یونجه با شبدر چه فرقی دارد و خواص آن چیست ؟

تفاوت شبدر و یونجه

شَبدَر (نام علمی: Trifolium) جزء مهم‌ترین گیاهان علوفه‌ای خانواده لگومینز (Leguminous) در مناطق معتدل و مرطوب است که از نظر علوفه‌ای و مرتعی دارای ارزش بسیار زیادی است و در تغذیه دام‌ها نقش بسزایی دارند.

شبدرها گیاهی سه برگچه‌ای اند و به همین خاطر اسم علمی آنها از دو کلمه لاتین “Tria” به معنی سه و “Folia” به معنی سه بر گچه‌ای گرفته شده‌ است.

تعداد گونه‌های شبدر در دنیا حدود ۳۰۰ گونه ذکر شده که از این تعداد ۲۵ گونه از نظر کشاورزی مهم است که از این تعداد فقط ۹ گونه آنها از جمله شبدر زیر زمینی به صورت تجارتی کشت می‌شوند.

بیشترین پراکنش شبدرها در منطقه مدیترانه است، به طوری که در منطقه اورآسیا ۱۶۰–۱۵۰ گونه، آمریکا ۶۵–۶۰ گونه و در آفریقا ۳۰–۲۵ گونه گزارش شده‌است.

بر اساس تحقیقات بانک ژن گیاهی و ذخایر توارثی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر تعداد گونه‌های تاکنون شناخته شده شبدر در ایران حدود ۵۴ گونه‌است که از این تعداد دو گونه شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum) و شبدر برسیم (Trifolium alexandrium) به صورت وسیع کشت می‌شوند.

شَبدَرها متعلق به جنس تریفولیم (Trifolium) جزء مهم‌ترین گیاهان علوفه‌ای خانواده لگومینز (Leguminous) در مناطق معتدل و مرطوب است که از نظر علوفه‌ای و مرتعی دارای ارزش بسیار زیادی است و در تغذیه دام‌ها نقش بسزایی دارند.

خصوصیات کلی شبدرها

تمام شبدرها در آب و هوای خنک بهترین عملکرد را دارند. در بین شبدرها شبدر سفید از همه مقاوم تر است.

میزان قند در شبدرها بیش از یونجه‌ است و سطح برگ بیشتری نسبت به یونجه دارند اما مقاومت شبدرها به شوری کمتر از یونجه‌ است و نیاز آبی شبدرها نیز کمتر از یونجه‌ است.

البته باید توجه داشت که شبدرها به لحاظ کمیت تولید در سطح پایین‌تری از یونجه قرار دارند و میزان مواد غذایی قابل هضم یونجه از شبدرها بیشتر است.

گیاهان علوفه‌ای تیره بقولات از نظر عمق ریشه به شکل زیر هستند:

• ریشه شبدر‍ سفید
• ریشه شبدر‍ قرمز
• ریشه شبدر برسیم
• ریشه یونجه
• ریشه اسپرس

به صورت کلی تفاوت شبدرها با یونجه این است که:

برگ یونجه بیضی شکل ولی برگ شبدر گلابی شکل است.
رنگ برگ‌ها در شبدر سبز و شفاف و در یونجه سبز تیره‌ است.

میزان قند در شبدرها بیش از یونجه‌ است و سطح برگ بیشتری نسبت به یونجه دارند اما مقاومت شبدرها به شوری کمتر از یونجه‌ است و نیاز آبی شبدرها نیز کمتر از یونجه‌ است.

یونجه با شبدر چه فرقی دارد؟

یونجه(ترکی)، (کابلی:رشقه، هراتی:سبست) یا اسپست (medicago sativa به معنی علف مادها) اولین بار توسط مادها برای تأمین غذای اسب هایشان اهلی گردید. یونجه اصولاً مبدأ کویری دارد و در حال حاضر در تمام مناطق معتدل و شبه قاره کشت می‌گردد.

آشنایی با خواص یونجه

یونجه از نظر طب قدیم ایران گرم است. البته تازه آن گرم و تر و خشک شده آن گرم و خشک است. یونجه از نظر اینکه دارای بسیاری از مواد معدنی می‌باشد شیره آن برای بچه‌هایی که در حال رشد هستند و اسخوان بندی محکمی ندارند بسیار مفید است.

حتی امروزه پودر این گیاه را در داروخانه‌ها می‌فروشند. برای تهیه شیره یونجه باید مقدر ۳۰۰ گرم یونجه را در یک لیتر آب ریخت و آن را جوشانید تا مقدر آب آن به نصف تقلیل یابد سپس آن را صاف کرده و مقدار کمی عسل به آن اضافه کنید که به صورت شربت داراید.

مقدر مصرف برای اطفال ۲۰۰ گرم در روز است و برای اطفال شیرخوار حدود ۵۰ گرم می‌باشد که می‌توان به شیر آن‌ها اضافه نمود.

اشخاص بزرگسال هم برای بالا بردن انرژی می‌توانند از این شیره استفاده کنند. یونجه را به صورت تازه یا جوانه آن‌ها را با سالاد میل کنید.

جوانه یونجه را به صورت بسته‌بندی شده می‌توانید از سوپر مارکتها خریدری کنید. یونجه ملین است. یونجه دو برابر اسفناج آهن دارد بنابراین خون ساز است و برای کسانیکه به کم خونی مبتلا هستند مفید است.

یونجه بعلت درا بودن آهن برای درمان بیماری راشیتیسم بکار می‌رود. عوارض کمبود ویتامین ث با خوردن یونجه از بین می‌رود.

یونجه تازه در بسیاری از کشورها مانند چین و روسیه و آمریکا به مقدر زیاد به جای اسفناج مصرف می‌شود.

یونجه را در داروخانه‌ها و فروشگاههای گیاهان دارویی یا برخی از داروخانه‌ها به صورت پودر، کپسول و قرص بفروش می‌رسانند. مقدرمصرف آن سه قرص در روز است.

با همه مزایایی که یونجه دارد در خوردن تازه آن نباید زیاده روی کرد زیرا بسیار نفاخ است و حتی حیواناتی که به مقدر زیاد از آن می‌خورند بعلت گاز زیاد ممکن است تلف شوند.

ضماد پخته یونجه را اگر روزی چند بار روی اعضایی که رعشه دارند بگذارید آن‌ها را شفا می‌دهد. تخم یونجه قاعده‌آور است و برای این منظور تخم یونجه را به صورت دم کرده مصرف کنید.

دم کرده یونجه درمان اسهال است. برای نرم کردن سینه و تسکین سرفه روزی ۲-۳ فنجان دم کرده تخم یونجه را مصرف کنید.

برای درمان رعشه تخم یونجه را در روغن زیتون بریزید و مدت یک هفته جلوی آفتاب بگذارید سپس آن را صاف کنید و روزی چند قاشق از آن را بخورید و همچنین روی اعضایی که رعشه دارند بمالید.

یونجه حاوی مقدار زیادی ویتامین است. کوبیده آن زخم را به سرعت الیتام داده و از خون‌ریزی جلوگیری می‌کند.

بیشتر بخوانید:

خواص و فواید دارویی و درمانی جوانه شبدر

همه چیز در مورد جوانه یونجه و خواص و فواید آن