همه چیز در مورد داروی گلاتیرامر استات

گلاتیرامر استات چیست و چرا مصرف می شود؟

گلاتیرامر استات (Glatiramer acetate) درمان نوع خاصی از مولتیپل اسکلروزیس (بیماری ام اس عود کننده) تجویز می‌شود. این دارو پروتئینی است که از حمله سیستم ایمنی بدن به اعصاب مغز و نخاع جلوگیری می‌کند و به این ترتیب از عود بیماری ام اس جلوگیری کرده و احتمال معلولیت بیمار را کاهش می‌دهد.

توجه داشته باشید که داروی گلاتیرامر استات یک درمان برای بیماری ام اس نیست.

نام تجاری: کوپامر (Copamer) ، اسویمر (Osvimer)، سینومر (Cinnomer)

بسته بندی: 28 عدد سرنگ آماده تزریق (20 میلی گرم در یک میلی لیتر) در چهار بسته هفت عددی به همراه پد الکلی

موارد مصرف گلاتیرامر استات

کاهش فرکانس عود در بیماران RRMS ، شامل بیمارانی که اولین اپیزود بالینی MS را تجربه کرده اند و کسانی که نتایج MRI آنها بیماری MS را تأیید کرده است.

فارماکوکینتیک گلاتیرامر استات

براساس مطالعات انسانی و حیوانی، قسمت اعظم داروی تزریق شده به صورت زیرجلدی، دستخوش هیدرولیز در محل تزریق می شود. بخشی از داروی تجویز شده به سیستم لنفاوی وارد می شود و به گره های لنفاوی می رسد و احتمالاً بخشی نیز به صورت دست نخورده به گردش خون سیستمیک وارد می شود.

مکانیسم اثر گلاتیرامر استات

گلاتیرامر استات ترکیبی از پلی پپتیدهای صناعی (متشکل از چهار اسید آمینه) می باشد که شبیه به پروتئین پایه میلین است. تحقیقات نشان داده اند که این دارو در کاهش شدت و بروز انسفالومیلیت اتوایمیون تجربی (مدل حیوانی MS) مؤثر است.

مقدار و نحوه مصرف گلاتیرامر استات

• دوز معمول بزرگسالان: 20 میلی گرم در روز به صورت زیر جلدی
• دوز معمول اطفال: اثربخشی و بی خطر بودن آن در بیماران زیر 18 سال تأیید نشده است.
• داروی سینومر ۴۰میلی گرمی ، 3 بار در هفته تجویز می گردد. (حداقل 48 ساعت فاصله بین هر تزریق باید رعایت شود).
• این دارو فقط برای تجویز زیر جلدی بوده و به صورت سایر روشهای تزریق قابل مصرف نیست.

محل های مناسب برای تزریق ناحیه شکم با فاصله 5 سانتی متر از ناف، پشت بازو، بخش رویی ران، 5 سانت بالای زانو و بخش پشت و بالای لگن است و کل باسن قابل استفاده برای این تزریق نیست.

موارد منع مصرف گلاتیرامر استات

حساسیت به گلاتیرامر استات و مانیتول

موارد احتیاط در رابطه با گلاتیرامر استات

• درد قفسه سینه: گاهی ممکن است بلافاصله پس از تزریق ایجاد شود که معمولاً گذرا است، پس از چند دقیقه برطرف می شود و اغلب با علائم دیگر همراه نیست.
• لیپوتروفی: ممکن است در ناحیه تزریق ایجاد شود و برطرف هم نشود، به بیمار تأکید شود که دستور صحیح تزریق را رعایت کند و هر روز محل تزریق را تغییر دهد.
• پاسخ های ایمنی: اگرچه ارزیابی جامع و اصولی در مورد اثرات گلاتیرامر بر عملکرد سیستم ایمنی وجود ندارد، ولی این احتمال می رود که سیستم دفاعی بدن را تحت تأثیر قرار دهد.
• واکنش های سیستمیک: در تعدادی از بیماران ممکن است بلافاصله پس از تزریق ایجاد شود، علائمی همچون: اضطراب، درد قفسه سینه، دیس فاژی، فلاشینگ، تپش قلب و خارش ممکن است دقایقی پس از تزریق ایجاد شود که معمولاً گذرا هستند و خود به خود رفع می شوند. در مجموع این علائم ممکن است چندین ماه پس از شروع تزریق گلاتیرامر بروز کنند.
• در بیماران با مشکلات قلبی و نقص عملکرد کلیوی با احتیاط مصرف شود.
• بیمار از لحاظ بروز واکنش های افزایش حساسیت زیر نظر گرفته شود.

مصرف گلاتیرامر استات در دوران بارداری

مطالعات بر روی حیوانات باردار نشانگر این بود که دارو خطری بر روی جنین ندارد، اما مطالعات کافی روی زنان باردار برای میزان خطر روی جنین در سه ماهه اول بارداری انجام نشده است.

مصرف گلاتیرامر استات در دوران شیردهی

ترشح یا عدم ترشح دارو در شیر مادر تاکنون مشخص نشده است، احتیاط های لازم انجام گیرد.

عوارض جانبی گلاتیرامر استات

• هر دارو به موازات اثرات درمانی ممکن است باعث بروز بعضی عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه همه این عوارض در یک فرد دیده نمی شود.
• در صورت بروز واکنش های ازدیاد حساسیتی همراه با احساس گرفتگی گلو، تورم، راش، کهیر و خارش زیر با داروساز یا پزشک خود مشورت نمائید.
• اگر این علائم در شما بروز کرد، دوز بعدی دارو را تزریق نکنید و به پزشک خود اطلاع دهید.
• واکنش های پس از تزریق از جمله گرگرفتگی، درد قفسه سینه، تپش قلب، اضطراب، تنگی نفس ممکن است بلافاصله بعد از تزریق و یا در هر زمانی در طول دوره درمان رخ دهد.
• این واکنش ها گذرا و خود محدود شونده است و نیاز به اقدام درمانی خاصی ندارد.
• عوارض شایع داروی سینومر عبارتند از: درد، قرمزی، خارش و التهاب محل تزریق، راش، تنگی نفس و گرگرفتگی.
• در صورت بروز علائم ناخوشایند دیگر که احتمال می دهید ناشی از مصرف دارو باشد، داروساز یا پزشک خود را مطلع سازید.

تداخلات دارویی گلاتیرامر استات

Leflunomide: داروهای با خاصیت مهارکنندگی سیستم ایمنی می توانند موجب ازدیاد اثرات سمی و یا عوارض ناخواسته leflunomide شوند. به خصوص، ریسک عوارض خونی مانند پان سیتوپنی، آگرانولوسیتوز و یا ترومبوسیتوپنی ممکن است افزایش یابد. در نظر گرفته شود که دوز سرشار leflunomide در بیمارانی که تحت درمان با مهارکننده های سیستم ایمنی هستند استفاده نشود. بیمارانی که leflunomide و داروهای مهارکننده سیستم ایمنی را دریافت می کنند باید از لحاظ سرکوب مغز استخوان حداقل هر ماه پایش شوند.

• Natalizumab: مهارکننده های سیستم ایمنی ممکن است موجب ازدیاد اثرات سمی و یا عوارض ناخواسته این دارو شوند، به خصوص احتمال افزایش ریسک ابتلا به عفونت های همزمان وجود دارد. (از مصرف همزمان گلاتیرامر استات با این دارو اجتناب شود.)
• Pimecrolimus: ممکن است اثرات سمی و یا ناخواسته مهارکننده های سیستم ایمنی افزایش یابد. (از مصرف همزمان گلاتیرامر استات با این دارو اجتناب شود.)
• Trastuzumab: ممکن است نوتروپنی ناشی از مهارکننده های سیستم ایمنی را افزایش دهد. (پایش صورت گیرد.)
• Tacrolimus (موضعی): ممکن است اثرات سمی و یا ناخواسته مهارکننده های سیستم ایمنی افزایش یابد. (از مصرف همزمان گلاتیرامر استات با این دارو اجتناب شود.)
• Echinacea: ممکن است منجر به کاهش اثرات درمانی مهارکننده های سیستم ایمنی شود.
• واکسن های غیرفعال شده: مهارکننده های سیستم ایمنی ممکن است اثرات درمانی واکسن های غیرفعال شده را کاهش دهند. (پایش صورت گیرد.)

واکسن های زنده ضعیف شده: مهارکننده های سیستم ایمنی ممکن است اثرات سمی و یا ناخواسته واکسن زنده را زیاد کنند و احتمال عفونت ناشی از واکسن را افزایش داده و یا ممکن است اثرات درمانی واکسن زنده را کاهش دهند. از مصرف واکسن زنده در هنگام تجویز داروی مهارکننده سیستم ایمنی خودداری شود، همچنین واکسن زنده ضعیف شده نیز حداقل تا سه ماه پس از مصرف مهارکننده‌های سیستم ایمنی تجویز نشود.

در صورت فراموش نمودن یک یا چند نوبت از مصرف گلاتیرامر استات چه باید کرد؟

در صورت فراموش کردن دوز، باید به محض به یاد آوردن، تزریق صورت گیرد و اگر به زمان تزریق دوز بعدی نزدیک شد ه اید، دوز فراموش شده را رها کنید و تزریق را طبق برنامه قبلی ادامه دهید. از مصرف دوز اضافی برای جبران دوز فراموش شده خودداری کنید.

در صورت مصرف بیش از مقدار توصیه شده گلاتیرامر استات چه اقدامی انجام شود؟

از مصرف دوز اضافی داروی اجتناب گردد و در مورد مصرف دوز اضافی با پزشک یا داروساز خود برای توصیه های بیشتر تماس حاصل فرمایید.

توصیه های دارویی گلاتیرامر استات

هر سرنگ تنها جهت یکبار تزریق است. این دارو به شکل زیرجلدی تزریق شده و محل های مناسب برای تزریق نواحی شکم، بازو، بالای ران و باسن می باشد.

طریقه نگهداری گلاتیرامر استات

گلاتیرامر استات باید در دمای 2 تا 8 درجه سانتیگراد (در یخچال) نگهداری و از یخ زدگی محافظت شود. دارو را دور از دسترس اطفال نگهداری کنید.

بیشتر بخوانید:

مراقبت و توصیه ایمنی برای بیماران مبتلا به ام اس

۲۰ مورد از مهمترین نشانه های بیماری ام اس

درمان احتمالی بیماری ام‌.اس با مصرف داروهای ضد ایدز !