همه چیز در مورد قرص اورسودوکسی کولیک اسید

آشنایی با قرص اورسودوکسی کولیک اسید

اورسودوکسی کولیک اسید (Ursodeoxycholic acid) یا اورسودیول اثر حل‌کننده سنگ صفراوی خود را، از طریق مهار کردن سنتز و ترشح کلسترول از کبد و نیز به وسیلهٔ مهار جذب کلسترول از جدار دستگاه گوارش اعمال می‌کند. این ترکیب به مقدار کم در صفرا یافت می‌شود.

سنگ صفرا سبب ایجاد مسائلی نظیر درد، یرقان، التهاب پانکراس و التهاب صفرا می‌گردد. این مشکل زمانی ایجاد می‌گردد که صفرا تبدیل به سنگ می‌شود. سنگ صفرا حاوی ترکیبات کلسترولی است که به صورت جامد و سخت درآمده است. این سنگ‌ها حاوی پیگمان‌ها و رسوبات کلسیمی می‌باشد. این سنگ‌ها می‌تواند مجرای صفراوی را مسدود کرده و سبب ایجاد درد شود.

جراحی روش معمول درمان سنگ صفرا می‌باشد؛ اما برای سنگ‌های کوچک که عمدتاً از کلسترول تشکیل شده‌اند اورسوداکسی کولیک اسید می‌تواند مؤثر باشد. این دارو سبب می‌شود که مقدار کلسترول ورودی از کبد به صفرا کاهش یابد و از سویی کلسترول را از سنگ‌ها جدا نماید.

اشکال دارویی:

• قرص و کپسول: 250 و 300 میلی گرم
• قرص: 500 میلی گرم

نام تجاری:

موارد مصرف اورسودوکسی کولیک اسید

• درمان سنگ کیسه صفرا
• پیشگیری از تشکیل سنگ کیسه صفرا
• درمان سیروز صفراوی اولیه (Primary Biliary Cirrhosis :(PBC
• درمان تنگی مجاری صفراوی
• درمان Cholangitis Sclerosing
• درمان هپاتیت کلستاتیک
• درمان فیبروز کیستیک مرتبط با هپاتیت
• پیشگیری از رد پیوند کبد

فارماکوکینتیک اورسودوکسی کولیک اسید

حدود 90% دوز مصرفی از طریق روده باریک جذب می گردد. این دارو در کبد متابولیزه شده و متابولیت های حاصل از کونژوگاسیون کبدی آن به درون صفرا ترشح می گردد. زمان رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی آن 1 تا 3 ساعت می باشد. دفع دارو عمدتاً از طریق مدفوع بوده و فقط مقدار ناچیزی از آن به ادرار ترشح می گردد.

مکانیسم اثر اورسودوکسی کولیک اسید

اگر چه مکانیسم دقیق اثر اورسوداُکسی کولیک اسید بطور کامل شناخته نشده است ولی پس از مصرف خوراکی، غلظت آن در صفرا افزایش یافته و میزان اشباع کلسترول صفراوی، ازطریق مهارسنتز کبدی و مهار جذب روده ای کلسترول کاهش می یابد. کاهش میزان اشباع کلسترول باعث افزایش قابلیت انحلال تدریجی کلسترول موجود در سنگ های صفراوی می گردد.

همچنین اورسوداُکسی کولیک اسید جریان صفرا را افزایش می دهد. این دارو در بیماری های مزمن کبدی، باعث کاهش سیتوتوکسیسیتی حاصل از نمک های صفراوی می گردد و سلول های کبدی را از اثرات تخریب کننده اسیدهای صفراوی سمی که با غلظت بالا در این بیماران وجود دارد، محافظت می نماید.

نکات مهم قبل از مصرف اورسوداکسی کولیک اسید

برخی از داروها برای افراد با شرایط خاص مناسب نیست و بعضی داروها نیز در صورتی‌ که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز می‌گردد؛ بنابراین بهتر است قبل از مصرف داروی اورسودوکسی کولیک اسید ، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:

• در صورتی که هر نوع مشکل کبدی دارید.
• در صورتی که سنگ مثانه دارید.
• در صورتی که هر نوع بیماری روده‌ای نظیر بیماری کرون دارید و یا دچار کولیت اولسراتیو شده‌اید و یا در صورتی که تاکنون جراحی در دستگاه گوارش داشته‌اید.
• در صورتی‌ که باردار هستید و یا قصد باردار شدن دارید یا در صورتی‌ که به نوزاد خود شیر می‌دهید.
• اگر سابقه واکنش آلرژیک به داروی دیگری دارید.
• اگر در حال مصرف داروی خاصی هستید. این داروها شامل تمامی داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویزشده است و چه بدون تجویز پزشک آن را مصرف می‌کنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل.

مقدار و نحوه مصرف اورسودوکسی کولیک اسید

درمان سنگ کیسه صفرا:

• 8 تا 10 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، به صورت خوراکی در دو یا سه دوز منقسم که معمولاً همراه با غذا استفاده می گردد.

پیشگیری از تشکیل سنگ کیسه صفرا:

• 300 میلی گرم دو بار در روز به صورت خوراکی استفاده می شود (برخی پزشکان درمان را به صورت 8 تا 10 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن روزانه ادامه می دهند.

درمان سیروز صفراوی:

• 13 تا 15 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت خوراکی در دو یا چهار دوز منقسم همراه با غذا استفاده می شود.

نکته: هر کپسول حاوی 250 میلی گرم اورسوداُکسی کولیک اسید است. تعداد کپسول مصرفی بر اساس وزن افراد به صورت زیر است:

• افراد بین 40 تا 60 کیلوگرم: 3 کپسول در روز
• افراد بین 60 تا 71 کیلوگرم: 4 کپسول در روز
• افراد بین 71 تا 80 کیلوگرم: 5 کپسول در روز

درمان هپاتیت کلستاتیک:

• 13 تا 15 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دو دوز منقسم (صبح و شب) همراه با غذا استفاده می شود.

کودکان مبتلا به بیماری های کلستاتیک کبدی و همچنین آترزی صفراوی خارج کبدی:

• 10 تا 18 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز

موارد منع مصرف اورسودوکسی کولیک اسید

• حساسیت شدید نسبت به اورسوداکسی کولیک اسید و اسیدهای صفراوی
• انسداد مجاری صفراوی
• پانکراتیت
• کولانژیت
• فیستول صفراوی
• کله سیستیت حاد
• اختلالات التهابی روده

موارد احتیاط در رابطه با اورسودوکسی کولیک اسید

• آسیت
• آنسفالوپاتی کبدی
• آسیب کبدی

تداخلات دارویی اورسودوکسی کولیک اسید

تداخلات دارویی اورسوداکسی کولیک اسید عبارت است از:

• مصرف استروژن و کنتراسپتیوهای خوراکی اثرات اورسوداکسی کولیک اسید را کاهش می دهد.
• کلستیرامین و آنتی اسیدها جذب اورسوداکسی کولیک اسید را کاهش می دهند.

عوارض جانبی اورسودوکسی کولیک اسید

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض اورسوداکسی کولیک اسید عبارت است از:

• CNS: سردرد، خستگی، اختلالات خواب، اضطراب و افسردگی
• GI: تهوع، استفراغ، اسهال، نفخ، یبوست، شکم درد، طعم فلز در دهان، سوء هاضمه، استوماتیت (التهاب فراگیر دهان)
• Derm: راش، خارش، تعریق، خشکی پوست، کهیر، واکنش های آلرژیک
• Other: سرفه، آرترالژی (درد مفصلی) ، التهاب مخاط بینی، درد عضلات، کمردرد

مصرف اورسودوکسی کولیک اسید در بارداری و شیردهی

• مصرف اورسوداکسی کولیک اسید در بارداری: مطالعات حیوانی در مورد مصرف اورسوداکسی کولیک اسید در بارداری تاثیرات مضری را بر جنین نشان نداده است. داده های کافی در مورد مصرف اورسوداکسی کولیک اسید در بارداری انسان در دست نیست.
• مصرف اورسوداکسی کولیک اسید در شیردهی: تحقیقات کافی در مورد مصرف اورسوداکسی کولیک اسید در شیردهی انجام نشده است. تجویز اورسوداکسی کولیک اسید در شیردهی در صورتی مجاز خواهد بود که منافع درمانی بر عوارض احتمالی غالب باشد.

توجهات پزشکی – پرستاری برای اورسودوکسی کولیک اسید

• برای کاهش عوارض گوارشی و افزایش تاثیرات درمانی بهتر است داروی اورسوداکسی کولیک اسید همراه با غذا استفاده شود.
• علایم گوارشی را قبل و بعد از درمان با داروی اورسوداکسی کولیک اسید مورد بررسی قرار داده و اثربخشی اورسوداکسی کولیک اسید را ارزیابی کنید.
• در طول درمان با داروی اورسوداکسی کولیک اسید عضلات و مفاصل را از نظر درد و خشکی و کاهش حرکات مورد بررسی قرار دهید.
• داروی اورسوداکسی کولیک اسید حداقل به مدت 9 تا 12 ماه قابل تجویز می باشد. در صورت عدم بهبودی باید مصرف داروی اورسوداکسی کولیک اسید قطع گردد.

توجهات بیمار – خانواده برای مصرف اورسودوکسی کولیک اسید

1. از مصرف همزمان آنتی اسیدها، مخصوصا آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم با داروی اورسوداکسی کولیک اسید اجتناب کنید.
2. در طول درمان با داروی اورسوداکسی کولیک اسید از روش های مطمئن ضد بارداری غیر هورمونی استفاده کنید.
3. تغییرات ذهنی، اضطراب و افسردگی ناشی از مصرف داروی اورسوداکسی کولیک اسید موقتی هستند و پس از قطع مصرف برطرف می شوند.
4. دوره درمان با داروی اورسوداکسی کولیک اسید باید به طور کامل طی شود.
5. در طول درمان با داروی اورسوداکسی کولیک اسید رژیم غذایی ارائه شده توسط پزشک را دنبال کنید.

شرایط نگهداری دارو

داروی اورسوداکسی کولیک اسید باید در دمای 15 تا 30 درجه سانتی گراد نگاهداری شود.

بیشتر بخوانید:

راه حل های طب سنتی برای دفع سنگ کیسه صفرا

راههای درمان سنگ کیسه صفرا چیست ؟

خطر ابتلا به سنگ صفرا در زنان بسیار بالاست