احكام ارث – رساله حضرت آية الله العظمى امام خمینی
رساله حضرت آية الله العظمى امام خمینی
احكام ارث-ارث دسته اول
2728 كسانى كه به واسطه خويشى ارث مىبرند سه دسته هستند:
دسته اول: پدر و مادر و اولاد ميت است و با نبودن اولاد، اولاد اولاد هر چه پائين روند هر كدام آنان كه به ميت نزديكتر است ارث مىبرد و تا يك نفر از اين دسته هست دسته دوم ارث نمىبرند.
دسته دوم: جد يعنى پدر بزرگ و پدر او هر چه بالا رود و جده يعنى مادر بزرگ و مادر او هر چه بالا رود پدرى باشند يا مادرى، و خواهر و برادر و بانبودن برادر و خواهر، اولاد ايشان هر كدام آنان كه به ميت نزديكتر است ارث مىبرد و تا يك نفر از اين دسته هست دسته سوم ارث نمىبرند.
دسته سوم: عمو و عمه و دايى و خاله هر چه بالا روند و اولاد آنان هر چه پايين روند و تا يك نفر از عموها و عمه ها و دايىها و خاله هاى ميت زنده اند اولاد آنان ارث نمىبرند، ولى اگر ميت عموى پدرى و پسر عموى پدر و مادرى داشته باشد و غير از اينها وارثى نداشته باشد، ارث به پسر عموى پدر و مادرى مى رسد و عموى پدرى ارث نمىبرد.
2729 اگر عمو و عمه و دايى و خاله خود ميت و اولاد آنان و اولاد اولاد آنان نباشند، عمو و عمه و دايى و خاله پدر و مادر ميت ارث مىبرند. و اگر اينها نباشند، اولادشان ارث مىبرند و اگر اينها هم نباشند، عمو و عمه و دايى و خاله جدو جده ميت، و اگر اينها نباشند، اولادشان ارث مىبرند.
2730 زن و شوهر به تفصيلى كه بعدا در مسايل تا گفته مىشود، ازيكديگر ارث مىبرند.
ارث دسته اول
2731 اگر وارث ميت فقط يك نفر از دسته اول باشد، مثلا پدر يا مادر يا يك پسر يا يك دختر باشد، همه مال ميت به او مى رسد. و اگر چند پسر يا چند دختر باشند، همه مال به طور مساوى بين آنان قسمت مىشود. و اگر يك پسر و يك دختر باشند مال را سه قسمت مىكنند، دو قسمت را پسر، و يك قسمت را دختر مىبرد. و اگر چند پسر و چند دختر باشند، مال را طورى قسمت مىكنند كه هر پسرى دو برابر دختر ببرد.
2732 اگر وارث ميت فقط پدر و مادر او باشند، مال سه قسمت مىشود، دو قسمت آن را پدر و يك قسمت را مادر مىبرد، ولى اگر ميت دو برادر يا چهار خواهر يا يك برادر و دو خواهر داشته باشد كه همه آنان پدرى باشند يعنى پدر آنان با پدر ميت يكى باشد، خواه مادرشان هم با مادر ميت يكى باشد يا نه، اگر چه تا ميت پدر و مادر دارد اينها ارث نمىبرند، اما به واسطه بودن اينها مادر شش يك مال را مىبرد و بقيه را به پدر مىدهند.
احكام ارث
2733 اگر وارث فقط پدر و مادر و يك دختر باشد، چنانچه ميت دو برادر يا چهار خواهر يا يك برادر و دو خواهر پدرى نداشته باشد، مال را پنج قسمت مىكنند، پدر و مادر، هر كدام يك قسمت و دختر سه قسمت آن را مىبرد. و اگر دو برادر يا چهار خواهر يا يك برادر و دو خواهر پدرى داشته باشد، مال را شش قسمت مىكنند، پدر و مادر، هر كدام يك قسمت، و دختر سه قسمت مىبرد، و يك قسمت باقى مانده را چهار قسمت مىكنند، يك قسمت را به پدر و سه قسمت را به دختر ميدهند. مثلا اگر مال ميت را قسمت كنند، قسمت آن را به دختر، و قسمت آن به پدر، و قسمت آن را به مادر مىدهند.
2734 اگر وارث ميت فقط پدر و مادر و يك پسر باشند مال را شش قسمت مىكنند، پدر و مادر هر كدام يك قسمت و پسر چهار قسمت آن را مىبرد. و اگر چند پسر يا دختر باشند، آن چهار قسمت را به طور مساوى بين خودشان قسمت مىكنند و اگر پسر و دختر باشند، آن چهار قسمت را طورى تقسيم مىكنند كه هر پسرى دو برابر دختر ببرد.
2735 اگر وارث ميت فقط پدر و يك پسر، يا مادر و يك پسر باشد، مال را شش قسمت مىكنند، يك قسمت آن را پدر يا مادر، و پنج قسمت را پسر مىبرد.
2736 اگر وارث ميت فقط پدر، يا مادر، يا پسر و دختر باشد، مال را شش قسمت مىكنند يك قسمت آن را پدر يا مادر مىبرد و بقيه را طورى قسمت مىكنند كه هر پسرى دو برابر دختر ببرد.
2737 اگر وارث ميت فقط پدر و يك دختر، يا مادر و يك دختر باشد، مال را چهار قسمت مىكنند، يك قسمت آن را پدر يا مادر و بقيه را دختر مىبرد.
2738 اگر وارث ميت فقط پدر و چند دختر، يا مادر و چند دختر باشد، مال را پنج قسمت مىكنند، يك قسمت را پدر يا مادر مىبرد و چهار قسمت را دخترها به طور مساوى بين خودشان قسمت مىكنند.
