یائسگی چیست؟
- یائسگی یعنی قطع دایمی قاعدگی.
- سن بروز آن بین ۵۵ – ۴۰ سالگی متغیر بوده و معموًلا بروز آن ۲ -۱ سال به طول می انجامد.
- به طور طبیعی یکسال پس از قطع عادت ماهیانه در خانمها این تشخیص گذاشته میشود.
- یائسگی تنها یکی از حوادث «دوره افت قوای جسـمی» است؛ دوره مـذکور عبارت است از یک تغییر زیست شـناختی در بافتها و دسـتگاه های بـدن که در هر دو جنس بین اواسط دهه پنجم تا اواسط دهه هفتم زندگی رخ میدهد.
- یائسـگی قبل از سن ۴۰ سالگی، پیش از موعد تلقی شده و ممکن است بررسی های طبی برای کشف علت آن لازم باشد.
علایم شایع یائسگی:
- تغییرات فیزیکی (در ارتبـاط مسـتقیم بـا کـاهش سـطح خونی هورمون هـای زنـانه) نامنظمی قاعـدگی
- گرگرفتگی انتشار گرما از ناحیه کمر یا قفسه سـینه به سوی گردن، صورت و بالای بازوها)
- سردرد، منگی و ضربان قلب نامنظم و سریع
- خـارش مهبل، سوزش یا ناراحتی هنگام مقاربت که چنـد سال پس از یائسـگی بارز میگردد.
- نفـخ در قسـمت بالای شـکم
- تحریک پذیری مثانه
- دردناکی پسـتان تغییرات روانی(مرتبط با کاهش سـطح هورمون های زنانه و احساس آزارنده راجعه با سالمنــدی و کــاهش تـوان تولیــد مثــلی)
- تغییرات خلقی/ افســردگی یـا مالیخولیـا و خســتگی
- فشـار عصـبی شدیــد و اضطراب
- اختلال خواب
علت یائسگی :
- کـاهش طبیعی عملکرد تخمـدانها که تجربه کـاهش سـطح هورمونهای زنانه (استروژن و پروژسترون) میگردد.
- برداشت هر دو تخمدان با جراحی
عوامل افزایش دهنده خطر در یائسگی :
یائسگی یک جزء طبیعی فرآیند سالمندی در خانمها است. استعمال دخانیات یک عامل افزایش دهنده خطر در مورد یائسگی پیش از موعد است.
پیشگیری از یائسگی :
- یائسگی قابل پیشگیری نیست ولی آثار آن قابل کنترل یا تعدیل است.
- یائسـگی یـک فرآینـد طبیعی است، نه یک بیماری.
- اکثر خانمها به آسانی این دوره را بـدون بروز بحران خاصی طی میکنند.
عوارض احتمالی پس از یائسگی :
- افزایش تحریـک پـذیری و اسـتعداد ابتلا به عفونت در مجـاری ادراری
- کـاهش انعطـاف پـذیری پوست و خشـکی آن
- افزایش خطر تصلب شرایین
- بیماری های قلبی
- سکته مغزی
- پوکی استخوان
- تغییر در احساس خود باوری
اصول کلی درمان یائسگی :
- روان درمانی یا مشاوره با متخصـص مربوطه، در صورتی که تغییرات روانی باعث ایجاد اختلال در کار یا روابط فردی شـخص شده باشد.
- تا ۱۲ ماه پس از آخرین دوره قاعـدگی روش های تنظیم خانواده را ادامه دهید.
- تا حد امکان استرس را در زندگی خود کاهش دهید.
- درصورت مصرف استروژن به عنوان جایگزین هورمونی [استروژن درمانی جایگزین] انجام آزمایش پاپ اسمیر به طور سالیانه به توصیه پزشک لازم است.
- یائسگی ممکن است تغییراتی را در شیوه زندگی به همراه داشته باشد.
- تا حد امکان در سلامتی و شادی یک زندگی پربار را ادامه دهید.
داروها های یائسگی :
- هورمون درمـانی جـایگزین یـا استروژن درمانی جایگزین.
- از آنجاکه هورمون درمانی در کنار فوایـد، خطرهایی را نیز به همراه دارد، قبل از تصـمیم به انتخاب این درمان، در اینباره با چند پزشک مشورت کنید.
- هورمون درمانی جایگزین به پیشگیری از پوکی اسـتخوان و بیمـاری هـای کرونری قلب کمـک کرده، بـاعث تخفیف علایم یائسـگی ( گرگرفتگی ،خشـکی پوست) میگردد.
- مکمل های کلسیم در صورتی که رژیم غذایی شما نتواند حداقل روزانه ۱۰۰۰ mg کلسـیم تأمین کند ممکن است تجویز شود.
- کرم های مهبلی برای کمک به رفع خشـکی آن.
فعالیت در یائسگی :
محدودیتی وجود ندارد. ورزش های فعال سودمند است. فعالیت های مرتبط با تحمل وزن (نظیر راه رفتن) برای حفظ استحکام استخوانی مفید است.
رژیم غذایی مخصوص یائسگی :
به رژیم غـذایی خاصـی به جز افزایش مصـرف کلسـیم نیازی نیست.
در این شـرایط به پزشک خود مراجعه نماییـد:
- اگر شـما یا یکی از اعضـای خانواده شما دارای علایم یائسـگی باشـید. سایر علل احتمالی این حالت بایـد بررسـی شونـد.
- بروز خونریزی بیش از معمـول، دوره قاعـدگی طولانی یـا لکـه بینی در بیـن دوره هـای قاعـدگی. این علایم ممکن است نشـانه ای از سـایر اختلالات باشـند.
- اگر دچار علایم جدیـد و غیر قابل توجیه شدید. هورمون های تجویز شده ممکن است با عوارض جانبی همراه باشند.
- عود علایم یائسگی در حین استروژن درمانی جایگزین
