ونلابایوکس چیست و چرا تجویز می شود؟

موارد مصرف و عوارض جانبی ونلابایوکس

ونلابایوکس (VENLABIOX) نام تجاری داروی ونلافاکسین از جمله داروهای ضد افسردگی است که برای درمان افسردگی، اضطراب، اختلالات دوقطبی و برخی دیگر از ناراحتی های روانی تجویز می شود. به راحتی از طریق روده جذب می شود و به دلیل تاثیر بر افراد مبتلا به افسردگی شدید مورد توجه قرار گرفته است.

شایان ذکر است که مصرف خودسرانه و یا قطع ناگهانی ونلابایوکس خطر عوارض جانبی را بالا می برد. شاید قبلا به تجویز متخصص از این دارو استفاده کرده باشید، اما باز هم نباید با دیدن اولین نشانه های ناراحتی و غم به سراغ این دارو بروید.

مکانیسم اثر ونلابایوکس

ونلابایوکس باعث مهار انتخابی بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین در پایانه های عصبی مغز می گردد و به مقدار کمتر مهار کننده بازجذب دوپامین نیز هست.

ونلابایوکس و متابولیت فعال آن O-desmethylvenlafaxine تاثیر چندانی بر گیرنده های موسکارینک کلینرژیک – هیستامین اچ۱ و آلفا آدرنرژیک ندارد

فارماکوکینتیک ونلابایوکس

این دارو به راحتی از دستگاه گوارشی جذب می شود. پس از مصرف خوراکی تحت متابولیسم عبور اولیه کبدی وسیعی قرار می گیرد که به تشکیل متابولیت های فعال مثل O دسمتیل وفلافاکسین که از طریق ایزوآنزیم CYP2D6 , P4S0حاصل می شود، می انجامد.

CYP3A4 نیز در آن دخیل است حداکثر سطح پلاسمایی وفلافاکسین و O دسمتیل ونلابایوکس به ترتیب حدود 2 و 4 ساعت پس از یک دوز حاصل می شود. باند پروتئینی این دارو و متابولیت هایش پایین است. نیمه عمر حذفی این دارو 5 ساعت بوده، عمدتاً به فرم متابولیتی از طریق ادرار دفع می شود، حدود 2% آن نیز از مدفوع دفع می شود.

عوارض جانبی ونلابایوکس

مصرف ونلابایوکس ممکن است منجر به عوارضی مانند تهوع، خواب آلودگی، خشکی دهان، افزایش تعرق، یبوست، از دست دادن اشتها، تاری دید، مشکلات خواب و خمیازه شود. اگر هر یک از این عوارض ادامه یافت یا بدتر شد به سرعت با پزشک خود تماس حاصل کنید.

در صورتی که پزشک داروی ونلابایوکس را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی ونلابایوکس را مصرف کرده‌اند، عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده‌اند. همچنین این دارو ممکن است باعث افزایش فشار خون شود. به صورت منظم فشار خون خود را بررسی کنید و نتایج آن را با پزشک در میان بگذارید.

چنانچه با عوارضی جدی این دارو مانند خونریزی یا کبودی غیر طبیعی، کاهش توان یا میل جنسی (تاخیر در انزال)، گرفتگی عضلانی و لرزش را تجربه کردید سریعا با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

همچنین اگر عوارض نادر اما جدی این دارو مانند سرفه‌ای که رفع نشد، تنگی نفس، درد قفسه سینه، سردرد شدید و ضربه‌ای، مدفوع تیره یا خونی، استفراغی که مانند تفاله‌ی قهوه به نظر برسد، درد/تورم یا سرخی چشم، گشادی مردمک، تغییرات بینایی (مانند دیدن رنگین کمان دور منابع نوری موقع شب) و تشنج را مشاهده کردید سریعا با پزشک تماس بگیرید.

ونلابایوکس سطح سروتونین را در بدن افزایش می‌دهد و به ندرت بیماری بسیار جدی به نام سندروم/مسمومیت سروتونین دیده شده است. همچنین این خطر با استفاده از دیگر داروها که باعث افزایش سطح سروتونین می‌شوند افزایش می‌یابد لذا تمام داروهایی که مصرف می‌کنید را به اطلاع پزشکتان برسانید.

اگر عوارضی مانند تپش قلب، توهم، ناهماهنگی در حرکات، سرگیجه شدید، تهوع، استفراغ و اسهال شدید، لرزش ماهیچه‌ای، تب بی‌دلیل، آشفتگی و بی‌حوصلگی بی‌دلیل را تجربه کردید سریعا با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

لازم است بدانید واکنش آلرژیک جدی در مورد داروی ونلابایوکس نادر است. با وجود این اگر واکنش آلرژیک جدی‌ای مثل علائم پوستی، خارش، تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)، گیجی شدید و اختلال تنفسی را تجربه کردید، سریعا از فوریت های پزشکی کمک بگیرید. با توجه به اینکه لیست عوارض کامل نیست، ممکن است با عارضه‌ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.

موارد احتیاط مصرف ونلابایوکس

اگر به داروی ونلابایوکس یا دس ونلافاکسین حساسیت دارید یا هر حساسیت دیگری دارید قبل از مصرف این دارو را پزشک یا داروساز مشورت کنید. داروی ونلابایوکس ممکن است شامل ترکیبات غیر فعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود.

قبل از مصرف ونلابایوکس سوابق پزشکی خود و خانواده‌تان را به اطلاع پزشک برسانید؛ مخصوصاْ سابقه مشکلات خونریزی، سابقه گلوکوم (آب سیاه) در خانواده (نوع بسته زاویه)، فشار خون بالا، مشکلات قلبی (مانند نارسایی قلبی و سابقه حمله قلبی)، سابقه کلسترول بالا، بیماری‌های کلیوی، بیماری‌های کبدی، تشنج، بیماری تیروئید.

داروی ونلابایوکس ممکن است موجب خواب‌آلودگی و تاری دید شما بشود. الکل و ماری جوآنا این حالات را تشدید می کند. لذا از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند، تا زمانیکه در هوشیاری کامل به سر ببرید اجتناب کنید. هنگام مصرف ونلابایوکس از خوردن الکل پرهیز کنید و در صورت مصرف ماری جوآنا با پزشک خود صحبت کنید. ضمنا قبل از هر گونه جراحی همه‌ی داروهایی را که مصرف می‌کنید با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید.

سالمندان ممکن است در مقابل عوارض این دارو مثل خونریزی و عدم تعادل حساسیت بیشتری نشان بدهند. همچنین اگر نوعی عدم تعادل (هیپوناترمی) را تجربه کنند؛ مخصوصا زمانی که قرص آب (دیوریت‌ها) مصرف می‌کنند. عدم تعادل باعث افزایش خطر سقوط می‌شود.کودکان ممکن است به عوارض این دارو مخصوصا کاهش اشتها و کاهش وزن حساس‌تر باشند. همواره قد و وزن کودکی که ونلابایوکس مصرف می‌کند را تحت نظر داشته باشید.

مصرف ونلابایوکس در دوران بارداری و شیردهی

چنانچه باردار هستید فقط در صورت نیاز ضروری داروی ونلابایوکس را استفاده کنید. زیرا ممکن است این دارو به جنین آسیب برساند. همچنین نوزادان مادرانی که تحت درمان ونلابایوکس در سه ماه آخر بارداری بوده‌اند به ندرت نشانه‌هایی از عوارض ترک ناگهانی دارو مانند مشکلات تغذیه‌ای و تنفسی، تشنج، انقباض عضلانی و یا گریه مداوم از خود نشان داده‌اند. اگر متوجه هر کدام از این عوارض در نوزاد شدید بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.

از آن‌جایی که مشکلات روانی و روحی مانند افسردگی، حمله اضطراب و اختلال اضطراب می‌توانند شرایط سختی باشند از قطع دارو اجتناب کنید مگر این‌که توسط پزشک تجویز شده باشد. اگر قصد بارداری دارید با پزشک خود در مورد فواید و خطرات استفاده از ونلابایوکس در زمان حاملگی مشورت کنید.

ونلابایوکس از طریق شیر مادر به نوزاد انتقال می‌یابد و تاثیرات نامطلوبی در پرستاری از نوزاد می‌گذارد. قبل از شیردهی به نوزاد با پزشک مشورت نمایید.

تداخلات دارویی ونلابایوکس با داروهای دیگر

تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی ونلابایوکس را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفی‌تان را با پزشک یا دکتر داروخانه در میان بگذارید. و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی ونلافاکسین نفرمایید.

پیموزید و دیگر داروهایی که ممکن است موجب خونریزی یا کبودی (آنتی‌پلاتلت‌هایی مانند کلوپیدوگرل، ضد التهاب‌های غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و رقیق‌کننده‌هایی مانند وارفارین) شوند با ونلافاکسین ممکن است تداخل داشته باشند.

آسپرین نیز امکان خونریزی را موقع مصرف این دارو افزایش می‌هد. با این وجود اگر پزشکتان برای جلوگیری از سکته یا حمله قلبی برای شما دوز مصرفی کم آسپرین (معمولا دوز ۸۱-۳۲۵ میلی‌گرم در روز) تجویز کرده است به مصرف آن ادامه دهید و در مورد ادامه مصرف آسپرین با دکتر خود مشورت کنید.

مصرف ونلابایوکس همراه با داروهای بازدارنده مونوآمین اکسیداز (MAO) ممکن است موجب تداخل کشنده‌ای شود. از مصرف بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز مانند آیزوکروبوکسازید، لینزولید، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، رازاگیلین، سافینامید، سلژیلین و ترانیل سیپرومین همراه با ونلافاکسین جدا خوداری فرمائید. همچنین نباید اکثر بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز را ۲ هفته قبل یا ۷ روز بعد از مصرف این دارو مصرف کرد. برای اطلاعات در این زمینه با پزشکتان مشورت کنید.

اگر ونلابایوکس را با داروهای دیگری که سطح سرتونین بدن را افزایش می‌دهند مصرف کنید خطر ایجاد سندروم/مسمومیت سروتونین را افزایش می‌دهید. قرص‌های اکستاسی/MDMA، قرص‌های ضد افسردگی مانند فلوکستین/پروکستین، SNRIهایی مانند دولوکستین/میلناسیپران، تیپتوفان، نمونه‌هایی از این افزایش‌دهنده‌های سروتونین هستند که باعث افزایش خطر سندروم/مسمومیت سروتونین می‌شوند.

داروهای زیر ممکن است با داروی ونلافاکسین تداخل داشته باشد. در صورت مصرف این داروها، پزشک خود را مطلع سازید.

• داروهایی که خواب آلودگی ایجاد می‌کنند (مخدرهایی که کاهنده سرفه یا درد هستند مثل: کدئین)
• الکل
• ماری جوآنا
• داروهای خواب یا ضداضطراب (آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)
• شل کننده عضلانی (کاریزوپرودول، سیکلوبنزاپرین)
• آنتی هیستامین‌ها (سیترزین، دیفن هیدرامین)
• عملکرد داروی ونلابایوکس با داروی دس ونلافاکسین مشابه است لذا از مصرف این داروها با یکدیگر اجتناب کنید.

این دارو ممکن است بر نتایج برخی از آزمایش‌های پزشکی مانند آزمایش ادرار برای بررسی مصرف آمفیتامین‌ها تاثیر بگذارد و نتایج آن را تغییر دهد. از این رو مصرف این دارو را به کارکنان آزمایشگاه و پزشکتان اطلاع دهید.

علائم اوردوز ونلابایوکس

اگر علائم اوردوز این دارو مانند از هوش رفتن و مشکلات تنفسی را مشاهده کردید سریعا با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. علائم اوردوز این دارو شامل خواب‌آلودگی، تشنج و تپش قلب نامنظم یا سریع می‌شوند.

هنگام مصرف این دارو به صورت منظم با روانپزشک خود در تماس باشید و ممکن است برخی آزمایش‌های پزشکی مانند فشار خون و آزمایش بررسی کلسترول خون به صورت دوره‌ای برای بررسی روند بهبود و عوارض جانبی لازم باشد انجام شود. برای اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

اگر دوز مصرفی داروی ونلابایوکس را فراموش کردید، در اولین زمان ممکن آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به مصرف دوز بعدی، به یاد آوردید که دارو را مصرف نکرده‌اید، نیازی به مصرف دو برابر دارو نیست و فقط دوز مقرر را مصرف کنید.

شرایط نگهداری ونلابایوکس

برای نگهداری صحیح داروی ونلابایوکس آن را در دمای اتاق، دور از حرارت و رطوبت و خارج از دسترس کودکان قرار دهید و در حمام نگهداری نفرمایید. توجه داشته باشید که داروی منقضی شده را مصرف نکنید.

بیشتر بخوانید:

داروهای ضدافسردگی : آشنایی ویژه با قرص های ضد افسردگی

همه چیز در مورد قرص ضد افسردگی سیتالوپرام (Citalopram)

فواید داروی ضد افسردگی سرترالین

موارد مصرف و عوارض فلوکستین (داروی ضد افسردگی) در دراز مدت