آشنایی با مزایای درمانی قرص اتینیل استرادیول

موارد مصرف و عوارض جانبی اتینیل استرادیول

اتینیل استرادیول (Ethinyl Estradiol) با نام تجاری (Estinyl) یک جایگزین استروژن می باشد وظیفه استروژن بهبود و ارتقاء صفات و سیستم ترشحی می باشد و برای بهبود کارکرد سیستم تناسلی در زنان به کار می رود و بر روی گنادوتروپین‌های هیپوفیز تاثیر می گذارد .

اتینیل استرادیول به همراه لوونورژسترول نیز در داروها و قرص های ضد بارداری استفاده می شود زیرا با جلوگیری از تخمک گذاری، ضخامت کردن مخاط رحم، و تغییر در پوشش رحم باعث جلوگیری از بارداری نیز می شود .

اتینیل استرادیول به عنوان درمان جایگزین هورمونی در حالات کم کاری غدد تناسلی یا دوران یائسگی برای کاهش علائم وازوموتور و نیز در نئوپلاسم پیشرفته و غیر قابل جراحی پستان یا پروستات نیز کاربرد دارد

مکانیسم اثر اتینیل استرادیول

این دارو با اتصال به گیرنده های داخل سلولی استروژن میزان ساخت RNA و پروتئین های مختلف را در بافت های هدف افزایش می دهد. این پروتئین در بروز آثار فارماکولوژیکی استروژن ها نقش عمده ای دارند.

فارماکوکینتیک اتینیل استرادیول

اتینیل استرادیول از راه خوراکی تحت تأثیر متابولیسم اول کبدی قرار گرفته و به میزان 50-40 درصد جذب می گردد. نیمه عمر آن 27-13 ساعت می باشد. در کبد به متابولیت های غیر فعال تبدیل می شود و از ادرار و صفرا دفع می گردند.

مصرف اتینیل استرادیول در دوران بارداری و شیردهی

این گروه از داروها، بیانگر ایجاد اختلالات، آسیب‌ها و ناهنجاری‌های روی جنین بوده‌است. به دلیل آسیب به جنین و خطر بالای مصرف دارو، مصرف این داروها در دوران بارداری ممنوع است و به آن‌ها داروهای ممنوعه در بارداری می گویند. مصرف اتینیل استرادیول در شیردهی منع شده است.

موارد و مقدار مصرف اتینیل استرادیول

سرطان پستان(حداقل 5 سال بعد از یائسگی)

بالغین: 1 میلی گرم از راه خوراکی، سه بار در روز تجویز می شود.

هیپوگونادیسم در زنان

بالغین: 0.05 میلی گرم یک تا سه بار در روز به مدت دو هفته در ماه تجویز می شود. سپس دو هفته درمان با پروژسترون انجام می شود. این دوره به مدت 3 تا 6 ماه، تا تثبیت یک قاعدگی طبیعی، تکرار می شود.

نشانه های منوپوز یا یائسگی

بالغین: 0.05 تا 0.02 میلی گرم از راه خوراکی به مدت 21 روز تجویز می شود و پس از 7 روز قطع درمان مجددا این دوره درمانی تکرار می شود.

بزرگ شدن پستان بعد از زایمان

بالغین: روزانه 0.5 تا 1 میلی گرم از راه خوراکی به مدت 3 روز تجویز می شود؛ سپس دوز دارو به تدریج کاهش می یابد و در نهایت بعد از 7 روز دوز دارو را به 0.1 میلی گرم در روز رسنده و سپس مصرف دارو قطع می شود.

سرطان پستان

بالغین: روزانه 0.15 تا 2 میلی گرم از راه خوراکی تجویز می شود.

کمبود استروژن به دلیل نارسایی اولیه تخمدان یا اووارکتومی

بالغین: ابتدا 0.05 میلی گرم سه بار در روز به مدت چند هفته تجویز می شود و سپس دوز دارو به 0.05 میلی گرم یکبار در روز کاهش داده می شود و به صورت دوره ای یا مداوم ادامه می یابد.

سرطان پیشرفته و غیرقابل جراحی پروستات

بالغین: 0.15 تا 3 میلی گرم در روز به عنوان درمان پالیاتیو و به مدت طولانی تجویز می گردد.

عوارض جانبی اتینیل استرادیول

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

• CNS: سردرد، سرگیجه، افسردگی، تغییر در میل جنسی، لتارژی
• CV: ترومبوفلبیت، ترومبوآمبولی، هیپرتانسیون، ادم
• Derm: ملاسما، کهیر، آکنه، سبوره، پوست چرب، هیرسوتیسم و ریزش مو
• EENT: تشدید میوپی و آستیگماتیسم، عدم تحمل به لنز تماسی
• GI: تهوع، استفراغ، کرامپهای شکمی، نفخ شکم، اسهال، یبوست، بی اشتهایی، افزایش اشتها
• GU: خونریزی breakthrough، تغییر جریان خونریزی قاعدگی، دیسمنوره، آمنوره، اروزیون سرویکال، تغییر درترشحات سرویکال، بزرگ شدن فیبروم رحمی، کاندیدیازیس واژینال؛ در مردان: ژنیکوماستی، آتروفی بیضه، ایمپوتانس
• Hepatic: یرقان کلستاتیک
• Metabolic: هیپرگلیسمی، هیپرکلسمی، کمبود اسید فولیک
• Other: تغییرات پستان(درد، بزرگی و ترشح)، کرامپ های پا

موارد منع مصرف اتینیل استرادیول

این دارو در صورت احتمال یا وجود سرطان پستان ( به جز موارد انتخابی برای درمان متاستاز)، در نئوپلازی های وابسته به استروژن یا احتمال آن، احتمال یا وجود آبستنی خونریزی ناشناخته و غیر معمول دستگاه تناسلی، ترومبوآمبولیک و بیماری های حاد کبدی نباید مصرف می شود.

موارد احتیاط در رابطه با اتینیل استرادیول

• آسم
• تشنج
• میگرن
• اختلال عملکرد قلب، کلیه و کبد
• بیماری فیبروکیستیک پستان
• تاریخچه خانوادگی سرطان پستان

تداخلات دارویی اتینیل استرادیول

دارو هایی نظیرریفامپین، گریزئوفولوین، و داروهای ضدصرع نظیر کاربامازپین، فنوباربیتال و فنی توئین با القاء آنزیم های کبدی متابولیسم اتینیل استرادیول را تشدید می نمایند.

این دارواز طریق افزایش فعالیت فاکتورهای انعقادی با اثرداروهای ضد انعقاد نظیر وارفارین، مقابله می نمایند. اثر کاهنده فشار خون مسدد های گیرنده بتاآدرنرژیک یا مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین و احتمالاً سایر داروهای ضدفشار خون به وسیله این دارو کاهش می یابد. غلظت پلاسمایی سیکلوسپورین با مصرف این دارو افزایش می یابد.

هشدار ها در رابطه با اتینیل استرادیول

1. مصرف طولانی مدت این دارو به تنهائی، خطر بروز سرطان آندومتر را افزایش می دهد.
2. اتینیل استرادیول ممکن است اندازه فیبروئیدهای رحمی را افزایش داده و یا آندومتریوز را تشدید نماید.
3. در بیماری هایی نظیر میگرن، زیادی فشار خون، آسم، صرع، ترومبوفلبیت مزمن یا سابقه آن، زیادی چربی خون، بیماری مثانه، وجود ندول یا بیماری فیبروکیستیک با احتیاط تجویز گردد.
4. در بیمارانی که قبلاً به سرطان آندومترمبتلا بوده و تحت درمان قرار داشته اند، با احتیاط زیاد به کار رود.
5. مشاهده شده است که احتمال بروز سنگ های صفراوی که نیاز به عمل جراحی دارند در خانم هایی که از استروژن در دوره یائسگی استفاده می کنند، 2 تا 4 برابر افزایش داشته باشد.

توصیه های دارویی اتینیل استرادیول

1. این دارو بسته شدن اپی فیز را در کودکان تسریع می نماید، لذا در کسانیکه رشد آنها هنوز کامل نشده با احتیاط به کار رود.
2. در طول درمان، هیپرپلازی و التهاب لثه ممکن است بروز نماید.
3. در صورت بروز اختلال تنفسی، اختلال در تکلم یا جهت یابی، درد سینه یا کتف، کاهش قدرت بینایی یا سردرد شدید و نیز وجود توده در پستان، زرد شدن چشم ها یا پوست سریعاً به پزشک مراجعه شود.
4. بهتر است همراه یا بلافاصله بعد از غذا مصرف گردد تا عوارض گوارشی به حداقل کاهش یابد.
5. در صورت مصرف طولانی مدت دارو، معاینات پستان، بیوپسی آندومتر و نیز آزمون های عملکرد کبد مرتباً انجام شود.

توجهات پزشکی – پرستاری برای مصرف اتینیل استرادیول

• حتما پیش از آغاز درمان با اتینیل استرادیول، بیمار کاملا معاینه شود. بیمارانی که از استروژن ها برای مدت طولانی استفاده می کنند لازم است به صورت سالانه معاینه شوند. وضعیت سطح چربی خون، فشار خون، وزن بدن و عملکرد کبدی را مرتبا کنترل نمائید.
• برای کاهش عارضه تهوع قرص ها را همراه یک وعده غذا یا شب قبل از خواب تجویز نمائید.
• به علت خطر بروز ترومبوآمبولی لازم است مصرف استروژن ها حداقل یک ماه پیش از مدت طولانی بی حرکتی (برای مثال جراحی زانو یا لگن) قطع شود.
• تجویز دوره ای استروژن ها در کمترین دوز موثر و همراه با پروژسترون احتمال بروز سرطان و هیپرپلازی آندومتر را کاهش می دهد.

توجهات بیمار – خانواده در هنگام مصرف اتینیل استرادیول

• دارو باید مطابق دستور بکار برده شود و دوز فراموش شده را به محض بخاطر آوردن مصرف نمائید. البته نه درست قبل از دوز بعدی و همچنین باید از دو برابر نمودن دوز های دارو اجتناب شود.
• به منظور پیشگیری از تهوع بهتر است دارو را همراه یا بلافاصله بعد از غذا مصرف نمائید.
• تهوع بخصوص در هنگام صبح معمولا 1 تا 2 هفته بعد از شروع درمان برطرف می شود.
• در صورت شدت یافتن یا مشکل آفرینی تهوع، مصرف غذاهای خشک و جامد موثر است.
• در صورت بروز علائم و نشانه های احتباس مایعات(تورم قوزک پا و یا افزایش وزن)، اختلالات ترومبوآمبولیک (درد، تورم و حساسیت در اندام ها؛ سردرد؛ درد قفسه سینه؛ اختلال بینایی)، دپرسیون مغزی یا اختلال کبدی (زردی پوست یا چشم، خارش، تیرگی رنگ ادرار، بی رنگ شدن مدفوع) به پزشک اطلاع دهید.
• در صورت شک به بارداری، مصرف دارو را متوقف نموده و به پزشک اطلاع دهید.
• مصرف سیگار در طی درمان با این دارو باعث افزایش خطر بروز عوارض جانبی جدی آن خصوصا در خانم های بالای 35 سال می گردد.
• انجام معاینات فیزیکی پیگیر مانند کنترل فشار خون، معاینه پستان، شکم، لگن و پاپ اسمیر هر 6 تا 12 ماه بسیار اهمیت دارد.

شرایط نگهداری اتینیل استرادیول

در جای خشک و خنک نگهداری شود.

بیشتر بخوانید:

آیا قرص های ضد بارداری میل جنسی را در زنان کم می کند؟

بهترین قرص های ضد بارداری کدامند؟

تاثیر و عملکرد قرص اورژانسی بعد از رابطه جنسی چگونه است ؟