تفسیر آزمایش RF
RF یا فاکتور روماتوئیدی اتو آنتی بادیهایی از جنس ایمونوگلوبولین نوع IgM هستند که در سیستم ایمنی خود فرد ایجاد میشوند. این آنتی بادیها در حالت طبیعی برای دفاع بدنی در مقابل عفونتها بوده ولی در بیماریهای التهابی هم چون آرتریت روماتوئید یا همان روماتیسم دردهای مفصلی را ایجاد میکنند. این اتو آنتی بادیها با حمله اشتباه به بافتهای طبیعی بدن زمینه ساز دردهای مفصلی میگردند. برای بررسی حضور چنین آنتی بادیهایی در بدن فرد که به عنوان بهترین معیار شاخص ارزیابی عملکرد سیستم ایمنی بدن فرد میباشد این آزمایش انجام میگیرد.
در ۹۰- ۸۰ درصد از بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید تیتر بالای RF از کلاس IgM مشاهده می شود. در ۱۵ درصد موارد RF از کلاس IgG می باشد. غلظت سرمیRF بستگی به درجات التهاب و بیماری نوسان دارد و در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید مزمن افزایش می یابد. این فاکتور در سایر بیماری ها نظیر لوپوس اریتروماتوز، عفونت های باکتریایی مزمن، سندرم شوگران و درماتومیوزیت، بیماری های عفونی (سل، جذام، آندوکاردیت تحت حاد باکتریایی، هپاتیت مزمن فعال، انفولانزا، مونوکلئوز عفونی، سیفلیس ، سارکوئیدوز، سیروز صفراوی، لوسمی و پیلونفریت مثبت می شود.
نتیجه منفی آزمایش RF وجود آرتریت روماتوئید را رد نمیکند. حدود 20 درصد از افراد مبتلا به روماتیسم دارای سطوح بسیار پایینتر از حد تشخیص RF را دارند. در این چنین مواردی آزمایش آنتی بادی CCP ممکن است مثبت باشد و برای تائید آرتریت روماتوئید مورد استفاده قرار میگیرد.
مطالعات متعدد نشان میدهند که در بیماران تحت درمان با برخی عوامل تغییر دهنده بیماری میتوانند سطح مقادیر RF را در خون کاهش دهند. سایر آزمایشات مانند ESR یا همان سرعت رسوب گلبولهای قرمز و آزمایش CRP (پروتئین واکنش دهنده C) میتوانند برای نظارت دقیقتر بر روی بیماری موثر واقع شوند.
مقادیر طبیعی: lu/ml 15 >
سایر نام ها: فاکتور روماتوئید، (Rheumatoid Arthritis Factor (RA
نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم تازه یا نگهداری شده در C◦ ۴ به مدت ۲۴ ساعت
شرایط نمونه گیری: نیاز به ناشتایی یا آمادگی خاصی نمی باشد.
کاربردهای بالینی آزمایش RF
آزمایش RF متدوال ترین و ساده ترین راه برای تشخیص احتمال آرتریت روماتوئید می باشد.
چه زمانی انجام آزمایش RF توصیه میشود؟
آزمایش فاکتور روماتوئیدی ممکن زمانی انجام شود که فرد علائم و نشانههای بیماری آرتریت روماتوئید را داشته باشد. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
1. درد، گرمی، تورم و گرفتگی صبحگاهی در مفاصل
2. لمس نودلها یا گرههای زیر پوستی
3. در صورت پیشرفت این بیماری همزمان با انجام آزمایش RF، آزمایشات دیگری مانند تصویربرداری اشعه X برای بررسی کپسولهای مفصلی متورم و از دست دادن بافت غضروفی و استخوانی تجویز میگردد.
ملاحظات نمونه گیری آزمایش RF
از ذوب کردن و منجمد کردن مجدد سرم باید خودداری گردد و از پلاسما نیز نمی توان استفاده کرد.
موارد عدم پذیرش نمونه آزمایش RF
- نمونه همولیز و لیپمیک شدید در نتایج تداخل ایجاد کرده و باعث مثبت کاذب آزمایش می شود.
عوامل مداخله گر در آزمایش RF
۱- نمونه شدیداً لیپمیک و همولیز با عث مثبت کاذب می شود.
۲- وجود کرایوگلوبولین و کمپلکس ایمنی در سرم باعث مثبت کاذب می شود.
۳- نتایج در بیماران مسن اغلب مثبت کاذب می شود.
توضیحات در مورد آزمایش RF
آرتریت روماتوئید یک بیماری التهابی پیشرونده مزمن بافت همبند است که مفاصل کوچک همچون انگشتان و مچ ها را درگیر می کند. هر چند با نام بردن از آرتریت روماتوئید اغلب تخریب مفصلی به ذهن می آید؛ اما در حقیقت یک بیماری سیستمیک است که دیگر سیستم های بدن را نیز درگیر می کند. بیماری دارای سیر مزمن است و چون در هنگام تشخیص بیماری؛ اغلب بیماران مفاصل تخریب شده دارند؛ تشخیص زود هنگام آن می تواند موجب کاهش میزان آسیب های وارده و شدت بیماری شود.
در بافت های سینوویال واکنش خود ایمنی رخ می دهد که باعث درد، تورم، گرمی، اریتم و عدم کارکرد مناسب مفصل درگیر خواهد شد. در جریان پروسه های التهابی؛ آنتی بادی ها به همراه آنتی ژن های مربوط به آنها جمع شده و کمپلکس های ایمنی را تشکیل می دهند. این کمپلکس ها در بافت سینوویال تجمع پیدا کرده و واکنش التهابی منجر به آسیب مفصلی که بصورت درد مفصلی در بیمار آرتریت روماتوئید دیده می شود؛ را ایجاد می نمایند.
بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید دارای فاکتور روماتوئید (RF) می باشند که یک اتوآنتی بادی از کلاس IgM است و بر علیه ناحیه Fc ایمونوگلوبولین IgG ساخته شده است. این فاکتور در ۹۰% بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید وجود دارد و در برخی از بیماران ممکن است که از کلاس های IgG، IgA و یا حتی IgE باشد. وجود فاکتور RF از نوع IgA با ضایعات استخوانی ارتباط دارد.
علائم ظاهری بدن نمیتوانند معیار درستی برای تشخیص این فاکتور روماتوئیدی در بدن باشند. از طرفی علائم دردهای مفصلی همیشه برای تشخیص بیماری روماتیسم قابل اطمینان نیستند. چون افراد دارای این فاکتور روماتوئیدی ممکن است به بیماریهای دیگر بافت همبندی مانند بیماری رینود، اسکلرودرما، اختلالات خود ایمن تیروئیدی، لوپوس اریتماتوز سیستمیک، سندرم شوگرن، و یا افراد مبتلا به سایر بیماریهای عفونی مزمن مانند هپاتیت ویروسی مبتلا باشند.
بیشتر بخوانید:
درمان روماتیسم شدید مفصلی + کاهش درد آرتریت روماتوئید
علائم بیماری آرتریت عفونی (چرکی) و راه درمان این بیماری
بهترین راه درمان درد خشکی مفصل ، آرتریت روماتوئید یا آرتروز
علائم و درمان آرتریت روماتوئید( روماتیسم مفصلی)
انواع آرتریت : چه کسانی آرتریت روماتوئید می گیرند؟