنت کند (اگر ماه رمضان بود واجب است) و هرچند بعد از اذان صبح غسل کند، روزه‌ اش صحیح خواهد بود، در همین مثال باید نماز صبح را بخواند زیرا در این مدت پاک شده است.
طلاق نیز همینگونه است.

نشانه‌ ی پاک شدن زن از حیض و نفاس

نشانه‌ی پاک شدن زن از حیض و نفاس، این است که هی چگونه خون، کدری و زردی باقی نماند (آب سفید اشکالی ندارد) پس بعد از اتمام حیض و نفاس ، واجب است برای انجام نماز غسل کند و بدون تاخیر روزه بگیرد.

بیشتر بخوانید :

بهترین دعاها برای افزایش شیر مادر از مفاتیح

بهترین دعاها برای رفع بلای سیل از صحیفه سجادیه