موارد مصرف و عوارض جانبی کلوفارابین
کلوفارابین (Clofarabine) در درمان لوکمی لنفوسیتیک حاد (ALL) در بیماران ۲۱-۱ سال که حداقل به دو درمان دیگر پاسخ نداده و یا بیماری راجعه داشته اند استفاده می شود.
لوسمی حاد لنفوئیدی یا به اختصار ALL یکی از انواع سرطان خون است. این نوع لوکمی سلولهای لنفاوی یا لنفوسیتها را تحت تأثیر قرار میدهد که بافتهای لنفاوی را میسازند و روندی حاد دارد. سرطان خون یا لوسمی یا لوکمیا بیماری پیشرونده و بدخیم اعضای خون ساز بدن است. این بیماری در اثر تکثیر و تکامل ناقص گویچههای سفید خون و پیش سازهای آن در خون و مغز استخوان ایجاد میشود. لوسمی یکی از سرطانهای شایع در میان کودکان است.
در لوسمی مغز استخوان به صورت غیر عادی، مقدار بسیار زیادی سلول خونی تولید میکند. این سلولها با سلولهای خون نرمال و عادی متفاوت هستند و درست عمل نمیکنند. در نتیجه، تولید سلولهای سفید خون طبیعی را متوقف کرده و توانایی فرد را در مقابله با بیماریها از بین میبرند.
سلولهای لوکمی همچنین بر تولید سایر انواع سلولهای خونی که توسط مغز استخوان ساخته میشود از جمله گویچه های قرمز خون که اکسیژن را به بافتهای بدن میرسانند، و پلاکتهای خونی که از لخته شدن خون جلوگیری میکنند، اثر منفی میگذارند لذا در انواع لوسمی ضعف ایمنی ، کم خونی و اختلال انعقاد خون داریم.
مکانیسم اثر کلوفارابین
کلوفارابین ساخت DNA و ریبونوکلئوزید ردوکتاز را مهار می کند و اثر مستقیم روی میتوکندری دارد. این اثرات باعث حذف ذخایر داخل سلولی دئوکسی نوکلئوتید شده و طولانی شدن رشته DNA حین ساخت را مهار می کند. هم چنین باعث آزادسازی فاکتورهایی که در خودکشی سلول نقش دارند از میتوکندری ( هم سلول توموری در حال تقسیم و هم سلول های تقسیم شده ) می شود.
فارماکوکینتیک کلوفارابین
- اتصال به پروتئین: ۴۷ % ( عمدتا آلبومین ) در کودکان
- متابولیسم: به متابولیت فعال ۵-تری فسفاته تبدیل می شود. متابولیسم در کودکان بیمار به میزان دودهم درصد است.
- دفع: در کودکان به میزان ۶۰-۴۹ % بصورت داروی تغییر نیافته در ادرار دفع می شود.
- نیمه عمر: نیمه عمر نهایی حدودا ۵/۲ ساعت در کودکان است.
مقدار و روش درست مصرف داروی کلوفارابین
قبل از شروع درمان با این دارو، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک میکند تا اطلاعات جامع دارویی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
دوز و مقدار داروی کلوفارابین از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک برایتان تجویز کرده است، استفاده نمایید.
موارد منع مصرف داروی کلوفارابین
به تاریخ انقضای داروی کلوفارابین توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمامشده است،از آن مصرف نکنید.
هرگز داروی کلوفارابین را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید. تداخل دارویی کلوفارابین را چک کنید و اگر در حال استفاده از دارویی هستید که با این دارو تداخل دارد، با پزشک خود راجع به استفاده از داروهایتان مشورت نمایید.
هیچ منع مصرفی در رابطه با این دارو گزارش نشده است. در بیمارانی که به دارو یا سایر ترکیبات فرمولاسیون حساسیت دارند با احتیاط مصرف شود.
مصرف داروی کلوفارابین در دوران بارداری و شیردهی
در دوران بارداری و شیردهی، نباید دارویی را خودسرانه و بدون مشورت با پزشک استفاده کنید. مصرف داروی لوموستین در دوران بارداری ممکن است برای جنین خطرناک باشد.
کلوفارابین جزء دارو های گروه C در دوران بارداری قراار دارد مطالعات در حیوانات نشان داده است که دارو های گروه C روی جنین اثرات جانبی دارد ولی مطالعات کافی در مورد انسان در دست نیست؛ با این حال منافع استفاده از دارو در زنان حامله ممکن است در مقابل خطرات احتمالی آن بیشتر باشد؛ یا هیچ گونه مطالعه ای در حیوانات و یا مطالعات کافی در انسان موجود نیست.
عوارض جانبی کلوفارابین
تداخلات دارویی کلوفارابین
- از مصرف همزمان با داروهای نفروتوکسیک طی 5 روز استفاده از کلوفارابین خودداری گردد زیرا کلوفارابین از طریق کلیه دفع می شود.
- از مصرف همزمان با داروهای هپاتوتوکسیک خودداری شود زیرا کلوفارابین می تواند باعث هپاتوتوکسیسته شود.
هشدار ها در رابطه با کلوفارابین
- صرفا تحت نظر پزشک متخصص انکولوژی مصرف شود.
- باعث سرکوب مغز استخوان شده که معمولا برگشت پذیر و وابسته به دوز است. سرکوب مغز استخوان بسیار شدید ( نوتروپنی، آنمی، ترومبوسیتوپنی ) گزارش شده است. خطر بروز عفونت مثل سپسیس شدید و عفونت های فرصت طلب افزایش می یابد.
- از نظر بروز علائم و نشانه های سندروم لیز تومور کنترل شود.
- برای جلوگیری از افزایش اسید اوریک از آلوپورینول و تامین مایعات بیمار استفاده شود.
- علائمی از آزادسازی سایتوکاین ( افزایش ضربان قلب، افزایش تنفس، افت فشار خون، ادم ریوی ) و انتشار مایع از پرده جنب و صفاقی گزارش شده است.
- در حیوانات باعث آسیب به جنین و مرگ شده است. لذا از حاملگی خودداری شود.
توصیه های دارویی کلوفارابین
- از نظر بروز کم آبی به علت اسهال و استفراغ بیمار را آگاه کنید.
- در صورت بروز علائم افت فشار خون بیمار سریعا بایستی پزشک را آگاه کند.
- کنترل شمارش سلولی، عملکرد کلیوی و کبدی الزامی است.
- زنان بایستی از بروز حاملگی و شیر دادن خودداری کنند.
شرایط نگهداری از داروی کلوفارابین
دارو را از دسترس کودکان دور نگه دارید. دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
بیشتر بخوانید:
موارد مصرف ایزونیازید (Isoniazid(INH
معرفی داروی کاپرئومایسین و موارد مصرف آن
همه چیز در مورد قرص پیرازینامید