آستیگمات (آستیگماتیسم) چشم چیست و چگونه درمان میشود ؟
آستیگمات چشم چیست؟
آستیگمات یکی از شایع‌ترین مشکلات اپتیکی چشم است، و معمولاً علت آن نامنظمی شکل و انحنای قرنیه است. گاهی نیز علت آن نامنظمی شکل و انحنای لنز که در پشت عنبیه قرار دارد است.
آستیگماتیسم یک خطای انکساری دید است که به دلیل بیضی شدن قرنیه از حالت کروی یا شکل و انحنای نامنظم لنزی که در پشت عنبیه قرار دارد، ایجاد میشود. حالت بیضوی قرنیه باعث میشود به جای یک کانون نقطه‌ای دارای دو کانون خطی باشد. در نتیجه انکسار تصاویر در قسمت‌های مختلف قرنیه و متمرکز نشدن بر روی قرنیه، تصاویر دور و نزدیک تار می‌شوند. آستیگماتیسم ممکن است در هر چشم درجات مختلفی داشته باشد و معمولاً با نزدیک بینی یا دوربینی همراه است. در آستیگماتیسم خفیف، معمولاً تاری دید کم است و مسئله‌ای به وجود نمی‌آورد، اما در آستیگماتیسم شدید اجسام در هر فاصله‌ای تار دیده می‌شوند.
انواع آستیگماتیسم
- آستیگماتیسم نزدیک بین
- آستیگماتیسم دوربین
- آستیگماتیسم ترکیبی
در تقسیم‌بندی که بر مبنای محور دو خط کانونی انجام میشود:
- آستیگماتیسم منظم
- آستیگماتیسم غیر منظم
آستیگماتیسم نزدیک بین
در آستیگماتیسم نزدیک بینی یک یا هر دو محور‌های چشم نزدیک بین هستند. یعنی شعاع‌های نور به‌جای آنکه دقیقاً روی شبکیه متمرکز شوند، در جلوی شبکیه به هم می‌رسند و اشیای دور تار دیده می‌شوند. (محور خطی است که یک دایره یا منحنی کره را به دو بخش تقسیم می‌کند.
آستیگماتیسم دوربین
در این نوع آستیگمات چشم، یک یا هر دو محور‌های اصلی چشم دوربین هستند.
آستیگماتیسم ترکیبی
در این نوع آستیگمات چشم، یک محور اصلی نزدیک بین و دیگری دوربین است.
- همچنین می‌توان آستیگماتیسم را به دودسته غیرمنظم و منظم نیز طبقه‌بندی کرد.
- آستیگمات چشم منظم: محور‌های چشم با زاویه حدود ۹۰ درجه و عمود بر هم هستند.
- آستیگمات چشم نامنظم: محور‌های چشم عمود بر هم نیستند.
- بیشتر آستیگمات‌های قرنیه چشم از نوع منظم هستند.
تست آستیگمات چشم
در اینجا تصویری را قرار داده ایم که برای تست آستیگماتیسم مناسب است.
برای انجام تست در فاصله یک متری از تصویر قرار بگیرید، با دست یکی از چشم‌ها را پوشانده و با چشم دیگر به تصویر نگاه کنید. این کار را برای چشم دیگر نیز امتحان کنید. اگر بعضی خطوط را تیره و برخی را روشن می‌بینید احتمالا مبتلا به آستیگماتیسم هستید.
علت آستیگماتیسم
علت آستیگمات ناشناخته است، اما شایع‌ترین عواملی که مسبب آن است را در زیر مشخص کرده‌ایم.
- ارثی و مادرزادی بوده و اغلب همراه با نزدیک بینی و دوربینی است
- فشار بیش از حد پلک‌ها و عضلات چشمی بر قرنیه
- ضربات و صدمات وارده بر چشم و قرنیه
- عمل جراحی چشم
- قوز قرنیه
- کار کردن زیاد با وسایلی مثل رایانه و حتی نوشتن
عوامل موثر در بروز آستیگماتیسم
نقش وراثت در آستیگماتیسم
ژنتیک و وراثت یکی از عوامل موثر در بروز بیماری آستیگماتیسم است. طبق تحقیقات مشخص شده است که اکثر افراد مبتلا به آستیگماتیسم، این مشکل را به ارث برده اند.
شکل قرنیه و عدسی در افراد مبتلا به آستیگماتیسم
در افراد مبتلا به آستیگماتیسم، سطح قرنیه مانند توپ بسکتبال است، یعنی به عبارت دیگر دارای سطحی ناصاف است. در حالی که قرنیه افراد با بینایی طبیعی مانند توپ فوتبال، صاف می باشد. در اثر این ناصافی ها، عدسی چشم و قرنیه قادر به تمرکز نور روی یک نقطه مشخص از شبکیه چشم نیستند و در نتیجه تصاویر، تار دیده می شوند.
علائم آستیگمات
- سردرد
- خستگی
- ریزش اشک
- تاری نوسان دید
درمان آستیگمات چشم
هدف از درمان آستیگمات ، بهبود وضوح دید و راحتی چشم است ؛ راه های درما لنزهای درمانی یا جراحی انکساری هستند.
هدف از درمان آستیگمات چشم یکنواختی انحنای قرنیه و واضح شدن دید است.
1. لنزهای درمانی
استفاده از لنزهای درمانی به منظور خنثی کردن انحنای ناهموار قرنیه یا عدسی چشم شما است.
انواع لنزهای درمانی به این شرح هستند:
2. عینک
عینک ها از عدسی هایی ساخته شده اند که به تعدیل شکل ناهموار چشم های شما کمک می کنند. عدسی ها نور را به طور صحیح در چشمان شما خم می کنند و عینک همچنین می تواند سایر خطاهای انکساری مانند دوربینی و نزدیک بینی را نیز درمان کند.
3. لنزهای تماسی
مانند عینک، لنزهای تماسی نیز می توانند بیشتر انواع آستیگمات را درمان کنند ؛ آن ها در انواع مدل ها مانند نرم و یک بار مصرف، چند بار مصرف، سفت و سخت ،یا دو طرفه موجود می باشند. لنزهای تماسی همچنین در فرآیندی به نام اورتوکراتولوژی نیز استفاده می شوند که در این پروسه، شما برای چندین ساعت در روز از لنز تماسی سخت استفاده می کنید، تا انحنای چشم شما خنثی شود ، سپس مدت زمان کمتری از لنز استفاده می کنید تا حالت جدید باقی بماند. اگر این روش را ادامه ندهید، چشم ها به حالت قبلی باز می گردند.
استفاده از لنزهای تماسی برای مدت طولانی خطر عفونت چشم را افزایش می دهد ، از پزشک خود در مورد فواید و ضررهای استفاده از لنزهای تماسی و همچنین بهترین گزینه درمان بپرسید.
4. جراحی
در روش جراحی نیز با شکل دهی مجدد به سطح قرنیه، آستیگماتیسم تصحیح و درمان میشود. از جمله روش‌های جراحی، عمل لازک، لیزیک، فمتولیزیک، PRK است.
استفاده از روش جراحی انکساری برای درمان آستیگماتیسم نیازمند داشتن چشم سالم است که دارای مشکلات شبکیه، زخم قرنیه و یا دیگر بیماری های چشمی نباشد. همانطور که تکنولوژی پیشرفت می کند، توجه به این موضوع حائز اهمیت است که برای شرایط شما کدامیک از گزینه ها می تواند برای برای آستیگماتیسم بهتر باشد و انتخاب کدام نوع از جراحی انکساری و یا درمان های دیگر مناسب شما است.
آستیگماتیسم چگونه تشخیص داده می شود؟
چشم پزشک شما به راحتی با نگاه کردن به درون چشم شما می تواند آستیگماتیسم شما را تشخیص دهد. آستیگماتیسم ممکن است سبب اختلالات دیگر چشمی همچون دوربینی و نزدیک بینی شود. به سبب اینکه آستیگماتیسم به آهستگی پیشرفت می کند، بهتر است به محض اینکه متوجه تغییرات شدید به چشم پزشک مراجعه کنید.
در این رابطه بیشتر بدانید:
علت و درمان پف چشم بعد از خواب چیست ؟
انتروپيون چیست ؟ علت برگشت پلک به داخل چشم چیست ؟
تهیه شده مجله اینترنتی دلگرم
مرضیه ملایری
