7 عارضه جانبی حاصل از نوشیدن بیش از حد آب
عوارض جانبی حاصل از نوشیدن بیش از حد آب
نوشیدن بیش از حد آب نیز مانند کم نوشیدن این مایع حیاتی برای سلامت مضر است . در حالیکه نوشیدن مقدار زیاد آب در طول روز تاثیر بدی برای انسان در پی ندارد اما اگر بیش از یک لیتر آب طی یک ساعت بنوشید می تواند کلیه ها و قلب شما را تحت تاثیر قرار دهد . اگر شما به دلیل شرایط جسمی بیش از حد تشنه می شوید یا دچار ابقاء آب در بدن هستید نوشیدن بیش از حد آب می تواند سطح سدیم و پتاسیم شما را بطور خطرناکی کاهش دهد. این مسئله باعث گرفتگی عضلات شده و با متورم کردن سلولهای مغزی آنها را دچار آسیب کرده و حتی می تواند منجر به مرگ شود.
همه ما در تمام طول زندگیمان شنیده ایم که برای اجتناب از دهیدراتاسیون و کم آب شدن بدنمان باید مقدار زیادی آب بنوشیم که مقدار دقیق آن 8 لیوان یا 8 اونس است که در این صورت مسمومیتی ایجاد نمی شود . مسمومیت با آب وقتی اتفاق می افتد که مقدار زیای آب در فواصل زمانی کوتاه خورده شود . بطورکلی در یک فرد سالم کلیه ها می توانند حدود 22.7 لیتر آب را در یک روز دفع کنند اما فقط قادر هستند نزدیک به 1 لیتر آب را طی یک ساعت دفع کنند. بنابراین نوشیدن بیش از 1 لیتر آب در ساعت به طور مداوم می تواند باعث هیدراتاسیون بیش از حد شود. شایع ترین عارضه جانبی مصرف بیش از حد آب تولید ادرار زیاد است اما عوارض جانبی خطرناک دیگری نیز وجود دارد. در حالیکه افراد سالم ممکن است این عوارض را بلافاصله نشان دهند، ورزشکاران استقامتی، افراد مبتلا به نارسایی کلیه و قلب، افرادی که از مواد مخدر مانند اکستازی مصرف می کنند و نوزادان با کلیه نابالغ ، دارای آستانه پایین تری هستند. در این مقاله نگاهی به عوارض جانبی نوشیدن زیاد آب می اندازیم.
1- نوشیدن بیش از حد آب سلول های شما را متورم می کند
بدن شما دارای یونهای سدیم و پتاسیم است که به صورت الکترولیت در بدن عمل می کنند و تعادل مایع بین سلولی و خون را حفظ می کند. وقتی آب زیادی در خون و مقدار بالاتری از نمک ها و یون ها درون سلول ها وجود داشته باشد ، آب وارد سلولها می شود و موجب تورم آنها می شود. این امر به ویژه برای سلول های عصبی یا مغز که در فضای جمجمه محدود می شوند، بسیار خطرناک است و نتیجه آن می تواند سردرد، تشنج، آسیب مغزی، کما و حتی مرگ باشد.
2- کاهش سطح سدیم بصورت غیر طبیعی (هیپوناترمی)
مصرف بیش از حد آب همچنین می تواند تعادل دقیق سدیم را در بدن برهم بزند.غلظت این ماده معدنی مهم باید بین 135 تا 145 میلی مترمکعب بر لیتر باشد. اما زمانی که غلظت آن به زیر 135 میلی مترمکعب بر لیتر افت می کند این وضعیت که هیپوناترمی نامیده می شود، توسعه می یابد. این مسئله همچنین باعث می شود که آب از جریان خون به سلول منتقل شود و باعث تورم آنها شود.
هیپوناترمی بیشتر در ورزشکاران به علت از دست دادن سدیم از طریق تعریق رخ می دهد . نوشیدن آب در این وضعیت باعث رقیق تر شدن خون و کمتر شدن سدیم می شود . هیپوناترمی در ورزشکاران حتی می تواند باعث مرگ شود.
شما شروع علائم خفیف هیپوناترمی را وقتی حس خواهید کرد که سطح سدیم پایین تر از 120 میلی مول در لیتر است. به طور معمول، علائم مانند سرگیجه یا گرفتگی عضلات زیر 110 میلی مول در لیتر قابل مشاهده است. اما زمانی که سطح سدیم به 90 تا 105 میلی مول در لیتر کاهش می یابد علائم احتمالا شدید تر می شوند. در ابتدا، ممکن است احساس خواب آلودگی کنید که ممکن است منجر به کما شود. بنابراین خوردن زیاد آب طی یک زمان کوتاه باعث می شود پیشرفت علائم از خفیف به شدید خیلی سریع اتفاق بیافتد.
3- کاهش سطح پتاسیم بطور غیر طبیعی (هیپوکالمی)
مصرف بیش از حد آب بدن می تواند سطح پتاسیم را در بدن کاهش دهد. از دست دادن پتاسیم ممکن است باعث ایجاد هیپوکالمی شود که علائم آن استفراغ، فشار خون پایین، فلج، تهوع و اسهال است.
این عوارض بیشتر نمایان خواهد شد اگر داروهای آنتی دیورتیک مانند وازوپرسین نیز مصرف کنید . این دارو فرم سنتتیک هورمون وازوپرسین است که به ابقاء آب در بدن به ویژه در زمان استرس هایی مانند فعالیت های فیزیکی کمک می کند. . بنابراین اگر بدن شما از قبل در وضعیت ابقاء آب باشد و شما به نوشیدن آب بیشتر ادامه دهید نتایج آن فاجعه بار خواهد بود.
4 – نوشیدن بیش از حد آب باعث کرامپ های عضلانی می شود
همانطور که قبلا ذکر شد مصرف بیش از حد آب باعث کاهش میزان الکترولیت بدن شما می شود. عدم تعادل مایعات عملکرد عضلانی شما را تحت تاثیر قرار داده و منجر به اسپاسم و گرفتگی عضلات می شود . اگر شما در فعالیت های استقامتی زیادی مشارکت می کنید نه تنها باید آب بیشتری بخورید بلکه همچنین باید از الکترولیت هایی که به صورت نوشیدنی های ورزشی موجود هستند , استفاده کنید .
5 – نوشیدن بیش از حد آب باعث فرسایش کلیه ها می شود
همانطور که می دانید کلیه ها مسئول دفع سموم از بدن هستند . اولین مرحله فیلتراسیون سموم در گروهی از مویرگ های انتهای نفرون ( واحد عملکردی کلیه ها) اتفاق می افتد . سپس سموم به داخل ادرار دفع می شوند.
هیدراتاسیون بیش از حد می تواند گلومرول را تحت تاثیر قرار دهد زیرا نیاز است که کلیه های شما برای دفع آب اضافی از بدن بیشتر کار کنند . بنابراین وقتی یک لیتر آب را در ظرف یک ساعت مصرف می کنید، کلیه های شما فرسوده می شوند. خوردن 800 تا 1000 میلی لیتر آب در طول یک ساعت باید خوب باشد اگر شما در سلامت کامل هستید.
مصرف بیش از حد آب وقتی خطرناکتر است که شما مشکلات کلیوی داشته باشید . محققان معتقدند که این امر می تواند باعث پیشرفت بیماری های مزمن کلیه شود و حتی ممکن است موجب افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی شود.
6 – نوشیدن بیش از حد آب می تواند باعث آسیب قلبی شود
بدن شما مکانیسم جذب آب موثری دارد . تقریبا 80 درصد از مایعاتی که می نوشید، توسط روده کوچک توسط فرایندی به نام اسمز جذب می شود. سپس آب به جریان خون وارد می شود، بنابراین حجم کلی خون شما افزایش می یابد. مصرف بیش از حد نوشیدنی ها می تواند بار اضافی بر قلب شما به علت افزایش حجم خون وارد کند که در برخی موارد ممکن است باعث تشنج شود .
عملکرد کلیه و سلامت قلب رابطه نزدیکی با یکدیگر دارند . بیماری هایی مانند نارسایی احتقانی قلب یا سایر مشکلات قلبی, کلیه ها را تحت تاثیر قرار داده و باعث می شوند آب بیشتری در بدن ابقاء شود و مشکلات جدیدی بوجود بیاید . در این موارد نوشیدن بیش از حد آب می تواند باعث انبساط فیبرهای عضله قلبی شده و منجر به نارسایی قلبی شود.
7 – نوشیدن بیش از حد آب باعث احساس خستگی می شود
دفع مایعات عمدتا بر عهده کلیه های شما است . وقتی که آب بیشتری نسبت به مقدار مورد نیاز بدنتان می خورید کلیه های شما باید بیشتر کار کنند . آنها باید سخت کار کنند تا آب اضافی بدن را دفع کنند که می تواند منجر به واکنش استرسی هورمونهای شما شود . این امر باعث می شود شما احساس خستگی یا بی حالی کنید . علاوه بر این رقیق شدن الکترولیت های بدن هم می تواند باعث احساس خستگی شود .
نکات مهم
نوشیدن آب کلرینه در بلند مدت می تواند باعث سرطان شود
اگرچه همه ما فکر می کنیم که آب های شیر برای نوشیدن ایمن هستند اما حقیقت این است که بیشتر آب های آشامیدنی برای گندزدایی با کلر تصفیه می شوند . نوشیدن آب کلرینه در طول زمان به معنی جذب کلر بیشتر است و مطالعات نشان داده است که این مسئله خطر ابتلا به سرطان مثانه را در افراد افزایش می دهد .
در طول روز چقدر آب بنوشیم ؟
حجم آبی که باید هر فرد در طول روز مصرف کند بستگی به سن , جنسیت , وزن , سطح فعالیت , متابولیسم , داروهایی که مصرف می کنید و همچنین شرایط زیست محیطی دارد . افراد در دمای اقلیمی متفاوت و با سطح فعالیت اندک ممکن است به 8 لیوان آب در روز نیاز نداشته باشند . سازمان ملی بهداشت بریتانیا 6 تا 8 لیوان آب و بطور کلی 1.2 لیتر آب را در روز توصیه می کند بویژه وقتیکه وقتی که شما مایعات دیگر و غذاهای آب دار میل می کنید .
قانون کلی برای نوشیدن مقدار آب مورد نیاز بدن توجه به سیگنالهای تشنگی است . در افراد سالم رنگ ادرار و تعداد دفعات دفع روزانه اندیکاتورهای خوبی برای مقدار آب مورد نیاز هستند . در روزهایی که هوا گرم و مرطوب است و روزهایی که ورزش سنگین انجام می دهید 1.5 تا 2.5 فنجان آب بیشتری ترجیحا با مقداری الکترولیت بنوشید تا الکترولیت های بدن را متعادل کند . اما اطمینان حاصل کنید که آب را در مقادیر کم در طول روز مصرف کنید نه در یک وعده تا بار کاری کلیه ها را اضافه نکرده و سایر مشکلات برای شما ایجاد نشود .
بیشتر بخوانید:
15 خاصیت خوردن آب گرم در اول صبح
مصرف آب با توجه به وزن بدن چه میزان است؟
8 فایده جایگزین کردن آب با سایر نوشیدنیها
ترجمه توسط بخش سلامت
مجله دلگرم