آشنایی با موارد مصرف و عوارض جانبی پالبوسیکلیب
معرفی داروی ضد سرطان پالبوسیکلیب
پالبوسیکلیب (Palbociclib) با جلوگیری از فعالیت آنزیم های CDK4 و CDK6، تقسیم سریع سلول های سرطانی را هدف قرار می دهد. این دارو به واقع نخستین بازدارنده در برابر فعالیت دو آنزیم یاد شده است که عملکرد آن برای درمان سرطان سینه تایید شده است .پالبوسیکلیب یک داروی هدف درمانی است. این دارو از دسته داروهای مهارکننده CDK4/6 است.
نام تجاری پالبوسیکلیب: آیبرانس Ibrance
اشکال دارویی: سه نوع کپسول 75، 100 و 125 میلی گرمی.
مکانیسم اثر پالبوسیکلیب
پالبوسیکلیب یک مهار کننده برگشت پذیر کیناز وابسته به سیکلین (CDK) است. این دارو پروتئین های درون سلول بنام CDK4 , CDK6 را مهار می کند. در سرطان های سینه هورمون مثبت مهار این پروتئین ها کمک می کند تقسیم سلول ها و تولید سلول های جدید متوقف شود. این دارو پیشروی تقسیم سلول از مرحله G1 به S را مهار می کند. این موجب آهسته شدن رشد سرطان می شود. ترکیب پالبوسیکلیب با مهارکننده آروماتاز (مانند لتروزول) در مقایسه با استفاده انفرادی این داروها موثرتر است.
موارد مصرف پالبوسیکلیب
همراه با لتروزول (یک مهارکننده آروماتاز) برای درمان خانم های در دوران پس از یائسگی که مبتلا به سرطان پستان پیشرفته دارای گیرنده استروژنی و HER2 منفی هستند به کار می رود.
نحوه مصرف پالبوسیکلیب
- بصورت کپسول خوراکی مصرف می شود. با آب خورده شود و طی نیمساعت از صرف غذا استفاده شود. نباید کپسول را شکاند، باز کرد، له کرد یا حل نمود.
- هر روز در یک زمان مشابه از آن استفاده نمایید.
- همراه با پالوسیکلیب گریپ فروت یا آب آنرا مصرف نکنید.
- اگر یک دوز را فراموش کردید به محض اینکه یادتان آمد در آنروز از آن استفاده کنید. اما اگر همانروز یادتان نیامد، روز بعد سر موعد قبلی دارو را مصرف کنید و میزان آنرا دو برابر نکنید.
- مقدار پالبوسیکلیب تجویز شده به فاکتورهای متعددی بستگی دارد شامل قد، وزن، سلامت عمومی و نوع سرطان فرد مبتلا و توسط پزشک تعیین می شود.
عوارض جانبی پالبوسیکلیب
- اغلب افراد به تمام عوارض مبتلا نمی شوند.
- عوارض پالبوسیکلیب اغلب از نظر زمان شروع، طول مدت و شدت قابل پیش بینی هستند.
- عوارض پالبوسیکلیب پس از تکمیل درمان بهبود می یابد.
- حین درمان نیز به شیوه های مختلفی می توان از عوارض پیشگیری کرد یا آنها را مدیریت نمود.
عوارض شایع پالبوسیکلیب: (در بیش از 30% بیماران رخ می دهد)
- افت سلول های خونی. ممکنست گلبول های سفید، قرمز و پلاکت شما به طور موقت کاهش یابد. این مسئله موجب خطر عفونت، کم خونی و خونریزی می شود. نادیر: روز 15 ام پس از شروع درمان است (نادیر یا حضیض به زمانی گفته می شود که سلول های خونی پس از دریافت دارو به حداقل رسیده اند).
- خستگی
- عفونت راههای هوایی فوقانی
عوارض کمتر شایع پالبوسیکلیب:
- تهوع
- زخم های دهانی
- نازک شدن و ریزش مو
- اسهال
- کاهش اشتها
- استفراغ
- نوروپاتی (آسیب اعصاب) محیطی: بی حسی، سوزن سوزن شدن/قلقلک انگشتان دست و پا
- ضعف
- خون دماغ
عوارض نادر و جدی پالبوسیکلیب:
- ایجاد لخته خون در ریه ها (آمبولی ریه): اگر احساس درد ناگهانی قفسه سینه و تنگی نفس داشتید فورا به گروه مراقب سلامت اطلاع دهید و به اورژانس مراجعه نمایید.
- اگر تورم دست یا پا، قرمزی، درد یا در لمس گرمی پوست آن ناحیه را داشتید می تواند نشانه ای از لخته خون در بازو یا پا باشد که باید سریع به گروه مراقبت سلامت اطلاع دهید و به اورژانس مراجعه نمایید.
تمام عوارض در لیست بالا آورده نشده. عوارض خیلی نادری که در کمتر از 10 درصد بیماران رخ می دهد اینجا آورده نشده است. در صورت بروز هر گونه علامت غیرمعمول به گروه درمان اطلاع دهید.
هشدارهای دارویی پالبوسیکلیب
در صورت بروز هر یک از علایم زیر فورا (اورژانسی) به گروه درمان سرطان اطلاع دهید:
- تب 38 درجه سانتیگراد یا بالاتر، لرز (علایم احتمالی عفونت)
- شروع ناگهانی درد قفسه سینه و تنگی نفس
در صورت بروز هر یک از علایم زیر طی 24 ساعت (غیر اورژانسی) به گروه درمان سرطان اطلاع دهید:
- تهوع: اگر با غذا خوردن تداخل ایجاد کند و با داروهای تجویز شده بهبود نیابد.
- استفراغ (بیش از 4 بار در 24 ساعت)
- اسهال (4 بار در 24 ساعت)
- خونریزی یا کبودی غیر معمول
- مدفوع سیاه یا غیر مانند یا وجود خون در مدفوع
- وجود خون در ادرار
- خستگی بیش از حد (ناتوانی در انجام مراقبت های شخصی)
- زخم های دهانی (قرمزی دردناک، تورم یا زخم)
- تورم، قرمزی، درد و/یا گرمی در لمس بازو یا پا
تداخلات دارویی پالبوسیکلیب
- قبل از شروع درمان با پالبوسیکلیب هر گونه داروی مصرفی (منجمله داروهای نسخه ای، غیر نسخه ای، گیاهی، ویتامین ها، …) را به اطلاع پزشک برسانید. از آسپرین یا داروهای حاوی آسپرین استفاده نکنید مگر اینکه پزشک اجازه دهد.
- گریپ فروت یا آب گریپ فروت ننوشید.
- بدون تایید پزشک حین دریافت پالبوسیکلیب هیچگونه واکسن یا روش ایمونیزاسیونی را استفاده ننمایید.
احتیاط لازم حین مصرف پالبوسیکلیب
- چنانچه باردار هستید یا ممکنست باردار بشوید قبل از شروع درمان به اطلاع پزشک برسانید. این دارو نباید به خانم های باردار یا خانم هایی که تصمیم به بارداری دارند داده شود.
- هم خانم و هم آقا باید از روش های پیشگیری از بارداری مانند کاندوم استفاده نمایند تا طی دوره درمان با پالبوسیکلیب بچه دار نشوند.
- طی دوره درمان با پالبوسیکلیب شیردهی باید متوقف شود.
پایش عوارض درمان و آزمایشات در دوره مصرف پالبوسیکلیب
در دوره دریافت پالبوسیکلیب پزشک برای پایش عوارض درمان و بررسی پاسخ به درمان به طور منظم شما را ارزیابی می کند. بررسی دوره ای خون با آزمایش خون کامل (CBC) انجام می شود.
توصیه های دارویی پالبوسیکلیب
- حداقل 2-3 لیتر آب در 24 ساعت بنوشید. مگر اینکه توصیه پزشک چیز دیگری باشد.
- چون در خطر عفونت هستید از جاهای شلوغ یا افراد با سرماخوردگی دوری کنید و تب یا هرگونه علامت عفونت را سریعا به گروه درمان خبر دهید.
- دستان خود را مکرر بشویید.
- برای کمک به پیشگیری/درمان زخم های دهانی از یک مسواک نرم و شستشوی دهان با مخلوط جوش شیرین (1 قاشق غذاخوری) با 250 سی سی آب (سه بار در روز) استفاده نمایید.
- برای کاهش احتمال خونریزی از مسواک نرم و ماشین اصلاح الکتریکی استفاده نمایید.
- از ورزش های تماسی یا فعالیت های آسیب زا دوری کنید.
- برای کاهش تهوع، از داروهای ضد تهوع تجویزی پزشکتان استفاده نمایید و وعده های غذایتان کم حجم اما متعدد باشد.
- از نور خورشید دوری کنید. از کرم ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر و پوشش مناسب استفاده نمایید.
- نوشیدن مشروبات الکلی را متوقف نمایید. در این باره با پزشکتان صحبت کنید.
- خیلی استراحت نمایید.
- تغذیه خوبی داشته باشید.
- تا جای ممکن فعال باشید. فعالیت های ملایم مانند پیاده روی روزانه خوب است.
روش نگهداری پالبوسیکلیب
دارو را در جای خشک و خنک و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
بیشتر بخوانید:
سرطان سینه بیشتر در چه کسانی دیده می شود؟
چگونه از سرطان سینه پیشگیری کنیم؟
