ایپراتروپیوم چیست و چرا تجویز می شود؟
معرفی داروی ایپراتروپیوم
ایپراتروپیوم (Ipratropium Bromide) اتساع دهنده برونش می باشد و به ریلکس شدن ماهیچه ها در مجاری هوایی کمک می کند. ایپراتروپیوم در پیشگیری از برونکواسپاسم موثر می باشد و در افراد مبتلا به بیماری انسداد مزمن ریوی، آمفیزم و برونشیت تجویز می شود.
ایپراتروپیوم برای درمان انسداد برگشت پذیرراه های هوایی بویژه درمان برونشیت مزمن و همچنین درمان التهاب غیر آلرژیک غشاء مخاطی بینی همراه با آبریزش بکار می رود.
نام تجاری: Atroven
اشکال دارویی:
- اسپری: 20 و 40 میکروگرم در هر دوز
- محلول: 250 میکروگرم در میلی لیتر
مکانیسم اثر ایپراتروپیوم
این دارو با مهار گیرنده های موسکارینی باعث گشادی برونش می شود.
فارماکوکینتیک ایپراتروپیوم
ایپراتروپیوم جذب سیستمیک اندکی از طریق ششها و دستگاه گوارش دارد. اثر دارو پس از 15-5 دقیقه شروع و طی 90 دقیقه (2-1 ساعت) به اوج خود می رسد. مدت اثر دارو معمولاً 4-3 ساعت (در برخی از بیماران 8-3 ساعت) است. راه اصلی دفع ایپراتروپیوم از طریق مدفوع است و تا 90 درصد از داروی استنشاق شده، خورده شده و بدون تغییر دفع می گردد. بخش جذب شده دارو از راه ادراردفع می شود.
مقدار و موارد مصرف ایپراتروپیوم
رینیت آلرژیک فصلی و کنترل رینوره
- بالغین و کودکان بالای 5 سال: 2 بار اسپری در هر حفره بینی روزانه 4 بار
برونکواسپاسم در آمفیزم و برونشیت مزمن
- بالغین: 2 بار اسپری روزانه 4 بار
رینوره ناشی از سرماخوردگی یا رینوره آلرژیک
- بالغین: 2 اسپری در هر حفره بینی روزانه 3 تا 4 بار
نکات با اهمیت در مورد ایپراتروپیوم
- داروی ایپراونت یکی از نام های تجاری ایپراتروپیوم می باشد.
- این دارو به فرم ترکیبی ایپراتروپیوم بروماید وسالبوتامول نیز در بازار دارویی وجود دارد.
- اسپری بینی ایپراتروپیوم برای درمان آب ریزش بینی ناشی از حساسیت تجویز می شود.
- اسپری آتروونت کامپاند ترکیبی از ایپراتروپیوم و فنترول می باشد.
- از شایع ترین عوارض ایپراتروپیوم می توان به سردرد، سرگیجه، درد سینوس، سرفه، خشکی دهان، تهوع، یبوست، تب، لرز و علائم شبه آنفلوآنزا اشاره کرد.
- در صورت آلرژی به آتروپین از مصرف ایپراتروپیوم اجتناب کنید.
- ایپراتروپیوم به اندازه ای سریع الاثر نیست که در حمله برونکواسپاسم مورد استفاده قرار گیرد.
- در صورت ابتلا به گلوکوم، انسداد مثانه، بزرگی پروستات و مشکلات ادراری، پیش از مصرف ایپراتروپیوم پزشک را در جریان قرار دهید.
- در طول مصرف ایپراتروپیوم عملکرد ریوی باید بررسی شود.
موارد منع مصرف ایپراتروپیوم
- حساسیت شدید به دارو
- حساسیت به سویا و بادام زمینی
- حساسیت به آتروپین
موارد احتیاط در رابطه با ایپراتروپیوم
- گلوکوم زاویه بسته
- هایپرپلازی خوش خیم پروستات
- تنگی مسیر ادرار
تداخلات دارویی ایپراتروپیوم
- داروهای آنتی موسکارینی سبب تشدید اثرات ایپراتروپیوم می شود.
- در صورت مصرف داروهای سمپاتومیمتیک، کرومولین و کورتیکواستروئیدها همزمان با ایپراتروپیوم حداقل باید 5 دقیقه فاصله زمانی وجود داشته باشد.
عوارض جانبی ایپراتروپیوم
هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید. عوارض ایپراتروپیوم عبارت است از:
- CNS: سردرد، لتارژی، تحریک پذیری، درد
- GI: تهوع و استفراغ، خشکی دهان، اختلال گوارشی
- CV: تاکیکاردی، طپش قلب، درد قفسه سینه
- Other: برونشیت، برونکواسپاسم، سرفه، تنگی نفس، تاری دید، کمر درد، علایم سرماخوردگی
مصرف ایپراتروپیوم در بارداری و شیردهی
- مصرف ایپراتروپیوم در بارداری: داده های کنترل شده ای در مورد مصرف این دارو در بارداری در دست نیست.
- مصرف ایپراتروپیوم در شیردهی: ترشح دارو در شیر انسان مشخص نیست. پیش از مصرف این دارو در شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
توجهات پزشکی – پرستاری برای مصرف ایپراتروپیوم
- در مصارف طولانی مدت ایپراتروپیوم ممکن است تحمل یا مقاومت نسبت به دارو ایجاد شود.
- در موارد تنگی نفس حاد از مصرف ایپراتروپیوم اجتناب کنید.
- به جای ماسک صورت از نبولایزر همراه با قطعه دهانی استفاده کنید.
توجهات بیمار – خانواده در حین مصرف ایپراتروپیوم
- قبل استفاده از اسپری ایپراتروپیوم آن را کاملا تکان دهید.
- برای رفع خشکی دهان ناشی از ایپراتروپیوم می توانید از آدامس یا آبنبات استفاده کنید.
- وسایل استنشاقی را به طور روزانه شستشو دهید.
- از تماس ایپراتروپیوم با چشم ها اجتناب کنید.
- در صورتیکه تا نیم ساعت پس از مصرف ایپراتروپیوم علایم بهبودی ظاهر نشد به پزشک اطلاع دهید.
- مصرف ایپراتروپیوم سبب تاری دید، اختلال در تفکر و تاخیر در واکنش می گردد، بنابراین از انجام کارهایی که به هوشیاری نیاز دارند تا مدتی اجتناب کنید.
- در صورت برونکواسپاسم، تاری دید، درد چشم ، درد حین ادرار کردن و تشدید علائم از مصرف ایپراتروپیوم اجتناب کنید.
هشدار ها در رابطه با ایپراتروپیوم
1. در صورت وجود گلوکوم با زاویه بسته به دلیل احتمال بروز حمله حاد در صورت پاشیده شدن ایپراتروپیوم به طور مستقیم به داخل چشم، و یا ابتلای بیمار به هیپرتروفی پروستات، این دارو با احتیاط مصرف شود.
توصیه های دارویی ایپراتروپیوم
1. از تماس دارو با چشم ها اجتناب شود و در صورت لزوم به هنگام استنشاق آئروسل، چشم ها بسته شود. در صورت تماس اتفاقی با چشم ها ممکن است باعث تحریک یا تیرگی دید شود. در این صورت چشم ها باید با آب سرد شسته شوند.
2. در صورت استفاده مستمر روزانه، دارو باید در فواصل معین زمانی مصرف شود.
3. در صورت عدم بهبودی و یا بدتر شدن علائم طی 30 دقیقه پس از استفاده دارو، فوراً به پزشک اطلاع داده شود.
شرایط نگهداری دارو
- ایپراتروپیوم را در دمای اطاق نگاهداری کنید.
بیشتر بخوانید:
بیماری آسم چیست ؟ چگونه آن را درمان کنیم ؟
۱۰ راهکار خانگی برای درمان آسم
