5 ضرورت آشنایی و آموزش قرآن در تربیت کودکان

مزیت آموزش قرآن به کودکان

1. رهانیده شدن از آتش
2. کمک به تربیت دینی فرزند
3. تأمین برنامۀ سعادت دنیوی و اخروی
4. یادآوری بندگی و شکل‌گیری باور
5. مقبولیت و اثرگذاری بر دیگران

بر اساس روایات، با آموزش قرآن متربی، مربی و والدین از آتش رهایی می‌یابند. چون قرآن کتاب تربیت است، می‌تواند زمینهٔ تربیت دینی فرزندان که مهم‌ترین هدف خلقت انسان است را فراهم آورد.
انس با قرآن علاوه بر سعادت اخروی، زمینه‌ساز زندگی عزتمندانه بر اساس سبک زندگی اسلامی است.
«نتیجۀ تکرار ایجاد باور است» و این یک قاعده تربیتی است؛ بنابراین انس با قرآن، زمینه‌ساز باور و سبب ایجاد رفتار و منش قرآنی، محبوبیت و مقبولیت و تأثیرگذاری است.

وظایف والدین برای آشنایی فرزندان با قرآن عبارت است از:

انس گرفتن والدین با قرآن
تلاوت روزانه در محیط خانه
بهره‌مندی از داستان‌های قرآنی
اختصاص قرآن شخصی برای فرزندان

آشنایی و آموزش قرآن به کودکان

یکی از راه‌هایی که خیلی می‌تواند تأثیرگذار باشد بحث ارتباط و آشنایی فرزندانمان با قرآن است. می‌دانید فرزندان ما نحوه آشنایی‌شان با قرآن به شکل‌های مختلفی می‌تواند شکل بگیرد. یک موقعی است که فقط گوش او آشنا می‌شود با تلاوت قرآن که حتی ما می‌گوییم از دوره رحمی باید اتفاق بیافتد. مادر باید قرآن بخواند گاهی اوقات نوای قرآن در محیط خانه پخش شود. بعد از این که فرزند هم متولد شد این شنیدن آیات قرآن می‌تواند تاثیرات خود را روی فرزند ما به طور قطع و یقین بگذارد و اثراتش را بگذارد.

یک مقداری که بچه‌ها بزرگ‌تر می‌شوند، بتوانند قرآن را از رو بخوانند آشنا بشوند با خواندن و روخوانی قرآن. این یکی دیگر از وظایفی است که ما والدین می‌توانیم برای این‌که به فرزندانمان رشد بدهیم انجام بدهیم. یک مقداری بچه‌ها بزرگ‌تر می‌شوند با ترجمهٔ قرآن آشنا بشوند با مفاهیم قرآن آشنا بشوند با تفسیر قرآن حتی در حد این که فرزندان ما بدانند که مثلا این آیه‌ای که نازل شده است شأن نزولش چیست؟

چه الگوی رفتاری، الگوی کلامی، الگوی عبادی را می‌تواند در او شکل بدهد، با این‌ها آشنایشان بکند؛ یعنی ما می‌توانیم فرزندانمان را به صورت پلکانی با آیات قرآن، به صورت عمیق إن شاء الله آشنایشان کنیم؛ و بدانیم که این هم یک تکلیفی است، یک وظیفه ای است بر روی دوش ما والدین که این زمینه و بستر را برای انس با قرآن، برای آموزش با قرآن و آموزش دادن به قرآن فراهم کنیم.

نکتهٔ بعدی مفاهیم قرآن، تفسیر قرآن، فرزندانمان را گام به گام آشنا بکنیم و برای این باید حتما یک سرمایه گذاری 1: وقتی، 2: فردی که بتواند این کار را انجام بدهد. حتما باید این سرمایه گذاری را داشته باشیم و این بستر و زمینه را برای انس با قرآن فراهم بکنیم. در روایات هم ما داریم یکی از حقوقی که فرزندان دارند، این است که ما قرآن را به آن‌ها بیاموزیم و همین آموزش قرآن می‌تواند برای ما به عنوان پدر و مادر منافعی هم داشته باشد که إن شاء الله به این منافعش هم اشاره خواهیم کرد.

منافع آموزش قرآن به کودکان

همان طوری که اشاره شد، قرآن می‌تواند در ابعاد مختلف و زمینه‌های مختلف در فرزندان ما رشد ایجاد بکند و منافعی برای فرزندان داشته باشد. حتی برای خود ما والدین.

۱. رهانیده شدن از آتش

یکی از آن منافع این است که بالاخره ما در روایاتمان داریم، روایات متعددی هم این بیان شده به شکل‌های مختلف که وقتی فرزندان قرآن می‌آموزند، هم خودشان و هم مربی‌شان و هم والدینشان از آتش رهانیده می‌شوند؛ یعنی این می‌تواند یک بستر و زمینه‌ای باشد برای سعادت فرزندان ما.

۲. کمک به تربیت دینی فرزند

نکتهٔ دوم این است که قرآن کتاب تربیت است لذا فرزندان ما وقتی انس با قرآن می‌گیرند، انس با مفاهیم قرآن می‌گیرند، انس با داستان‌های قرآن می‌گیرند، قطعا دارد به تربیت آن‌ها هم کمک می‌شود و لذا به تعبیر برخی از بزرگان ما که به صراحت این را بیان می‌کنند که قرآن کتاب تربیت است و برای تربیت انسان‌ها این قرآن نازل شده است و لذا می‌تواند زمینهٔ تربیت دینی فرزندان ما که مهم‌ترین هدف خلقت انسان هم است را فراهم بیاورد.

۳. تأمین برنامۀ سعادت دنیوی و اخروی

نکتهٔ سوم برنامهٔ زندگی برای انسان در دنیاست؛ یعنی زمینه ای را فراهم می‌کند که علاوه بر اینکه انسان در آخرت یک زندگی سعادتمندانه خواهد داشت، در دنیا هم عزتمندانه انسان زندگی بکند. آداب زندگی، آداب برخورد با دیگران، سبک زندگی اسلامی دینی را برای فرد به ارمغان می‌آورد لذا هر چه فرزندانمان با قرآن انس و الفتشان بیشتر باشد، می‌بینیم که روش زندگی‌شان هم می‌تواند یک روش زندگی مطلوبی باشد.

بتوانند إن شاء الله در مسیری که دارند حیاتشان را ادامه می‌دهند، همین طوری که دارند رو به جلو حرکت می‌کنند، این رو به جلویشان، رو به رشد هم باشد یعنی رفتارشان پخته‌تر بشود، کلامشان به نوعی زیباتر، پرنفوذتر، اثرگذارتر باشد. با دیگران به خوبی بتوانند ارتباط برقرار بکنند. این از برکات انس با قرآن است یعنی سبک زندگی انسان را هم به زیبایی شکل می‌دهد.

حتماً بخوانید:

تلاوت قرآن در منزل چه فضیلت هایی دارد؟

خانه‌هایی که در آنها تلاوت قرآن می‌شود، «تُضِیئُ لأهْلِ السمآءِ کما یضِیئُ النجْمُ أَلْکوکبُ الدری لأهْلِ الأرْضِ؛ چنان‌که ستاره یا ستاره درخشنده…

۴. یادآوری بندگی و شکل‌گیری باور

یکی از نکاتی که با آموزش قرآن به کودکان اتفاق می‌افتد این است که به انسان دائم یادآوری می‌کنند که تو برای بندگی آمده ای. تو بندهٔ خدا هستی و لذا خطابات قرآن را وقتی شما نگاه می‌کنید؛ دائم این خطابات «یا ایّها الذینَ آمنوا» ای کسانی که ایمان آورده‌اید، ای کسانی که بالاخره در مسیر هدایت الهی قرار گرفته‌اید؛ یعنی این خطابات مدام به انسان یادآوری می‌کند که برای بندگی، برای ایمان آوردن، برای اینکه در مسیر خدا حرکت بکنی، آفریده شده ای.

این‌ها می‌تواند تأثیراتش را بگذارد. ما یک قاعده ای در تربیت داریم که می‌گوید تکرار نتیجه‌اش می‌شود باور. وقتی انسان دائم این آیات قرآن را با توجه و با دقت می‌خواند، باورهایی هم در او شکل می‌گیرد که این باورها، باورهای زیبا و ارزشمندی می‌تواند باشد.

۵. مقبولیت و اثرگذاری بر دیگران

یک نکتهٔ پایانی را هم اینجا من عرض بکنم که از قِبَل خواندن و ارتباط با قرآن، انسان دوست داشتنی‌تر می‌شود؛ یعنی هر کس ارتباط خوبی با خدا برقرار بکند، هر کس رفتار، کردار و منش او الهی بشود، این انسان، انسان دوست داشتنی می‌شود که مورد قبول دیگران قرار می‌گیرد و مقبولیت پیدا می‌کند و انسان‌هایی که مقبولیت پیدا می‌کنند، قطعاً اثرگذاری بیش‌تری هم می‌توانند داشته باشند؛ روی اطرافیانشان، روی خانواده‌شان، روی دوستانشان، روی محیط پیرامونشان، یعنی این‌ها انسان‌های تأثیر گذاری می‌توانند روی نفوس انسان‌ها، روی اخلاق انسان‌ها، روی رفتار انسان‌ها باشند.

پس فرزندانمان را حتماً با این کتاب مأنوس بکنیم و آشنا کنیم. فقط نکته‌ای که اینجا وجود دارد و بنده باید به آن تأکید بکنم این است که فرزندانمان را به اندازهٔ توانشان در هر دورهٔ سنی با قرآن مأنوس بکنیم و آن‌ها را با قرآن انس بدهیم؛ یعنی یک موقعی فقط شنیدن قرآن انس با قرآن را ایجاد می‌کند. یک موقعی خواندن قرآن، در یک گروه سنی این انس را ایجاد می‌کند. یک موقعی مفاهیم قرآن، انس حقیقی را برای انسان ایجاد می‌کند. این را به صورت پلکانی جلو ببریم.

إن شاء الله با خودمان هم عهد ببندیم که فرزندانمان را قبل از اینکه به سن بلوغ برسند، خواندن قرآن، روخوانی قرآن، آشنایی با مفاهیم عمومی قرآن را حتما آشنایی به آن‌ها بدهیم و اجازه بدهیم فرزندانمان قبل از بلوغ آن انس و معرفت لازم را با قرآن إن شاء الله داشته باشند و کسب بکنند و این هم دست ما پدران و مادران هست که چطور روی این موضوع سرمایه گذاری بکنیم. فقط این قاعده و قانون را در نظر بگیریم که ارتباط با قرآن یعنی رشد فرزندانمان.