آشنایی با موارد مصرف و عوارض ترانیل سیپرومین

معرفی داروی ترانیل سیپرومین

ترانیل سیپرومین (Tranylcypromine) جزء مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز و داروهای ضد افسردگی است و در درمان افسردگی شدید و اختلال پانیک تجویز می‌شود. ترانیل سایپرومین با مهار غیرانتخابی و غیرقابل برگشت آنزیم مونوآمین اکسید از در مغز موجب مهار تجزیه دوپامین، سروتونین، اپینفرین و سایر مونوامین‌ها شده و مانع افسردگی می شود.

نام تجاری: Parnate

موارد مصرف ترانیل سیپرومین

• افسردگی
• اختلال بیش فعالی و نقص توجه (ADHD)
• اختلال وسواسی جبری (OCD)
• اختلال پانیک (Panic)

مکانیسم اثر ترانیل سیپرومین

ترانیل سایپرومین آنزیم مونوآمینواکسیداز (MAO)را بصورت برگشت پذیر مهار می‌کند. کاهش فعالیت این آنزیم موجب افزایش غلظت ناقلهای عصبی در محلهای ذخیره آنها و دستگاه عصبی مرکزی می‌گردد. این اثر اساس فعالیت ضد افسردگی این دارو می باشد.

فارماکوکینتیک ترانیل سیپرومین

ترانیل سیپرومین از دستگاه گوارش بخوبی جذب میشود و در کبد متابولیزه کی‌شود. اثر دراو 10-7 روز پس از مصرف خوراکی شروع می‌شود.

موارد و مقدار مصرف ترانیل سیپرومین

افسردگی شدید، اختلال پانیک

بزرگسالان: مقدار mg/day 30 به صورت خوراکی، در دوزهای منقسم مصرف می‌شود. در صورت عدم بهبودی بعد از دو هفته، می‌توان دوز را هر 1 تا 3 هفته mg 10 افزایش داد. حداکثر دوز روزانه mg 60 می‌باشد.

اثر درمانی ترانیل سیپرومین طی 10-7 روز شروع می‌شود، حال آن که اثر درمانی سایر مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAO) طی 30-21 روز شروع می‌گردد. همچنین، با قطع مصرف این دارو فعالیت آنزیم مونوآمین اکسیداز سریعتر از سایر داروهای این گروه به میزان پیش از درمان برمی‌گردد.

مصرف ترانیل سیپرومین در دوران بارداری و شیردهی

گروه C : در این گروه از داروها، مطالعات بر روی حیوانات باردار نشانگر این بود که دارو روی جنین اثرات جانبی دارد، اما مطالعات کافی روی انسان‌ها در انجام نشده است. در صورتی که منافغ استفاده از دارو برای زنان باردار از مضرات دارو بیشتر باشد، ممکن است دارو تجویز شود.

مصرف در شیردهی: مقدار ناچیزی از دارو در شیر ترشح می شود و هنوز مشخص نیست چه تاثیری بر روی نوزاد خواهد گذاشت بنابراین باید با احتیاط مصرف شود.

عوارض جانبی ترانیل سیپرومین

• اعصاب مرکزی: سرگیجه، خواب‌آلودگی، سردرد، بیقراری، لرزش، اضطراب، کانفیوژن، گزگز اندام‌ها، ضعف.
• قلبی ـ عروقی: کاهش فشارخون وضعیتی، افزایش متناقض فشارخون، تپش قلب، تاکیکاردی، ادم.
• چشم، گوش: تاری دید، وزوز گوش.
• دستگاه گوارش: خشکی دهان، بی‌اشتهایی، تهوع، اسهال، یبوست،‌ درد شکمی.
• ادراری ـ تناسلی: اختلال در انزال، ناتوانی جنسی، احتباس ادراری.
• خونی: آگرانولوسیتوز، آنمی، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی.
• کبد: هپاتیت
• عضلانی ـ اسکلتی: اسپاسم عضلات، پرش‌های میوکلونیک.
• پوست: راش.
• سایر عوارض: لرز، سندرم SIADH.

مسمومیت با ترانیل سیپرومین و درمان آن

تظاهرات بالینی: تشدید عوارض جانبی و پاسخ بیش از حد به فعالیت طبیعی فارماکولوژیک ممکن است رخ دهد. این علائم و نشانه‌ها به آهستگی (48-24 ساعت) ظاهر می‌شوند و ممکن است تا مدت دو هفته باقی بمانند. آشفتگی، برافروختگی، تاکیکاردی، کاهش یا افزایش فشارخون، تپش قلب، افزایش فعالیت حرکتی، پرش عضلات، افزایش رفلکسهای وتری عمقی، حملات تشنجی، تب بالا، ایست قلبی ـ تنفسی یا اغما ممکن است بروز کند. مرگ با مصرف مقدار 350 میلی‌گرم گزارش شده است.

درمان: شامل اقدامات علامتی و حمایتی است. بحران افزایش فشارخون با 10- 5 میلی‌گرم فنتول‌آمین از راه تزریق وریدی سرشار، حملات تشنجی، آشفتگی یا لرزش با تزریق وریدی دیازپام، تاکیکاردی با بتابلوکرها و تب با پتوهای سرد کننده درمان می‌شود. علائم حیاتی و تعادل آب و الکترولیت باید کنترل شود. مصرف داروهای مقلد سمپاتیک (نوراپی‌نفرین و فنیل‌افرین) در افت فشارخون (به دلیل مهار مونوآمین اکسیداز) ممنوع است.

تداخلات دارویی ترانیل سیپرومین

• مصرف همزمان ترانیل سیپرومین با دوپامین، افدرین، سودوافدرین، فنیل‌افرین، فنیل‌پروپانول‌آمین، یا داروهای وابسته ممکن است موجب بروز سردرد، هایپرتانسیون، تب و بحران افزایش فشارخون شود.
• مصرف همزمان باربیتوراتها، دکسترومتورفان، اوپیوئیدها و سایر داروهای آرام‌بخش با ترانیل سیپرومین باعث افزایش اثرات مضعف CNS می‌شود.
• مصرف همزمان این دارو با سیتالوپرام، فلوکستین، فلووکسامین، نفازودون، پاروکستین، سرترالین یا ونلافاکسین ممکن است منجر به بروز سندرم سروتونینی شود که شامل تحریک‌پذیری CNS، لرز و تغییر سطح هوشیاری می‌باشد. بین مصرف این داروها باید حداقل 2 هفته فاصله باشد. در صورت نیاز به مصرف ترانیل سیپرومین پس از قطع فلوکستین، حداقل 5 هفته باید صبر نمود.
• مصرف همزمان این دارو با لوودوپا ممکن است باعث افزایش فشارخون شود.
• کلاپس گردش خون و مرگ بعد از مصرف همزمان با پتدین گزارش شده‌ است.
• مصرف همزمان با داروهای بیهوش کننده عمومی یا بی‌حس‌کننده نخاعی که به‌طور معمول توسط آنزیم MAO متابولیزه می‌شوند، ممکن است موجب کاهش شدید فشارخون و ضعف بیش از حد CNS شود. مصرف ترانیل سیپرومین باید حداقل 10 روز قبل از مصرف این داروها قطع شود.
• ترانیل سیپرومین اثربخشی داروهای بی‌حس‌کننده موضعی (مانند پروکائین و لیدوکائین) را کاهش می‌دهد و در نتیجه، انسداد عصبی ناچیزی حاصل می‌شود.
• از مصرف همزمان کوکائین یا داروهای بی‌حس‌کننده موضعی حاوی ترکیبات تنگ‌کننده عروق با این دارو باید اجتناب شود.
• در صورت مصرف همزمان با الکل، باربیتوراتها و سایر داروهای تسکین‌بخش، مخدرها و دکسترومتورفان، باید مقدار مصرف ترانیل سیپرومین کاهش یابد و دارو با احتیاط مصرف شود.
• برای تغییر درمان از ترانیل سیپرومین به داروهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای، حداقل دو هفته وقت لازم است.
• مصرف همزمان فرآورده‌های گیاه جین سنگ (مثل Gincosan و Ginsana) با این دارو ممکن است منجر به بروز سردرد، لرزش و مانیا شود.
• مصرف همزمان الکل با ترانیل سیپرومین اثرات CNS را تشدید می‌نماید.

اثر ترانیل سیپرومین بر آزمایشهای تشخیصی

• ترانیل سیپرومین نتایج آزمونهای عملکرد کبد و غلظت کاتکول‌آمین ادرار را افزایش می‌دهد.
• این دارو ممکن است سطح Hgb و شمارش WBC، گرانولوسیت‌ها و پلاکت‌ها را کاهش دهد.

هشدارها در رابطه با ترانیل سیپرومین

این دارو در موارد زیر با احتیاط فراوان مصرف ‌شود:

• آریتمی قلبی، بیماری قلبی‌ – عروقی، سردرد شدید و مکرر، عیب کار کبد، زیادی فشار خون، عیب کار کلیه، اسکیزوفرنی،‌تمایل به خودکشی و بیمارانی که تحت عمل سمپاتکتومی قرار گرفته‌اند.
• در طول درمان با این داور فشار خون بیمار باید کنترل شود. در صورت بروز تپش قلب یا سردرد مداوم، مصرف این دارو باید قطع شود.

موارد منع مصرف ترانیل سیپرومین

در موارد نارسایی شدید، کبدی ، فئوکروموسیتوما، الکسیم حاد، نارسائی احتقانی قلب و نارسایی شدید کلیه مصرف این دارو منع شده است.

پرهیز غذایی در دوره مصرف ترانیل سیپرومین

در مدت درمان با ترانیل سیپرومین و تا دو هفته پس از پایان درمان از مصرف

• ماءالشعیر
• مایعات حاوی کافئین (همچون چای، قهوه و نوشابه) و خوردن موز
• پنیر
• جگر
• غذاهای دودی یا نگهداری شده (مثل ترشیجات)
• سوسیس
• فراورده‌های سویا
• ماست
• شکلات

نکات قابل توصیه در مورد ترانیل سیپرومین

1. برای بروز اثرات درمانی این دارو حداقل 3 هفته وقت لازم است.
2. قطع مصرف این دارو باید تدریجاً و با مشورت پزشک انجام شود.
3. از مصرف همزمان این دارو با سایر داروهای ضد افسردگی باید پرهیز شود.
4. سایر داروهای ضد افسردگی باید حداقل 2 هفته پس از قطع مصرف این دارو تجویز شوند.
5. مصرف این دارو باید حداقل یک هفته پس از قطع مصرف سایر داروهای ضد افسردگی و در مورد فلوکستین حداقل 5 هفته بعد، شروع شود.
6. در صورت بروز تپش قلب یا سردرد مداوم با این دارو، مصرف دارو باید قطع شود
7. ترانیل سیپرومین نباید بیش از مقدار توصیه شده مصرف شود.
8. در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو، به محض به یاد آوردن، آن نوبت باید مصرف شود، مگر اینکه تا زمان مصرف نوبت بعدی کمتر از 2 ساعت باقی مانده باشد. از دو برابر کردن مقدار مصرف بعدی نیز باید خودداری شود و دارو مطابق رژیم درمانی باید مصرف گردد.
9. از مصرف غذاهای حاوی تیرامین، نوشابه های حاوی کافئین و فرآورده های حاوی الکل و داروهای ضد سرفه و داروهای سرما خوردگی ، بدون مشورت با پزشک باید خودداری گردد.
10. در صورت بروز علائم بحران زیادی فشار خون باید به بیمارستان و یا به پزشک مراجعه شود.
11. به دلیل احتمال بروز سرگیجه، هنگام برخاستن از حالت خوابیده یا نشسته، باید احتیاط نمود.
12. به دلیل بروز سرگیجه یا تاری دید، هنگام رانندگی یا کار با ماشین آلاتی که نیاز به هوشیاری دارند، باید احتیاط نمود.
13. در صورت نیاز به هر گونه عمل جراحی یا درمان اضطراری، باید پزشک از مصرف دارو مطلع شود.
14. بیماران مبتلا به آنژین، بدون مشورت با پزشک نباید فعالیت های بدنی خود را افزایش دهند.

نکات پرستاری هنگام تجویز ترانیل سیپرومین

1- مصرف با غذا و مایعات .
2- پرهیز از قطع ناگهانی .
3- عدم مصرف نزدیک زمان خواب .
4- احتمال بروز حملات پرفشاری خون .
5- ظهور اثرات درمانی در عرض 3 روز ولی 3-2 هفته زمان تا ایجاد اثرات کامل دارویی لازم است .
6- پرهیز از مصرف غذاهای حاوی تیرامین .

شرایط نگهداری ترانیل سیپرومین

در ظرف دربسته محکم و در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود.

بیشتر بخوانید:

همه چیز در مورد قرص ضد افسردگی سیتالوپرام (Citalopram)

آشنایی با موارد مصرف قرص ضد افسردگی دوسولپین

روش های از بین بردن افسردگی بدون دارو

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله دلگرم