۱۷ خاصیت اثبات شده بلسان و روغن این گیاه در طب سنتی
گیاه بلسان چیست ؟
گیاه بلسان به نام علمی کُمّیفُرا اُپوبالسامُم گیاهی مصری است که دارای بوی معطری است و در مکانی به نام عین الشمس رشد می کند.
استفاده از شیره، دانه و چوب این گیاه کاربرد درمانی گسترده ای داشته و روغن بلسان برای درمان بسیاری از دردها مرهمی عالی محسوب می شود.
گیاه شناسی گیاه بلسان
درخت بلسان از تیره افراسانان، درختی خاردار و همیشه سبز است که بلندای آن برابر با درخت انار می باشد و شاخه های فراوان و متراکمی دارد.
برگ این درخت مانند برگ گیاه سَداب ولی بسیار کم رنگ‌تر از آن است؛ میوه یا دانه اش در اندازه و شکل و رنگ همانند میوه بُطْم (درخت سقّز) بوده و بسیار خوشبو و هم طعم گل حنا است به نحوی که بوی آن حتی از بوی صمغ درخت تندتر است.
در واقع بوی آن مشابه بوی برگ فیجن بوده و تنه درخت بلسان مشابه تنه درخت فلیزهره است. در کشورهای کناره‌ی دریای سرخ، عربستان، مصر، سودان، اتیوپی کشت این گیاه رایج است.
بلسان بنفش
درخت بلسان بنفش (رز وود) یا اقاقیای برزیلی بومی هند و برزیل بوده و به عنوان یک منبع مهم چوب، برای ساخت وسایل چوبی در نظر گرفته می‌شود.
برای تهیه روغن بلسان بنفش تنه های درخت را تکه تکه کرده و در دیگ بخار قرار می دهند تا بتوانند صمغ این درخت را استخراج نمایند.
نام های دیگر گیاه بلسان
نام متداول این گیاه از واژه یونانی ”بالسامون” به معنی ”روغن معطر” اقتباس شده است و نام های دیگر گیاه بلسان اسامی مانند بلسان مکی و بلشم مکی است.
همچنین چوب این درخت را عودالبلسان، دانه اش را حب البلسان و روغن آن را دُهن البلسان می نامند.
فواید درمانی گیاه بلسان
استفاده از گیاه بلسان در طب سنتی و از زمان باستان کاربرد گسترده ای داشته است و ابوعلی سینا از این گیاه برای درمان بیماری های زیر استفاده می نموده است:
- مقوی دماغ و اعصاب بوده و دافع فلج، لقوه، رعشه، سرگیجه و سستی بدن است.
- دم کرده آن دافع خستگی، تقویت کننده اعصاب برای مبتلایان به هیستری است.
- جهت درمان زکام با این گیاه ۳۰ گرم از آن را در یک لیتر آب جوشانده و بخورند.
- حَب آن ضد سودا است.
- پخته و مربای پوست آن برای رفع سوء هاضمه و تقویت معده و رفع رطوبات آن مفید است.
- روغن بلسان در درمان کند ذهنی بسیار نافع است .
- بلسان لرز و رعشه اندام ها را برطرف نموده و تب بری واقعی است.
- روغن بلسان در حجیم کردن آلت مردانه تاثیر بسزایی دارد. کافی است بدین منظور هر شب آلت خود را با روغن بلسان ماساژ دهید.
- مرهم آن برای درمان نقرس و رماتیسم تاثیر دارد.
- سوزاندن ریشه بلسان و مخلوط نمودن آن با سرکه و قرار دادن به صورت ضماد بر روی زگیل اثر نافعی دارد.
- روغن بلسان در تقویت رحم و سهولت زایمان اثر مثبتی دارد .
- استفاده از روغن بلسان خالص به همراه عرق النسا در رفع لقوه موثر است.
- مشکلات چشمی مانند تاریکى چشم و سفیدى آن، آبریزش چشم با این گیاه به راحتی قابل درمان است.
- دانه بلسان در رفع صرع، سرگیجه، نفس تنگی سودمند است.
- بلسان در درمان انسداد های عروقی و رفع تصلب شرایین نافع است.
- چوب بلسان و دانه اش در درمان پهلو درد و برونشیت شدید مورد استفاده است.
- پماد بلسان که به صورت خارجی مصرف می‌شود در کاهش درد و التهاب ناشی از روماتیسم و ورم مفاصل بسیار سودمند است.
مزاج و طبیعت گیاه بلسان
مزاج چوب بلسان خشک و مزاج دانه اش کمى گرم تر از چوبش است، طبع شیره بلسان گرم تر از چوب و دانه آن است و گرمى شیره آن مابین گرمی مزاج چوب و دانه این گیاه است .
مطالب جالب در مورد گیاه بلسان
شاید مطالعه روایات نقل شده و قدیمی در مورد گیاه بلسان برای شما نیز جالب باشد به همین منظور آن ها را برایتان به نگارش در آورده و تقدیم نگاهتان می کنیم:
- در زمان مصر باستان این گیاه را به همراه اموات خود دفن می نموده اند و عقیده داشتند که برای آرام روح و جلوگیری از آسیب دیدن بدن میت کاربرد دارد.
- برخی ها معتقدند که ریشه ی بلسان در چاهی که حضرت عیسی (ع) در آن غسل تعمید کرده است قرار دارد.
- مراحل تکوین این گیاه مقدس در کتب تورات و انجیل بیان شده و حتی در این کتب عنوان شده است که بلقیس ملکه شهر سبا یک درخت بلسان را به حضرت سلیمان هدیه کرده است.
نحوه استخراج روغن بلسان
نحوه استخراج و شیوه گرفتن روغن بلسان نیز در نوع خود جالب و کمی دشوار است. در فصل تابستان و در هنگام طلوع آفتاب شکاف هایی با ابزار آهنی سر کج در تنه و در قسمت های بالای درخت وارد می کنند.
سپس به گردآوری صمغ مشغول می شوند. پس از جمع آوری چوب این درخت خشک شده و قابل استفاده است. مقدار صمغ جمع آوری شده در یک روز به اندازه یک صدف بوده و بسیار کم است.
به همین علت قیمت روغن بلسان بسیار بالاست چرا که نمی توان در طی سال صمغ زیادی از این درخت جمع آوری نمود.
به همین علت با توجه به کمیابی و گرانی روغن بلسان، در قدیم آن را به روش های مختلف غِش کرده و با درآمیختن آن با عسل، شمع، تربانتین یا روغن‌هایی مانند روغن مَصْطَکی و سوسن میزان آن را افزایش می دادند.
بنابراین بهترین راه قیمت گذاری روغن بلسان اطلاع از درجه خلوص آن است .
نحوه شناسایی روغن بلسان اصل
روغن بلسان بسیار غلیظ، به رنگ سفید و بسیار معطر است. برای شناسایی روغن بلسان اصل و تمایز آن با روغن تقلبی از روش های زیر می توان استفاده نمود:
- اگر تکه ای پشم را به روغن ناب بلسان بمالند و سپس پشم را با آب بشویند، اثری از روغن نمی‌ماند در صورتی که روغن مغشوش با مواد نامبرده در بالا به پشم می‌چسبد.
- روغن ناب به آسانی در آب یا شیر حل شده و رنگ آب به رنگ شیری متمایل می شود، اما صمغ مغشوش بر روی آب باقی مانده یا بر سطح آب پراکنده می‌شود.
- اضافه نمودن روغن اصل به تره سبب شعله ور شدن گیاه تره می شود .
- ریختن چند قطره از این روغن در شیر سبب دلمه شدن شیر در ابتدا می شود.
دیگر خواص روغن بلسان از نظر طب سنتی
- روغن بلسان «چیزهایی را که باعث تیرگی مردمک چشم می‌شود، می‌زداید»، «چشم را روشنی بیفزاید» و «بَصَر را تیز کند») سَردی زِهدان را درمان می‌کند؛ جنین و مَشیمه را بیرون می‌راند. «کودک را بیرون می‌آورد»)؛ ریم کورَک‌ها را می‌زداید.
- «ریش‌های گَسْت (زشت و چرکین) را پاک گرداند» مُدرِّ پیشاب و برای عُسرالبَول سودمند است؛ «پادزهر اقونیطُن (خانِق النِّمِر) و زهر افعی است»
