آشنایی با موارد مصرف داروی کلرامبوسیل

معرفی کامل داروی کلرامبوسیل

کلرامبوسیل (Chlorambucil) با نام‌ تجاری لوکران (Leukeran) یک داروی ضد سرطان است که با رشد و گسترش سلول های سرطانی که در بدن تداخل ایجاد می کنند مبارزه می‌نماید. کلرامبوسیل یک عامل آلکیله کننده است که با متوقف کردن رشد سلول های سرطانی خاص کار می کند. کلرامبوسیل برای درمان انواع مختلفی از سرطان، از جمله بیماری هوچکین و انواع خاصی از سرطان خون و یا لنفوم استفاده می شود.

کلرامبوسیل برای درمان برخی از سرطان‌ها، به ویژه سرطان سلول‌های سفید خون و سرطان سیستم لنفاوی استفاده می‌شود. این دارو می‌تواند برای بزرگسالان و کودکان تجویز ‌شود. در سرطان، سلول‌های خاصی در بدن به سرعت رشد و تقسیم رشد می‌کنند. داروهای ضد سرطان (شیمی درمانی) مانند کلرامبوسیل با جلوگیری از رشد و تقسیم سلول‌ها کار می‌کنند و این باعث کاهش تعداد سلول‌های سرطانی در بدن می‌شود. داروی کلرامبوسیل می‌تواند به عنوان یک درمان به تنهایی و یا همراه با داروهای دیگر برای کمک به درمان بیماری شما مورد استفاده قرار گیرد.

مکانیسم اثر کلرامبوسیل

کلرامبوسیل به طور غیر اختصاصی بر چرخه سلولی تاثیر گذارده و برای سلول هایی که در حال تکثیر نیستند نیز سمی است.

فارماکوکینتیک کلرامبوسیل

کلرامبوسیل به خوبی و با سرعت از مجرای گوارش جذب می شود. متابولیسم آن کبدی و نیمه عمر آن تقریباً 5 ساعت است. حداکثر غلظت پلاسمایی دارو پس از یک ساعت به وجود می آید. اثر درمانی آن معمولاً پس از 4-3 هفته ظاهر می شود. دفع این دارو کلیوی است.

موارد و مقدار مصرف کلرامبوسیل

توجه: موارد و مقدار مصرف این دارو ممکن است به طور مداوم در حال تغییر باشد. بنابراین، برای تجویز مقدار مصرف مناسب، باید به کتب پزشکی مراجعه شود.

الف) لوسمی لنفوسیتسیک مزمن، لنفومهای بدخیم شامل لنفوسارکوما، لنفوم فولیکولار با سلولهای بزرگ، بیماری هوچکین

بزرگسالان: مقدارmg/kg200-100 یا mg/m2 6-3 خوراکی به صورت مقدار واحد یا در مقادیر منقسم، به مدت 6-3 هفته مصرف می‌شود. مقدار مصرف این دارو به طور معمول mg/day 10-4 است. در صورتی که مصرف این دارو با یک دوره کامل چهار هفته‌ای پرتودرمانی همزمان شده باشد، مقدار مصرف آن باید کاهش یابد.

ب)یووئیت ایدیوپاتیک، سندرم بهجت

بزرگسالان: mg 12-6 خوراکی روزانه به مدت یک سال

پ) سندرم نفروتیک با حداقل تغییر

کودکان: mg/kg 200-100 خوراکی روزانه به مدت 8 تا 12 هفته همراه با پردنیزون مصرف می‌شود. حداکثر مقدار مصرف mg/kg 14-2/8 برای یک دوره کامل درمان می‌باشد.

ت) ماکروگلوبینمی

بزرگسالان: mg 10-2 خوراکی روزانه مصرف می‌شود.

ث) نئو پلازی تروفوبلاستیک متاستاتیک

بزرگسالان: mg 10-6 خوراکی روزانه به مدت 5 روز مصرف می‌شود،که هر 2-1 هفته یک بار تکرار می‌شود.

ج) آرتریت روماتوئید

بزرگسالان: mg/kg 3/0-1/0 خوراکی روزانه مصرف می‌شود.

مصرف کلرامبوسیل در دوران بارداری و شیردهی

مصرف در بارداری: تنها در موارد تهدید کننده حیات یا در مواردی که داروی مؤثری وجود نداشته یا مؤثر نبوده‌اند، باید استفاده شود.

مصرف در شیردهی: ترشح کلرامبوسیل در شیرمادر معلوم نیست. با در نظرگرفتن خطرات موجود برای شیرخوار (عوارض جانبی، اثرات موتاژنیک و کارسینوژنیک دارو) و نیاز مادر به مصرف این دارو، می‌توان تصمیم قطع مصرف دارو یا قطع شیردهی گرفت.

عوارض جانبی کلرامبوسیل

• اعصاب مرکزی: تشنج، آژیتاسیون، آتاکسی، کانفیوژن، پارالیز، نوروپاتی محیطی، ترمور.
• پوست: بثورات پوستی، خارش.
• دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی، درد شکمی، اسهال، استوماتیت.
• ادراری ـ تناسلی: آزواسپرمی، نازایی.
• خون: آنمی، مهار مغز استخوان، نوتروپنی (بعد از 3 هفته ظاهر شده و تا 10 روز بعد از آخرین دوز ادامه دارد)، ترومبوسیتوپنی.
• کبدی: هپاتوتوکسیستی.
• سایر عوارض: پنومونیت بینابینی، تب ناشی از مصرف دارو، واکنش‌های حساسیتی.

مسمومیت با کلرامبوسیل و درمان آن

تظاهرات بالینی: پان‌سیتوپنی برگشت‌پذیر در بزرگسالان، استفراغ، آتاکسی، درد شکمی، پرش عضلانی و صرع عمده حرکتی.

درمان: معمولاً شامل اقدامات حمایتی همراه با انتقال اجزای خون به بدن بیمار، در صورت لزوم، و درمان ضد تشنج مناسب است. واداشتن بیمار به استفراغ، تجویز زغال فعال و شستشوی معده ممکن است در خارج کردن داروی جذب نشده مؤثر باشند. دارو قابل برداشت با دیالیز نیست.

تداخلات دارویی کلرامبوسیل

• مصرف همزمان کلرامبوسیل با داروهای ضد انعقاد و آسپیرین، ریسک خونریزی را افزایش می‌دهد.
• مصرف همزمان با سایر داروهای ایمنو ساپرسیو باعث مهار بیشتر مغز استخوان می‌شود.

اثر کلرامبوسیل بر آزمایشهای تشخیصی

کلرامبوسیل ممکن است غلظت آلکالین فسفاتاز، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، و اسیداوریک خون و ادرار را افزایش دهد. باعث کاهش هموگلوبین، هماتوکریت، نوتروفیل، پلاکت، WBC، گرانولوسیت و تعداد RBCs می‌شود.

موارد منع مصرف و احتیاط در رابطه با کلرامبوسیل

موارد منع مصرف: حساسیت مفرط نسبت به دارو یا سابقه مقاومت دارویی (بین کلرآمبوسیل و سایر عوامل آلکیله کننده ممکن است حساسیت متقاطع وجود داشته باشد که علائم آن به صورت بثورات جلدی بروز می‌کند)؛ حاملگی.

موارد احتیاط: دارو باعث مهار مغز استخوان می‌شود، در صورتی که بیمار سایر درمانهای ایمنو ساپرسیو دریافت می‌کند یا رادیوتراپی می‌شود یا در طی 4 هفته گذشته میزان پلاکت و یا لکوسیت پایین داشته، دوز اولیه دارو را کاهش دهید. با مصرف دارو ممکن است لنفوپنی رخ دهد.

دارو روی باروری اثر گذاشته و احتمالاً اثرات تراتوژنیک و موتاژنیک دارد. این عوارض عبارتند از: آزواسپرمی (زمانی که برای آقایان در سن بلوغ یا قبل از آن تجویز شود)، آمنوره که می‌تواند برگشت‌ناپذیر باشد.

دارو می‌تواند لوسمی میلوسیتیک حاد و در مصرف مزمن باعث سایر بدخیمی‌های ثانویه شود. با مصرف این دارو تشنج گزارش شده است. بیماران با سابقه سندرم نفروتیک یا کسانی که دوزهای بالای پالسی از این دارو دریافت می‌کنند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. در بیماران با سابقه تشنج یا ضربه به سر با احتیاط به کار رود.

موارد نادری از واکنش‌های شدید جلدی (شامل اریتم مولتی فرم، سندرم استیون ـ جانسون) به دنبال مصرف دارو گزارش شده است. در صورت بروز دارو قطع شود. طی مصرف دارو از تجویز واکسنهای حاوی میکروب زنده به بیمار خودداری شود.

ملاحظات اختصاصی کلرامبوسیل

علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامی داروها آلکیله کننده، رعایت موارد زیر نیز توصیه می‌شود:
1- می‌توان با رعایت احتیاط‌ های لازم و با خرد کردن قرصها و مخلوط کردن آنها با یک ماده سوسپانسیون کننده و شربت ساده، سوسپانسیون خوراکی این دارو را تهیه نمود.
2- اگر تعداد پلاکتها کمتر از mm3 /50000 باشد، باید از تزریق عضلانی دارو خودداری کرد.
3- پان‌سیتوپنی ناشی از مصرف کلرامبوسیل 2-1 هفته طول می‌کشد، اما ممکن است تا 4-3 هفته نیز ادامه یابد. اگر مجموع مقدار مصرف در یک دوره درمان mg/kg 5/6 باشد، پان‌سیتوپنی قابل برگشت خواهد بود.
4- برای جلوگیری از زیادی اسداوریک خون و در نتیجه، نفروپاتی ناشی از اسیداوریک، می‌توان آلوپورینول را همراه با مایعات کافی تجویز نمود.
5- ضمن درمان CBC را هفتگی مانیتور کنید. تعداد لکوسیت 4-3 روز بعد از هر CBC هفتگی برای 6-3 هفته اول درمان مانیتور شود.
6- در کسانی که دارو را به صورت متناوب دریافت می‌کنند، CBC هفتگی برای 3 ماه و سپس ماهانه چک شود.
7- قرصها را باید در یک ظرف سربسته و دور از نور نگهداری کرد.

نکات قابل توصیه به بیمار در دوره مصرف کلرامبوسیل

1- مصرف دارو را با وجود تهوع و استفراغ ادامه دهید. آزمونهای خون را به‌طور مرتب انجام دهید.
2- در صورت بروز استفراغ بلافاصله بعد از مصرف دارو، یا بروز علائم عفونت یا خونریزی، به پزشک اطلاع دهید.
3- از تماس با افراد مبتلا به عفونت، خودداری کنید.
4- هرگونه واکنش جلدی یا راش را بلافاصله اطلاع دهید.
5- بی‌ضرری و اثربخشی کلرامبوسیل در کودکان ثابت نشده است. منافع دارو در برابر مضار آن باید سنجیده شود.

شرایط نگهداری داروی کلرامبوسیل

• دارو را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
• دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه‌ دارید.

بیشتر بخوانید:

آشنایی با داروی سیس پلاتین و موارد مصرف آن

همه چیز در مورد داروی ضد سرطان اگزالی پلاتین

همه چیز در مورد داروی ضد سرطان دوکسوروبیسین