پانکراس چیست و چه وظایفی را بر عهده دارد ؟
پانکراس چیست ؟
پانکراس غده است. این به این معنی است که هورمون هایی را تولید و ترشح می کند.
پانکراس یک ارگان بسیار متنوع است و همچنین آنزیم ها را تولید و ترشح می کند. پانکراس نقش مهمی در هضم، جذب و متابولیسم مواد مغذی دارد.
پانکراس در قسمت میانی فوقانی حفره شکم قرار دارد.
پانکراس هر دو اندوکرین و اگزوکرین را دارد. توابع غدد درون ریز به هورمون هایی که پانکراس تولید و در جریان خون وارد می کند اشاره دارد.
عملکرد اگزوکرین به آنزیم های گوارشی اشاره می کند که پانکراس تولید به دوازدهه (قسمت اول روده کوچک) ترشح می کند.
علائم مشکلات پانکراس
مشکلات پانکراس بر عملکرد لوزالمعده تاثیر می گذارد. بنابراین علائم ناشی از نارسایی لوزالمعده معمولاً مربوط به اختلال عملکرد لوزالمعده است.
بیماری های مختلفی که ممکن است لوزالمعده را تحت تاثیر قرار دهند، طیف وسیعی از علائم را به وجود می آورند.
برخی از علائم مشکلات پانکراس عبارتند از:
- هیپرگلیسمی یا هیپوگلیسمی – سطوح غلظت گلوکز خون غیرطبیعی یا بالا یا پایین
- استئاتوره – چربی در مدفوع
- کاهش وزن ناخواسته
- از دست دادن اشتها
- درد شکمی (با یا بدون درد پشت)
- تهوع و استفراغ
- زردی
- ناتوانی و ضعف
- اسهال
علائم و نشانه ها با توجه به هر بیماری پانکراس متفاوت است و بستگی به شدت بیماری دارد.
مشکلات پانکراس ممکن است پیشرفت کند و منجر به عوارض متعددی بر سایر اعضای بدن، به خصوص کیسه صفرا، کبد و مجاری صفراوی و سایر سیستم ها، به خصوص در کسانی که گرفتار هضم و متابولیسم هستند.
علل مشکلات انسدادی
مشکلات پانکراس ممکن است بر هر فردی از هر سن و جنسیتی تأثیر بگذارد اما در مردان بالغ شایع تر است.
از آسیب و عفونت تا مصرف الکل بیش از حد، انواع مختلفی از علل برای مشکلات پانکراس وجود دارد.
پانکراتیت حاد و مزمن
پانکراتیت عبارت پزشکی برای التهاب لوزالمعده است. شدت و مدت زمان می تواند متفاوت باشد در نتیجه باعث ایجاد پانکراتیت حاد یا مزمن می شود.
یکی از شایعترین علل پانکراتیت، مصرف بیش از حد و سوء مصرف الکل است. این ممکن است منجر به مرگ بافت پانکراس، تشکیل آبسه یا pseudocysts شود.
پانکراتیت مزمن ممکن است خطر ابتلا به سرطان پانکراس را افزایش دهد.
پانکراتیت حاد زمانی اتفاق می افتد که آنزیم های پانکراس پیش از موقع در داخل غده فعال شوند.
این شروع به تخریب بافت پانکراس می کند که منجر به آسیب می شود و اگر سریعاً درمان شود اغلب برگشت پذیر است.
علل رایج پانکراتیت حاد شامل سنگ های صفراوی، سوء مصرف الکل، بررسی با روش های مانند ERCP و سایر عوامل ناشناخته می باشد.
پانکراتیت مزمن یک بیماری التهابی لوزالمعده است که در آن التهاب مداوم یا مکرر منجر به تخریب بافت پانکراس می شود.
علل شایع شامل عود بیماری های مشابه پانکراتیت حاد است. سوء مصرف الکل یکی از شایع ترین علل است در حالی که سوء تغذیه، عفونت، ناهنجاری های مادرزادی، عوامل بیماری خود ایمنی و بیماری های دیگر اعضای بدن یا سیستم های (ثانویه) نیز مسئول هستند.
سرطان پانکراس چیست ؟
سرطان پانکراس یکی از ده نوع شایع ترین سرطان در بزرگسالان است.
مثل هر نوع سرطان، هنگامی که سلول های پانکراس غیر طبیعی می شوند و به سرعت در حال تجزیه هستند بوجود می آید.
این سلول های سرطانی غیر طبیعی سلول های طبیعی سالم را از بین می برند.
گاهی اوقات سرطان ممکن است به پانکراس از سایر قسمتهای بدن گسترش یابد که به عنوان سرطان ثانویه یا متاستاتیک شناخته شده است.
شایعترین نوع سرطان لوزالمعده آدنوکارسینوم مجرا است که همانند نام آن، در مجرای پانکراس آغاز می شود. کارسینوم های دیگر پانکراس شامل کارسینوم سلول آسینار و پانکراتروبلاستوما می باشد.
این سرطان های اولیه هستند که در پانکراس شروع می شوند و از سلول های مختلف پانکراس تشکیل می شوند.
سرطان پانکراس یکی از بالاترین میزان مرگ و میر در هر سرطان است و یکی از شایع ترین نوع سرطان است.
این بیشتر در مردان دیده می شود و با سن، مصرف سیگار و پانکراتیت مزمن مرتبط است. عوامل ارثی و تغییرات ژنتیکی نیز ممکن است در شکل گیری سرطان پانکراس نقش داشته باشد.
کیست های پانکراس
کیست های پانکراس کیسه های بسته در داخل بافت پانکراس هستند. ممکن است با مایع و یا جامد پر شود. سه انواع مختلف کیست پانکراس وجود دارد.
- Pseudocysts شایع ترین نوع کیست های پانکراس هستند. این کیست غیر سرطانی با مواد بافت مرده ناشی از پانکراتیت یا ضربه به شکم پر می شود.
- کیست مادرزادی دیگر نوع دیگری از کیست غیر سرطانی است که با یک مایع سروز شفاف پر شده است. این اغلب با بیماری های پلی کیستیک همراه است و کیست ها می توانند در بسیاری از اندام های دیگر به طور همزمان، از جمله کبد و کلیه یافت شوند.
- کیست های نئوپلاستی معمولاً خوش خیم (غیر سرطانی) هستند اما بعضی از آنها مانند نئوپلاسم های کیستیک mucinous، بدخیم هستند. عوامل ژنتیکی همچنین ممکن است مسئول تشکیل کیست باشد.
اختلالات پانکراس مادرزادی
برخی از مشکلات پانکراس از زمان تولد وجود دارد. این اختلالات معمولا به علت اختلال در رشد جنین رخ می دهد.
- Pancreas divisum
- پانکراس حلقوی
- پانکراس اکتوپیک
- آژنزی (نادر)
کمبود اگزوکرین پانکراس
کمبود اگزوکرین پانکراس، کمبود آنزیم های گوارشی است که توسط لوزالمعده تولید و ترشح می شود (عملکرد اگزوکرین). عملکرد هورمون پانکراس (عملکرد غدد درون ریز) معمولا تحت تاثیر قرار نمی گیرد.
کمبود اگزوکرین پانکراس به تنهایی بیماری نیست بلکه بیماری ای است که به علت بیماری های مختلف پانکراس مانند پانکراتیت و سرطان پانکراس ایجاد می شود.
گاهی اوقات نارسایی مزمن ممکن است حتی زمانی رخ دهد که پانکراس سالم باشد.
در عوض، آنزیم های پانکراس نمی توانند به روده کوچک به علت انسداد مجاری که از طریق آن عبور می کند آزاد شود که ممکن است با سنگ های صفراوی رخ دهد.
کمبود این آنزیم های پانکراس هضم غذا و جذب مواد مغذی را تحت تاثیر قرار می دهد.
دیابت نوع 1
دیابت نوع 1، جایی است که لوزالمعده نمی تواند انسولین تولید کند. این اتفاق می افتد زمانی که سلول های تولید کننده انسولین لوزالمعده آسیب دیده و با عمل سیستم ایمنی بدن تخریب می شوند.
این نوع دیابت همچنین به عنوان دیابت نوجوانان یا دیابت شیرین وابسته به انسولین شناخته شده است.
دلیل دقیقی برای اینکه سیستم ایمنی بدن به سلولهای تولید کننده انسولین در پانکراس حمله می کند به وضوح درک نمی شود.
به نظر می رسد که این ژنتیک، عفونت های خاص ویروسی یا عوامل محیطی موجب این عمل غیر طبیعی سیستم ایمنی بدن می شود.
پس از آن پانکراس به مقدار کمی انسولین تولید می کند. این یک شرایط غیر قابل برگشت است و تزریق انسولین مورد نیاز است.
بیشتر بخوانید :
تقویت پانکراس با گیاهان دارویی خاص!
تغذیه مناسب سرطان پانکراس(لوزالمعده)
امکان تشخیص زودهنگام سرطان پانکراس
